InfoHub Logo

Qazirgi ýaqytta áleýmettik – ekonomıkalyq jaǵdaıdyń tómendeýi jáne ekologıalyq jaǵdaıdyń buzylýy búkil halyqtyń, ásirese, jas urpaqtyń densaýlyǵyna keri áserin tıgizýde. Elbasynyń "Qazaqstan - 2030" baǵdarlamasynda Qazaqstan azamattarynyń densaýlyǵy, bilimi jáne ál - aýqaty tarmaǵynda azamattarymyzdyń óz ómiriniń aıaǵyna deıin saý bolýy, olardy qorshaǵan ortanyń taza bolýy úshin azamattarymyzdy salaýatty ómir saltyna ázirleý qajettiligi kórsetilgen. Egemen eldiń týyn kókke kóteretin, árıne, órkenıetti urpaq. Endeshe sol eldiń eldigin tanytatyn búgingi urpaq qandaı bolýy kerek
Ókinishke oraı, qazirgi kezde jasóspirimderdiń bir bóligi salaýatty ómir saltyna qaıshy keletin is - áreketterge baratyny barlyǵymyzǵa belgili jaıt. Sondyqtan búgin bilim berý júıesinde elimizdiń ósip órkendeýine saı, qoǵamdyq ómirge ıkemdelgen deni saý urpaq tárbıeleý kezek kúttirmes mindet. Sebebi mekteptegi barlyq jumystyń baǵyty salaýatty ómir saltynyń negizgi quraldaryn oryndaý bolyp tabylady, ıaǵnı balanyń
- densaýlyqqa degen kózqarasyn tárbıeleý
- jas kezden bastap durys tamaqtanýy
- jas kezden bastap belsendi demalys mádenıetin, qozǵalystyń qajettigin tárbıeleý
- zıandy ádetterdiń aldyn – alý, osy zattardyń zıanyn túsindirý.

Ertede grekter bylaı aıtqan eken:"Ádemi bolǵyń keleme - júgir, deniń saý bolǵyń keleme - júgir, aqyldy bolǵyń keleme - júgir". Shynynda da, qazirgi kúngi dálelder boıynsha adamnyń aqyldylyǵy onyń qımyl áreketimen túsindiriledi. Biraq qazirgi adamdarda saýyǵý jattyǵýyn jasaý kúnnen - kúnge qıyn bolyp barady. Adamdar kóp ýaqytyn qozǵalyssyz ıaǵnı gıpodınamıa jaǵdaıynda ótkizedi. Gıpodınamıa - qazirgi kezde kóptegen aýrýlardyń bir sebebi. Qazirgi kúni fızıkalyq aýyrtpalyq adam úshin birinshi rettik qajet bolyp otyr, óıtkeni bulshyq etter júıesi óziniń qyzmettik kemistiginiń ósip otyrǵanyn sezýde. Qandaıda bir fızıkalyq aýyrtpalyqta organızm tolyǵymen belsenedi. júıke júıesi, júrek jumysy, rettelý, ottegi jáne energıamen qamtamasyz etilý.
Al qozǵalys bolmaǵan jaǵdaıda bulshyq etpen súıek ulpalary atrofıaǵa ushyrap, ókpe sıymdylyǵy azaıady, eń bastysy – qańqa bulshyq etterimen baılanysty júrek tamyr júıesi buzylady. Qozǵalys júıesindegi qyzmette tynys alýdyń mańyzy da óte zor. sebebi ol aǵzany ottegimen qamtamasyz etip qanǵa ótkizip otyrady. Júrek - tamyr júıesi jáne tynys alý júıesi de shynyǵýdy qajet etedi, bul jerde birinshi oryndy fızıkalyq júkteme, onyń ishinde júgirý alady. Jaqsy tamaqtanǵanmen, fızıkalyq júkteme az bolsa, aǵzanyń ósýi men damýy nasharlaıdy, nemese toqtalady. Negizinen ósý jáne damý úshin tamaqtanyp qana qoımaý kerek, oǵan belsendi fızıkalyq júkteme kerek, sonda ǵana qabyldanǵan taǵamdyq zattar jaqsy qorytylady. Nelikten júgirýge birinshi retti mán beriledi. Sebebi, ol aǵzany barlyq júktememen qamtamasyz etedi. Ár túrli fızıkalyq jattyǵýlar belgili bir bulshyq etter tobyn shynyqtyrýǵa arnalǵan, al júgirýdi jalpy aýyrtpalyq dep aıtýǵa bolady. Júgirý aǵzaǵa paıdaly. Júrek, qaryn, ishek, baýyr, búırek jáne basqada músheler mıllıon jyl buryn qozǵalý, júgirý barysynda qalyptasqan. Zertteý nátıjeleri tekserilgendeı júgiretin adamdardyń júrek tamyrlary basqa qarapaıym adamdarǵa qaraǵanda keń bolatynyn anyqtaǵan. Eshqandaı jerde júgirýshiniń júrek talmasynan qaıtys bolǵany tirkelmegen. Júgirý barysynda júrek jumysy eki ese únemdeledi otteginiń ulpada qoldanylýy ósedi, qan qysymy tómendep, púls jıiligi 40jáne odanda azaıady. Qımyldyń tapshylyǵy júrektiń jumys isteýine kedergi keltiredi. Óskeleń organızmge syrtqy kúshtiń ár túrli jaǵymsyz áserinen omyrtqa jotasy, aıaq, taban qurlysy, pishini ózgerip ketedi. Olar ishten týa jáne júre paıda bolǵan dep ekige bólinedi.