Maǵjan Jumabaevtyń «Sen sulý» óleńi
Soltústik Qazaqstan oblysy, Ǵabıt Músirepov
atyndaǵy aýdan. Toqsan bı aýyly orta mektebiniń
qazaq tili men ádebıeti páni muǵalimi Beısenova Qarlyǵash Tenesqyzy
Qazaq ádebıeti, 8-synyp
Sabaqtyń taqyryby: Maǵjan Jumabaevtyń «Sen sulý» óleńi
Oqytý men tárbıeleýdiń mindetteri:
Bilimdik: Maǵjan aqynnyń ómirimen, shyǵarmashylyǵymen, qoǵamdyq qyzmetimen tanystyra otyryp, «Sen sulý»óleńine ádebı - teorıalyq taldaý jasatý;
Tárbıelik: aqyn ómirin úlgi ete otyryp, azamattyqqa shaqyrý, óleń mazmuny arqyly ishki dúnıesi sulý ári baı, jan-jaqty damyǵan tulǵa etip tárbıeleý, ádemilik pen ásemdikke baýlý;
Damytýshylyq: oqýshylardyń oılaý jáne sóıleý qabiletterin arttyrý, jalpy qabilettilikti damytý, kórkem oılaýdy qalyptastyrý;
Maqsaty: M.Jumabaevtyń lırık aqyn ekenine kóz jetkizip, «Sen sulý» óleńiniń taqyryby men ıdeıasyn, qurylysy men tárbıelik mánin taldaı bilý.
Qural-jabdyqtar, kórneki quraldar:
• Maǵjan aqynnyń portreti;
• Shyǵarmalar jınaǵy;
• slaıdtar;
• vıdeofılm «Sh.Qaldaıaqovtyń «Sen sulý» áni»;
• Shyǵý paraǵy;
• Toptyq baǵalaý qaǵazy.
Sabaqtyń túri: toptyq saıys túrindegi semınar.
Ádis-tásilder:sózdik, jattyǵý, suraq-jaýap, kórnekilik, taldaý.
Sabaqtyń barysy:
1.Uıymdastyrý kezeńi.
Oqýshylarmen amandasyp, sabaqqa qajetti oqý quraldaryn daıarlatyp, sabaqqa nazar aýdartamyn.Búgingi sabaqtyń taqyryby men maqsatyn aıtyp túsindiremin.
2.Ótken sabaqty surap, bekitý.
a/ J.Aımaýytovtyń «Ánshi»áńgimesindegi ánshige minezdeme berý./Dápterden oqyp beredi/
á/ Ótken sabaqty bekitýge arnalǵan suraqtarǵa jaýap berý:
1. J.Aımaýytov qaı jyldary ómir súrdi?
2. Júsipbek aqyn, jazýshy, dramatýrg, ánshi, jýrnalıs, pýblısıs, sazger, ǵalym jáne qandaı qyry aıtylmaı qaldy?
3. «Ánshi» áńgimesiniń negizgi keıipkeri Ámirqannyń prototıpi kim?
4. «Syńqyldaǵan kómeıi sybyzǵynyń únindeı» degen joldardaǵy sońǵy sóz qandaı ádebı ádispen jasalǵan?
5. Ámirqannyń jaqyn adamdaryn ata.
6. Ámirqannyń ustazy ári pir tutqan ánshisi kim?
7. Júsipbektiń qandaı kólemdi shyǵarmalaryn bilesińder?
8. Jazýshy J.Aımaýytov qaı jerde dúnıege kelgen?
3. Jańa sabaq
Muǵalimniń kirispe sózi. Slaıdtar arqyly qysqasha ómirbaıany beriledi.
M.Jumabaevtyń qazaq ádebıetindegi jaryq juldyz ekenin, ol týraly M.Áýezovtiń «Artqy kúnge anyq qalýǵa jaraıtyn sóz - Maǵjannyń sózi» degenin aıta kelip, ómiri men shyǵarmashylyǵyna sholý jasaımyn.Oqýshylardan aqyn týraly ne biletinderin surap, lırıkasyna taldaý jasata otyryp, óleńderin mánerlep oqytamyn.
Jańa sabaqty ıgertýge arnalǵan suraqtar:
1. M.Jumabaev qaı jerde dúnıege kelgen?
2. Qaı jerlerden bilim alǵan?
3. Aqyn óleńderiniń negizgi taqyryptary qandaı?
4. Aqynnyń qandaı lırıkalaryn bilesińder?
5. Onyń qandaı poemalary bar?
6. Qaı shyǵarmalary arqyly aqyndy ultjandy aqyn deımiz?
4. Jańa sabaqty bekitýge arnalǵan jumystar.
Tómengi synyptarda jattaǵan aqyn óleńderin jatqa aıtý.
Sondaı keremet týyndylarynyń biri «Sen sulý» óleńimen búgin tanysqaly otyrmyz.Oqýshylar óleńdi mánerlep oqıdy.Óleńdi taldaýǵa arnalǵan suraqtar:
1. Óleńde ne týraly aıtylǵan?
2. Aqyn óleńdi qandaı kóńil kúıimen jazǵan dep oılaısyńdar?
3. Maǵjan aqyn sulýlyqty qaıdan taýyp otyr?
4. Aqyn «sulý» degen sózdi nelikten qaıtalaǵan?Uıqas úshin be álde óleń maǵynasyn ashý úshin kerek pe?
5. Sender qandaı adamdy sulý dep esepteısińder?
Pikir almasý suraqtary:
• «Sulý -sulý emes, súıgen sulý» degen maqaldyń maǵynasyn túsindir.
• Adamnyń sulýlyǵy neden baıqalady?
• Sulýlyq pen ádemiliktiń sımvoly neler dep bilesińder?
• İshki jáne syrtqy sulýlyq degendi qalaı túsinesińder?
• Sulýlyq jaıly qandaı maqal- mátel, naqyl sózder bilesińder?
Budan keıin oqýshylar óleńniń qurylysyna ádebı taldaý jasaıdy.Dápterlerine óleńniń taqyryby men ıdeıasy, kórkemdik ereksheligi men tárbıelik máni týraly taldaý túıinin jazady.
5.Jańa sabaqty qorytyndylaý.
• Sh.Qaldaıaqovtyń «Sen sulý»ániniń jelisimen jasalǵan vıdeofılmdi kórsetemin.Onyń shyǵý tarıhy men búgingi óleńniń arasynda tereń baılanys baryn aıtyp, áńgimelep beremin.
• Eki topqa sulý qyz ben jigittiń beınesin boıynsha toptastyrý strategıasy boıynsha qajetti qasıetterin jazý tapsyrylady.
• Muǵalimniń qorytyndy sózi:baǵalaý qaǵazyndaǵy toptardyń baǵalaryn, oqýshylardyń jeke jaýaptarynyń baǵalaryn habarlaý.
• Eki top «Shyǵý paraǵyn» toltyryp, sabaqqa óz pikirlerin aıtady.
• Úıge tapsyrma berý: «Sen sulý»óleńin jattaý.
Baǵalaý qaǵazy
atyndaǵy aýdan. Toqsan bı aýyly orta mektebiniń
qazaq tili men ádebıeti páni muǵalimi Beısenova Qarlyǵash Tenesqyzy
Qazaq ádebıeti, 8-synyp
Sabaqtyń taqyryby: Maǵjan Jumabaevtyń «Sen sulý» óleńi
Oqytý men tárbıeleýdiń mindetteri:
Bilimdik: Maǵjan aqynnyń ómirimen, shyǵarmashylyǵymen, qoǵamdyq qyzmetimen tanystyra otyryp, «Sen sulý»óleńine ádebı - teorıalyq taldaý jasatý;
Tárbıelik: aqyn ómirin úlgi ete otyryp, azamattyqqa shaqyrý, óleń mazmuny arqyly ishki dúnıesi sulý ári baı, jan-jaqty damyǵan tulǵa etip tárbıeleý, ádemilik pen ásemdikke baýlý;
Damytýshylyq: oqýshylardyń oılaý jáne sóıleý qabiletterin arttyrý, jalpy qabilettilikti damytý, kórkem oılaýdy qalyptastyrý;
Maqsaty: M.Jumabaevtyń lırık aqyn ekenine kóz jetkizip, «Sen sulý» óleńiniń taqyryby men ıdeıasyn, qurylysy men tárbıelik mánin taldaı bilý.
Qural-jabdyqtar, kórneki quraldar:
• Maǵjan aqynnyń portreti;
• Shyǵarmalar jınaǵy;
• slaıdtar;
• vıdeofılm «Sh.Qaldaıaqovtyń «Sen sulý» áni»;
• Shyǵý paraǵy;
• Toptyq baǵalaý qaǵazy.
Sabaqtyń túri: toptyq saıys túrindegi semınar.
Ádis-tásilder:sózdik, jattyǵý, suraq-jaýap, kórnekilik, taldaý.
Sabaqtyń barysy:
1.Uıymdastyrý kezeńi.
Oqýshylarmen amandasyp, sabaqqa qajetti oqý quraldaryn daıarlatyp, sabaqqa nazar aýdartamyn.Búgingi sabaqtyń taqyryby men maqsatyn aıtyp túsindiremin.
2.Ótken sabaqty surap, bekitý.
a/ J.Aımaýytovtyń «Ánshi»áńgimesindegi ánshige minezdeme berý./Dápterden oqyp beredi/
á/ Ótken sabaqty bekitýge arnalǵan suraqtarǵa jaýap berý:
1. J.Aımaýytov qaı jyldary ómir súrdi?
2. Júsipbek aqyn, jazýshy, dramatýrg, ánshi, jýrnalıs, pýblısıs, sazger, ǵalym jáne qandaı qyry aıtylmaı qaldy?
3. «Ánshi» áńgimesiniń negizgi keıipkeri Ámirqannyń prototıpi kim?
4. «Syńqyldaǵan kómeıi sybyzǵynyń únindeı» degen joldardaǵy sońǵy sóz qandaı ádebı ádispen jasalǵan?
5. Ámirqannyń jaqyn adamdaryn ata.
6. Ámirqannyń ustazy ári pir tutqan ánshisi kim?
7. Júsipbektiń qandaı kólemdi shyǵarmalaryn bilesińder?
8. Jazýshy J.Aımaýytov qaı jerde dúnıege kelgen?
3. Jańa sabaq
Muǵalimniń kirispe sózi. Slaıdtar arqyly qysqasha ómirbaıany beriledi.
M.Jumabaevtyń qazaq ádebıetindegi jaryq juldyz ekenin, ol týraly M.Áýezovtiń «Artqy kúnge anyq qalýǵa jaraıtyn sóz - Maǵjannyń sózi» degenin aıta kelip, ómiri men shyǵarmashylyǵyna sholý jasaımyn.Oqýshylardan aqyn týraly ne biletinderin surap, lırıkasyna taldaý jasata otyryp, óleńderin mánerlep oqytamyn.
Jańa sabaqty ıgertýge arnalǵan suraqtar:
1. M.Jumabaev qaı jerde dúnıege kelgen?
2. Qaı jerlerden bilim alǵan?
3. Aqyn óleńderiniń negizgi taqyryptary qandaı?
4. Aqynnyń qandaı lırıkalaryn bilesińder?
5. Onyń qandaı poemalary bar?
6. Qaı shyǵarmalary arqyly aqyndy ultjandy aqyn deımiz?
4. Jańa sabaqty bekitýge arnalǵan jumystar.
Tómengi synyptarda jattaǵan aqyn óleńderin jatqa aıtý.
Sondaı keremet týyndylarynyń biri «Sen sulý» óleńimen búgin tanysqaly otyrmyz.Oqýshylar óleńdi mánerlep oqıdy.Óleńdi taldaýǵa arnalǵan suraqtar:
1. Óleńde ne týraly aıtylǵan?
2. Aqyn óleńdi qandaı kóńil kúıimen jazǵan dep oılaısyńdar?
3. Maǵjan aqyn sulýlyqty qaıdan taýyp otyr?
4. Aqyn «sulý» degen sózdi nelikten qaıtalaǵan?Uıqas úshin be álde óleń maǵynasyn ashý úshin kerek pe?
5. Sender qandaı adamdy sulý dep esepteısińder?
Pikir almasý suraqtary:
• «Sulý -sulý emes, súıgen sulý» degen maqaldyń maǵynasyn túsindir.
• Adamnyń sulýlyǵy neden baıqalady?
• Sulýlyq pen ádemiliktiń sımvoly neler dep bilesińder?
• İshki jáne syrtqy sulýlyq degendi qalaı túsinesińder?
• Sulýlyq jaıly qandaı maqal- mátel, naqyl sózder bilesińder?
Budan keıin oqýshylar óleńniń qurylysyna ádebı taldaý jasaıdy.Dápterlerine óleńniń taqyryby men ıdeıasy, kórkemdik ereksheligi men tárbıelik máni týraly taldaý túıinin jazady.
5.Jańa sabaqty qorytyndylaý.
• Sh.Qaldaıaqovtyń «Sen sulý»ániniń jelisimen jasalǵan vıdeofılmdi kórsetemin.Onyń shyǵý tarıhy men búgingi óleńniń arasynda tereń baılanys baryn aıtyp, áńgimelep beremin.
• Eki topqa sulý qyz ben jigittiń beınesin boıynsha toptastyrý strategıasy boıynsha qajetti qasıetterin jazý tapsyrylady.
• Muǵalimniń qorytyndy sózi:baǵalaý qaǵazyndaǵy toptardyń baǵalaryn, oqýshylardyń jeke jaýaptarynyń baǵalaryn habarlaý.
• Eki top «Shyǵý paraǵyn» toltyryp, sabaqqa óz pikirlerin aıtady.
• Úıge tapsyrma berý: «Sen sulý»óleńin jattaý.
Baǵalaý qaǵazy