Otyrar shaharyndaǵy qyzyqtar
Otyrar shaharyndaǵy qyzyqtar (8 synyp)
Maqsaty:
- oqýshylarǵa baǵyt - baǵdar bere otyryp, ózdikterinen jumys istetý, oı - óristerin damyta otyryp, qorytyndy shyǵarýǵa mashyqtandyrý;
- ertegi arqyly oqýshylardyń ómirge degen kózqarasyn qalyptastyrý, jaqsylyq pen jamandyqty aıyra bilýge úıretý, baýlý;
- qyzyǵýshylyqtaryn, talǵampazdyqtaryn arttyrý.
Túri: Ertegi álemine saıahat sabaq.
Ádisi: Taldaý, jınaqtaý, jobalaý, dáleldeý.
Erte zamanda bir óte tapqyr balanyń áke - sheshesi ólip, jetim qalypty. Kúnderdiń bir kúni tapqyr bala bazardy aralap júrip, muńaıyp otyrǵan bir shaldy kóredi. Bala shaldyń qasyna kelip otyrady.
Shal baladan:
– Ne qylyp júrgen balasyń? – dep suraıdy.
Sonda bala:
– Balasy joqqa bala bolaıyn dep júrmin, – deıdi.
Shal:
– Endeshe, balam joq edi, maǵan bala bola ǵoı! – dep, tapqyr balany ertip, úıine alyp kelipti.
Bir kúni shal balaǵa:
– Anaý kóringen aǵashtyń basynda aq sary qustyń uıasy bar, sol uıada qustyń jumyrtqasy bar. Sen baryp qusqa bildirmeı, astynan bir jumyrtqasyn alyp kelshi, – deıdi.
Bala:
– Jaraıdy, – dep, júgirip baryp, aǵashtyń butaqtaryn syldyratpastan basyna shyǵady da, kusqa bildirmesten bir jumyrtqasyn alyp kelip, shal ákesine beredi.
Sonda shal:
– Endi jumyrtqany aparyp, qusqa bildirmesten, uıasyna salyp kele qoıshy, – depti.
Bala:
– Jaraıdy, – dep jumyrtqany aparyp, qusqa bildirmesten, uıaǵa salyp keledi.
Sonda shal:
– Jaraısyń, balam! Qolyńnan is keledi eken, – dep balany madaqtaıdy.
Bular turǵan shahardyń hany halqyna óte qatal bolypty, elge salyqty kóp salyp, kedeı men jalshyny zar jylatyp, sorlata beripti. Solardyń qatarynda tapqyr balanyń ákesine de salyqty mol salyp, shal qatty qysylypty. Bul jaıdy bilgen bala ákesine:
– Siz qysylmańyz, hannyń óz altynyn ózine bereıik! – depti.
Sodan keıin bul bala hannyń qazynasyna túsip, bir qumyra dildasyn alyp ketipti. Erteńine han dildanyń joǵalǵanyn bilip, barlyq ýázirin jınap:
– Uryny qalaısha taýyp, ustaýǵa bolady? – dep aqyldasypty.
Sonda bir ýáziri:
– Qazynanyń esiginiń aldynan shuńqyr qazyp, belýardan batatyn shyrysh jelim toltyryp qoıalyq: qarańǵyda bilmegen adam túsip ketse, shyǵyp kete almaıtyn bolsyn! Osyndaı amalmen ustalyq, – depti.
Han osy amaldy maqul kórip, aıtqandaı qylyp, jelimdi daıarlata beripti. Tapqyr bala qalaısha bilse de, bul amaldy bilip alyp, endi qazynanyń esigine jolamapty.
Han munymen de qazynaǵa túsip júrgenniń kim ekenin anyqtap bile almaǵan soń, oılap - oılap, ekinshi amal istepti. Hannyń bir baqyraýyq nary bar eken. Ony ustamaq túgil, bireý mańyna jaqyn barǵanda, daýsy barynsha baqyrady eken. Sol nardy shógerip jatqyzdyryp, birneshe ańdýshy qoıdyrypty. Eger nar baqyrsa - aq, uryny ustamaq eken. Tapqyr bala muny da bilip, túnde qolyna bir baý jońyshqany alyp baryp, alysta turyp narǵa kórsetse, ol shópti jeımin dep, ornynan turyp, sońynan júredi. Tapqyr bala aqyryndap alystaı beredi, nar ere beredi. Daýsy estilmeıtin jerge barǵan soń, nardy ustap aparyp, bir toǵaıdyń qalyń jerine baılap tastapty.
Erteńine jasaýyldar nardy taba almaı, daǵdaryp, hanǵa kelip habar beripti. Bul amaly da iske aspaı, óz jurtyna kúlkige qalǵan han yza bolyp: «Qudaı atymen ant ishemin, osy isterdi istegen qý kim bolsa da, kinásyn keshemin, maǵan kelip málim bolsyn. Biraq bir tapsyratyn isim bar, sony ornyna keltirse, burynǵy kinálaryn salaýat qylyp, qyzymdy beremin!» – dep, jurtqa jar shaqyrypty. Muny estigen tapqyr bala: «Qaıyr! Nede bolsa, táýekel kórineıin!» – dep, hanǵa kelip, málim bolypty. Sonda han:
— Pálen handy amalyn taýyp, pende qylyp, maǵan ákelip berseń, barlyq kinándy keshemin, qyzymdy da saǵan beremin! – depti.
5. Paıdalanǵan ádebıetter;
1) Matematıka jáne geografıa jýrnaly.
2) Halyq aýyz ádebıetiniń bir túri ertegiler arqyly balalardy ultjandylyqqa tárbıeleý/ B. Q. Ahmetova// Ulttyq tárbıe - 2013. №4.
3) «Muǵalimniń oqý - ádistemelik jumysqa daıyndyq deńgeıin anyqtaıtyn pedagogıkalyq dıagnostıka» /Qurastyrǵandar: L. V. Ignatenko, A. T. Bıbolova, G. E. Mýsabekova. Shymkent 2006
4) Sarbasova Q. A. Inovasıalyq tehnologıalar. Almaty, 2006
5) Muqametqalı M. Muǵalimderdi kásibı pedagogıkalyq ınovasıalyq is - áreketke daıarlaý joldary – Óskemen 2004j
Qaraǵandy oblysy,
Shet aýdany, Aqsý – Aıýly aýyly,
«J. Aqylbaev atyndaǵy eksperımentaldyq mektep – gımnazıa» KMM.
Geografıa pán muǵalimi Janabekova Qymbat
Matematıka pán muǵalimi Toleýkýlova Maǵıa
Otyrar shaharyndaǵy qyzyqtar. júkteý
Maqsaty:
- oqýshylarǵa baǵyt - baǵdar bere otyryp, ózdikterinen jumys istetý, oı - óristerin damyta otyryp, qorytyndy shyǵarýǵa mashyqtandyrý;
- ertegi arqyly oqýshylardyń ómirge degen kózqarasyn qalyptastyrý, jaqsylyq pen jamandyqty aıyra bilýge úıretý, baýlý;
- qyzyǵýshylyqtaryn, talǵampazdyqtaryn arttyrý.
Túri: Ertegi álemine saıahat sabaq.
Ádisi: Taldaý, jınaqtaý, jobalaý, dáleldeý.
Erte zamanda bir óte tapqyr balanyń áke - sheshesi ólip, jetim qalypty. Kúnderdiń bir kúni tapqyr bala bazardy aralap júrip, muńaıyp otyrǵan bir shaldy kóredi. Bala shaldyń qasyna kelip otyrady.
Shal baladan:
– Ne qylyp júrgen balasyń? – dep suraıdy.
Sonda bala:
– Balasy joqqa bala bolaıyn dep júrmin, – deıdi.
Shal:
– Endeshe, balam joq edi, maǵan bala bola ǵoı! – dep, tapqyr balany ertip, úıine alyp kelipti.
Bir kúni shal balaǵa:
– Anaý kóringen aǵashtyń basynda aq sary qustyń uıasy bar, sol uıada qustyń jumyrtqasy bar. Sen baryp qusqa bildirmeı, astynan bir jumyrtqasyn alyp kelshi, – deıdi.
Bala:
– Jaraıdy, – dep, júgirip baryp, aǵashtyń butaqtaryn syldyratpastan basyna shyǵady da, kusqa bildirmesten bir jumyrtqasyn alyp kelip, shal ákesine beredi.
Sonda shal:
– Endi jumyrtqany aparyp, qusqa bildirmesten, uıasyna salyp kele qoıshy, – depti.
Bala:
– Jaraıdy, – dep jumyrtqany aparyp, qusqa bildirmesten, uıaǵa salyp keledi.
Sonda shal:
– Jaraısyń, balam! Qolyńnan is keledi eken, – dep balany madaqtaıdy.
Bular turǵan shahardyń hany halqyna óte qatal bolypty, elge salyqty kóp salyp, kedeı men jalshyny zar jylatyp, sorlata beripti. Solardyń qatarynda tapqyr balanyń ákesine de salyqty mol salyp, shal qatty qysylypty. Bul jaıdy bilgen bala ákesine:
– Siz qysylmańyz, hannyń óz altynyn ózine bereıik! – depti.
Sodan keıin bul bala hannyń qazynasyna túsip, bir qumyra dildasyn alyp ketipti. Erteńine han dildanyń joǵalǵanyn bilip, barlyq ýázirin jınap:
– Uryny qalaısha taýyp, ustaýǵa bolady? – dep aqyldasypty.
Sonda bir ýáziri:
– Qazynanyń esiginiń aldynan shuńqyr qazyp, belýardan batatyn shyrysh jelim toltyryp qoıalyq: qarańǵyda bilmegen adam túsip ketse, shyǵyp kete almaıtyn bolsyn! Osyndaı amalmen ustalyq, – depti.
Han osy amaldy maqul kórip, aıtqandaı qylyp, jelimdi daıarlata beripti. Tapqyr bala qalaısha bilse de, bul amaldy bilip alyp, endi qazynanyń esigine jolamapty.
Han munymen de qazynaǵa túsip júrgenniń kim ekenin anyqtap bile almaǵan soń, oılap - oılap, ekinshi amal istepti. Hannyń bir baqyraýyq nary bar eken. Ony ustamaq túgil, bireý mańyna jaqyn barǵanda, daýsy barynsha baqyrady eken. Sol nardy shógerip jatqyzdyryp, birneshe ańdýshy qoıdyrypty. Eger nar baqyrsa - aq, uryny ustamaq eken. Tapqyr bala muny da bilip, túnde qolyna bir baý jońyshqany alyp baryp, alysta turyp narǵa kórsetse, ol shópti jeımin dep, ornynan turyp, sońynan júredi. Tapqyr bala aqyryndap alystaı beredi, nar ere beredi. Daýsy estilmeıtin jerge barǵan soń, nardy ustap aparyp, bir toǵaıdyń qalyń jerine baılap tastapty.
Erteńine jasaýyldar nardy taba almaı, daǵdaryp, hanǵa kelip habar beripti. Bul amaly da iske aspaı, óz jurtyna kúlkige qalǵan han yza bolyp: «Qudaı atymen ant ishemin, osy isterdi istegen qý kim bolsa da, kinásyn keshemin, maǵan kelip málim bolsyn. Biraq bir tapsyratyn isim bar, sony ornyna keltirse, burynǵy kinálaryn salaýat qylyp, qyzymdy beremin!» – dep, jurtqa jar shaqyrypty. Muny estigen tapqyr bala: «Qaıyr! Nede bolsa, táýekel kórineıin!» – dep, hanǵa kelip, málim bolypty. Sonda han:
— Pálen handy amalyn taýyp, pende qylyp, maǵan ákelip berseń, barlyq kinándy keshemin, qyzymdy da saǵan beremin! – depti.
5. Paıdalanǵan ádebıetter;
1) Matematıka jáne geografıa jýrnaly.
2) Halyq aýyz ádebıetiniń bir túri ertegiler arqyly balalardy ultjandylyqqa tárbıeleý/ B. Q. Ahmetova// Ulttyq tárbıe - 2013. №4.
3) «Muǵalimniń oqý - ádistemelik jumysqa daıyndyq deńgeıin anyqtaıtyn pedagogıkalyq dıagnostıka» /Qurastyrǵandar: L. V. Ignatenko, A. T. Bıbolova, G. E. Mýsabekova. Shymkent 2006
4) Sarbasova Q. A. Inovasıalyq tehnologıalar. Almaty, 2006
5) Muqametqalı M. Muǵalimderdi kásibı pedagogıkalyq ınovasıalyq is - áreketke daıarlaý joldary – Óskemen 2004j
Qaraǵandy oblysy,
Shet aýdany, Aqsý – Aıýly aýyly,
«J. Aqylbaev atyndaǵy eksperımentaldyq mektep – gımnazıa» KMM.
Geografıa pán muǵalimi Janabekova Qymbat
Matematıka pán muǵalimi Toleýkýlova Maǵıa
Otyrar shaharyndaǵy qyzyqtar. júkteý
You Might Also Like
