InfoHub Logo

Taqyryby: Memlekettik til - Qazaqstan halyqtaryn biriktiretin til
Maqsaty: Oqýshylarǵa 22 qyrkúıek – Qazaqstan halyqtarynyń tilderi kúniniń mańyzy jaıly aıtý. Qazaq tili týraly óleń, maqal - mátel, naqyl sózderdi oqytý arqyly oqýshynyń sózdik qoryn molaıtyp, til baılyǵyn damytý. Qazaq tilin súıýge, qurmetteýge tárbıeleý.
Barysy:
Muǵalim: Qurmetti ustazdaryna tilin ardaq tutar til janashyrlary, órli de asqaq rýhty táýelsiz eldiń jas ulandary! "Memlekettik til - Qazaqstan halyqtaryn biriktiretin til" taqyrybyndaǵy 22 qyrkúıek – Qazaqstan halyqtarynyń tilderi kúnine oraı saltanatty jıynymyzdy ashyq dep jarıalaımyz!
Elbasy N. Á. Nazarbaev «Qazaqstannyń bolashaǵy - qazaq tilinde. Ana tili - bárimizdiń anamyz, óıtkeni ol - ultymyzdyń anasy» degendeı biz ana tilimizdiń tuǵyrynyń myqty bolýyna negiz qalaǵan babalarymyzdyń ósıetin uran etý, qazaq tiliniń mártebesin kóterýimiz kerek.
Ánuran oryndalady.
1 - júrgizýshi:
Qýan dalam! Qýanatyn kún búgin!
Serpip tasta, muńdy júrek túńdigin!
Til týraly Zańym endi kúshine,
Pash etkendeı kesken jańa kindigin!
2 - júrgizýshi:
- Qýan halqym! Kúshine endi til zańy,
Súıinshi dep aqyn ulyń jyrlady
El eldigi baǵalanar tilimen,
Sol arqyly qulpyrady, gúl baǵy.
1 - júrgizýshi:
1989 jyly «Respýblıkadaǵy qazaq tiliniń jaıy» týraly qaýly qabyldandy. 1989 jyly qyrkúıektiń 22 - i kúni «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy tilder» Zańy qabyldanyp, qazaq tili Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik til mártebesine ıe boldy. Keıin 1993 jyly qańtardyń 28 - i kúni bul statýs Qazaqstan Respýblıkasynyń jańa Konstıtýsıasynda turaqtalyp, 1997 jyly shildeniń 11 - kúni jańa «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy tilder týraly» Zańy qabyldandy. Bul Zań boıynsha qazaq tili Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik tili, qazaq halqynyń ulttyq tili bolyp esepteledi.
22 qyrkúıek - Qazaqstan Halyqtarynyń Tilder kúni dep jarıalandy.
2 - júrgizýshi:
Qazaq tili – dúnıe júzindegi eń baı, bedeldi de beıneli tilderdiń biri.
Ótkirdiń júzi,
Kesteniń bizi,
Órnegin sendeı sala almas – dep uly Abaı atamyz tańyrqap taǵzym etken de osy qasıetti tilimiz. Ol atadan - balaǵa mıras bolyp qalǵan baǵa jetpes mura. Olaı bolsa, dostar, óz ana tilimizdi qurmetteý perzenttik paryzymyz ekenin umytpaıyq.
Til týraly óleń - júrgizýshi: yrlar.
1 - júrgizýshi:: Til - mádenıet, til - ádebıet, til - tarıh. Endi bir sát ádebıetimizge kóz salaıyq. Ulylardan qalǵan uly sózderge qulaq salaıyq.
2 - júrgizýshi: úrgizýshi:
Jórgegimnen jyr bop engen qazaq tilin aınaldym,
Qazaqtardyń nur bop órgen azat kúnin aınaldym.
Keń dalada ker jýsannyń jupar ıisin aınaldym
Kerbez qyzdyń bulan qaqqan qazaq bıin aınaldym - bıshi qyzdarymyzdyń «Qamajaı» bıin tamashalaıyq!
1 - júrgizýshi:
Ár adamda óz anasynan basqa da
Ǵumyryna eter máńgi astana
Demep júrer, jebep júrer arqada,
Bolý kerek qudiretti tórt ana
Týǵan jeri - túp qazyǵy, aıbyny
Týǵan tili – máńgi ónege aıdyny.
Jan baılyǵy, salt - dástúri - tiregi
Qadamyńa shýaq shashar únemi.
Jańa Týǵan tarıhy
Eske alýǵa qanshama
Aýyr ári, qasiretti bolsa da
Qudiret joq tórt anaǵa teń keler
Án «Anamnyń tili» oryndaıtyn Toqasheva Jansaıa
2 - júrgizýshi: Bıyl Qazaqstan Respýblıkasy Táýelsizdiginiń 25 jyldyq mereıtoıy.
1 - júrgizýshi:
Táýelsiz – Qazaqstanym, Týyńdy bıik ustadyń,
Kóterdi halqyń ýaqyttyń qatal qyspaǵyn.
Kóshińdi bastap baqytty bolashaǵyńa,
Jasaı ber, jasa, Táýelsiz Qazaqstanym!
« Qazaqstan - qyran dalam» áni oryndaıtyn Maılybaı Beknur
1 - júrgizýshi:
Qazaq tilim - óz tilim, ana tilim,
Abaı, Muhtar sóılegen dana tilim.
Qasterleıdi ul - qyzyń máńgi seni
Bolashaǵym, baqytym, dara tilim.
2 - júrgizýshi:
Tanytqan qazaǵymnyń qazaqtyǵyn,
Tanytqan qazaǵymnyń azattyǵyn,
Tanytqan qazaǵymnyń ǵajaptyǵyn,
Aınaldym qudiretińnen Qazaq tilim.

Osymen «Qazaqstan halyqtary tilderi» kúnine arnalǵan jıynymyz óz máresine jetti. Aspanymyz ashyq, zamanymyz tynysh, til mártebesi bıik bolsyn, aǵaıyn!

«Anamyzdyń aq sútimen boıymyzǵa daryǵan tilimizdi umytý – búkil ata - babamyzdy, tarıhymyzdy umytý» B. Momyshuly

Tili joǵalǵan jurttyń ózi de joǵalady (Ahmet Baıtursynov)

Kimde - kim ana tilin, ádebıetin syılamasa, baǵalamasa, ony saýatty, mádenıetti adam dep sanaýǵa bolmaıdy. (Muhtar Áýezov)

Tilden bıik asqar taý, tilden asqan baılyq joq, tilden tereń teńiz joq. (Ǵabıt Músirepov)

Qazaq tili – asa baı til, ıkemdi til. Oramyn, buramyn taýyp, qısymyn, oraıyn keltirip paıdalansaq, bul tilmen sýret salýǵa, tas qashap, tekemet oıýǵa bolady - aý. (Nurtas Ońdasynov)

Ana tilinsiz halyq bolmaıdy. Tilinen aıyrylǵan ult – tarıhynan, túp - tamyrynan aıyrylǵan ult. Tilsizdi ult deýge bolmaıdy. Tilinen aıyrylǵan halyq – ata - babasynyń, týǵan ákesi men anasynyń atyn umytqan halyq. Al ondaılardy máńgúrt dep ataıdy. (Sherhan Murtaza)

Til – halyqtyń basty belgisi. Memlekettik til – tek memlekettik rámizderdiń biri ǵana emes, ulttardyń, memleketterdiń biregeı negizi.
Bárimiz de moıyndaýǵa tıis bir shyndyq bar: Jalpy adam balasy, jeke ulttar men ulystar jer betinde qansha jasamasyn, onyń tilsiz kórgen kúni – tul. (Ábdýálı Haıdar)

Táýelsiz elimiz bar, baıyrǵy jerimiz bar, baıandy ata-mekenimiz bar, qaıyrly dinimiz bar, zaıyrly dilimiz bar, baı tilimiz bar, osynaý shalqar dalamyz bar, Bas ıer Prezıdentimiz bar. Sondyqtan myǵym El bolamyz degen qudaıdan úmitimiz bar. Bolashaq úshin tilimizdi qaıtkende de saqtaýymyz tıis. (Ómirzaq Aıtbaıuly)
Qazaqstandy mekendeıtin ár túrli ult ókilderiniń tiline qurmet kórsetý, olardyń ana tilinde bilim alyp, tól mádenıetin damytýyna jaǵdaı jasaý – memleketimizdiń mańyzdy strategıalyq mindetteriniń biri. (N. Nazarbaev)