Kójek (ertegi)
Bastaýysh synyp muǵalimi Jolshıbekova Indıra Turǵanbekqyzy
Sabaqtyń taqyryby: Kójek (ertegi)
Sabaqtyń maqsaty:
1. Bilimdilik: «Kójek» ertegisiniń mazmunyn túsindirý.
2. Damytýshylyq: Oqýshylardy mánerlep oqýǵa jattyqtyrý, qyzyǵýshylyǵyn oıatý, oı - órisin, til baılyǵyn damytý, negizgi oıdy anyqtaı bilýge, túsingenin júıeli túrde baıandaı bilýge úıretý, shyǵarmashylyq qabiletterin jetildirý.
3. Tárbıelik: Oqýshylardy týǵan jerin súıýge, qorǵaýǵa, janýarlarǵa qamqor bolýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: aralas
Sabaqtyń tıpi: jańa bilimdi meńgertý
Sabaqtyń kórnektiligi: maqal - mátel, taýdyń, janýarlardyń sýretteri.
Sabaqtyń ádisi: mánerlep oqý, baıandaý, suraq - jaýap.
Pánaralyq baılanys: dúnıetaný, qazaq tili
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi.
1) Oqýshylardy sabaqqa daıyndaý.
2) Psıhologıalyq daıyndyq:
Ana tili – óleńimniń bastaýy,
Ana tili – ómirimniń asqary.
Ana tili – Abaı tili, uly til,
Namysty bol qazaǵymnyń jastary.
3) Synypty 3 topqa bólý:
2. Úı tapsyrmasyn suraý:
Isa Baızaqov
«Altaı aıasynda» óleńi
Óleńdi mánerletip oqytý.
Óleń mazmunyn suraý.
Kartamen jumys
İ top: Altaıdyń tabıǵaty.
İİ top: Altaı taýyndaǵy janýarlar.
İİİ top: Altaı taýynan óndiriletin kender.
3. Úı tapsyrmasyn bekitý:
- Isa Baızaqov kim?
( Baızaqov Isa - qazaqtyń halyq aqyny, ánshi, dombyrashy, sazger)
- Qazaqstandaǵy taǵy qandaı taýlardy bilesińder?
(Alataý, Qarataý, Tán - Shan)
- Taý týraly aqyndarymyzdyń jazǵan qandaı óleńderin bilesińder?
- Altaı taýynda qandaı janýarlar bar eken?
( Buǵy, maral, kıik, aıý, qabylan, qulan, elik, eshki, qasqyr, túlki )
4. Jańa sabaq:
«Kójek» ertegisi
1) - Balalar endi jumbaq jasyramyn, sheshýin tabyńdar.
Syldyrdan qorqady,
Shoshynyp jortady.
( Sheshýi: qoıan)
- Balalar qoıannyń balasyn ne dep ataımyz?
- Kójek.
- Búgin biz « Kójek» ertegisin ótemiz.
2) - Ertegi degenimiz ne?
- Ertegi – halyq aýyz ádebıetiniń bir túri.
- Erteginiń neshe túri bar?
Erteginiń 3 túri bar:
1. Janýarlar týraly ertegi.
2. Shynshyl ertegi.
3. Qıal - ǵajayp ertegisi
- Ertegiler qalaı bastalady?
- Erte, erte, ertede nemese baıaǵy ótken zamanda dep bastalady.
- Ertegiler qalaı aıaqtalady?
- Muratyna jetipti.
3 ) Qoıan týraly túsinik berý.
Qoıandar – sútqorekti. Onyń 50 túri bar. Salmaǵy 1 – 4, 5 kg. Jylyna 4 ret 2 – 8 (keıde 15) kójek týady. Turaqty ini bolmaıdy, kójegi júndes, birden júrip ketetindeı jetilip týylady, birneshe kúnnen keıin ózi qorektenedi. Kójekterdiń kózi soqyr, terisi jalańash, ózi álsiz bolady.
5) Mátinmen jumys:
Mátindi 3 bólikke bólip, topta oqýǵa berý.
İ top: Sharýanyń kójekti taýyp alýy.
İİ top: Kójektiń qashyp ketýi.
İİİ top: Týǵan jerine oralýy.
Mátindi toppen oqý.
Jupta talqylaý.
Oılaryn bólisý.
Sózdikpen jumys:
Pushtıǵan - bul kishkentaı degen maǵynany beredi.
Bir shybyn jandy - qoryqqan degen maǵyna.
5. Tapsyrmalardy oryndaý:
İ top:
- Sharýanyń isine qandaı baǵa berýge bolady? Ol durys istedi me?
İİ top:-
- Kójek nege qashyp ketti? Kójek qandaı sheshimge toqtady?
İİİ top:
- Osy ertegidegi týǵan jerge degen súıispenshilikti neden kórýge bolady?
6. Sergitý sáti
Uzyn qulaq sur qoıan
Estip qalyp sybdyrdy,
Oıly qyrly jerlermen
Ytqyp, ytqyp júgirdi.
Qarap edi artyna,
Qıyǵyn sap kóziniń
Kele jatqan tompańdap,
Kójegi eken óziniń.
7. Dáptermen jumys:
- Jat jerde kózge túrtki bolyp ólgenshe, muz da bolsa, anamnyń tapqan jerinde ólemin! – depdi.
- Kójektiń aıtqan sózine ár oqýshy óz oıyn jazady.
«Avtor oryndyǵyna» otyryp oqıdy.
8. Oqýshylardyń shyǵarmashylyq jumystary:
İ top:
«Týǵan jerdiń ystyǵy – aı» – toptastyrady.
İİ top:
Týǵan jer týraly óleń qurastyrý:
(Tómendegi shýmaqtar arqyly óleń qurastyrý)
-------------------- jer,
-------------------- jer.
--------------------
-------------------- jer.
İİİ top:
Maqal – máteldiń jalǵasyn tabý:
Otan ottan da... (ystyq)
Otansyz adam -... (ormansyz bulbul)
Týǵan jerdiń kúni de ystyq,........ (túni de ystyq)
Týǵan jerdeı el bolmas,
............................. (Týǵan eldeı el bolmas)
Týǵan jerdiń... ( qadirin )
Shette júrseń... ( bilersiń )
Taǵy da qandaı maqal - mátel bilesińder?
9. Sabaqty qorytý:
- Ertegiden qandaı oı túıdiń? Bizdi nege úıretedi?
- Osy ertegidegi týǵan jerge degen súıispenshilikti neden kórýge bolady?
« Týǵan jer « týraly óleń tyńdatý.
- Ózderiń týǵan jer týraly qandaı óleńder bilesińder?
10. Úıge tapsyrma:
Ertegini oqý.
Ertegi mazmunyna saı sýret salý.
11. Oqýshylardyń bilimin baǵalaý.
Sabaqtyń taqyryby: Kójek (ertegi)
Sabaqtyń maqsaty:
1. Bilimdilik: «Kójek» ertegisiniń mazmunyn túsindirý.
2. Damytýshylyq: Oqýshylardy mánerlep oqýǵa jattyqtyrý, qyzyǵýshylyǵyn oıatý, oı - órisin, til baılyǵyn damytý, negizgi oıdy anyqtaı bilýge, túsingenin júıeli túrde baıandaı bilýge úıretý, shyǵarmashylyq qabiletterin jetildirý.
3. Tárbıelik: Oqýshylardy týǵan jerin súıýge, qorǵaýǵa, janýarlarǵa qamqor bolýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: aralas
Sabaqtyń tıpi: jańa bilimdi meńgertý
Sabaqtyń kórnektiligi: maqal - mátel, taýdyń, janýarlardyń sýretteri.
Sabaqtyń ádisi: mánerlep oqý, baıandaý, suraq - jaýap.
Pánaralyq baılanys: dúnıetaný, qazaq tili
Sabaqtyń barysy:
1. Uıymdastyrý kezeńi.
1) Oqýshylardy sabaqqa daıyndaý.
2) Psıhologıalyq daıyndyq:
Ana tili – óleńimniń bastaýy,
Ana tili – ómirimniń asqary.
Ana tili – Abaı tili, uly til,
Namysty bol qazaǵymnyń jastary.
3) Synypty 3 topqa bólý:
2. Úı tapsyrmasyn suraý:
Isa Baızaqov
«Altaı aıasynda» óleńi
Óleńdi mánerletip oqytý.
Óleń mazmunyn suraý.
Kartamen jumys
İ top: Altaıdyń tabıǵaty.
İİ top: Altaı taýyndaǵy janýarlar.
İİİ top: Altaı taýynan óndiriletin kender.
3. Úı tapsyrmasyn bekitý:
- Isa Baızaqov kim?
( Baızaqov Isa - qazaqtyń halyq aqyny, ánshi, dombyrashy, sazger)
- Qazaqstandaǵy taǵy qandaı taýlardy bilesińder?
(Alataý, Qarataý, Tán - Shan)
- Taý týraly aqyndarymyzdyń jazǵan qandaı óleńderin bilesińder?
- Altaı taýynda qandaı janýarlar bar eken?
( Buǵy, maral, kıik, aıý, qabylan, qulan, elik, eshki, qasqyr, túlki )
4. Jańa sabaq:
«Kójek» ertegisi
1) - Balalar endi jumbaq jasyramyn, sheshýin tabyńdar.
Syldyrdan qorqady,
Shoshynyp jortady.
( Sheshýi: qoıan)
- Balalar qoıannyń balasyn ne dep ataımyz?
- Kójek.
- Búgin biz « Kójek» ertegisin ótemiz.
2) - Ertegi degenimiz ne?
- Ertegi – halyq aýyz ádebıetiniń bir túri.
- Erteginiń neshe túri bar?
Erteginiń 3 túri bar:
1. Janýarlar týraly ertegi.
2. Shynshyl ertegi.
3. Qıal - ǵajayp ertegisi
- Ertegiler qalaı bastalady?
- Erte, erte, ertede nemese baıaǵy ótken zamanda dep bastalady.
- Ertegiler qalaı aıaqtalady?
- Muratyna jetipti.
3 ) Qoıan týraly túsinik berý.
Qoıandar – sútqorekti. Onyń 50 túri bar. Salmaǵy 1 – 4, 5 kg. Jylyna 4 ret 2 – 8 (keıde 15) kójek týady. Turaqty ini bolmaıdy, kójegi júndes, birden júrip ketetindeı jetilip týylady, birneshe kúnnen keıin ózi qorektenedi. Kójekterdiń kózi soqyr, terisi jalańash, ózi álsiz bolady.
5) Mátinmen jumys:
Mátindi 3 bólikke bólip, topta oqýǵa berý.
İ top: Sharýanyń kójekti taýyp alýy.
İİ top: Kójektiń qashyp ketýi.
İİİ top: Týǵan jerine oralýy.
Mátindi toppen oqý.
Jupta talqylaý.
Oılaryn bólisý.
Sózdikpen jumys:
Pushtıǵan - bul kishkentaı degen maǵynany beredi.
Bir shybyn jandy - qoryqqan degen maǵyna.
5. Tapsyrmalardy oryndaý:
İ top:
- Sharýanyń isine qandaı baǵa berýge bolady? Ol durys istedi me?
İİ top:-
- Kójek nege qashyp ketti? Kójek qandaı sheshimge toqtady?
İİİ top:
- Osy ertegidegi týǵan jerge degen súıispenshilikti neden kórýge bolady?
6. Sergitý sáti
Uzyn qulaq sur qoıan
Estip qalyp sybdyrdy,
Oıly qyrly jerlermen
Ytqyp, ytqyp júgirdi.
Qarap edi artyna,
Qıyǵyn sap kóziniń
Kele jatqan tompańdap,
Kójegi eken óziniń.
7. Dáptermen jumys:
- Jat jerde kózge túrtki bolyp ólgenshe, muz da bolsa, anamnyń tapqan jerinde ólemin! – depdi.
- Kójektiń aıtqan sózine ár oqýshy óz oıyn jazady.
«Avtor oryndyǵyna» otyryp oqıdy.
8. Oqýshylardyń shyǵarmashylyq jumystary:
İ top:
«Týǵan jerdiń ystyǵy – aı» – toptastyrady.
İİ top:
Týǵan jer týraly óleń qurastyrý:
(Tómendegi shýmaqtar arqyly óleń qurastyrý)
-------------------- jer,
-------------------- jer.
--------------------
-------------------- jer.
İİİ top:
Maqal – máteldiń jalǵasyn tabý:
Otan ottan da... (ystyq)
Otansyz adam -... (ormansyz bulbul)
Týǵan jerdiń kúni de ystyq,........ (túni de ystyq)
Týǵan jerdeı el bolmas,
............................. (Týǵan eldeı el bolmas)
Týǵan jerdiń... ( qadirin )
Shette júrseń... ( bilersiń )
Taǵy da qandaı maqal - mátel bilesińder?
9. Sabaqty qorytý:
- Ertegiden qandaı oı túıdiń? Bizdi nege úıretedi?
- Osy ertegidegi týǵan jerge degen súıispenshilikti neden kórýge bolady?
« Týǵan jer « týraly óleń tyńdatý.
- Ózderiń týǵan jer týraly qandaı óleńder bilesińder?
10. Úıge tapsyrma:
Ertegini oqý.
Ertegi mazmunyna saı sýret salý.
11. Oqýshylardyń bilimin baǵalaý.