Orta tas ǵasyry (mezolıt)
Orta tas ǵasyry (mezolıt)
Konspekt
Mezolıtte mamont, múıiztumsyq sıaqty iri jáne tabyn bolyp júretin ańdar joıylyp ketti. Jeke júretin buǵy, qaban sekildi ańdardy qýyp aýlaý qajettiginen ańshylar sadaq pen jebeni oılap tapty. Sadaq ańdy alystan atýǵa múmkindik berdi. Sondyqtan mezolıt dáýiriniń basty jańalyǵy sadaq pen jebe bolyp esepteledi.
Bul dáýirdiń úlken jańalyǵynyń biri — uzyndyǵy 1 - 2 sm usaq jańqa tastan jasalǵan qural (mıkrolıt).
Arheologtardyń qazba jumystary kezinde mezolıttik eskertkishter az tabyldy. Qazaqstan aýmaǵynda 20 - dan astam mezolıttik turaqtar belgili. Bul dáýirde ańshylar bir jerde uzaq mekendemegendikten, olardyń baspanalary da turaqty bolmady. Mezolıt dáýirindegi adamdar únemi jaıylymdaryn aýystyryp, óristep otyrǵan ańdardyń sońynan ilesip kóship júrdi. Ańshylar Ertis, Esil, Tobyl, Torǵaı, Jaıyq ózenderiniń boıyn mekendegen.
Mezolıttik baspanalar turaqty bolmady. Baspanalar jeńil qos sekildi, aǵashtan aıqastyryp qurylyp, ústinen ań terisin jabylatyn. Esil ózeni ańǵarynan qabyrǵalary tereń kómilgen, kólemi 40 - 60 sharshy metr bolatyn osyndaı baspana tabyldy.
B. z. b. 8 myńjyldyqta kún jylynyp, qolaıly klımat ornady. Mundaı jaǵdaıda jyly úı salý asa qajet bolmady.
Paleolıttiń sońy men mezolıttiń basynda úlken tabıǵı - klımattyq ózgerister júrip jatty. Jer betin basqan alyp muzdyq eridi, qazirgige uqsas ósimdikter men janýarlar túrleri qalyptasa bastady. Mezolıt dáýiri b. z. b. 12 - 5 myńjyldyqtar aralyǵyn qamtıdy.
Ǵalymdar mezolıt dáýiriniń erekshelikteri retinde janýarlardy qolǵa úıretý men dándi daqyldardy ósirýdi aıtady. Terimshiliktiń damýy alǵashqy qaýymdyq eginshilikke alyp keldi. Adamdar jerge jabaıy ósimdikterdi ege bastady. Ań aýlaýdan mal ósirý qalyptasty.
Mezolıt zamanynda rýlyq qaýym kúsheıdi. Qaýym úsh topqa bólindi: qarıalar, eresekter, balalar. Balalar tobynan eresekter tobyna ótý baǵyshtaý ǵuryptary (ınısıasıa) arqyly júzege asyryldy. Uldar ań aýlaýdan, sadaq atýdan, al qyzdar úı sharýasynan, tamaq daıyndaýdan synaq tapsyrdy.
Eginshiliktiń shyǵýy áıelder eńbegine baılanysty bolǵan. Alǵashqy eginshiler jerdi taıaq qazǵyshpen qopsytty, keıin qaılany, úshkir tas bekitilgen teseni oılap tapty. Egindi oratyn tas oraqty jáne dánúkkishti jasady.
Konspekt suraqtar
1. Budan 10 myń jyl buryn paıda bolǵan sharýashylyq:
2. Balalar tobynan eresekter tobyna ótý ǵurpy:
3. Mezolıt dáýiriniń erekshelikteri:
4. Mezolıtte bolǵan úlken klımattyq ózgeris:
5. Ańshylardyń jeńil qos sekildi baspanalary bolǵan kezeń:
6. Qazaqstan jerinde arheologıalyq eskertkishter az tabylǵan kezeń:
7. Sadaq, jebe, mıkrolıttiń paıda bolýy basty jańalyq bolǵan dáýir:
8. Mezolıt dáýirinde qaýym qandaı toptarǵa bólindi:
9. Mezolıt dáýirine jatatyn turaqty kórsetińiz:
10. Orta tas ǵasyry (mezolıt) qaı myńjyldyqtardy qamtıdy:
11. Qaı kezeńde erler men áıelderdiń arasynda eńbek bólinisi qalyptasty:
Taqyryptyń testi
Orta tas ǵasyry (mezolıt). júkteý
Konspekt
Mezolıtte mamont, múıiztumsyq sıaqty iri jáne tabyn bolyp júretin ańdar joıylyp ketti. Jeke júretin buǵy, qaban sekildi ańdardy qýyp aýlaý qajettiginen ańshylar sadaq pen jebeni oılap tapty. Sadaq ańdy alystan atýǵa múmkindik berdi. Sondyqtan mezolıt dáýiriniń basty jańalyǵy sadaq pen jebe bolyp esepteledi.
Bul dáýirdiń úlken jańalyǵynyń biri — uzyndyǵy 1 - 2 sm usaq jańqa tastan jasalǵan qural (mıkrolıt).
Arheologtardyń qazba jumystary kezinde mezolıttik eskertkishter az tabyldy. Qazaqstan aýmaǵynda 20 - dan astam mezolıttik turaqtar belgili. Bul dáýirde ańshylar bir jerde uzaq mekendemegendikten, olardyń baspanalary da turaqty bolmady. Mezolıt dáýirindegi adamdar únemi jaıylymdaryn aýystyryp, óristep otyrǵan ańdardyń sońynan ilesip kóship júrdi. Ańshylar Ertis, Esil, Tobyl, Torǵaı, Jaıyq ózenderiniń boıyn mekendegen.
Mezolıttik baspanalar turaqty bolmady. Baspanalar jeńil qos sekildi, aǵashtan aıqastyryp qurylyp, ústinen ań terisin jabylatyn. Esil ózeni ańǵarynan qabyrǵalary tereń kómilgen, kólemi 40 - 60 sharshy metr bolatyn osyndaı baspana tabyldy.
B. z. b. 8 myńjyldyqta kún jylynyp, qolaıly klımat ornady. Mundaı jaǵdaıda jyly úı salý asa qajet bolmady.
Paleolıttiń sońy men mezolıttiń basynda úlken tabıǵı - klımattyq ózgerister júrip jatty. Jer betin basqan alyp muzdyq eridi, qazirgige uqsas ósimdikter men janýarlar túrleri qalyptasa bastady. Mezolıt dáýiri b. z. b. 12 - 5 myńjyldyqtar aralyǵyn qamtıdy.
Ǵalymdar mezolıt dáýiriniń erekshelikteri retinde janýarlardy qolǵa úıretý men dándi daqyldardy ósirýdi aıtady. Terimshiliktiń damýy alǵashqy qaýymdyq eginshilikke alyp keldi. Adamdar jerge jabaıy ósimdikterdi ege bastady. Ań aýlaýdan mal ósirý qalyptasty.
Mezolıt zamanynda rýlyq qaýym kúsheıdi. Qaýym úsh topqa bólindi: qarıalar, eresekter, balalar. Balalar tobynan eresekter tobyna ótý baǵyshtaý ǵuryptary (ınısıasıa) arqyly júzege asyryldy. Uldar ań aýlaýdan, sadaq atýdan, al qyzdar úı sharýasynan, tamaq daıyndaýdan synaq tapsyrdy.
Eginshiliktiń shyǵýy áıelder eńbegine baılanysty bolǵan. Alǵashqy eginshiler jerdi taıaq qazǵyshpen qopsytty, keıin qaılany, úshkir tas bekitilgen teseni oılap tapty. Egindi oratyn tas oraqty jáne dánúkkishti jasady.
Konspekt suraqtar
1. Budan 10 myń jyl buryn paıda bolǵan sharýashylyq:
2. Balalar tobynan eresekter tobyna ótý ǵurpy:
3. Mezolıt dáýiriniń erekshelikteri:
4. Mezolıtte bolǵan úlken klımattyq ózgeris:
5. Ańshylardyń jeńil qos sekildi baspanalary bolǵan kezeń:
6. Qazaqstan jerinde arheologıalyq eskertkishter az tabylǵan kezeń:
7. Sadaq, jebe, mıkrolıttiń paıda bolýy basty jańalyq bolǵan dáýir:
8. Mezolıt dáýirinde qaýym qandaı toptarǵa bólindi:
9. Mezolıt dáýirine jatatyn turaqty kórsetińiz:
10. Orta tas ǵasyry (mezolıt) qaı myńjyldyqtardy qamtıdy:
11. Qaı kezeńde erler men áıelderdiń arasynda eńbek bólinisi qalyptasty:
Taqyryptyń testi
Orta tas ǵasyry (mezolıt). júkteý
You Might Also Like
-
Ejelgi adamdardyń qorshaǵan orta týraly túsinigi
