Muqaǵalı – máńgilik ǵumyr
Sabaqtyń taqyryby: Muqaǵalı – máńgilik ǵumyr.
Sabaqtyń maqsaty: Ǵasyrlar toǵysynda ǵasyr ǵasyr aqyna atanǵan Muqaǵalı Maqataevtyń aqyndyq talantyn shákirt júregine uıalatý, sol arqyly olardyń boıynda poezıa álemine, jalpy sóz ónerine degen súıispenshilikti berik qalyptastyrý.
Damytýshylyq maqsaty: Oqýshynyń sóz mádenıeti durys meńgerip, jyrlardy mánerlep oqýǵa, óleńdi ómirine serik etken aqynǵa eliktep aqynjandy bolyp ósýine keń jol ashý, rýhanı tanymyn keńeıtý.
Tárbıelik maqsaty: Týǵan halqynyń talantty aqynyna, ádebıetine, týǵan eline degen súıispenshilik sezimin oıatyp, adamgershilikke tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Zertteý sheberhanasy.
Sabaqtyń kórnekiligi: Interaktıvti taqta, aqynnyń sýreti, ómirbaıany, estelikteri beınelengen slaıdtar.
Pánaralyq baılanys: Tarıh, beıneleý óneri, mýzyka.
Sabaqtyń barysy:
Uıymdastyrý kezeńi.
Muǵalimniń kirispe sózi:
- Qurmetti oqýshylar, búgin aqıyq aqynymyz M. Maqataevtyń týǵan kúni.
Qazaqtyń qara óleńin kıe tutqan, júreginiń túbinen qaınap shyqqan asyl jyrlarymen qalyń jurtshylyqtyń mahabbatyna bólengen M. Maqataev 82 jasqa tolyp otyr.
Halyqtyń rýhanı baı ádebı murasyna kúsh – qýat alǵan Muqaǵalı qazaq ádebıetine, qazaq poezıasyna shalqar shabytpen, qalamdas dostarynyń ishinen erekshe óz únimen oqshaý kelgen dara tulǵa.
Sabaqtyń epıgrafy.
Aq qyraý turǵan aqpanda
Aǵashtar syrǵa taqqanda
Bozaryp turyp aq tańda,
Esińe meni alǵaısyń.
Esińe meni alǵaısyń! – mine aqyn rýhyn eske alyp urpaqtary aqyn shyǵarmalaryn jattap ósip keledi.
Zertteý sheberhanasy.
İ – top. Zertteý toby «Aqynnyń jumbaq álemi»
- Biz burynda aqynnyń turǵan jerin ósken ortasyn bilemiz. Biz bilmeıtin tustary da kóp. Sondyqtan biz bilmeıtin jumbaq syrlaryna úńilesizder.
♦ Aqıyq aqyn jyrlarynda bizderge qaldyrǵan zor qazynasyn zertteýdi, túsinýdi amanat etedi.
♦ Qysqa ǵana ómirde artyna ǵasyrdan – ǵasyrǵa jetetin mol mura qaldyrǵan aqyn M. Maqataevtyń jumbaq álemine bir sát úńilip, onyń jyrlarynyń áýlıelik, kóripkeldik, danyshpandyq keremet bir qasıeti bar.
♦ Áýlıe aqyn óziniń qaıtys bolar kúninde dál boljap jazǵan eken.
♦ Aýrýhanada jazylǵan «Armanym» atty óleńin inisi Toqtarbaıǵa usynǵan.
İİ – top. Sýretteý toby «Men ómirdi jyrlaý úshin kelgenmin»
- Aqyn ómirdi jyrlary arqyly sýrettese, sizder aqyn jyrlaryn sýretpen beınelep óz oılaryńyzdy ortaǵa salasyzdar.
İİİ – top. Suhbat toby «Sen meni bilesiń be?»
- «Sen meni bilesiń be?» aıdarymen jumys jasaısyzdar. Budan burynǵy sabaǵymyzda áleýmetpen aqyn ómirine qatysty suhbat alǵan bolatynsyzdar. Sol suhbat alǵan jaýaptaryńyzdy ortaǵa salasyzdar.
Qoıylǵan suraqtar:
● Siz Muqaǵalıdy bilesiz be?
● «Esińe meni alǵaısyń» óleńi sizge qalaı áser etedi?
● Muqaǵalıdy tirisinde baǵalaı aldyq pa?
● Muqaǵalı aqyndy nelikten kóripkel aqyn deımiz?
● Aqıyq aqyn Muqaǵalıdyń sary ýaıymǵa salynyp, qapalanǵan kezderi boldy ma?
İÚ top. Qoıylym toby «Aqqýlar uıyqtaǵanda»
- Aqynnyń «Aqqýlar uıyqtaǵanda» poemasynan úzindi ala otyryp «Kóldiń sáni - aqqýlar» aıdarymen kórinis kórsetesizder.
- Sizderge jumystaryńyzǵa sáttilik tileımin.
Muqaǵalı Maqataevtyń ómirbaıany.
- Sabaqty qoryta kelgende, «Óldi deýge bola ma aıtyńdarshy, Ólmeıtuǵyn artyna iz qaldyrǵan» - dep Abaı atamyz aıtqandaı, Muqaǵalı ólgen joq, ol bizben máńgilik birge, jyrlary da máńgi jasaı bermek. Endeshe oqýshylar, bizdiń búgingi sabaǵymyz osymen aıaqtalmaıdy, áli de bolsa óleńderin oqı otyra taldaımyz.
Bizdiń halyqta «Óli rıza bolmaı, tiri baıymaıdy»- degen sóz bar. Biz búgin Muqaǵalı aǵany eske túsirdik, aqynnyń arýaǵy bir aýnap túsken shyǵar. Ornymyzdan turyp bir sát eske alaıyq. Naǵyz týma talanttyń eki ómiri bar. Biri – shekteýli ómir, ekinshisi – máńgilik ómir. Muqaǵalıdyń shekteýli ómiriniń kúni batqanymen, onyń máńgilik shyǵarmashylyq ómiriniń tańy atyp, kúni shyqty.
Muqaǵalı ómirde kóp qıynshylyq kórdi, jalǵyzdyqtan japa shekti. Aqynnyń oı aıtýdaǵy ótkirligi, batyldyǵy, bizderge ónege, tálim, sabaq bola bereri sózsiz. Ia, óleń ólmeıdi. Endeshe ony jazǵan aqyn da ólmeıdi. Muqaǵalı Maqataevta kóz jumǵan joq.
«Esińe meni alǵaısyń» ániniń beıneklıpi.
Hor: «Esińe meni alǵaısyń»
Sabaqtyń maqsaty: Ǵasyrlar toǵysynda ǵasyr ǵasyr aqyna atanǵan Muqaǵalı Maqataevtyń aqyndyq talantyn shákirt júregine uıalatý, sol arqyly olardyń boıynda poezıa álemine, jalpy sóz ónerine degen súıispenshilikti berik qalyptastyrý.
Damytýshylyq maqsaty: Oqýshynyń sóz mádenıeti durys meńgerip, jyrlardy mánerlep oqýǵa, óleńdi ómirine serik etken aqynǵa eliktep aqynjandy bolyp ósýine keń jol ashý, rýhanı tanymyn keńeıtý.
Tárbıelik maqsaty: Týǵan halqynyń talantty aqynyna, ádebıetine, týǵan eline degen súıispenshilik sezimin oıatyp, adamgershilikke tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Zertteý sheberhanasy.
Sabaqtyń kórnekiligi: Interaktıvti taqta, aqynnyń sýreti, ómirbaıany, estelikteri beınelengen slaıdtar.
Pánaralyq baılanys: Tarıh, beıneleý óneri, mýzyka.
Sabaqtyń barysy:
Uıymdastyrý kezeńi.
Muǵalimniń kirispe sózi:
- Qurmetti oqýshylar, búgin aqıyq aqynymyz M. Maqataevtyń týǵan kúni.
Qazaqtyń qara óleńin kıe tutqan, júreginiń túbinen qaınap shyqqan asyl jyrlarymen qalyń jurtshylyqtyń mahabbatyna bólengen M. Maqataev 82 jasqa tolyp otyr.
Halyqtyń rýhanı baı ádebı murasyna kúsh – qýat alǵan Muqaǵalı qazaq ádebıetine, qazaq poezıasyna shalqar shabytpen, qalamdas dostarynyń ishinen erekshe óz únimen oqshaý kelgen dara tulǵa.
Sabaqtyń epıgrafy.
Aq qyraý turǵan aqpanda
Aǵashtar syrǵa taqqanda
Bozaryp turyp aq tańda,
Esińe meni alǵaısyń.
Esińe meni alǵaısyń! – mine aqyn rýhyn eske alyp urpaqtary aqyn shyǵarmalaryn jattap ósip keledi.
Zertteý sheberhanasy.
İ – top. Zertteý toby «Aqynnyń jumbaq álemi»
- Biz burynda aqynnyń turǵan jerin ósken ortasyn bilemiz. Biz bilmeıtin tustary da kóp. Sondyqtan biz bilmeıtin jumbaq syrlaryna úńilesizder.
♦ Aqıyq aqyn jyrlarynda bizderge qaldyrǵan zor qazynasyn zertteýdi, túsinýdi amanat etedi.
♦ Qysqa ǵana ómirde artyna ǵasyrdan – ǵasyrǵa jetetin mol mura qaldyrǵan aqyn M. Maqataevtyń jumbaq álemine bir sát úńilip, onyń jyrlarynyń áýlıelik, kóripkeldik, danyshpandyq keremet bir qasıeti bar.
♦ Áýlıe aqyn óziniń qaıtys bolar kúninde dál boljap jazǵan eken.
♦ Aýrýhanada jazylǵan «Armanym» atty óleńin inisi Toqtarbaıǵa usynǵan.
İİ – top. Sýretteý toby «Men ómirdi jyrlaý úshin kelgenmin»
- Aqyn ómirdi jyrlary arqyly sýrettese, sizder aqyn jyrlaryn sýretpen beınelep óz oılaryńyzdy ortaǵa salasyzdar.
İİİ – top. Suhbat toby «Sen meni bilesiń be?»
- «Sen meni bilesiń be?» aıdarymen jumys jasaısyzdar. Budan burynǵy sabaǵymyzda áleýmetpen aqyn ómirine qatysty suhbat alǵan bolatynsyzdar. Sol suhbat alǵan jaýaptaryńyzdy ortaǵa salasyzdar.
Qoıylǵan suraqtar:
● Siz Muqaǵalıdy bilesiz be?
● «Esińe meni alǵaısyń» óleńi sizge qalaı áser etedi?
● Muqaǵalıdy tirisinde baǵalaı aldyq pa?
● Muqaǵalı aqyndy nelikten kóripkel aqyn deımiz?
● Aqıyq aqyn Muqaǵalıdyń sary ýaıymǵa salynyp, qapalanǵan kezderi boldy ma?
İÚ top. Qoıylym toby «Aqqýlar uıyqtaǵanda»
- Aqynnyń «Aqqýlar uıyqtaǵanda» poemasynan úzindi ala otyryp «Kóldiń sáni - aqqýlar» aıdarymen kórinis kórsetesizder.
- Sizderge jumystaryńyzǵa sáttilik tileımin.
Muqaǵalı Maqataevtyń ómirbaıany.
- Sabaqty qoryta kelgende, «Óldi deýge bola ma aıtyńdarshy, Ólmeıtuǵyn artyna iz qaldyrǵan» - dep Abaı atamyz aıtqandaı, Muqaǵalı ólgen joq, ol bizben máńgilik birge, jyrlary da máńgi jasaı bermek. Endeshe oqýshylar, bizdiń búgingi sabaǵymyz osymen aıaqtalmaıdy, áli de bolsa óleńderin oqı otyra taldaımyz.
Bizdiń halyqta «Óli rıza bolmaı, tiri baıymaıdy»- degen sóz bar. Biz búgin Muqaǵalı aǵany eske túsirdik, aqynnyń arýaǵy bir aýnap túsken shyǵar. Ornymyzdan turyp bir sát eske alaıyq. Naǵyz týma talanttyń eki ómiri bar. Biri – shekteýli ómir, ekinshisi – máńgilik ómir. Muqaǵalıdyń shekteýli ómiriniń kúni batqanymen, onyń máńgilik shyǵarmashylyq ómiriniń tańy atyp, kúni shyqty.
Muqaǵalı ómirde kóp qıynshylyq kórdi, jalǵyzdyqtan japa shekti. Aqynnyń oı aıtýdaǵy ótkirligi, batyldyǵy, bizderge ónege, tálim, sabaq bola bereri sózsiz. Ia, óleń ólmeıdi. Endeshe ony jazǵan aqyn da ólmeıdi. Muqaǵalı Maqataevta kóz jumǵan joq.
«Esińe meni alǵaısyń» ániniń beıneklıpi.
Hor: «Esińe meni alǵaısyń»