Oljas Súleımenov óleńderi
Synyby: 8
Sabaqtyń taqyryby: Oljas Súleımenov óleńderi
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik Halyq jazýshysy Oljas Súleımenov týraly oqýshylardyń tanym, bilim kókjıegin keńeıtý. Óleńniń mazmunyn uǵyndyrý.
Tárbıelik Oqýshylardy ultjandylyqqa, otansúıgishtikke tárbıeleý.
Damytýshylyq: Oqýshylardy oı - pikir aıta bilýge jeteleý arqyly sóıleý tilin damytý, óleńdi qurylymdyq, kórkemdik jaǵynan taldaýǵa daǵdylandyrý
Sabaqtyń tıpi: Jańa bilimdi meńgertý
Sabaqtyń túri: Aralas
Sabaqtyń ádisi: baıandaý, taldaý, suraq - jaýap,, jınaqtaý, toptastyrý.
Sabaqtyń kórnekiligi: býklet, kitaptar kórmesi, beınematerıal, ınteraktıvti taqta, slaıdtar.
Pánaralyq baılanys: Qazaq tili, orys tili, halyqtyq pedagogıka.
Sabaqtyń barysy: İ. Uıymdastyrý kezeńi.
A) sálemdesý, túgeldeý
B) Oqýshylar nazaryn sabaqqa aýdarý
Úı tapsyrmasyn suraý:
«Otanym desem oıyma...» taqyrybyndaǵy oıtolǵaýlaryn oqytý.
Q. Jumadilovtiń «Qazdar qaıtyp barady» áńgimesiniń mazmunyna qatysty qaıtalaý jumystaryn júrgizý. Ótilgen taqyrypty bekitý.
Jańa sabaq:
1. Sabaqty epıgraf arqyly bastap, aýyzsha júrgiziletin «Tulǵany tanyt» oıyny arqyly oqýshylardyń jańa sabaqqa qatysty bilimderin tekserý.
Ómiri men shyǵarmashylyǵyna qatysty qysqasha málimet berý.
2. Avtor shyǵarmashylyǵyna qatysty tolyq málimet berilgen paraqshalardy taratyp, ómiri men shyǵarmashylyǵyna qatysty málimetterdi hronologıalyq kestege túsirý.
3. Hronologıalyq kestemen jumys jasaý. Berilgen paraqshalardaǵy avtor shyǵarmashylyǵyna qatysty málimetterdi hronologıalyq kestege túsirý.
«Arǵymaq» óleńin mánerlep oqytý.
Óleńdi qurylysyna, kórkemdigine qaraı taldatý.
Dala qandaı! - a
Daladaǵy at qandaı! - a
Nóser shópke belshesinen batqandaı. - a
Quıǵytsam bir, - b
Dala, - v
Qala - v
Bolady - aý – g
Kóz aldymda aýnap bara jatqandaı - a
Ot tıgendeı, - a
Asaý qanǵa, - b
Etińe, - v
Arǵymaǵym, - g
shyǵyp jeldiń ótine,- v
Shabýyldap qurysh - bolat tuıaqpen- d
Pergileshi – e
Jaltaq joldyń betine - v
Epıtetter: nóser shóp, asaý qan, qurysh - bolat - tuıaq, jaltaq jol.
Óleńde kósilip jatqan darhan dalada kósile shapqan arǵymaq jáne osyǵan oraı lırıkalyq keıipkerdiń (aqynnyń) kól - kósir qýanyshty sezimi astasyp tur. Dalanyń ásemdigi men keńdigine, arǵymaqtyń ushqyr armany, jan - sezimi, dúnıetanymy, maqsat - muraty aıqyn kórinedi..
«Qyz qýý» degenimiz ne?
Ózge halyqtar sıaqty qazaqtyń da erteden qalyptasqan, atadan - balaǵa mura bolyp jalǵasyp kele jatqan ulttyq oıyn – saýyq túrleri bar. Zer salyp baıqap otyrsań ol oıyn – saýyqtar qazaqtyń ulttyq ereksheligine, kúndelikti turmys – tirshiligine tyǵyz baılanysty týǵan eken jáne adamǵa jastaıynan dene tárbıesine kóńil bólýge, ony batyldyqqa, eptilikke, tapqyrlyqqa, kúshtilikke, tózimdilikke ádemi adamgershilikke baýlıdy.
«Qyz qýý» óleńin mánerlep oqý.
Óleńniń mazmunyn ashý. (Aqynnyń aıtpaq oıy ne?)
«Qyz qýý» - qazaqtyń ulttyq oıyny.
Óleń jolynan qyzdyń sózin tap.
Óleń jolynan jigit beınesin qurastyr.
qaısar bulbul
ór er
káýsar
dúldúl
Qaıtalaý degenimiz ne? Neshe túrge bólinedi? Belgili bir uǵymǵa nazar aýdartý úshin bir sózdi ne sóılemdi qaıta - qaıta aıtýdy qaıtalaý dep ataıdy.
Anafora (basynda qaıtalaný)
Naǵyz káýsar jigitti,
Naǵyz qaısar jigitti,
Naǵyz bulbul jigitti,
Naǵyz dúldúl jigitti
Epıfora (sońynda qaıtalaný)
Eı, er jigit, er jigit,
Eı, ór jigit, ór jigit!
Atyńa erik ber jigit,
Qýyp jetip kór jigit!
Epıtetti tabyńyzdar.
Qaısar jigit, káýsar jigit, bulbul jigit, dúldúl jigit, ór jigit
Óleńniń tarmaqtarynan Alıterasıa men Asonans tabyńyzdar.
Asonans – óleń jolynda biryńǵaı daýysty dybystardyń qaıtalanýy.
Alıterasıa – biryńǵaı daýyssyz dybystardyń qaıtalanýy
Óleń ishinen «Dúldúl» sóziniń maǵynasyn túsindir..
1. Erekshe júırik jylqy, aıtýly tulpar at. Bul óleńde dilmár, sheshen, batyl, batyr jigitke teńep tur.
Óleń ishinen «Bulbul» sóziniń maǵynasyn túsindir.
Bul qus ataýy. Bul jerde jigitti qustaı ushqan, tez, shapshań qozǵalatyn adam beınesin kórsetip tur.
Oryssha mátinde berilgen «Devýshka ı djıgıt» kınofılminen úzindi kórsetý.
«Mahambetke» óleńin oqytyp taldaý.
Mahambet kim?
Batyr obrazyn beıneleýde avtor qandaı kórkemdik tásildi paıdalanǵan?
Metafora degenimiz ne? O, dalanyń jolbarysy
Kókjaly
Slaıd arqyly óleńderdiń orys tilindegi nusqasymen tanystyrý, Oljas aqynnyń oıynyń aýdarmada dál jetkizilýine nazar aýdartý, salystyrý júrgizý.
Bekitý: Oljas Súleımenovke qatysty beınematerıaldar kórsetý, býkletpen tanystyrý, kitaptar kórmesimen tanystyrý
Baǵalaý: Sabaqqa qatysý deńgeıine qaraı oqýshylardy baǵalaý
Úıge tapsyrma: Oljas Súleımenov shyǵarmashylyǵyna qatysty izdený, óleńderin jattap kelý
Sabaqtyń taqyryby: Oljas Súleımenov óleńderi
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik Halyq jazýshysy Oljas Súleımenov týraly oqýshylardyń tanym, bilim kókjıegin keńeıtý. Óleńniń mazmunyn uǵyndyrý.
Tárbıelik Oqýshylardy ultjandylyqqa, otansúıgishtikke tárbıeleý.
Damytýshylyq: Oqýshylardy oı - pikir aıta bilýge jeteleý arqyly sóıleý tilin damytý, óleńdi qurylymdyq, kórkemdik jaǵynan taldaýǵa daǵdylandyrý
Sabaqtyń tıpi: Jańa bilimdi meńgertý
Sabaqtyń túri: Aralas
Sabaqtyń ádisi: baıandaý, taldaý, suraq - jaýap,, jınaqtaý, toptastyrý.
Sabaqtyń kórnekiligi: býklet, kitaptar kórmesi, beınematerıal, ınteraktıvti taqta, slaıdtar.
Pánaralyq baılanys: Qazaq tili, orys tili, halyqtyq pedagogıka.
Sabaqtyń barysy: İ. Uıymdastyrý kezeńi.
A) sálemdesý, túgeldeý
B) Oqýshylar nazaryn sabaqqa aýdarý
Úı tapsyrmasyn suraý:
«Otanym desem oıyma...» taqyrybyndaǵy oıtolǵaýlaryn oqytý.
Q. Jumadilovtiń «Qazdar qaıtyp barady» áńgimesiniń mazmunyna qatysty qaıtalaý jumystaryn júrgizý. Ótilgen taqyrypty bekitý.
Jańa sabaq:
1. Sabaqty epıgraf arqyly bastap, aýyzsha júrgiziletin «Tulǵany tanyt» oıyny arqyly oqýshylardyń jańa sabaqqa qatysty bilimderin tekserý.
Ómiri men shyǵarmashylyǵyna qatysty qysqasha málimet berý.
2. Avtor shyǵarmashylyǵyna qatysty tolyq málimet berilgen paraqshalardy taratyp, ómiri men shyǵarmashylyǵyna qatysty málimetterdi hronologıalyq kestege túsirý.
3. Hronologıalyq kestemen jumys jasaý. Berilgen paraqshalardaǵy avtor shyǵarmashylyǵyna qatysty málimetterdi hronologıalyq kestege túsirý.
«Arǵymaq» óleńin mánerlep oqytý.
Óleńdi qurylysyna, kórkemdigine qaraı taldatý.
Dala qandaı! - a
Daladaǵy at qandaı! - a
Nóser shópke belshesinen batqandaı. - a
Quıǵytsam bir, - b
Dala, - v
Qala - v
Bolady - aý – g
Kóz aldymda aýnap bara jatqandaı - a
Ot tıgendeı, - a
Asaý qanǵa, - b
Etińe, - v
Arǵymaǵym, - g
shyǵyp jeldiń ótine,- v
Shabýyldap qurysh - bolat tuıaqpen- d
Pergileshi – e
Jaltaq joldyń betine - v
Epıtetter: nóser shóp, asaý qan, qurysh - bolat - tuıaq, jaltaq jol.
Óleńde kósilip jatqan darhan dalada kósile shapqan arǵymaq jáne osyǵan oraı lırıkalyq keıipkerdiń (aqynnyń) kól - kósir qýanyshty sezimi astasyp tur. Dalanyń ásemdigi men keńdigine, arǵymaqtyń ushqyr armany, jan - sezimi, dúnıetanymy, maqsat - muraty aıqyn kórinedi..
«Qyz qýý» degenimiz ne?
Ózge halyqtar sıaqty qazaqtyń da erteden qalyptasqan, atadan - balaǵa mura bolyp jalǵasyp kele jatqan ulttyq oıyn – saýyq túrleri bar. Zer salyp baıqap otyrsań ol oıyn – saýyqtar qazaqtyń ulttyq ereksheligine, kúndelikti turmys – tirshiligine tyǵyz baılanysty týǵan eken jáne adamǵa jastaıynan dene tárbıesine kóńil bólýge, ony batyldyqqa, eptilikke, tapqyrlyqqa, kúshtilikke, tózimdilikke ádemi adamgershilikke baýlıdy.
«Qyz qýý» óleńin mánerlep oqý.
Óleńniń mazmunyn ashý. (Aqynnyń aıtpaq oıy ne?)
«Qyz qýý» - qazaqtyń ulttyq oıyny.
Óleń jolynan qyzdyń sózin tap.
Óleń jolynan jigit beınesin qurastyr.
qaısar bulbul
ór er
káýsar
dúldúl
Qaıtalaý degenimiz ne? Neshe túrge bólinedi? Belgili bir uǵymǵa nazar aýdartý úshin bir sózdi ne sóılemdi qaıta - qaıta aıtýdy qaıtalaý dep ataıdy.
Anafora (basynda qaıtalaný)
Naǵyz káýsar jigitti,
Naǵyz qaısar jigitti,
Naǵyz bulbul jigitti,
Naǵyz dúldúl jigitti
Epıfora (sońynda qaıtalaný)
Eı, er jigit, er jigit,
Eı, ór jigit, ór jigit!
Atyńa erik ber jigit,
Qýyp jetip kór jigit!
Epıtetti tabyńyzdar.
Qaısar jigit, káýsar jigit, bulbul jigit, dúldúl jigit, ór jigit
Óleńniń tarmaqtarynan Alıterasıa men Asonans tabyńyzdar.
Asonans – óleń jolynda biryńǵaı daýysty dybystardyń qaıtalanýy.
Alıterasıa – biryńǵaı daýyssyz dybystardyń qaıtalanýy
Óleń ishinen «Dúldúl» sóziniń maǵynasyn túsindir..
1. Erekshe júırik jylqy, aıtýly tulpar at. Bul óleńde dilmár, sheshen, batyl, batyr jigitke teńep tur.
Óleń ishinen «Bulbul» sóziniń maǵynasyn túsindir.
Bul qus ataýy. Bul jerde jigitti qustaı ushqan, tez, shapshań qozǵalatyn adam beınesin kórsetip tur.
Oryssha mátinde berilgen «Devýshka ı djıgıt» kınofılminen úzindi kórsetý.
«Mahambetke» óleńin oqytyp taldaý.
Mahambet kim?
Batyr obrazyn beıneleýde avtor qandaı kórkemdik tásildi paıdalanǵan?
Metafora degenimiz ne? O, dalanyń jolbarysy
Kókjaly
Slaıd arqyly óleńderdiń orys tilindegi nusqasymen tanystyrý, Oljas aqynnyń oıynyń aýdarmada dál jetkizilýine nazar aýdartý, salystyrý júrgizý.
Bekitý: Oljas Súleımenovke qatysty beınematerıaldar kórsetý, býkletpen tanystyrý, kitaptar kórmesimen tanystyrý
Baǵalaý: Sabaqqa qatysý deńgeıine qaraı oqýshylardy baǵalaý
Úıge tapsyrma: Oljas Súleımenov shyǵarmashylyǵyna qatysty izdený, óleńderin jattap kelý