InfoHub Logo

Matematıka - ǵylymdar patshasy
Maqsaty: Oqýshylardy bilimderin, bilik - daǵdylaryn keńeıtý jáne pánge degen qyzyǵýshylyqtaryn arttyrý, zeıinin, logıkalyq oılaý qabiletterin jetildirý maqsatynda « matematıka - ǵylymdar patshasy» atty saıys ótkizemiz. Tómende osy saıystyń ótý barysyn usynyp otyrmyz.
Saıystyń ótý barysy:
İ. Toptardyń sálemdesýi.
İİ. « 1001 maqal» jalǵasyn tap.
İİİ. Sandar syry 5, 7 qasıetti sandar uǵymdary.
İV. “Arıfmetıka» jumbaq - esep
V. « Oılan, tap» logıkalyq esep.
Vİ. Kim jyldam? Suraq - jaýap
Vİİ. « Kim júırik» esep
Vİİİ. Úı tapsyrmasy
İH. Qorytyndy.
San suraq syryna úńilsek, kúnbe - kún kózben kórip, qulaq shalyp júrgen kóptegen sandar syrynyń qupıasynyń qyr - syry búgin mine ashylady.

İ toptardyń sálemdesýi.
İtop: Sharshy alańǵa jarysqa
Shyqty bizdiń tobymyz
Jeńilsekte, jeńsekte
Ashyq bolsyn jolymyz!
İİ top: Qurmettep bar ǵylymdy, oı - sanany
Tapqyrlar toby sálem berip qarsy alady
Matematıka – ǵylymdar patshasy saıysynda
Qashanda tapqyr bolam dep oı salady!

İİİ. « Sandar syry» 5, 7 qasıetti sandar uǵymy
Sandardyń syryna biz úńilemiz
Úırenbegen dostardan túńilemiz
Qasıetti sandarǵa baılanysty
Dástúrli uǵymdarǵa toqtalamyz
Bes sany
Bes dushpan: ósek, ótirik, maqtanshaq, erinshek, mal shashpaq
Bes asyl: talap, eńbek, tereń oı, qanaǵat, raqym
Bes qarý: sadaq, naıza, qylysh, myltyq, aıbalta
Bes paryz: qajyǵa barý, namaz oqý, oraza ustaý, qaıyr sadaqa zeket
Jeti sany
Jeti kún: búgin, erteń, búrsigúni, arǵy kúni, aýyr kún, sońǵy kún, azyna
Jeti qazyna: er jigit, sulý áıel, ilim - bilim, júırik at, tazy, qyran búrkit, beren myltyq
Jeti ata: áke, bala, nemere, shóbere, shópshek, nemene, týajat
Jeti jut: qurǵaqshylyq, mal jutaý, oba, órt, soǵys, sel, jer silkinisi

İV. «Arıfmetıka» jumbaq esep
1. On bir túıe, bes jylqy,
Eki sıyr, bes eshki
Eki qoıan, úsh túlki
Taba almasań bos kúlki
(barlyǵy 28)
2. Bes butaqta aǵashta
Butaq saıyn bes alma
Bireýin ber alashqa
Qalady sonda neshe alma?
( barlyǵy 24)

V. Oılan tap. Logıkalyq esep.
Sansyz esep bolmaıdy
Esepsiz dana bolmaıdy.
Qyzyq esep aıtaıyn
Synap seni baıqaıyn
Jaýap bershi bógelmeı
Sheshýin kim tez sheshedi

A) eki sannyń qosyndysy segizge teń, aıyrmasy ekige teń, kóbeıtindisi 15- ke teń. Olar qandaı sandar. ( 3 pen 5)
Á) Syzǵyshtyń tórt buryshy bar, onyń bir buryshyn kesseń neshe burysh qalady? (5 burysh)
B) Qolymyzda on saýsaq, oń qolda neshe saýsaq bar? (100)
V) Torǵaılar butaqqa bir - birden otyrsa bir torǵaı, al olar ekeýden otyrsa bir butaq artyq qalady. Butaq neshe, torǵaı neshe? (3 butaq, 4 torǵaı)
G) Eki ákesi men eki balasy 3 apelsın taýyp aldy. Teńdeı ǵyp bólgende árqaısysyna bir apelsınnen keldi bul qalaı? ( atasy, ákesi, balasy)
Ǵ) Bir úıde eki sheshe, eki qyz, áje nemerelerimen turady. Barlyǵy neshe adam turady? (3)
D) Dınanyń 4 uly, olardyń ár qaısysynyń týǵan qaryndastary bar. Dınanyń neshe balasy bar? (5 balasy bar)
E) Bala taqtaǵa 86 sanyn jazyp, joldasyna aıtty « eshqandaı amal qoldanbaı 12-ge arttyr» dep. Ol qalaı arttyrdy? (98)
J) Úsh aǵaıyndy jolda ketip barady. Bireýi aldynda ekeýi artynda. Artyndaǵy ekeýi aldyndaǵyǵa jete almaıdy. Ol nege? (Aǵasy, eki inisi, jas ereksheligi)
Z) 10 sanyn nólsiz qalaı jazýǵa bolady? (h)

Vİ. « Kim jyldam» suraq - jaýap
İ top
Qandaı órnek áripti órnek dep atalady? (quramynda áripi bar órnek)
Alymy bóliminen úlken bólshek (burys bólshek)
Bir kılometrde neshe metr bar (1000)
Eń úlken úsh tańbaly san (999)
Bes sanyna keri san (1/5)
Eń kishi jáı san (2)
Kesindini ólsheıtin qural (syzǵysh)
Kóbeıtindisi 1-ge teń bolatyn san (ózara jaı san)
Bólýdiń nátıjesi ne (bólindi)

İİ top
Alymy bóliminen kishi bólshek (durys bólshek)
Eń kishi úsh tańbaly san (100)
Barlyq qabyrǵalary teń tik tórt burysh (sharshy)
Birlik kesindisi berilgen sáýle (koordınatalyq sáýle)
Eń kishi natýral san (1)
Qosýdyń nátıjesi (qosyndy)
Eger úsh par at 60 km shaýyp ótse onda 1 at neshe km shaýyp ótedi. (60 km)
Alty sanyna keri san (1/6 )
Bútin bólikten j/e bólshek bólikten turatyn san (aralas san)

Vİİ «Kim júırik» esep
Aldaryńyzǵa paraqpen esep beriledi. Osy esepti shyǵaryńyzdar.
Vİİİ. Úı tapsyrmasy
İH. Qorytyndy
Matematıka - ǵylymdar patshasy júkteý