- 23 jel. 2021 00:00
- 280
Fobıa degen ne? Qalaı paıda bolady?
Fobıa - eriksiz qorqynysh. Adam fobıany basqara almaıdy jáne der kezinde toqtata almaıdy.
Qarapaıym qorqynyshty logıkalyq túrde túsindirýge, jeńýge bolady. Fobıamen kúresý, onyń paıda bolý sebebin túsiný qıyn. Belgili bir zat nemese qubylystan qorqý naqty qaýipke sáıkes kelmeýi múmkin.
Fobıa belgileri:
Tynys alý júıesiniń qıyndaýy, tunshyǵý;
Aýyz qýysy qurǵaıdy;
Qan qysymy joǵarylaıdy;
Júrek aınýy;
Keýde aýyrsynýy nemese qysym;
Bas aınalý;
Álsizdik;
Fobıalardyń negizgi sebepteri
Sarapshylardyń aıtýy boıynsha, fobıa qalyptasýynyń birneshe faktory bar. Olar bıologıalyq, genetıkalyq, psıhologıalyq jáne áleýmettik.
Bıologıalyq jáne genetıkalyq faktor
Aǵzada tynyshtandyrǵysh áseri bar qyshqyldyń (gamma-amınobýtır qyshqyly) bolmaýy qorqynysh pen úreıdiń kúsheıýine alyp keledi.Fobıanyń paıda bolýyna yqpal etedi.Qyshqyl mólsheriniń tómendeýi mı jaraqaty, esirtki, stress jáne depressıadan bolýy múmkin.
Sonymen qatar, fobıanyń sebebi genetıkalyq faktor bolýy múmkin. Eger ata-anasynda qandaı da bir fobıa bolsa, balasynda sol fobıa jıi kezdesedi.
Psıhologıalyq faktor
Sózderdi nemese áreketterdi durys túsinbeý,stress,depressıa jáne basqa da psıhologıalyq máseleler fobıaǵa alyp kelýi múmkin.
Belgili bir qorqynyshtar evolúsıa prosesinde paıda bolǵan. Mysaly, ashyq keńistikten qorqýdyń tamyry sonaý ertede, qorshalmaǵan jerdegi jabaıy janýarlardyń shabýyl qaýpi bolǵan kezde jatyr.
Áleýmettik faktor
Áleýmettik fobıanyń paıda bolýyna ata-ananyń tym qatal qaraýy, qurdastarymen qarym-qatynastyń durys bolmaýy yqpal etedi.
Sondaı-aq áleýmettik jáne materıaldyq jaǵdaıǵa baılanysty ártúrli fobıalar paıda bolýy múmkin.
Fobıa tıpteri
Qazirgi tańda ırasıonaldy qorqynyshtyń 400-ge jýyq túri bar. Fobıalardy júıeleý óte qıyn proses. Olardyń paıda bolý jáne damý faktorlaryn, belgileri men emdeý ádisterin eskerý qajet. Fobıa túrlerin anyqtaýdyń eń tanymal tásili - qorqynysh sújeti boıynsha anyqtaý.
Belgili bir jaǵdaılardan qorqý
Mundaı fobıalar ádette belgili bir jaǵdaıda qatty qorqynyshty bastan keshirgennen keıin paıda bolady. Bul kez kelgen kólik túrinen (ushaq, keme, poıyz), jabyq nemese ashyq keńistikterden qorqý, sonymen qatar jalǵyzdyqtan qorqý bolýy múmkin.