- 03 jel. 2019 00:00
- 314
Kósh keldi
Bejeń úlken uly Qara Ospanǵa qalyńdyq aıttyryp, kelin túsirer kezde, yrym jasap balasyn qaınyna attandyrady. Quda jaq qyz uzatý toıyn jasap kelindi attandyrypty degen habar jetisimen, tuńǵysh kelininiń qýanyshty toıyn asyǵa kútken Bejeń, kelin kelýge bir kún qalǵanda, aýyl irgesindegi tóbege kilem saldyrtady da, aýyl aqsaqaldarymen birge aǵylta áńgime soǵyp, tógilte kúı shertip otyrady. Kelesi kúni tústen keıin qyz uzatqan quda-qudaǵılar kóshi aýylǵa jaqyndaǵanda ata salt boıynsha kelindi attan túsirip, aýylǵa jaıaý bastaıdy. Kejimdegen kelin atyn mingen boıjetken men kósh tosyp júrgen balalar «kósh keldi!», — dep shúıinshi suraı aýylǵa keledi. Aýyldaǵy aq samaıly ájeler men Bejeńniń báıbishesi salt boıynsha kelinniń atyna shashý shashyp, balalarǵa shúıinshi berip rıza etedi. Qýanyshqa bólenip sezim shattyǵy shalqyǵan Bejeń kósilte kúıge basady. Torqaly toı, dýmandy qyzyqpen jalǵasyp taratady. Alys jerden kelip, ekshelip qalǵan erekshe kútimdegi quda-jurt, syıly qonaqtar qosh aıtyp, eline qaıtý úshin Bejeńniń úıine keledi. Bulardyń ishindegi qadirmendi qart qudasy, qarataı rýynan shyqqan áıgili bı Mámetek te bar edi. Bejeń alys sapardan kelgen syıly qonaqtaryn jibermeı, taǵy birneshe kún jatqyzyp, dyr-dýmandy saýyq-saıran uıystyryp beredi. Mámetek bı: «Bejeń quda, sen qatynasqan uly dúbirli bas qosýlardyń birde-biri kúısiz bastalyp, kúısiz aıaqtalyp kórgen emes edi ǵoı! Qane, balańnyń torqaly toıyna arnaǵanyń bolsa, biz sony estisek» deıdi. Qaýmalaı otyrǵan qalyń jurt bul pikirdi quptaı jóneledi.
Bejeń dombyranyń qulaq kúıin keltirip alady da: «toıǵa arnaǵan eki kúıim bar edi. Biri — shúıinshi suraı kelgen qýanyshty habar shabytymen týǵan «Kósh keldi» atty kúı; endi biri tuńǵysh ulymnyń dýmandy toıy bastalǵandaǵy qýanyshty sezimnen týǵan «Toı bastar» kúıi deıdi de, quıqyljyta kúıge basady. Aıshyqty jasalyp, aıyzdy shertilgen osy bir tátti kúılerden jan semirterlik lázzat alǵan Mámetek bı: «shirkin, aty-zatyna saı ershimdi-aq kúıler eken qaraǵym, Táńirim qol-aıaǵyńa dert bermegeı, otaýyń qutty, balalaryń baqytty ári urpaqty bolsyn!» dep aq batasyn berip, aq tilegin bildirip attanady.