InfoHub Logo

QR Bilim jáne ǵylym vıse-mınıstri Sholpan Karınova búginde oqýshylardyń bilimin baǵalaý úshin qoldanylyp otyrǵan bólim boıynsha jáne toqsan boıynsha jıyntyq baǵalaýlar (BJB/SOR jáne TJB/SOCH) tártibin túsindirip berdi.

«Qazirgi ýaqytta QR Bilim jáne ǵylym mınıstriniń tapsyrmasy boıynsha krıterıaldy baǵalaý júıesin jetildirý joldaryn talqylaıtyn jumys toby quryldy. Pikirtalastar órbip, usynystar túsip jatyr. Muǵalimder bir-birimen pikir almasyp, tipti daýlasyp, dálelder keltirip, bul jumys qatty qyzý talqylaný ústinde. Áriptester ózara keńesedi. Muǵalimder kóterip jatqan formatıvti baǵalaý kezindegi baldardy esepteý, BJB men TJB-nyń jıiligi suraqtary pysyqtalýda. Biraq muǵalimder bir másele boıynsha naqty ortaq mámilege keldi - eskirgen, 3 baldyq júıege oralý múmkin emes», - dep jazady vıse-mınıstr Facebook paraqshasynda.

Onyń jazýynsha, muǵalimder krıterıaldy baǵalaý júıesiniń ádistemesi durys ekenin túsingen. Sondaı-aq, ol baǵalaý jetekshi elderdiń júıesiniń tártibine saı keletindeı baǵalaýdyń jańa standarttary men mehanızmderin jolǵa qoıǵan. Sol sebepti, mınıstrlik krıterıaldy baǵalaý júıesinen bas tartpaıdy.

«Túsindirip óteıin: 2016 jyly bastalǵan bilim mazmunyn jańartý jumysy oqytý nátıjelerin baqylaýdyń jańa formalaryn qajet etip, aqyry krıterıaldy baǵalaý júıesi engizildi. Buryn standart faktologıalyq bilimdi ıgerýge basa mańyz berip, onyń deńgeıi sabaqta shaǵyn fragmentterdi qaıtalap aıtyp berýmen, qorytyndy baqylaýmen baǵalanatyn. Mundaı ádis aqparattyq turǵyda oqytý tártibine saı keldi. Sebebi, oqýshylarǵa óńdelgen daıyn materıal usynylǵan edi», - deıdi ol.

Sholpan Qarınovanyń sózine sensek, baǵalaýdyń jańa júıesinde obektıvtilikti qamtamasyz etetin baǵalaý quraldaryna talap kúsheıtilgen. Daıyndalǵan talaptar men tapsyrmalar bilim deńgeıin anyqtap qana qoımaı, budan da joǵary deńgeıdegi bilim men daǵdyny paıdalaný múmkindigine jol ashady. Iaǵnı, oqýshynyń qalaı sóılep, oı órbitetinine, negizgi oıdy qalaı jetkize alatynyna, sheshim qabyldap, alǵan bilimdi ómirinde paıdalana alýyna qaraı baǵa beredi. Bul baǵyt dástúrli baǵalaýdyń tıimsizdigin joıyp, talaptardyń biryńǵaılyǵyn, standarttalýyn jáne prosedýralardyń teńdigin qamtamasyz etedi.

«BJB – bul burynnan bergi qoldanystaǵy tematıkalyq baqylaý jumysy, al TJB – toqsan saıyn alynatyn baqylaý jumysy. Jańa jáne eski júıede de oryndalǵan baqylaý jumystarynyń sanynda eshqandaı aıyrmashylyq joq. Máselen, Tıptik oqý josparynda (TOJ) 2013 jylǵy «Qazaq tili/orys tili» pánderi boıynsha baqylaý jumystarynyń kelesi túrleri bekitilgen: jylyna 13-ten 15-ke deıin bastaýysh synyptardan dıktant, mazmundama, shyǵarma, testileý, qorytyndy dıktant (2 synypta 15, 3 synypta 14, 4 synypta 13) alynady. Jańartylǵan mazmun aıasynda BJB men TJB bul synyptarda jylyna 12-ge qysqartylady. «Matematıka» páni boıynsha 2012 jylǵy TJO-da 5-shi synypta baqylaý jumysynyń sany jylyna 13 ret, al BJB men TJB 14 ret kezdesetin. Al 6-shy synypta BJB men TJB sany jańa baǵdarlama boıynsha azyraq. «Hımıa» páni boıynsha 2012 jylǵy TOJ-da praktıkalyq/baqylaý jumystarynyń sany 11 boldy. Al 2016 jylǵy TOJ-da BJB men TJB 12-ge azaıdy», - deıdi ol.

Vıse-mınıstr krıterıaldy baǵalaý júıesi pedagogtardyń jumysyn jeńildete túskenin jetkizdi.

«Muǵalimder týraly aıtar bolsaq: eski júıede bastaýysh synyptardyń muǵalimderi dápterdi kún saıyn tekseretin. Bul kúndelikti tártip edi. Muǵalimder kún saıyn birneshe pán boıynsha 25 oqýshynyń dápterin tekserip, kelesi kúni tekserilgen tapsyrmany eskertpesimen alyp keletin. Sol sekildi, orta jáne joǵary synyptarda qazaq jáne orys tili, matematıka, fızıka, hımıa, bıologıa pánderi boıynsha jumys jazbasha tekserilip, olarmen praktıkalyq jáne laboratorıalyq jumystar júrgizildi. Onyń bári kúndelikti qalypty jumys edi», - deıdi ol.

Onyń sózinshe, BJB men TJB-ny tekserý kezinde burynǵy júıege úırengen muǵalimder esh qınalmaıdy.

«Álbette, aýyzsha pánderdiń muǵalimderi qınalyp qalary anyq. Eski júıe boıynsha olar jazbasha jumys júrgizbeıtin. Olar oqýshylardyń aýyzsha jaýabyn ǵana suraıtyn», - dedi Sh.Karınova.

Atap ótilgendeı, 2016 jyly jańartylǵan oqytý baǵdarlamasy boıynsha 1-synypqa barǵan balalar birden formatıvti jáne jıyntyq túrde baǵalanyp, jańa jaǵdaılarǵa belsendi túrde aralasyp ketti. Olar «jaman» belgi (baǵa) alýǵa qoryqpaıdy. Ony bilmeıdi de. Olar óz jaýaptary muǵalimniń kóńilinen shyqqanyna nemese shyqpaǵanyn bile alady.

«Jańa júıemen baǵalaýǵa aldymen eski júıede oqyǵan jáne baǵalanǵan, qazir jańasyna kóshken balalar baıaý beıimdelip jatyr. Olardyń qıyndyqtary psıhologıalyq turǵydan bir-birine úırenip qalýlarynda, endi olarǵa qaıta beıimdelýge týra keledi. Ata-analarǵa qatysty: búgingi ata-analar-keshegi mektep oqýshylary, olar ózderi eski baǵdarlama boıynsha oqyp, «3», «4», «5» degen baǵa aldy. Olarǵa basqa baǵany elestetý qıyn. Sonymen qatar, burynǵysy yńǵaıly. Jáne bul túsinikti. Bul rette, QR Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń erejelerinde BJB men TJB sany kúnine 3-ten aspaýy tıis, oqýshylardyń shamadan tys júktelýine jol bermeý úshin BJB men TJB tapsyrýdyń ıkemdi kestesi jáne t.b. bar ekendigin atap ótý qajet», - deıdi vıse-mınıstr.

Aıta keteıik, kókshetaýlyq muǵalim Álıa Ahetova BAQ-tardyń birine bergen suhbatynda jańartylǵan oqý baǵdarlamasyn, baǵalaý júıesin jáne sybaılas jemqorlyqpen kúres jumystaryn synǵa alǵan bolatyn.

Keıin ustazben Bilim jáne ǵylym mınıstri Asqat Aımaǵambetov kezdesti.

bilim-all.kz

---