
Pixabay
Nege adamdar óz-ózine qol jumsaıdy?
Ózin-ózi qol jumsaý — qazirgi qoǵamdaǵy eń aýyr jáne kúrdeli psıhologıalyq máseleniń biri. Álemde mıllıondaǵan adam osy aýyr tańdaý aldynda tursa da, kópshiligi bul taqyrypqa tereń boılamaıdy. Ózin-ózi qol jumsaýdyń sebepteri ártúrli bolýy múmkin, jáne onyń ishki sebepterin túsiný tek adamnyń psıhologıalyq jaǵdaıyn ǵana emes, jalpy qoǵamnyń ál-aýqatyn jaqsartýǵa da yqpal ete alady. Bul maqalada biz ózin-ózi qol jumsaýdyń sebepterin, onyń psıhologıalyq aspektilerin jáne aldyn alý joldaryn taldap, saraptaımyz.
1. Psıhıkalyq Densaýlyq Máseleleri
Ózin-ózi qol jumsaýdyń negizgi sebepteriniń biri — psıhıkalyq densaýlyqtyń buzylýy. Depressıa, mazasyzdyq, bıpolárly buzylys jáne shızofrenıa sıaqty psıhıkalyq aýrýlar adamnyń ómirin kúrt qıyndatyp, úmitsizdikke alyp keledi. Mundaı aýrýlar kóbinese adamdy ózin qorshaǵan ortadan oqshaýlanyp, ishki kúızelistermen kúresýge májbúr etedi. Depressıa, mysaly, adamnyń oılaryn «ómirdiń máni joq» degen teris kózqarasqa baǵyttap, úmitsizdikke ıtermeleıdi. Mundaı jaǵdaılarda adam ózin-ózi qorqynyshty, ári aýyr sezimderden bosatýǵa tyrysady.
2. Qysym men Stress
Qoǵamdyq, áleýmettik nemese otbasylyq qysym da ózin-ózi qol jumsaýǵa ákeletin mańyzdy faktorlardyń biri bolyp tabylady. Qarjylyq qıyndyqtar, jumys ornyndaǵy stresster nemese oqý salasyndaǵy máseleler adamnyń psıhologıalyq kúıin buzyp, ómirdi qıyndatýy múmkin. Osy qıyndyqtardan shyǵýdyń jolyn tappaǵan adam olardy jasyryp, ishte saqtaýǵa tyrysady, bul keıinnen emosıonaldy kúızelistiń kúsheıýine alyp keledi. Ózin-ózi qol jumsaý — adam úshin osy barlyq qıyndyqtardan bir sáttik bosaný men jeńildik sezimin beredi dep oılaý.
3. Jalǵyzdyq pen Áleýmettik Oqshaýlaný
Jalǵyzdyq pen áleýmettik oqshaýlaný da ózin-ózi qol jumsaýdyń bir sebebi bolýy múmkin. Adamdar ózderin áleýmettik ortada qabyldanǵan jáne túsinilgendeı sezinbeýi múmkin. Bul ásirese jasóspirimder arasynda jıi kezdesedi. Qoǵamdyq nemese otbasylyq qatynastardyń bolmaýy adamdy óz jaǵdaıyn basqalarǵa aıtýǵa qorqytatyn tereń jalǵyzdyqqa ıtermeleıdi. Bul jaǵdaıda adamnyń ózin-ózi baǵalaýy tómendep, ómirge degen qyzyǵýshylyǵy joǵalady.
4. Ómirlik Qıyndyqtar men Jaraqattar
Ómirdegi qıyndyqtar men jaraqattar adamnyń psıhıkasyna aýyr áser etýi múmkin. Fızıkalyq nemese emosıonaldyq zorlyq-zombylyq, qatelikter men úmitsizdikter adamnyń ishki álemine tereń áser etip, ómirge degen senimin joǵaltýyna alyp kelýi múmkin. Ár túrli sebeptermen ótken aýyr jaǵdaılardy qaıta bastan ótkerý qorqynyshy adamnyń sanasynda únemi oryn alyp, adamdy ishki tynyshtyqqa jetýge múmkindigi joq dep sezdiredi. Budan shyǵýdyń joly retinde, ol ózin-ózi joıýǵa deıin jetýi múmkin.
5. Ómirge Degen Úmittiń Joǵalýy
Ómirdiń mánin joǵaltý — ózin-ózi qol jumsaýdyń taǵy bir sebepteriniń biri. Adamdar ómirde ózderin tappaı, maqsatsyzdyq pen qursaqtaýdan jalyqqanda, ómirdiń ózinen mán izdeı bastaıdy. Ómirdiń mánin taba almaý nemese ózine degen senimniń tómendeýi adamdy tyǵyryqqa tireıdi. Mundaı jaǵdaılarda adam óz ómirin úzýdiń birden-bir sheshimi retinde kóredi.
Qorytyndy: Aldyn alý jáne qoldaý
Ózin-ózi qol jumsaýdy aldyn alý úshin eń bastysy — psıhologıalyq qoldaý kórsetý, kómekke júginý jáne qoǵamdyq qatynastardy nyǵaıtý. Qoǵam men otbasy músheleri psıhologıalyq densaýlyqty saqtaý úshin mańyzdy ról atqarady. Eger adam emosıonaldy qıyndyqtarmen betpe-bet kelse, oǵan qoldaý kórsetý jáne máseleni birge sheshý — eń basty qadam.
Psıhoterapevtter men psıhologtar, sonymen qatar janashyr adamdar, ózin-ózi qol jumsaýǵa umtylǵan adamǵa ómirdi qaıta baǵalaýǵa kómektesedi. Óz-ózine qol jumsaý týraly oıy bar adamdardyń kóbisi kásibı mamandarǵa kómek suraý arqyly óz ómirin qaıta tabady.
Qoǵamdyq deńgeıde, psıhıkalyq densaýlyq máseleleri týraly ashyq aıtý, aqparat berý jáne qoldaý kórsetý arqyly ózin-ózi qol jumsaýdyń aldyn alýǵa bolady. Ár adam óz ómirin qorǵaýǵa jáne psıhologıalyq aýyrtpalyqtardy jeńýge laıyqty.
Ómirdiń qıyndyqtary men synaqtaryn birge eńserý — ómirdiń shynaıy máni. Árkimdi túsiný, qoldaý kórsetý jáne birge jumys isteı otyryp, biz bir-birimizge senim men kúsh bere alamyz.
Avtor: Berdaly ORAZ ǴABITULY