- 14 shil. 2022 00:00
- 346
Oraza tutpaýǵa ruqsat beretin jaǵdaılar
1. Aýrý
Aýrýǵa shaldyqqan nemese oraza tutqanda aýrýy asqynatyn kisi oraza tutpaıdy. Tutqan bolsa, asha alady. Aýrýǵa qaraıtyn kisi de aýrý úkimine jatady, ıaǵnı naýqasqa qaraýda qınalatyn bolsa, tutpaýǵa bolady.
2. Safarılik!
104 km alysqa sapar shekken kisi 15 kúnnen az qalatyn jerinde safarı (jolaýshy) bolady. Jolda qıyndyq týyndasa, jumysyna kedergi bolsa nemese qazaǵa qalatyndaı bir jaǵdaıǵa tap bolsa, orazasyn qazaǵa qaldyrý ruqsat bolady.
3. Ekiqabat jáne omyraýda balasy bolý
Ózine nemese balasyna bir zıany tıetin bolsa, ekiqabat jáne emizýli balasy bar áıel oraza tutpaıdy. Hadıs shárıfte:«Allahý ta'ala ekiqabat áıelmen emizýli balasy bar áıeldiń oraza tutpaýyna ruqsat berdi, orazasyn keshiktirdi» delingen. (Ábý Daýd, Tırmızı, Násaı).
4. Ashtyq jáne shól
Qatty ashtyq nemese shóldeýge tap bolyp, ólim qaýipi nemese talyp qalý ne aýyryp qalý jaǵdaıyna jolyqqan kisi orazasyn asha alady.
5. Kárilik
Óte qart kisi oraza tuta almaıtyndaı kúıde bolsa, tutpaıdy. Eger kúsh jınaý múmkindigi de bolmasa, tutpaǵan kúnderi úshin fıdıa beredi. 30 kúnniń fıdıasy 53 kg un.
6. Qorqytylý
Oraza tutqan adam «orazańdy ashpasań óltiremin nemese bir jerińdi kesemin» degenge uqsas sózdermen qorqytylǵan bolsa, qorqytqan adam kúshti bolsa, ázildemegen bolsa, orazasyn ashýy kúná bolmaıdy.
Ramazan shárıf aıynda oraza tutý úlken saýap. Eshqandaı sebepsiz oraza tutpaý da úlken kúná bolady. Hadıs shárıfte paıǵambarymyz: «Sebepsiz Ramazanda bir kún oraza tutpaǵan kisi onyń ornyna jyl boıy oraza tutsa, Ramazandaǵy álgi bir kúndik saýapqa jete almaıdy»(Tırmızı).