Kóńilińe astamshylyq alma
Kóńilińe astamshylyq alma
Ertede bir patsha bolypty. Sol patsha qansha kitap sózin, quran sózin biletin bilimi tereń kisi bolypty. Bir kúni eskishe qazaq kitabyn ashyp otyrǵan kezinde «adam balasy qandaı júırik bolsa da, kemshilik keleıin dese, ońaı eken» degen sózdi taýyp alady. Sonsoń «men ózim birsypyra eldi bılep turmyn, bilimim artyq, maǵan ne kemshilik bar» deıdi. Sóıtip otyrǵanda kósheden aıqaı shyǵady.
Bir ýázir keledi de: «Bir nárse kórdim, ne ekenin bilmeımin, sony, patsham, sizge kórsetýge kele jatyrmyn», - deıdi. Patsha dalaǵa shyǵyp qarasa, zaýlap janyp bir ot bara jatqanyn kóredi. Ýázirge: «Meniń dúldúlimdi ákel», - deıdi. Ýázir dúldúldi ákeldi. Oǵan minedi de týra qýady. Qýady da shahardan eki shaqyrym shyqqannan keıin jetedi. Jetip kelip qarasa, júni sýsyldaǵan altyn kıik. Álgi jarqyraǵan sol kıik bolyp shyqqan.
Kıik bir batpaqqa qabyrǵasynan batyp jatqan. Patsha: «endi buǵan barsam at jyǵylady, kıimim bylǵanady» dep, barsha kıimin sypyryp tastap jaıaý, jalańash kıikti ustaýǵa qasyna keledi. Patsha qasyna kelgende sanynan batpaqqa batady. Kıik silkinip-silkinip qoıyp edi, aıdary beline túsken aq jigit boldy. Sonsoń patshanyń kıimin kıip, atyn (dúldúlin) minip, «qosh, patsha» dep, shaharǵa qaraı júrip ketedi. Han (patsha) batpaqtan bir mezgilge shyǵyp shaharǵa kelip edi, balalar tas laqtyryp qýyp shaharǵa jýytpaı tastaıdy, «jalańash júrgen jyndy kisisiń» dep, sonan keıin «búıtip tiri júrgenshe, sýǵa aǵyp óleıin» dep ózen shetine kelse, sýdyń jaǵasynda bir kempir - shal otyrady. Patsha kelisimen «sýǵa túsip ólemin» deıdi. Shal «ólme» deıdi. «Ólmeı qaıtem, kıimim joq, tamaq joq». Sonsoń kempir - shal bir eski kóılegi men kishkene nan beredi. Shal: «Sen búıtip júrme, qalaǵa baryp qaıyr tile», - deıdi.
Moınyna bir dorba salyp alady da shaharǵa keledi. Sadaqa surap tórt - bes kúndik tamaq taýyp alady. Patsha bir mezgilde «úıime baryp kóreıin, shyn bar ma eken, áıel - balalarymdy, ýázirlerdi kóreıin, meni tanyr ma eken» dep keledi. Kelip hanǵa «assalaýmaǵaleıkúm!» dep, «qaıyr - sadaqa» dep, ýázirlerdi qaǵyp tastap, týra entelep hannyń aldyna barady. «Sen kimsiń, qaı jerdiń kisisisiń», - deıdi han. Sonda «osy shahardikimin» deıdi. Shahardiki bolsań qaı rýdan taraldyń, atyń-jóniń bárin shapshań aıt», - dep surady. Kórgen-bilgenin tegis baıan etedi. Sonsoń bir ýázirin shaqyrady da: «Mynany jeti qaıta boz bıeniń sútine shomyldyryp alyp kelip ber», - deıdi. Jeti qaıta shomyldyryp, hannyń aldyna ákelip bergennen keıin, músápirdiń qolynan ustaıdy. «Kitaptyń betin ashqanyń ras pa?» - dedi. Ol «ras» dep jaýap qaıyrady. «Budan bylaı kóńilińe astamshylyq oılama!» - deıdi de: «Mine taǵyń, mine jurtyń, mine ýáziriń, mine eliń, men Jábireıil perishtemin», - dep, taǵyn ózine berip joq bolady. (Qıal - ǵajaıyp ertegiler)
Ertede bir patsha bolypty. Sol patsha qansha kitap sózin, quran sózin biletin bilimi tereń kisi bolypty. Bir kúni eskishe qazaq kitabyn ashyp otyrǵan kezinde «adam balasy qandaı júırik bolsa da, kemshilik keleıin dese, ońaı eken» degen sózdi taýyp alady. Sonsoń «men ózim birsypyra eldi bılep turmyn, bilimim artyq, maǵan ne kemshilik bar» deıdi. Sóıtip otyrǵanda kósheden aıqaı shyǵady.
Bir ýázir keledi de: «Bir nárse kórdim, ne ekenin bilmeımin, sony, patsham, sizge kórsetýge kele jatyrmyn», - deıdi. Patsha dalaǵa shyǵyp qarasa, zaýlap janyp bir ot bara jatqanyn kóredi. Ýázirge: «Meniń dúldúlimdi ákel», - deıdi. Ýázir dúldúldi ákeldi. Oǵan minedi de týra qýady. Qýady da shahardan eki shaqyrym shyqqannan keıin jetedi. Jetip kelip qarasa, júni sýsyldaǵan altyn kıik. Álgi jarqyraǵan sol kıik bolyp shyqqan.
Kıik bir batpaqqa qabyrǵasynan batyp jatqan. Patsha: «endi buǵan barsam at jyǵylady, kıimim bylǵanady» dep, barsha kıimin sypyryp tastap jaıaý, jalańash kıikti ustaýǵa qasyna keledi. Patsha qasyna kelgende sanynan batpaqqa batady. Kıik silkinip-silkinip qoıyp edi, aıdary beline túsken aq jigit boldy. Sonsoń patshanyń kıimin kıip, atyn (dúldúlin) minip, «qosh, patsha» dep, shaharǵa qaraı júrip ketedi. Han (patsha) batpaqtan bir mezgilge shyǵyp shaharǵa kelip edi, balalar tas laqtyryp qýyp shaharǵa jýytpaı tastaıdy, «jalańash júrgen jyndy kisisiń» dep, sonan keıin «búıtip tiri júrgenshe, sýǵa aǵyp óleıin» dep ózen shetine kelse, sýdyń jaǵasynda bir kempir - shal otyrady. Patsha kelisimen «sýǵa túsip ólemin» deıdi. Shal «ólme» deıdi. «Ólmeı qaıtem, kıimim joq, tamaq joq». Sonsoń kempir - shal bir eski kóılegi men kishkene nan beredi. Shal: «Sen búıtip júrme, qalaǵa baryp qaıyr tile», - deıdi.
Moınyna bir dorba salyp alady da shaharǵa keledi. Sadaqa surap tórt - bes kúndik tamaq taýyp alady. Patsha bir mezgilde «úıime baryp kóreıin, shyn bar ma eken, áıel - balalarymdy, ýázirlerdi kóreıin, meni tanyr ma eken» dep keledi. Kelip hanǵa «assalaýmaǵaleıkúm!» dep, «qaıyr - sadaqa» dep, ýázirlerdi qaǵyp tastap, týra entelep hannyń aldyna barady. «Sen kimsiń, qaı jerdiń kisisisiń», - deıdi han. Sonda «osy shahardikimin» deıdi. Shahardiki bolsań qaı rýdan taraldyń, atyń-jóniń bárin shapshań aıt», - dep surady. Kórgen-bilgenin tegis baıan etedi. Sonsoń bir ýázirin shaqyrady da: «Mynany jeti qaıta boz bıeniń sútine shomyldyryp alyp kelip ber», - deıdi. Jeti qaıta shomyldyryp, hannyń aldyna ákelip bergennen keıin, músápirdiń qolynan ustaıdy. «Kitaptyń betin ashqanyń ras pa?» - dedi. Ol «ras» dep jaýap qaıyrady. «Budan bylaı kóńilińe astamshylyq oılama!» - deıdi de: «Mine taǵyń, mine jurtyń, mine ýáziriń, mine eliń, men Jábireıil perishtemin», - dep, taǵyn ózine berip joq bolady. (Qıal - ǵajaıyp ertegiler)
You Might Also Like
-
Torǵaı men tyshqan dos bolypty. Ekeýi birigip egin egedi. Tyshqan jerdi aıaǵymen qazyp, torǵaı tumsyǵymen shoqıdy.
-
Bir áńgime boıynsha Súleımen paıǵambar bir kúni demalyp otyrǵan kezde keýdesinde jorǵalap bara jatqan qumyrsqany alyp laqtyryp jiberedi. Jábirlengen qumyrsqa ashýlanyp: “Áı, Allanyń paıǵambary, sen m...
