InfoHub Logo

Atyǵaı jalpy orta bilim beretin mektep
bıologıa jáne hımıa pán muǵalimi
Alpysbaeva Láıla Muhametqalymqyzy

Taqyryby: Ókpeniń qurylysy men qyzmeti (slaıd)
Maqsaty:
Bilimdilik: Tynys alýdyń mańyzy, dybys sińirleri, tynys alý qozǵalystary týraly tanystyrý.
Damytýshylyq: Oı - órisin keńeıtý, logıkalyq oılaý qabiletterin damytý, belsendiligin arttyrý.
Tárbıelik: Alǵan bilimderine jaýapkershilikpen qaraýǵa, óz múmkindikterine senýge, úlken jetistikterge umtylýǵa úıretý.

Tynys alý joldary
Tynys alýdyń eki túri
“Syrtqy” tynys alý termınimen ókpede bolatyn ottegi men kómirteginiń qos totyǵynyń almasý úrdisi belgilenedi. İshki tynys alý dep organızmniń tinderinde bolatyn qubylysty ataıdy. Bul úrdiste ókpeden jetkizilgen ottegi jasýshalar qyzmetin qoldaý úshin kómirteginiń qos totyǵymen almasady. Jasýsha glúkoza sıaqty qorektik zattardy ajyratý barysynda jáne kómirteginiń qos totyǵy paıda bolady. Kómirteginiń qos totyǵy, ıaǵnı kómirqyshqyl gazy qanmen ókpege jetedi, al odan tynys alý úrdisine syrtqa shyǵarylady.
Ókpeniń qurylysy
Ókpe keýde qýysynda ornalasqan. Oń jaq ókpe úsh bólikten, sol jaq ókpe eki bólikten turady.
Ókpeniń syrtqy dóńes betin qabyrǵalar qorshaıdy, al ishki, oıys, júrek jaq betinde ókpe qaqpasy ornalasqan. Ókpe qaqpasy arqyly negizgi bronhylar, ókpe arterıalary, júıkeler kirip, venalar men lımfa tamyrlary shyǵady.
Ókpe kóptegen kópirshikten – alveoldardan turatyndyqtan borpyldaq qurylysty.

Alveolalar
Alveolalar - elastıkalyq qasıeti bar qabyrǵalary óte jińishke qurylymdar. Olarǵa aýa tynys alý bronhıoldardyń alveola joldary arqyly jetedi. Alveolalardyń ishki betkeıinde qannyń aq jasýshalary bolady. Olardy makrofagtar dep ataıdy. Olar bakterıalardy, hımıalyq zattardy, shańdy joıyp, zalasyzdandyrady.