Oıyn arqyly oqýshylardyń oı - órisin damytý
Oıyn arqyly oqýshylardyń oı - órisin damytý
Uly pedagog Sýhomlınskıı: « Oıynsyz, mýzykasyz, ertegisiz, shyǵarmasyz, oısyz tolyq mándegi aqyl oı tárbıesi bolmaıdy dep sanaıdy».
Oıyn – mektep jasyna deıin jáne onan keıin de balanyń negizgi is áreketi. Oıyn ústinde balanyń tili damyp, bir zatqa beıimdiligi, múmkindigi jáne qyzyǵýshylyǵy anyq baıqalady. Balanyń tili, oı órisin damytý oıynnan bastalady. Balanyń qurby - qurdastarymen ártúrli oıyndar oınaýynyń ózi tiliniń jeke tulǵalyq qasıetterdiń qalyptasýyndaǵy alǵashqy baspaldaǵy bolyp sanalady. Osyǵan oraı M. Jumabaev balanyń oıyny týraly: « Balanyń qıaly, ásirese oıynda jaryqqa shyǵady. Oıyn balaǵa kádimgideı bir jumys. Oınaǵanda da bala óz áserlerin paıdalanady. Aınalasynda, turmysta, neni kórse, sony isteıdi. Mysaly, qazaq balasy bireýi at bolyp qashady, bireýi quryq salady. Shyrpylardy tizip kósh jasaıdy. Balshyqtan mal, qýyrshaqtan qyz jasaıdy – dep ulttyq turmysymyzǵa tán oıyn ústindegi bala bolmysyn, psıhologıasyn sýretteıdi.
Oıyn mazmuny men túrine qaraı: mazmundy - beıneli, qımyl qozǵalys, dıdaktıkalyq, qurylys, keıiptendirý oıyndary bolyp bólinedi. Balalardyń toptasyp, birlesip oınaǵan oıyndary arqyly bala boıynda jaqsy ádetter men adamgershilik qasıetter qalyptasady, birnárseni bilýge qumarlyǵy artyp, tanymdyq qabiletteri damıdy, qımyldary jetiledi. Oıyn prosesinde joldastaryna tilektestik qarym - qatynasy qalyptasyp, olarmen sanasa bilýdi, qıyn jaǵdaılarda kómekke kelýdi, oıyn materıaldaryn qoldanýda kelisim jasaýdy, daýlardy ádil sheshe bilýge úırenedi.
Bala oıynmen ósedi. Ol kúndelikti sabaqtan kelgen soń óz oıynshyqtarymen nemese aýlaǵa shyǵyp dostarymen oınaýdy qumartyp turady. Oıyn balanyń boıynda aqyl oıynyń, adamgershilik qasıetteriniń jetilýine birden bir yqpal etetin qural ispetti.
Kúndelikti bala mektepte kem degende 5 saǵat ýaqytyn ótkizedi. Sabaq prosesinde muǵalimniń ásirese bastaýysh synyp oqýshylaryna oıyn arqyly sabaqty uıymdastyrý bala biliminiń joǵary deńgeıinde qalyptasýyna óte zor yqpal etedi. Sabaq ústinde muǵalimniń kelesi «Oıyn oınaımyz» degen sózinen bala kóńiliniń kóterilip nazaryn muǵalimge erekshe bólgeni ańǵarylady.
Qazirgi kezde zaman talabyna saı bala kompúterlik oıyndardy, uıaly telefondardaǵy oıyndardy bar ynta jigerimen oınaıdy. Qımyl qozǵalysty oıyndarmen oınaýdy bala azaıtyp bara jatqan syńaıly. Kúndelikti ata - ana, muǵalim, tárbıeshi balanyń durys oıyn oınap, júgirip, sekirip, doppen oınaýyna nazar aýdarýymyz qajet. Qımyl qozǵalysy az, kúnde kompúterdiń, teledıdardyń aldynda otyrǵan balanyń aýrýshań bolatyny belgili.
Sabaqta paıdalanatyn dıdaktıkalyq oıyndar qatarynan mysaldar keltirip keteıin.
Muqıat bol
Oıyn saýat ashý kezeńiniń alǵashqy kezeńde aıtylǵan dybystyń árip tańbasyn oqýshy tabady. Atalǵan dybystan bastalatyn sózder qataryn aıtady. Osy oıyndy saýat ashý kezeńiniń ortasynda kúrdelendirip kórsetilgen sýrettegi bir býyndy, eki býyndy sózderdi jazýdy tapsyrý. Mysaly: Áje, ata, nan, gúl, shana t. b.
Jasyrynǵan sandar
Sandar qatary taqtaǵa jazylady mysaly 0 - den 10 - ǵa deıin belgili bir san jabylyp qaı sannyń jasyrynǵany tabylady. Sol sıaqty ondyqtar qatarynda tabýǵa bolady.
Adasqan sózder
Dop oınady balalar.
Oqydy Marat sabaq.
Berilgen sózderden durys sóılem quraý.
Sóz oıla, tez oıla
Oqýshylar muǵalimniń nusqaýy boıynsha bir býyndy, eki býyndy, úsh býyndy sózder oılap tabady.
Pıramıda
Oqýshylar belgili bir dybystan bastalatyn sózderden pıramıda quraıdy.
A
At
Ata
Aǵash
Arman
Aıdana
Asylhan
Adasqan áripter
İ B L M İ Bilim
A L B A A N P Balapan
İ K A P T Kitap
Jalǵasyn tap
Sýretter boıynsha kóp núkteniń ornyna tıisti býyndy qoıý.
Qosh... (qar)
Qa... (laq)
Jyl.. (qy)
Qaı sóz joǵalttym
Berilgen sóılemdi oqýshylar tolyqtyrady. Dalada qar............................................
Balalar shanamen............................................
Úndemes oıyny
Muǵalim jekelegen zattardyń sýretin kórsetedi. Oqýshylar sol zattardyń atyn dápterge jazady. Sońynan oqylyp durys jazylǵandyǵy tekseriledi.
Uly pedagog Sýhomlınskıı: « Oıynsyz, mýzykasyz, ertegisiz, shyǵarmasyz, oısyz tolyq mándegi aqyl oı tárbıesi bolmaıdy dep sanaıdy».
Oıyn – mektep jasyna deıin jáne onan keıin de balanyń negizgi is áreketi. Oıyn ústinde balanyń tili damyp, bir zatqa beıimdiligi, múmkindigi jáne qyzyǵýshylyǵy anyq baıqalady. Balanyń tili, oı órisin damytý oıynnan bastalady. Balanyń qurby - qurdastarymen ártúrli oıyndar oınaýynyń ózi tiliniń jeke tulǵalyq qasıetterdiń qalyptasýyndaǵy alǵashqy baspaldaǵy bolyp sanalady. Osyǵan oraı M. Jumabaev balanyń oıyny týraly: « Balanyń qıaly, ásirese oıynda jaryqqa shyǵady. Oıyn balaǵa kádimgideı bir jumys. Oınaǵanda da bala óz áserlerin paıdalanady. Aınalasynda, turmysta, neni kórse, sony isteıdi. Mysaly, qazaq balasy bireýi at bolyp qashady, bireýi quryq salady. Shyrpylardy tizip kósh jasaıdy. Balshyqtan mal, qýyrshaqtan qyz jasaıdy – dep ulttyq turmysymyzǵa tán oıyn ústindegi bala bolmysyn, psıhologıasyn sýretteıdi.
Oıyn mazmuny men túrine qaraı: mazmundy - beıneli, qımyl qozǵalys, dıdaktıkalyq, qurylys, keıiptendirý oıyndary bolyp bólinedi. Balalardyń toptasyp, birlesip oınaǵan oıyndary arqyly bala boıynda jaqsy ádetter men adamgershilik qasıetter qalyptasady, birnárseni bilýge qumarlyǵy artyp, tanymdyq qabiletteri damıdy, qımyldary jetiledi. Oıyn prosesinde joldastaryna tilektestik qarym - qatynasy qalyptasyp, olarmen sanasa bilýdi, qıyn jaǵdaılarda kómekke kelýdi, oıyn materıaldaryn qoldanýda kelisim jasaýdy, daýlardy ádil sheshe bilýge úırenedi.
Bala oıynmen ósedi. Ol kúndelikti sabaqtan kelgen soń óz oıynshyqtarymen nemese aýlaǵa shyǵyp dostarymen oınaýdy qumartyp turady. Oıyn balanyń boıynda aqyl oıynyń, adamgershilik qasıetteriniń jetilýine birden bir yqpal etetin qural ispetti.
Kúndelikti bala mektepte kem degende 5 saǵat ýaqytyn ótkizedi. Sabaq prosesinde muǵalimniń ásirese bastaýysh synyp oqýshylaryna oıyn arqyly sabaqty uıymdastyrý bala biliminiń joǵary deńgeıinde qalyptasýyna óte zor yqpal etedi. Sabaq ústinde muǵalimniń kelesi «Oıyn oınaımyz» degen sózinen bala kóńiliniń kóterilip nazaryn muǵalimge erekshe bólgeni ańǵarylady.
Qazirgi kezde zaman talabyna saı bala kompúterlik oıyndardy, uıaly telefondardaǵy oıyndardy bar ynta jigerimen oınaıdy. Qımyl qozǵalysty oıyndarmen oınaýdy bala azaıtyp bara jatqan syńaıly. Kúndelikti ata - ana, muǵalim, tárbıeshi balanyń durys oıyn oınap, júgirip, sekirip, doppen oınaýyna nazar aýdarýymyz qajet. Qımyl qozǵalysy az, kúnde kompúterdiń, teledıdardyń aldynda otyrǵan balanyń aýrýshań bolatyny belgili.
Sabaqta paıdalanatyn dıdaktıkalyq oıyndar qatarynan mysaldar keltirip keteıin.
Muqıat bol
Oıyn saýat ashý kezeńiniń alǵashqy kezeńde aıtylǵan dybystyń árip tańbasyn oqýshy tabady. Atalǵan dybystan bastalatyn sózder qataryn aıtady. Osy oıyndy saýat ashý kezeńiniń ortasynda kúrdelendirip kórsetilgen sýrettegi bir býyndy, eki býyndy sózderdi jazýdy tapsyrý. Mysaly: Áje, ata, nan, gúl, shana t. b.
Jasyrynǵan sandar
Sandar qatary taqtaǵa jazylady mysaly 0 - den 10 - ǵa deıin belgili bir san jabylyp qaı sannyń jasyrynǵany tabylady. Sol sıaqty ondyqtar qatarynda tabýǵa bolady.
Adasqan sózder
Dop oınady balalar.
Oqydy Marat sabaq.
Berilgen sózderden durys sóılem quraý.
Sóz oıla, tez oıla
Oqýshylar muǵalimniń nusqaýy boıynsha bir býyndy, eki býyndy, úsh býyndy sózder oılap tabady.
Pıramıda
Oqýshylar belgili bir dybystan bastalatyn sózderden pıramıda quraıdy.
A
At
Ata
Aǵash
Arman
Aıdana
Asylhan
Adasqan áripter
İ B L M İ Bilim
A L B A A N P Balapan
İ K A P T Kitap
Jalǵasyn tap
Sýretter boıynsha kóp núkteniń ornyna tıisti býyndy qoıý.
Qosh... (qar)
Qa... (laq)
Jyl.. (qy)
Qaı sóz joǵalttym
Berilgen sóılemdi oqýshylar tolyqtyrady. Dalada qar............................................
Balalar shanamen............................................
Úndemes oıyny
Muǵalim jekelegen zattardyń sýretin kórsetedi. Oqýshylar sol zattardyń atyn dápterge jazady. Sońynan oqylyp durys jazylǵandyǵy tekseriledi.
You Might Also Like
