InfoHub Logo

Bıologıa 6 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Jabyq tuqymdy ósimdikterdiń sıpattamasy, kóptúrliligi. Qosjarnaqty ósimdikterdiń tuqymdastary. Jabyq tuqymdy ósimdikterdiń tabıǵattaǵy jáne adam sharýashylyǵyndaǵy mańyzy. Gúldi ósimdikterdiń qosjarnaqty jáne darajarnaqty klastaryna bólinýi.
Sabaqtyń maqsattary:
1. Bilimdilik maqsaty: Jabyq tuqymdy ósimdikter týraly bilimderin arttyrý. Jabyq tuqymdy ósimdikterdiń tuqymy jemisiniń ishinde jetiletindigin, kóbeıý múshesi gúl ekenin jáne adam ómirindegi mańyzy týraly bilim berý.
2. Damytýshylyq maqsaty: Túrli ádis - tásilderdi paıdalanyp, oqýshylardyń sabaqqa qyzyǵýshylyǵyn arttyrý.
3. Tárbıelik maqsaty: Qoshaǵan orta men tabıǵatty aıalaýǵa, ósimdikter men janýarlardy qorǵaýǵa, salaýatty ómir saltyn ustanýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq
Sabaqtyń ádisi: Suraq - jaýap, rebýs sheshý, salystyrý kestesi, bıologıalyq dıktant
Kórnekilikteri: prezentasıa, sýretter, qaǵaz qıyndylary, kartochka
Pán aralyq baılanys: hımıa

Sabaqtyń barysy
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
a) amandasý
á) oqýshylardy túgeldep, jýrnalǵa belgi soǵý
b) kabınet jaǵdaıy
v) sabaq barysymen tanystyrý

İİ. Úı tapsyrmasyn suraý kezeńi:( oqýshylar qaǵaz qıyndylaryn qurastyryp rebýs sheshedi, rebýs sheshilgen paraqtyń artyndaǵy suraqtarǵa jaýap beredi)
1. Rebýs sheshý
2. Suraqtar
1. Erozıa degenimiz ne?
2. Qylqan japyraqty ósimdikterdi ata
3. Qaraǵaı nelikten bir úıli ósimdik dep atalady?
4. Súrek degenimiz ne?
5. Qylqan japyraqty ósimdikter nelikten ashyq tuqymdylar bólimine jatqyzylady?
6. Diń degenimiz ne? Jáne diń neden turady?

İİİ. Jańa sabaq túsindirý kezeńi
Jabyq tuqymdy ósimdikter - ósimdikter dúnıesiniń bir bólimi. Bulardyń kóbeıý múshesi - gúl. Sondyqtan gúldi ósimdikter dep te atalady.
Gúldi ósimdikter - qazirgi kezdegi ósimdikter dúnıesiniń túrleriniń sany jaǵynan eń kóp taralǵan toby.
Erekshelikteri:
- Tek jabyq tuqymdy ósimdikterde ǵana gúlder túziledi.
- Gúlderde jynysty kóbeıý músheleri - atalyqtar men analyqtar jetiledi. Gúl túıinderinde analyqtardyń tuqym búrshikteri ornalasqan.
- Tek gúldi ósimdikterge qosarlanyp uryqtaný prosesi tán. Atalyqtyń tozańqabynda túzilgen tozań dánderi analyqtardyń aýzyna kelip túsedi. Osy jerde olar ósip tozań tútikterin túzedi. Tozań tútikterimen spermıalar tuqym búrshigine jetip, onyń ishine ótedi. Osy jerde tozań tútiginiń ishindegi eki spermıanyń biri jumyrtqa jasýshasyn uryqtandyrady, al ekinshi spermıa tuqym búrshiginiń ortalyq jasýshasymen qosylady. Uryqtanýdyń tek gúldi ósimdikterge tán mundaı túrin qosarlanyp uryqtaný dep ataıdy. Sonymen uryqtanǵan jumyrtqa jasýshasynan zıgota túziledi, odan uryq paıda bolady. Ortalyq jasýsha ekinshi spermıamen qosylǵannan keıin ulǵaıyp ósip, bólinedi, nátıjesinde odan uryqqa qajetti qor zattaryn jınaıtyn ulpa - endosperm túziledi. Tuqymbúrshigenen tuqym, al gúl túıininiń qabyrǵalarynan jemisqap túziledi.

Mańyzy:
Ósimdikter adamǵa qajetti tamaq ónimderi jáne aýyl sharýashylyǵyndaǵy janýarǵa qorektik zat bolady. Ósimdikter shıkizat retinde óndiristiń ár túrli salalarynda qoldanylady. Olardan dári - dármekter de jasaıdy.
Jabyqtuqymdy ósimdikter bólimi eki úlken klasqa bólinedi:
1. Darajarnaqtylar klasy
2. Qosjarnaqtylar klasy
Ekeýi tuqym qurylysy, tamyr júıesi, sabaq, japyraq, gúl qurylysy boıynsha bir birinen erekshelenedi.

İV. Jańa sabaqty bekitý kezeńi
1. Ashyq tuqymdylar men jabyq tuqymdylardy salystyrý kestesi.