InfoHub Logo

Ońtústik Qazaqstan oblysy,
T.Rysqulov aýdany, M.Járimbetov aýyly,
"Alǵabas" jalpy orta mektebiniń bastaýysh synyp muǵalimi
Jarımbetova Alýa Shalbaevna

Sabaqtyń taqyryby: Jyldamdyq. Ýaqyt. Qashyqtyq.
Sabaqtyń maqsaty: 1. Jyldamdyq ólshem birlikterimen tanystyrý, ýaqyt qashyqtyq ólshem birlikterin pysyqtaý, olardy esep shyǵarýda paıdalanýǵa úıretý.
2. Jyldamdyq pen ýaqyt belgili bolǵan jaǵdaıda qashyqtyqty tabýdy úırený.
3. Oqýshylardyń alǵan bilimderin kúndelikti ómirde aýyzsha, jazbasha esepteý daǵdylaryn qalyptastyrý, logıkalyq oılaý qabiletterin shapshańdyqqa tárbıeleý.
Kórnekiligi: Oqýlyq, kartochka, ınteraktıfti taqta, slaıd, senim aǵashy.
Ádis - tásilderi: toppen jumys, «Oı qozǵaý», suraq – jaýap.
Túri: Saıahat sabaǵy.
Tıpi: jańa sabaqty meńgertý.
Pánaralyq baılanys: Ana tili.

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi.
a) oqýshylarmen amandasý,túgendeý.
á) sabaqqa qajetti qural jabdyqtaryn alǵyzý.
b) sabaqqa nazaryn aýdarý.

İİ.Qyzyǵýshylyǵyn oıatý. a) Psıhalogıalyq daıyndyq.
Úlkenge de, siz
Kishige de, siz
Sálem berdik bárińizge,
Qurmetpenen biz!
«Senim aǵashyna» Ne úırengimiz keledi, ne bilgimiz keledi, búgingi sabaǵymyzdan ne kútemiz. Oqýshylar ózderiniń jaýabyn shyǵyp iledi.
Toptyq erejeler, topqa bólý.
Jyldamdyq, Ýaqyt, Qashyqtyq

İİİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
Jyldamdyq
1saǵ 20mın: 5 =
5saǵ 28mın: 3 =
Ýaqyt
6saǵ 40mın: 4 =
1saǵ 40mın: 4 =
Qashyqtyq
1táý 2saǵ :6 =
8táý 4saǵ:7 =
Jyldamdyq tobyna.
Kesh uǵymyna qarsy uǵym (artyq)
Kishi uǵymyna qarsy sóz (úlken)
Ýaqyt tobyna.
Ekinshi razrádtyń ataýy (ondyq)
Uzyndyq ólshem birligi (km, m, sm)
Qashyqtyq tobyna.
Ýaqyt ólshem birligi (saǵ, mın, sek)
Úsh ondyq (30)
Maǵynany taný.
Jańa sabaq.
Oı qozǵaý
Jyldamdyq. Ýaqyt. Qashyqtyq.
s – Qashyqtyq (Jol): km, m, sm.
v – Qozǵalys jyldamdyǵy: km/saǵ, m/mın, m/sek.
t – Qashyqtyqty júrip ótken ýaqyt: saǵat, mınýt, sekýnd.
Jyldamdyq – ýaqyt birliginde júrip ótken ýaqyt.
Qashyqtyqty tabý úshin qozǵalys jyldamdyǵyn qozǵalys ýaqytyna kóbeıtý kerek.
Olaı bolsa, biz búgin sabaǵymyzdy bilim teńizinde kememen júze otyryp «Matematıka» eline saıahat jasaımyz. «Matematıka» degen ǵajaıyp elge jetý úshin bilimimizdi ortaǵa salaıyq.
«Matematıka» elindegi úlken oljaǵa jetý úshin bilimimizdi ortaǵa salaıyq
Al balalar «Matematıka» eline saıahatqa shyǵýǵa daıynbyz ba?
Bárimiz birge uranymyzdy aıtaıyq.
Biz aqyldy balamyz,
Esep, jumbaq oıynnyń
Jaýabyn tez tabamyz
Týyn ustap bilimniń
Saıahatqa shyǵamyz
1. Saıahatymyz «Matematıkalyq oqýlyq» aıaldamasy.

Oqýlyqpen jumys 67 bet.
Sýret boıynsha suraqqa aýyzsha jaýap berý.
Barlyq toptar arqyly taldaý
İ top – Jyldamdyq. №2 esepti shyǵarý.
İİ top – Ýaqyt. №3 esepti shyǵarý.
İİİ top – Qashyqtyq №4a esepti shyǵarý.
Sýrette jeńil mashına qozǵalysta. Traktor qozǵalysta emes, jaıaý adam qozǵalysta.
Sýrette traktor, mashına, jaıaý adam olardyń bir saǵatta bara jatqan qashyqtyqtary birdeı emes.
1-shi mashına tez qozǵaldy, 2-shi traktor qozǵaldy, 3-shi bala jaıaý adam qozǵalys jyldamdyǵy saǵatyna 5 km.
10 km saǵatyna
Mashına qozǵalys jyldamdyǵy saǵatyna 60 km
Jyldamdyq qysqasha 5km/saǵ
10km/saǵ
60km/saǵ
3 . 60 km 60 km 60km

m • 3 = 180 km
4.a. Jaıaý adam saǵatyna 5 km júrse 2 saǵatta qansha km júredi?
5km/saǵ • 2saǵ = 10 km
Á.Mashına saǵatyna 90km jol júrse, 4 saǵatta qansha km júredi?
90km/saǵ • 4saǵ = 360 km
B. Traktor saǵatyna 10km jol júrse, 5 saǵatta qansha km júredi?
10km/saǵ • 5saǵ = 50 km
Sergitý sáti.
5. Jeńil mashına.
v = 90km/saǵ
t = 2saǵ
s = v • t = 90km/saǵ • 2saǵ = 180 km
Ushaq
v = 900km/saǵ
t = 2saǵ
s = v • t = 900km/saǵ • 2saǵ = 1800 km
Júk mashınasy.
v = 80km/saǵ
t = 2saǵ
s = v • t = 80km/saǵ • 2saǵ = 160 km
6.Tasbaqa.
v = 5m/mın
t = 3 mın
s = v • t = 5m/mın • 3 mın = 15 m
Pil.
v = 100m/mın
t = 3 mın
s = v • t = 100m/mın • 3 mın = 300 m
Velosıpedshi:
v = 200m/mın
t = 3 mın
s = v • t = 200m/mın • 3 mın = 600 m
Ne baıqadyń 15m < 300м=""><>
Sáıkestendirý.
7. Jyldamdyq.
Saǵatyna 100 km jeńil mashına
Mınýtyna 5 m tasbaqa
Saǵatyna 5 km adam
Saǵatyna 850 km ushaq
Sekýndyna 6 km zymyran.
8. Sharty:
Velosıpedshiniń jyldamdyǵy – 20km/saǵ
Ýaqyty – 4saǵ
Motosıklshiniń jyldamdyǵy 70km/saǵ
Ýaqyty - 3saǵ
Barlyq júrgen jol -?
Sheshýi: S = 20km/saǵ • 4 = 80 km
S = 70km/saǵ • 3 = 210 km
80 km + 210km = 290 km
Jaýaby: Barlyǵy 290 km jol júrdi.
Á) Sharty.
Ushaq – 900km/saǵ ýaqyty – 2 saǵat, tikushaq – 200km/saǵ ýaqyty 3 saǵat.
T/k barlyǵy neshe kılometr qashyqtyqta ushyp ótti.
Sheshýi: S = 900km/saǵ • 2saǵ = 1800 km
S = 200km/saǵ • 3saǵ = 600 km
1800 km + 600km = 2400 km
Jaýaby: 2400km qashyqtyqty ushyp ótti.
B) Sharty.
Attyń jyldamdyǵy – 15km/saǵ.
3 mınýtta qandaı qashyqtyqty júrip ótti
Sheshýi: 1saǵ – 60 mın.
15 km = 15000m
15000m : 60mın =250m/mın ıaǵnı 1 mınýtta 250m jol júrdi, al 3 mınýtta 250 • 3 =750 m jol júrdi.
Jaýaby: 750m
Sabaqty qorytý: Ne bildik, ne úırendik oıyny.
v = 12km/saǵ ---------------------------------------------------- v = 4km/saǵ
t = 5saǵ ----------------------------------------------------------- t = 3saǵ
s = ? --------------------------------------------------------------------- s = ?

v = 9km/saǵ ------------------------------------------------------- v = 6km/saǵ
t = 2saǵ -------------------------------------------------------------- t = 2saǵ
s = ? --------------------------------------------------------------------- s = ?
Úıge tapsyrma №9
Sematıkalyq baǵalaý