Juldyzdy sát ıntellektýaldyq saıys
Júrgizýshi:
İ. Uıymdastyrý kezeńi
y shashylar.
Aqyl, tili - Tyńdańyzdar! Tyńdańyzdar!
Saıystan tys qalmańyzdar!
Munda qyzyq tabylar,
Bilim nur damyǵan,
Úlgi alaıyq balalardan!
- Qurmetti ustazdar, ata - analar, oqýshylar! Elimizdiń bolashaǵy tek qana bilimdi jastar ekeni daýsyz. Osy maqsatpen 2 - shi synyp oqýshylarynyń arasynda «Juldyzdy sát» atty ıntellektýaldy oıynyn ótkizgeli otyrmyz.
Kóńildi tapqyshtar, alǵyrlar,
Bar ónerin aldaryńa salady.
Kim bilimdi, kóp oqyǵan bolsa eger,
Búgingi kún jeńimpazy bolady - dep búgingi oıyn juptyq saıys túrinde ótedi. Endi saıysqa qatysatyn oqýshylarymyzben tanysaıyq.
İ - top «Alǵyrlar» toby.
Músheleri:
1) Qalıar Rejep
2) Abylqasym Beknur
İİ - top: «Tapqyrlar» toby
Músheleri:
1) Tleýmbetov Abzal
2) Rahımov Sultan
İİİ - top: «Júırikter» toby
Músheleri:
1) Adıqyzy Adına
2) Ádilhanuly Tilek
IV - top: «Qyran» toby
Músheleri:
1) Bazarhanqyzy Tunyq
2) Bolat Alfıa
V - top: «Suńqar» toby
Músheleri:
1) Nýrǵojaeva Móldir
2) Imash Beıbarys
Júrgizýshi:
Ádilqazy alqasyna bir sálem!
Ádildikke bas ıedi kúlli álem!
Júırik ozar saıystarda neshe bir.
Sarapqa sap ádildikpen sheshe bil! - deı kele qazylar alqasymen tanys bolyńyzdar.
1 - ádil qazymyz: Mektep dırektory: L. N. Nýrǵojaeva
2 - ádil qazymyz: Mektep dırektorynyń oqý isi jónindegi orynbasary: G. O. Alıeva
Kirispe sóz.
Til - óte mańyzdy qural. Til bolmasa adam óz oıyn jetkize almas edi. Ótken tarıhymyz, halqymyzdyń ádet ǵuryptary, salt - dástúrleri, bizge ana tilimiz arqyly jetedi. Qazaq tili - óte baı ári kórkem tilderdiń biri. Memlekettik tildi meńgerý – QR azamatynyń paryzy.
Júrgizýshi:
Bolyńdar saıysqa kelgen aman báriń,
Kelip túr egemendik zamandaryń.
Qazaq bolyp týǵanmyn jer ústinde,
Jáne de sol til úshin jaralǵanmyn – dep búgingi saıysty bastaıyq.
Endigi kezekte búgingi saıysymyzdyń sharttarymen tanyssaq deımin. Saıysymyz 7 - bólimnen turady.
1 - bólim: «Báıge» (bul saıysta ár topqa 5 suraqtan qoıylady)
2 - bólim: «Oılan tap!» (matematıka sabaǵy páni boıynsha suraqtarǵa jaýap beredi)
3 - bólim: «Tulǵany tanı bil» (bul saıysta kórsetilgen tulǵalar týraly óz bilgenderiń aıtasyńdar)
4 - bólim: «Oıly bolsań, ozyp kór!». Bul saıys top basshylaryna arnalǵan.
5 - bólim: «Júzden júırik» (ár jupqa sýret kórsetiledi, balalar sýret tańdaıdy, artynda jasyrylǵan suraqqa jaýap beredi)
6 - bólim: «Tilashar» (jumbaq jasyrylady, qaı top kóp jaýap berse, sol topqa kóp upaı beriledi)
7 - bólim: «Kim jyldam?» (sýret boıynsha tapsyrma)
8 - bólim: «Jorǵa»
Júrgizýshi:
Óner qýyp saıyskerler óter deımin,
Bir basyna óneri jeter deımin.
Báske túsken saıyskerler kezektesip,
Tanystyryp ózderin ótse deımin, - dep tanystyrýdy bastaımyz.
(ár top atymen, uranymen, tósbelgilerimen tanystyrady)
1 - toptyń aty: “Alǵyrlar”
Top urany:
2 - de sabaqqa kelemiz,
Sabaqtan qalmaımyz degenbiz.
Óte jaqsy oqyp biz,
Jarysta bárinde jeńemiz.
2 - toptyń aty: “Tapqyrlar”
Top urany:
Top ataýy oıy júırik tapqyrlar,
Jarys kórse, kúsh - qýaty jalyndar.
Logıkalyq tapsyrmalar sheshýde,
Aldyńǵy top qatarynan tabylǵan.
3 - toptyń aty: «Júırikter» toby
Top urany:
Qaıyrly kún dosym,
Qaıyrly kún bolsyn.
Búgingi kúnniń sáti,
Sáttilikke tolsyn.
4 - top: «Qyran» toby
Top urany:
Qyran toby alǵa,
Alǵa basyp júremiz.
Talaptanyp, talpynyp,
Biz jeńiske jetemiz
5 - top: «Suńqar» toby
Top urany:
Suńqardaı samǵaımyz.
Jeńýden jalyqpaımyz.
Jarystarǵa qatysyp,
Birinshi oryndy alamyz.
Júrgizýshi:
Al qanekeı balalar,
Myna jaqqa qarańdar.
Búgingi saıys tórinde,
Bilimdilikpen jarańdar!
1 - bólim: «Báıge» dep atalady. Bul saıysta ár topqa 5 suraqtan qoıylady. Ár suraq 1 upaımen esepteledi.
1 - toby:
1. Qys aılaryn ata. (jeltoqsan, qańtar, aqpan)
2. Lepti sóılem degenimiz ne? (birdeneniń jaıyn suraý maqsatynda aıtylǵan sóılem)
3. Ertegidegi aldaıtyn adam (Aldar kóse)
4. Kókjıektiń neshe tusy bar?(4)
5. Y. Altynsarın kim? (qazaq mektebin ashqan)
2 - toby:
1. Tiri tabıǵatqa ne jatady? (adam, janýar, ósimdik)
2. Kóktem aılaryn ata.(naýryz, sáýir, mamyr)
3. Túbir degenimiz ne? (bólshekteýge kelmeıtin sóz)
4. A. Qunanbaev kim? (aqyn)
5. Antonım degenimiz ne? (maǵynalary qarama - qarsy sózder)
3 - toby:
1. Óli tabıǵatqa ne jatady? ( taý, tas, bult)
2. Kóbeıtýdiń qasıetterin ata (terimdilik, úlestirimdik, aýystyrymdylyq)
3. Jylqynyń súti (qymyz)
4. Qosymsha degenimiz ne? (túbirge jalǵanǵan bóligi)
5. Úsh bıdi ata (Tóle, Áıteke, Qazybek)
4 - toby:
1. Kókjıek tustaryn anyqtaıtyn qural. (tusbaǵar)
2. Sınonım degenimiz ne? (maǵynalary bir - birine jýyq sózder)
3. Qaı qus jumyrtqasyn basqa uıaǵa salady? (kókek)
4. Ósimdik qaı múshesimen tynys alady? (japyraq)
5. « Ǵylym tappaı maqtanba» – óleńi n kim jazǵan? (Abaı)
5 - toby:
1. Adam tirshiligne qajet jylýdy qaıdan alaldy? (Kún)
2. Kólik kútetin jerdi ne dep ataıdy? (aıaldama)
3. Ulttyq aspaptardy ata. (dombyra. syrnaı)
4. Daýyssyz dybys neshege bólinedi? (úsh)
5. Mátin túrlerin ata? (paıymdaý, sıpattaý, áńgimeleý)
- Qorytyndy jasaımyz. Sóz ádilqazy alqasyna beriledi.
Júrgizýshi:
Sóz marjany degende,
Erinbeı qane, sheshińder.
Marjandy sózdi tereńnen
Taýyp alyp tizińder, - dep kelesi kezekti 2 – bólimimiz «Oılan tap!» dep atalady. (matematıka sabaǵy páni boıynsha suraqtarǵa jaýap beredi)
10. Sharshy degenimiz ne? (barlyq qabyrǵasy teń fıgýra)
10. Ýaqyttyń ólshem birligi? (saǵat, mınýt)
10. 1 dm neshe sm? (10 sm)
10. Bir táýlikte neshe saǵat bar?(24)
10. Eń úlken eki tańbaly sandy kórset (99)
20. 2 táýlikte neshe saǵat bar? (48)
20. 30+30+30 neshe bolady?(90)
20. 10 sany neshe tańbaly san?(eki)
20. 1 saǵatta neshe mınýt bar? (60 mınýt)
20. 9 júzdik 5 birlikten turatyn sandy ata. (905)
30. Eki sheti tuıyqtalǵan syzyq? (kesindi)
30. 200 kg neshe tonna? (2 t)
30. Bir ǵasyrda neshe jyl? (100)
30. 100 neshe tańbaly san? (3)
30. 8 ben 5 sanynyń kóbeıtindisi neshege teń? (40)
40. 6 júzdik 9 birlikten turatyn sandy ata (609)
40. Barlyq qabyrǵalary teń bolatyn geometrıalyq pishin. (sharshy)
40. Kez - kelgen fıgýranyń perımetrin qalaı tabady? (barlyq qabyrǵalarynyń uzyndyqtarynyń qosyndysy)
40. 4 jáne 5 sandarymen jazylatyn barlyq 2 tańbaly sandy ata (44, 45, 55, 54)
40. 9 sany men 6 sanynyń kóbeıtindisi neshege teń? (54)
- Qorytyndy jasaımyz. Sóz ádilqazy alqasyna beriledi.
Júrgizýshi:
Óz oıyńdy ashyq aıtyp,
Túıindeımiz bilimdi.
Ár nárseniń jaýabyn tez
Aıtaıyqshy uǵymdy, - dep 3 - bólim “Tulǵany tanı bil”saıysyn bastaımyz. Bul saıysta kórsetilgen tulǵalar týraly óz bilgenderiń aıtasyńdar. Ár oqýshyǵa 1 tulǵadan beriledi. Ár durys jaýapqa 1 upaıdan beriledi.
Shámshi Qaldaıaqov, Muhtar Áýezov, Serik Sápıev, Roza Rymbaeva, Baýyrjan Momyshuly, Toqtar Áýbákirov, Sháken Nıazbekov, Abylaı han, Áıteke bı, Álıa Moldaǵulova, Ilá Ilın t. b.
Shámshi Qaldaıaqov (15. 8. 1930, Otyrar aýdany Sháýildir aýyly – 29. 2. 1992, Almaty) – kompozıtor, Qazaqstannyń halyq artisi (1991). Shymkent, Taraz, Jetisaı qalalarynyń qurmetti azamaty. Kishi júzdiń Jaǵalbaıly rýynan.
Asa kórnekti sazger, án janrynyń áıgili maıtalmany, Qazaqstan mádenıetine eńbegi sińgen qaıratker, osy zamanǵy qazaq estradasynyń negizin salýshylardyń biri, Qazaqstannyń halyq ártisi.
• «Meniń Qazaqstanym»,
• «Teńizde – tolqynda»,
• «Baqyt qushaǵynda»,
• «Bárinen de sen sulý» sıaqty ánderi halyq arasyna keńinen tarady.
Muhtar Omarhanuly Áýezov – qazaqtyń uly jazýshysy, qoǵam qaıratkeri, ǵulama ǵalym, Qazaqstan ǵylym akademıasynyń akademıgi (1946), fılologıa ǵylymdarynyń doktory, profesor (1946), Qazaq KSR - niń eńbek sińirgen ǵylym qaıratkeri (1957). Ol qazirgi Shyǵys Qazaqstan oblysynyń Abaı aýdanyndaǵy Bórili degen jerde 1897 jyly 28 qyrkúıekte týǵan. Shyqqan rýy qoja. Muhtardyń atasy Áýez eskishe saýaty bar, arab, parsy, ortazıalyq túrki ádebıetimen tanys bolǵan. Muhtar bala kezinde atasynyń úıretýimen arabsha hat tanıdy. Muhtardyń ákesi Omarhan da, atasy Áýez de Abaı aýlymen irgeles otyratyn, qudaly, dos - jar adamdar edi. 1908 jyly Semeıdegi Kamalıddın haziret medresesinde oqyp, odan keıin orys mektebiniń daıyndyq kýrsyna aýysady. 1910 jyly Semeı qalalyq bes klastyq orys qazyna ýchılıshesine oqýǵa túsip, sońǵy klasynda oqyp júrgende «Daýyl» atty alǵashqy shyǵarmasyn jazady.
Serik Jumanǵalıuly Sápıev (16 qarasha, 1983 jyl, Abaı qalasy, Qaraǵandy oblysy) - boksshy, olımpıada chempıony, halyqaralyq sport sheberi, Qazaqstannyń boks boıynsha eńbek sińirgen sport sheberi, Parasat ordeniniń kavaleri (2008 jyl), Otan ordeniniń ıegeri (2012)[1], sport boıynsha IýNESKO chempıony atanǵan álemdegi 13 - shi sportshy[2], qazaqstandyq eń tanymal boksshylardyń biri, 2014 jyldyń qarashasynan bastap Astana Arlans komandasynyń bas dırektory.
Abaı Qunanbaıuly 1845 jyly 10 tamyzda Semeı oblysy Jıdebaı jerinde Shyńǵystaý eteginde dúnıege kelgen. Abaı – teńdesi joq aqyn, asa daryndy kompozıtor, asqaq oıshyl fılosof, qaı jaǵynan alǵanda da jańashyl, reformator, halqymyzdyń otandyq, tipti dúnıejúzilik mádenıet tarıhynan erekshe oryn alǵan uly tulǵa.
Baýyrjan Momyshuly (24 jeltoqsan 1910 jyl - 10 maýsym 1982 jyl) — Keńes odaǵynyń batyry, jazýshy, Ekinshi dúnıejúzilik soǵystyń dańqty jaýyngeri, áskerı qolbasshy, strateg jáne taktık.
Toqtar Ońǵarbaıuly Áýbákirov (27 shilde 1946 jyl, Qarqaraly aýdany, Qaraǵandy oblysy, Qazaqstan) — qazaqtan shyqqan tuńǵysh ǵaryshker, ushqysh, Keńes Odaǵynyń Batyry (1988), Qazaqstan Respýblıkasynyń Halyq qaharmany (1995), tehnıka ǵylymynyń doktory (1998), profesor (1997), Qorqyt Ata atyndaǵy Qyzylorda memlekettik ýnıversıtetiniń qurmetti profesory.
Sháken Ońlasynuly Nıazbekov — sýretshi, Qazaqstannyń Memlekettik týynyń avtory. Ejelgi Taraz jerinde dúnıege kelgen, sheshe jaǵynan polkovnık, Keńester Odaǵynyń Batyry Baýyrjan Momyshulynyń týysy bolyp keledi. Babasy — dana Tóle bı. On jasqa kelgen kezde, bir jyl ishinde áke - sheshesi ólip, kenetten tuldyr jetim qalady.
Abylaı han (shyn esimi Ábilmansur) — 1771 — 1781 jyldar aralyǵynda bılik qurǵan Qazaq handyǵynyń 18 - shi hany. Qazaq Ordasynyń tarıhyndaǵy eń uly handardyń biri. Arǵy tegi Aq Ordanyń negizin qalaǵan Orda Ejen hannan bastaý alady. Abylaı onymen qosa Urys han, Baraq han, Áz - Jánibek han sıaqty bıleýshilerdiń tikeleı urpaǵy. Abylaı han qazaq tarıhyndaǵy biregeı tulǵa Kenesary hannyń atasy
Áıteke Baıbekuly(1644 - 1700 jj.) — qazaq halqynyń birligin nyǵaıtýǵa úlken úles qosqan ataqty úsh bıdiń biri, memleket qaıratkeri. Álimuly taıpasynyń tórtqara rýynan shyqqan.[1] Ámir - Temirdiń bas keńesshisi Oraz qajynyń besinshi urpaǵy. Búkil parsy, ózbek, qyrǵyz, qazaq jurty "Sınesof býa"(jany pák jan) ataǵan Seıitqul áýlıeniń úshinshi úrpaǵy. Ábilqaıyr hanǵa deıin Kishi júzdiń sózin ustaǵan qazaqtyń bıi. Esim han tusynda Samarqandy bılegen Jalańtós batyrdyń jaqyn týysy. Áıteke bes jasynda moldadan oqyp saýatyn ashqan.
Álıa Nurmuhambetqyzy Moldaǵulova (shyn esimi İlıa, maıdandas dostary «Lıa» dep atapty) (1925 j. 15 maýsym (keıbir derekterde 25 qazan, 20 sáýir), Aqtóbe oblysy, Qobda aýdany, Qaz KSR – 1944 j. 14 qańtar, Pskov oblysy Novosokolnıkı aýdany, Kazachıha aýyly, RKFSR) – Keńes Odaǵynyń Batyry (1944), mergen, efreıtor.
- Qorytyndy jasaımyz. Sóz ádilqazy alqasyna beriledi.
Júrgizýshi:
Bilgen saıyn keledi bile bergim,
Bile berý emes pe tilegi eldiń.
Búgin osy saıysta jeńiske jet,
Bilimdi, ári bilikti jas jetkinshek,- dep 4 – bólim «Oıly bolsań, ozyp kór!». Bul saıys top basshylaryna arnalǵan. Ár top basshysyna logıkalyq 3 tapsyrmalar beriledi. Árbir durys jaýapqa 1 upaı.
İ - top
1. Eger tyrna bir aıaǵymen tursa 3 kg bolady, al eki aıaǵymen tursa onyń salmaǵy qansha? (3)
2. Ústel beti tórtburyshty, onyń bir buryshyn aramen kesip alsaq, neshe burysh qalady? (5 burysh)
3. Tórt qoıdyń neshe aıaǵy bar? (16 aıaq)
İİ - top
1. Aǵash ústinde 100 torǵaı otyrady. Ańshy 2 qatar torǵaıdy atyp alady. Torǵaıdyń qanshasy qalady? (80 torǵaı)
2. 1 jumyrtqa 3 mınýtta pisse, 4 jumyrtqa qansha mınýtta pisedi? (3 mınýt)
3. Ústel ústinde 3 qıar, 2 sábiz, jáne 5 apelsın tuǵan. Barlyǵy qansha? (10)
İİİ - top
1. Bólmeniń tórt buryshynda bir - bir mysyqtan otyr. ár mysyqtyń aldynda úsh mysyqtan otyr. Barlyǵy bólmede neshe mysyq bar? (4 mysyq)
2. Asqanaǵa 100 kg pıaz jáne odan 3 ese artyq kartop ákelindi. Asqanaǵa neshe kg kartop ákelindi? (300 kg)
3. Bir januıanyń bes er balasy jáne olardyń árqaısysynyń qaryndastary bar. Januıanyń qansha balasy bar? (6 bala)
İV - top
1. Úsh dos shahmat oınady. Ár bala 2 partıadan oınasa, barlyǵy neshe partıa oınaldy?
(3 partıa)
2. Kınoǵa bılet alý úshin kasaǵa kezekte 13 adam tur. Mıras kezektiń bas jaǵynan sanaǵanda jetinshi bolyp tur. Kezektiń sońynan sanaǵanda ol neshinshi bolyp tur? (7)
3. Samat 2 balyqtan, al Marat 1 balyqtan ustap otyrǵan. Olar barlyǵy 12 balyq ustasa, árqaısysy neshe balyqtan ustaǵan? (Samat - 8, Marat - 4)
V - top
1. Ákesi men eki balasy velosıped teýip júr. Anasy rúlder men dońǵalaqtaryn sanaǵysy keldi. Rúlder - 2, al dońǵalaqtary - 5 boldy. Velosıped nesheý jáne olar qandaı?
(2 dońǵalaqty - 1, 3 - dońǵalaqty - 1)
2. Muzaıdynda 6 bala syrǵanap júrdi. Olardyń ekeýi túski tamaq ishýge ketti, al tústen keıin olar muzaıdynǵa qaıtyp oraldy. Muzaıdynda qansha bala syrǵanap júr? (6)
3. Otbasynda 2 bala bar. Márlen Suńǵattyń aǵasy, al Suńǵat Márlenge aǵa emes. Sonda Suńǵat kim? (Márlenniń inisi)
- Qorytyndy jasaımyz. Sóz ádilqazy alqasyna beriledi.
Júrgizýshi:
Ǵylymnyń syryn uǵyna,
Shyǵyńdar bilim shyńyna.
Uqyptylyq pen zerektilik,
Serigiń bolsyn boıyńda, - dep 5 «Júzden júırik» bólimdi bastaımyz. ( ár jupqa sýret kórsetiledi, balalar sýret tańdaıdy, artynda jasyrylǵan suraqqa jaýap beredi)
1. Janýardyń eki oń aıaǵy, eki sol aıaǵy, eki aldyńǵy aıaǵy, eki artqy aıaqtary bar. Janýarda neshe aıaq bar? (4)
2. Qazaqtyń tuńǵysh palýany kim? (Qajymuqan Muńaıtpasuly)
3. Armanǵa túski tamaqqa kúndelikti 50 teńge berilip otyrdy. Al ol 30 teńge ǵana jumsady. Sonda bir aptada Arman neshe teńgeni únemdedi? (5 kúnge - 100 tg)
4. Qandaı kendi «qara altyn» deımiz? (munaı)
5. Ormannan 9 bórene ákelý kerek. Mashınaǵa 4 - ten artyq bórene syımaıdy. Barlyq bóreneni ákelý úshin ormanǵa neshe ret barý qajet? (3 ret)
6. Bulttan bólinip jerge túsetin sý tamshylary? (Jańbyr)
7. Eger bir dápter 7 tg tursa, 3 dápterdiń baǵasyn tap? (21)
8. Berilgen sóz tirkesiniń mánin túsindir: Qol ushyn berdi. (kómektesti)
9. Tabaqta 8 shabdaly, al sebette odan 2 ese kóp shabdaly bar. Sebette neshe shabdaly bar? (16)
10. Serik Sapıev qaı sporttyń sheberi? (boksshy)
11. Shortan 60 jyl, taban balyq 17 jyl ómir súredi. Shortan taban balyqtan qansha jyl uzaq ómir súredi (43 jyl)
12. Bekzat Sattarhanov neshe jasynda olımpıada chempıony atandy? (20)
- Qorytyndy jasaımyz. Sóz ádilqazy alqasyna beriledi.
Júrgizýshi:
Taýdy bıik deme sen,
Talaptansań, shyǵarsyń.
Qarsylas myqty deme sen,
Bilimdi bolsań, shyǵarsyń – deı otyryp, 6 – bólimdi bastaımyz. «Tilashar» (Bul aınalymda jumbaq jasyramyn, sender jumbaqtyń sheshýin 3 tilde (qazaqsha, oryssha, aǵylshynsha) aıtýlaryń kerek. Ár oqýshy kezekpen 1 jumbaqty oqyp, sheshýin aıtady. Úsh tilde jaýapty aıtsa 30 upaı, eki tilde aıtsa 20 upaı, bir tilde aıtsa 10 upaı, eger jaýap bere almasa basqa jaýap bergen oıynshyǵa upaı beriledi.)
1 - top:
1. Qoly menen qalamy joq, Biraq sýret salady kóp. (aıaz – moroz - frost)
2. Qoımasyn qys aqtaryp, Jerdi japty aq mamyq. (qar – sneg - snow )
3. Birin - biri qoshtaǵan, Bir úıden kórdim, Qyryq eki dos - jaran. (árip – býkva - letter)
2 - top:
1. Juqa taqtaı bólshegi, Uzyndyqtyń ólshemi. (syzǵysh – lıneıka - ruler)
2. Qalqıyp eki qulaǵy, Eleńdep, qorqyp turady. (qoıan – zaıas - hare)
3. Jolbarystan aýmaıdy, Tyshqandardy aýlaıdy.(mysyq – koshka - cat)
3 - top:
1. Jep kórip em ózim men, Jas shyǵardy kózimnen. (pıaz – lýk - onion)
2. Bulańdaǵan quıryǵy, Bir aldarlyq qýlyǵy. (túlki – lısa - fox)
3. Átteń, daýsym, tilim joq, Qushaǵymda bilim kóp. (kitap – knıga - book)
4 - top:
1. Jylt - jylt etedi, Jylǵalardan ótedi. (sý - voda - water)
2. Onsyz astyń dámi joq, Assyz onyń máni joq (tuz - sol - salt)
3. Alystan qarasań appaq, Tatyp kórseń, tátti - aq. (qant – sahar - sugar)
5 - top:
1. Aıdalada aq otaý, Aýzy - murny joq otaý. (jumyrtqa – ıaıso - egg)
2. Judyryqtaı qyzyl shar, Tildi úıirgen shyrynbal. (alma – ıabloko - apple)
3. Qys boıyna jatady, Tátti uıqyǵa batady. ( aıý – medved - bear )
6 - top:
1. İshi jumsaq, syrty qatty, Eti qyzyl, sóli tátti. (qarbyz – arbýz - watermelon)
2. Qustan aýmaıdy, Kókte zýlaıdy. (ushaq - samolet - plane)
3. Bilimnen mol syı - asy, Balǵyndardyń uıasy. (mektep – shkola - school )
- Qorytyndy jasaımyz. Sóz ádilqazy alqasyna beriledi.
Júrgizýshi:
7 - bólim: «Kim jyldam?» berilgen sýretter arqyly tapsyrmalar oryndaý.
1 - top: 2 - top:
3 - top: 4 - top:
5 - top: 6 - top:
Júrgizýshi:
Jeńister men jeńilisten turatyn,
Ómir – kúres, jetkize me muratyn?
“Jeńbedim, jeńildim” dep renjime,
Qatysý da bir jeńis, jan bolsań eken uǵatyn.
Jaqsy bala qulaq sap aıtqanyńdy uǵady,
Tóseginen tura sap taza aýaǵa shyǵady.
Jaqsy bala ol anyq: istemeıdi shalalyq,
Tap - taza bop jýynyp, alady ol taranyp,
Osymen osy oıyndy tamamdasaq,
Bul jarysty ótkizer me ek jaman bolsaq.
Úırendik bilmegendi osy joly,
Taǵy da úırenemiz aman bolsaq, - deı otyra, ádil - qazylarymyz daıyn bolǵansha, kezekti oqýshylarymyz árqashan tatý, dos bola bilsin degen maqsatpen, ánge beremiz.
Án: (hor) “Dos bolaıyq bárimiz”
1. Árqashan dos birgemiz,
Ajyramas irgemiz,
İlgeri júrýge,
Dostyq jyryn bilýge,
Býyp ustap birlikte, eńbekti súıem de.
Qaıyrmasy:
Dos bolaıyq bárimiz,
Jarasyp tur ánimiz.
Tynyshtyqty saqtaımyz, saqtaımyz.
Altyn kúlip dalamyz.
2. Qaırattanyp ǵaryshta,
Ozyp shyqqan jarystan.
Júrgizýshi: Balalar, men de senderge rızamyn! Barlyǵyń da alǵan bilimderińdi búgin kórsete bildińder. Rahmet senderge!!!!
İ. Uıymdastyrý kezeńi
y shashylar.
Aqyl, tili - Tyńdańyzdar! Tyńdańyzdar!
Saıystan tys qalmańyzdar!
Munda qyzyq tabylar,
Bilim nur damyǵan,
Úlgi alaıyq balalardan!
- Qurmetti ustazdar, ata - analar, oqýshylar! Elimizdiń bolashaǵy tek qana bilimdi jastar ekeni daýsyz. Osy maqsatpen 2 - shi synyp oqýshylarynyń arasynda «Juldyzdy sát» atty ıntellektýaldy oıynyn ótkizgeli otyrmyz.
Kóńildi tapqyshtar, alǵyrlar,
Bar ónerin aldaryńa salady.
Kim bilimdi, kóp oqyǵan bolsa eger,
Búgingi kún jeńimpazy bolady - dep búgingi oıyn juptyq saıys túrinde ótedi. Endi saıysqa qatysatyn oqýshylarymyzben tanysaıyq.
İ - top «Alǵyrlar» toby.
Músheleri:
1) Qalıar Rejep
2) Abylqasym Beknur
İİ - top: «Tapqyrlar» toby
Músheleri:
1) Tleýmbetov Abzal
2) Rahımov Sultan
İİİ - top: «Júırikter» toby
Músheleri:
1) Adıqyzy Adına
2) Ádilhanuly Tilek
IV - top: «Qyran» toby
Músheleri:
1) Bazarhanqyzy Tunyq
2) Bolat Alfıa
V - top: «Suńqar» toby
Músheleri:
1) Nýrǵojaeva Móldir
2) Imash Beıbarys
Júrgizýshi:
Ádilqazy alqasyna bir sálem!
Ádildikke bas ıedi kúlli álem!
Júırik ozar saıystarda neshe bir.
Sarapqa sap ádildikpen sheshe bil! - deı kele qazylar alqasymen tanys bolyńyzdar.
1 - ádil qazymyz: Mektep dırektory: L. N. Nýrǵojaeva
2 - ádil qazymyz: Mektep dırektorynyń oqý isi jónindegi orynbasary: G. O. Alıeva
Kirispe sóz.
Til - óte mańyzdy qural. Til bolmasa adam óz oıyn jetkize almas edi. Ótken tarıhymyz, halqymyzdyń ádet ǵuryptary, salt - dástúrleri, bizge ana tilimiz arqyly jetedi. Qazaq tili - óte baı ári kórkem tilderdiń biri. Memlekettik tildi meńgerý – QR azamatynyń paryzy.
Júrgizýshi:
Bolyńdar saıysqa kelgen aman báriń,
Kelip túr egemendik zamandaryń.
Qazaq bolyp týǵanmyn jer ústinde,
Jáne de sol til úshin jaralǵanmyn – dep búgingi saıysty bastaıyq.
Endigi kezekte búgingi saıysymyzdyń sharttarymen tanyssaq deımin. Saıysymyz 7 - bólimnen turady.
1 - bólim: «Báıge» (bul saıysta ár topqa 5 suraqtan qoıylady)
2 - bólim: «Oılan tap!» (matematıka sabaǵy páni boıynsha suraqtarǵa jaýap beredi)
3 - bólim: «Tulǵany tanı bil» (bul saıysta kórsetilgen tulǵalar týraly óz bilgenderiń aıtasyńdar)
4 - bólim: «Oıly bolsań, ozyp kór!». Bul saıys top basshylaryna arnalǵan.
5 - bólim: «Júzden júırik» (ár jupqa sýret kórsetiledi, balalar sýret tańdaıdy, artynda jasyrylǵan suraqqa jaýap beredi)
6 - bólim: «Tilashar» (jumbaq jasyrylady, qaı top kóp jaýap berse, sol topqa kóp upaı beriledi)
7 - bólim: «Kim jyldam?» (sýret boıynsha tapsyrma)
8 - bólim: «Jorǵa»
Júrgizýshi:
Óner qýyp saıyskerler óter deımin,
Bir basyna óneri jeter deımin.
Báske túsken saıyskerler kezektesip,
Tanystyryp ózderin ótse deımin, - dep tanystyrýdy bastaımyz.
(ár top atymen, uranymen, tósbelgilerimen tanystyrady)
1 - toptyń aty: “Alǵyrlar”
Top urany:
2 - de sabaqqa kelemiz,
Sabaqtan qalmaımyz degenbiz.
Óte jaqsy oqyp biz,
Jarysta bárinde jeńemiz.
2 - toptyń aty: “Tapqyrlar”
Top urany:
Top ataýy oıy júırik tapqyrlar,
Jarys kórse, kúsh - qýaty jalyndar.
Logıkalyq tapsyrmalar sheshýde,
Aldyńǵy top qatarynan tabylǵan.
3 - toptyń aty: «Júırikter» toby
Top urany:
Qaıyrly kún dosym,
Qaıyrly kún bolsyn.
Búgingi kúnniń sáti,
Sáttilikke tolsyn.
4 - top: «Qyran» toby
Top urany:
Qyran toby alǵa,
Alǵa basyp júremiz.
Talaptanyp, talpynyp,
Biz jeńiske jetemiz
5 - top: «Suńqar» toby
Top urany:
Suńqardaı samǵaımyz.
Jeńýden jalyqpaımyz.
Jarystarǵa qatysyp,
Birinshi oryndy alamyz.
Júrgizýshi:
Al qanekeı balalar,
Myna jaqqa qarańdar.
Búgingi saıys tórinde,
Bilimdilikpen jarańdar!
1 - bólim: «Báıge» dep atalady. Bul saıysta ár topqa 5 suraqtan qoıylady. Ár suraq 1 upaımen esepteledi.
1 - toby:
1. Qys aılaryn ata. (jeltoqsan, qańtar, aqpan)
2. Lepti sóılem degenimiz ne? (birdeneniń jaıyn suraý maqsatynda aıtylǵan sóılem)
3. Ertegidegi aldaıtyn adam (Aldar kóse)
4. Kókjıektiń neshe tusy bar?(4)
5. Y. Altynsarın kim? (qazaq mektebin ashqan)
2 - toby:
1. Tiri tabıǵatqa ne jatady? (adam, janýar, ósimdik)
2. Kóktem aılaryn ata.(naýryz, sáýir, mamyr)
3. Túbir degenimiz ne? (bólshekteýge kelmeıtin sóz)
4. A. Qunanbaev kim? (aqyn)
5. Antonım degenimiz ne? (maǵynalary qarama - qarsy sózder)
3 - toby:
1. Óli tabıǵatqa ne jatady? ( taý, tas, bult)
2. Kóbeıtýdiń qasıetterin ata (terimdilik, úlestirimdik, aýystyrymdylyq)
3. Jylqynyń súti (qymyz)
4. Qosymsha degenimiz ne? (túbirge jalǵanǵan bóligi)
5. Úsh bıdi ata (Tóle, Áıteke, Qazybek)
4 - toby:
1. Kókjıek tustaryn anyqtaıtyn qural. (tusbaǵar)
2. Sınonım degenimiz ne? (maǵynalary bir - birine jýyq sózder)
3. Qaı qus jumyrtqasyn basqa uıaǵa salady? (kókek)
4. Ósimdik qaı múshesimen tynys alady? (japyraq)
5. « Ǵylym tappaı maqtanba» – óleńi n kim jazǵan? (Abaı)
5 - toby:
1. Adam tirshiligne qajet jylýdy qaıdan alaldy? (Kún)
2. Kólik kútetin jerdi ne dep ataıdy? (aıaldama)
3. Ulttyq aspaptardy ata. (dombyra. syrnaı)
4. Daýyssyz dybys neshege bólinedi? (úsh)
5. Mátin túrlerin ata? (paıymdaý, sıpattaý, áńgimeleý)
- Qorytyndy jasaımyz. Sóz ádilqazy alqasyna beriledi.
Júrgizýshi:
Sóz marjany degende,
Erinbeı qane, sheshińder.
Marjandy sózdi tereńnen
Taýyp alyp tizińder, - dep kelesi kezekti 2 – bólimimiz «Oılan tap!» dep atalady. (matematıka sabaǵy páni boıynsha suraqtarǵa jaýap beredi)
10. Sharshy degenimiz ne? (barlyq qabyrǵasy teń fıgýra)
10. Ýaqyttyń ólshem birligi? (saǵat, mınýt)
10. 1 dm neshe sm? (10 sm)
10. Bir táýlikte neshe saǵat bar?(24)
10. Eń úlken eki tańbaly sandy kórset (99)
20. 2 táýlikte neshe saǵat bar? (48)
20. 30+30+30 neshe bolady?(90)
20. 10 sany neshe tańbaly san?(eki)
20. 1 saǵatta neshe mınýt bar? (60 mınýt)
20. 9 júzdik 5 birlikten turatyn sandy ata. (905)
30. Eki sheti tuıyqtalǵan syzyq? (kesindi)
30. 200 kg neshe tonna? (2 t)
30. Bir ǵasyrda neshe jyl? (100)
30. 100 neshe tańbaly san? (3)
30. 8 ben 5 sanynyń kóbeıtindisi neshege teń? (40)
40. 6 júzdik 9 birlikten turatyn sandy ata (609)
40. Barlyq qabyrǵalary teń bolatyn geometrıalyq pishin. (sharshy)
40. Kez - kelgen fıgýranyń perımetrin qalaı tabady? (barlyq qabyrǵalarynyń uzyndyqtarynyń qosyndysy)
40. 4 jáne 5 sandarymen jazylatyn barlyq 2 tańbaly sandy ata (44, 45, 55, 54)
40. 9 sany men 6 sanynyń kóbeıtindisi neshege teń? (54)
- Qorytyndy jasaımyz. Sóz ádilqazy alqasyna beriledi.
Júrgizýshi:
Óz oıyńdy ashyq aıtyp,
Túıindeımiz bilimdi.
Ár nárseniń jaýabyn tez
Aıtaıyqshy uǵymdy, - dep 3 - bólim “Tulǵany tanı bil”saıysyn bastaımyz. Bul saıysta kórsetilgen tulǵalar týraly óz bilgenderiń aıtasyńdar. Ár oqýshyǵa 1 tulǵadan beriledi. Ár durys jaýapqa 1 upaıdan beriledi.
Shámshi Qaldaıaqov, Muhtar Áýezov, Serik Sápıev, Roza Rymbaeva, Baýyrjan Momyshuly, Toqtar Áýbákirov, Sháken Nıazbekov, Abylaı han, Áıteke bı, Álıa Moldaǵulova, Ilá Ilın t. b.
Shámshi Qaldaıaqov (15. 8. 1930, Otyrar aýdany Sháýildir aýyly – 29. 2. 1992, Almaty) – kompozıtor, Qazaqstannyń halyq artisi (1991). Shymkent, Taraz, Jetisaı qalalarynyń qurmetti azamaty. Kishi júzdiń Jaǵalbaıly rýynan.
Asa kórnekti sazger, án janrynyń áıgili maıtalmany, Qazaqstan mádenıetine eńbegi sińgen qaıratker, osy zamanǵy qazaq estradasynyń negizin salýshylardyń biri, Qazaqstannyń halyq ártisi.
• «Meniń Qazaqstanym»,
• «Teńizde – tolqynda»,
• «Baqyt qushaǵynda»,
• «Bárinen de sen sulý» sıaqty ánderi halyq arasyna keńinen tarady.
Muhtar Omarhanuly Áýezov – qazaqtyń uly jazýshysy, qoǵam qaıratkeri, ǵulama ǵalym, Qazaqstan ǵylym akademıasynyń akademıgi (1946), fılologıa ǵylymdarynyń doktory, profesor (1946), Qazaq KSR - niń eńbek sińirgen ǵylym qaıratkeri (1957). Ol qazirgi Shyǵys Qazaqstan oblysynyń Abaı aýdanyndaǵy Bórili degen jerde 1897 jyly 28 qyrkúıekte týǵan. Shyqqan rýy qoja. Muhtardyń atasy Áýez eskishe saýaty bar, arab, parsy, ortazıalyq túrki ádebıetimen tanys bolǵan. Muhtar bala kezinde atasynyń úıretýimen arabsha hat tanıdy. Muhtardyń ákesi Omarhan da, atasy Áýez de Abaı aýlymen irgeles otyratyn, qudaly, dos - jar adamdar edi. 1908 jyly Semeıdegi Kamalıddın haziret medresesinde oqyp, odan keıin orys mektebiniń daıyndyq kýrsyna aýysady. 1910 jyly Semeı qalalyq bes klastyq orys qazyna ýchılıshesine oqýǵa túsip, sońǵy klasynda oqyp júrgende «Daýyl» atty alǵashqy shyǵarmasyn jazady.
Serik Jumanǵalıuly Sápıev (16 qarasha, 1983 jyl, Abaı qalasy, Qaraǵandy oblysy) - boksshy, olımpıada chempıony, halyqaralyq sport sheberi, Qazaqstannyń boks boıynsha eńbek sińirgen sport sheberi, Parasat ordeniniń kavaleri (2008 jyl), Otan ordeniniń ıegeri (2012)[1], sport boıynsha IýNESKO chempıony atanǵan álemdegi 13 - shi sportshy[2], qazaqstandyq eń tanymal boksshylardyń biri, 2014 jyldyń qarashasynan bastap Astana Arlans komandasynyń bas dırektory.
Abaı Qunanbaıuly 1845 jyly 10 tamyzda Semeı oblysy Jıdebaı jerinde Shyńǵystaý eteginde dúnıege kelgen. Abaı – teńdesi joq aqyn, asa daryndy kompozıtor, asqaq oıshyl fılosof, qaı jaǵynan alǵanda da jańashyl, reformator, halqymyzdyń otandyq, tipti dúnıejúzilik mádenıet tarıhynan erekshe oryn alǵan uly tulǵa.
Baýyrjan Momyshuly (24 jeltoqsan 1910 jyl - 10 maýsym 1982 jyl) — Keńes odaǵynyń batyry, jazýshy, Ekinshi dúnıejúzilik soǵystyń dańqty jaýyngeri, áskerı qolbasshy, strateg jáne taktık.
Toqtar Ońǵarbaıuly Áýbákirov (27 shilde 1946 jyl, Qarqaraly aýdany, Qaraǵandy oblysy, Qazaqstan) — qazaqtan shyqqan tuńǵysh ǵaryshker, ushqysh, Keńes Odaǵynyń Batyry (1988), Qazaqstan Respýblıkasynyń Halyq qaharmany (1995), tehnıka ǵylymynyń doktory (1998), profesor (1997), Qorqyt Ata atyndaǵy Qyzylorda memlekettik ýnıversıtetiniń qurmetti profesory.
Sháken Ońlasynuly Nıazbekov — sýretshi, Qazaqstannyń Memlekettik týynyń avtory. Ejelgi Taraz jerinde dúnıege kelgen, sheshe jaǵynan polkovnık, Keńester Odaǵynyń Batyry Baýyrjan Momyshulynyń týysy bolyp keledi. Babasy — dana Tóle bı. On jasqa kelgen kezde, bir jyl ishinde áke - sheshesi ólip, kenetten tuldyr jetim qalady.
Abylaı han (shyn esimi Ábilmansur) — 1771 — 1781 jyldar aralyǵynda bılik qurǵan Qazaq handyǵynyń 18 - shi hany. Qazaq Ordasynyń tarıhyndaǵy eń uly handardyń biri. Arǵy tegi Aq Ordanyń negizin qalaǵan Orda Ejen hannan bastaý alady. Abylaı onymen qosa Urys han, Baraq han, Áz - Jánibek han sıaqty bıleýshilerdiń tikeleı urpaǵy. Abylaı han qazaq tarıhyndaǵy biregeı tulǵa Kenesary hannyń atasy
Áıteke Baıbekuly(1644 - 1700 jj.) — qazaq halqynyń birligin nyǵaıtýǵa úlken úles qosqan ataqty úsh bıdiń biri, memleket qaıratkeri. Álimuly taıpasynyń tórtqara rýynan shyqqan.[1] Ámir - Temirdiń bas keńesshisi Oraz qajynyń besinshi urpaǵy. Búkil parsy, ózbek, qyrǵyz, qazaq jurty "Sınesof býa"(jany pák jan) ataǵan Seıitqul áýlıeniń úshinshi úrpaǵy. Ábilqaıyr hanǵa deıin Kishi júzdiń sózin ustaǵan qazaqtyń bıi. Esim han tusynda Samarqandy bılegen Jalańtós batyrdyń jaqyn týysy. Áıteke bes jasynda moldadan oqyp saýatyn ashqan.
Álıa Nurmuhambetqyzy Moldaǵulova (shyn esimi İlıa, maıdandas dostary «Lıa» dep atapty) (1925 j. 15 maýsym (keıbir derekterde 25 qazan, 20 sáýir), Aqtóbe oblysy, Qobda aýdany, Qaz KSR – 1944 j. 14 qańtar, Pskov oblysy Novosokolnıkı aýdany, Kazachıha aýyly, RKFSR) – Keńes Odaǵynyń Batyry (1944), mergen, efreıtor.
- Qorytyndy jasaımyz. Sóz ádilqazy alqasyna beriledi.
Júrgizýshi:
Bilgen saıyn keledi bile bergim,
Bile berý emes pe tilegi eldiń.
Búgin osy saıysta jeńiske jet,
Bilimdi, ári bilikti jas jetkinshek,- dep 4 – bólim «Oıly bolsań, ozyp kór!». Bul saıys top basshylaryna arnalǵan. Ár top basshysyna logıkalyq 3 tapsyrmalar beriledi. Árbir durys jaýapqa 1 upaı.
İ - top
1. Eger tyrna bir aıaǵymen tursa 3 kg bolady, al eki aıaǵymen tursa onyń salmaǵy qansha? (3)
2. Ústel beti tórtburyshty, onyń bir buryshyn aramen kesip alsaq, neshe burysh qalady? (5 burysh)
3. Tórt qoıdyń neshe aıaǵy bar? (16 aıaq)
İİ - top
1. Aǵash ústinde 100 torǵaı otyrady. Ańshy 2 qatar torǵaıdy atyp alady. Torǵaıdyń qanshasy qalady? (80 torǵaı)
2. 1 jumyrtqa 3 mınýtta pisse, 4 jumyrtqa qansha mınýtta pisedi? (3 mınýt)
3. Ústel ústinde 3 qıar, 2 sábiz, jáne 5 apelsın tuǵan. Barlyǵy qansha? (10)
İİİ - top
1. Bólmeniń tórt buryshynda bir - bir mysyqtan otyr. ár mysyqtyń aldynda úsh mysyqtan otyr. Barlyǵy bólmede neshe mysyq bar? (4 mysyq)
2. Asqanaǵa 100 kg pıaz jáne odan 3 ese artyq kartop ákelindi. Asqanaǵa neshe kg kartop ákelindi? (300 kg)
3. Bir januıanyń bes er balasy jáne olardyń árqaısysynyń qaryndastary bar. Januıanyń qansha balasy bar? (6 bala)
İV - top
1. Úsh dos shahmat oınady. Ár bala 2 partıadan oınasa, barlyǵy neshe partıa oınaldy?
(3 partıa)
2. Kınoǵa bılet alý úshin kasaǵa kezekte 13 adam tur. Mıras kezektiń bas jaǵynan sanaǵanda jetinshi bolyp tur. Kezektiń sońynan sanaǵanda ol neshinshi bolyp tur? (7)
3. Samat 2 balyqtan, al Marat 1 balyqtan ustap otyrǵan. Olar barlyǵy 12 balyq ustasa, árqaısysy neshe balyqtan ustaǵan? (Samat - 8, Marat - 4)
V - top
1. Ákesi men eki balasy velosıped teýip júr. Anasy rúlder men dońǵalaqtaryn sanaǵysy keldi. Rúlder - 2, al dońǵalaqtary - 5 boldy. Velosıped nesheý jáne olar qandaı?
(2 dońǵalaqty - 1, 3 - dońǵalaqty - 1)
2. Muzaıdynda 6 bala syrǵanap júrdi. Olardyń ekeýi túski tamaq ishýge ketti, al tústen keıin olar muzaıdynǵa qaıtyp oraldy. Muzaıdynda qansha bala syrǵanap júr? (6)
3. Otbasynda 2 bala bar. Márlen Suńǵattyń aǵasy, al Suńǵat Márlenge aǵa emes. Sonda Suńǵat kim? (Márlenniń inisi)
- Qorytyndy jasaımyz. Sóz ádilqazy alqasyna beriledi.
Júrgizýshi:
Ǵylymnyń syryn uǵyna,
Shyǵyńdar bilim shyńyna.
Uqyptylyq pen zerektilik,
Serigiń bolsyn boıyńda, - dep 5 «Júzden júırik» bólimdi bastaımyz. ( ár jupqa sýret kórsetiledi, balalar sýret tańdaıdy, artynda jasyrylǵan suraqqa jaýap beredi)
1. Janýardyń eki oń aıaǵy, eki sol aıaǵy, eki aldyńǵy aıaǵy, eki artqy aıaqtary bar. Janýarda neshe aıaq bar? (4)
2. Qazaqtyń tuńǵysh palýany kim? (Qajymuqan Muńaıtpasuly)
3. Armanǵa túski tamaqqa kúndelikti 50 teńge berilip otyrdy. Al ol 30 teńge ǵana jumsady. Sonda bir aptada Arman neshe teńgeni únemdedi? (5 kúnge - 100 tg)
4. Qandaı kendi «qara altyn» deımiz? (munaı)
5. Ormannan 9 bórene ákelý kerek. Mashınaǵa 4 - ten artyq bórene syımaıdy. Barlyq bóreneni ákelý úshin ormanǵa neshe ret barý qajet? (3 ret)
6. Bulttan bólinip jerge túsetin sý tamshylary? (Jańbyr)
7. Eger bir dápter 7 tg tursa, 3 dápterdiń baǵasyn tap? (21)
8. Berilgen sóz tirkesiniń mánin túsindir: Qol ushyn berdi. (kómektesti)
9. Tabaqta 8 shabdaly, al sebette odan 2 ese kóp shabdaly bar. Sebette neshe shabdaly bar? (16)
10. Serik Sapıev qaı sporttyń sheberi? (boksshy)
11. Shortan 60 jyl, taban balyq 17 jyl ómir súredi. Shortan taban balyqtan qansha jyl uzaq ómir súredi (43 jyl)
12. Bekzat Sattarhanov neshe jasynda olımpıada chempıony atandy? (20)
- Qorytyndy jasaımyz. Sóz ádilqazy alqasyna beriledi.
Júrgizýshi:
Taýdy bıik deme sen,
Talaptansań, shyǵarsyń.
Qarsylas myqty deme sen,
Bilimdi bolsań, shyǵarsyń – deı otyryp, 6 – bólimdi bastaımyz. «Tilashar» (Bul aınalymda jumbaq jasyramyn, sender jumbaqtyń sheshýin 3 tilde (qazaqsha, oryssha, aǵylshynsha) aıtýlaryń kerek. Ár oqýshy kezekpen 1 jumbaqty oqyp, sheshýin aıtady. Úsh tilde jaýapty aıtsa 30 upaı, eki tilde aıtsa 20 upaı, bir tilde aıtsa 10 upaı, eger jaýap bere almasa basqa jaýap bergen oıynshyǵa upaı beriledi.)
1 - top:
1. Qoly menen qalamy joq, Biraq sýret salady kóp. (aıaz – moroz - frost)
2. Qoımasyn qys aqtaryp, Jerdi japty aq mamyq. (qar – sneg - snow )
3. Birin - biri qoshtaǵan, Bir úıden kórdim, Qyryq eki dos - jaran. (árip – býkva - letter)
2 - top:
1. Juqa taqtaı bólshegi, Uzyndyqtyń ólshemi. (syzǵysh – lıneıka - ruler)
2. Qalqıyp eki qulaǵy, Eleńdep, qorqyp turady. (qoıan – zaıas - hare)
3. Jolbarystan aýmaıdy, Tyshqandardy aýlaıdy.(mysyq – koshka - cat)
3 - top:
1. Jep kórip em ózim men, Jas shyǵardy kózimnen. (pıaz – lýk - onion)
2. Bulańdaǵan quıryǵy, Bir aldarlyq qýlyǵy. (túlki – lısa - fox)
3. Átteń, daýsym, tilim joq, Qushaǵymda bilim kóp. (kitap – knıga - book)
4 - top:
1. Jylt - jylt etedi, Jylǵalardan ótedi. (sý - voda - water)
2. Onsyz astyń dámi joq, Assyz onyń máni joq (tuz - sol - salt)
3. Alystan qarasań appaq, Tatyp kórseń, tátti - aq. (qant – sahar - sugar)
5 - top:
1. Aıdalada aq otaý, Aýzy - murny joq otaý. (jumyrtqa – ıaıso - egg)
2. Judyryqtaı qyzyl shar, Tildi úıirgen shyrynbal. (alma – ıabloko - apple)
3. Qys boıyna jatady, Tátti uıqyǵa batady. ( aıý – medved - bear )
6 - top:
1. İshi jumsaq, syrty qatty, Eti qyzyl, sóli tátti. (qarbyz – arbýz - watermelon)
2. Qustan aýmaıdy, Kókte zýlaıdy. (ushaq - samolet - plane)
3. Bilimnen mol syı - asy, Balǵyndardyń uıasy. (mektep – shkola - school )
- Qorytyndy jasaımyz. Sóz ádilqazy alqasyna beriledi.
Júrgizýshi:
7 - bólim: «Kim jyldam?» berilgen sýretter arqyly tapsyrmalar oryndaý.
1 - top: 2 - top:
3 - top: 4 - top:
5 - top: 6 - top:
Júrgizýshi:
Jeńister men jeńilisten turatyn,
Ómir – kúres, jetkize me muratyn?
“Jeńbedim, jeńildim” dep renjime,
Qatysý da bir jeńis, jan bolsań eken uǵatyn.
Jaqsy bala qulaq sap aıtqanyńdy uǵady,
Tóseginen tura sap taza aýaǵa shyǵady.
Jaqsy bala ol anyq: istemeıdi shalalyq,
Tap - taza bop jýynyp, alady ol taranyp,
Osymen osy oıyndy tamamdasaq,
Bul jarysty ótkizer me ek jaman bolsaq.
Úırendik bilmegendi osy joly,
Taǵy da úırenemiz aman bolsaq, - deı otyra, ádil - qazylarymyz daıyn bolǵansha, kezekti oqýshylarymyz árqashan tatý, dos bola bilsin degen maqsatpen, ánge beremiz.
Án: (hor) “Dos bolaıyq bárimiz”
1. Árqashan dos birgemiz,
Ajyramas irgemiz,
İlgeri júrýge,
Dostyq jyryn bilýge,
Býyp ustap birlikte, eńbekti súıem de.
Qaıyrmasy:
Dos bolaıyq bárimiz,
Jarasyp tur ánimiz.
Tynyshtyqty saqtaımyz, saqtaımyz.
Altyn kúlip dalamyz.
2. Qaırattanyp ǵaryshta,
Ozyp shyqqan jarystan.
Júrgizýshi: Balalar, men de senderge rızamyn! Barlyǵyń da alǵan bilimderińdi búgin kórsete bildińder. Rahmet senderge!!!!
You Might Also Like
