Paıǵambarymyzdyń (s. a. s.) ósıetteri
Dóńgelek ústel
Taqyryby: Paıǵambarymyzdyń (s. a. s.) ósıetteri
Qatysatyndar: 8 - 9 - synyp oqýshylary
Maqsaty: Tárbıe erekshelikteriniń hadıstegi kórinisin oqýshylarǵa tanystyrý; Otbasyndaǵy balalardy tárbıeleýdegi hadısterdiń mazmunyn nasıhattaý; Ómirdiń qıynshylyqtaryna tóze bilý, aldaǵy ýaqyttan úmitin úzbeý, qoldaǵy bardy qadirleýge úıretý;
Ádisi: Pikirlesý, oı bólisý, suraq - jaýap, oı tujyrymdaý
Bólimderi: 1. Kirispe sóz (Qoǵamdaǵy bolashaq urpaq tárbıesi jaıly)
2. Negizgi bólim (1. Pikirlesý. 2. Suraq - jaýap)
3. Qorytyndy. (Óskeleń jas urpaqqa aıtar keńes)
İ. Kirispe sóz.
Adam jany - Alla Taǵalanyń bir bólshegi. Óıtkeni, et pen teriden jasalǵan tándegi rýhty Táńirimiz ózinen alyp úrlepti desedi. Al bizdiń Konstıtýsıamyz «Memleketimizdiń eń qymbat qazynasy – adam jáne onyń ómiri» dep bastalady. Endeshe sol qymbat qazynany kózimizdiń qarashyǵyndaı etip qorǵaý árbir aza - mattyń aldyndaǵy, sondaı - aq jalpy qoǵamnyń aldynda turǵan ózekti másele.
Elimizdiń derbes memleket retinde damýy qoǵamnyń bolashaq urpaqtaryn ulttyq ereksheliktermen tárbıeleýdi qajet etedi. Ata - babalarymyzdyń halyqtyq tárbıesiniń nátıjeli bolýy ıslam dinimen baılanysty desek qatelespeımiz. Sonymen qatar Paıǵambarymyzdyń (s.a.s) hadısteriniń mazmuny da tálim - tárbıe berý jolyndaǵy zor múmkindigi bar qural bolyp otyr. Hadısti Muhammed paıǵambardyń tiri kezindegi aıtqan ósıetteri men aqyl - keńesterin, ádep - ımanǵa úndeıtin asyl sózderin, durys ómir súrýge bastaıtyn jol, úlgi - ónege dep túsinemiz. Paıǵambarymyzdyń hadısterinde adamzat áreketiniń barlyq túrlerine qatysty nasıhat - ósıetter, sonyń ishinde bala tárbıesi, otbasyndaǵy tálim - tárbıe, ata - analardyń balalarymen jáne ózara qarym - qatynastyń ár qyry qarastyrylady.
İİ. Negizgi bólim.(Pikirlesý)
Olaı bolsa, hadısten úzindiler keltirip, oı órbitip, pikir almasyp kóreıik.
1.«Qytaıda bolsa da, bilim alýǵa umtylyńdar, nege degende bilim alýǵa árekettený - árbir musylmannyń paryzy»- degen hadıstiń tárbıelik mazmuny nede?
2.«Bir saǵat ilim úırený bir kesh boıy qulshylyq etýden jaqsy, bir kún boıy dáris alý - úsh aı nápil oraza tutqannan jaqsy»- degen hadıs neniń mańyzdylyǵyn kórsetkisi kelgen?
3.«Kimde - kim úsh qyz ósirip, baǵyp - qaǵyp, durys tárbıe berip, qutty ornyna qondyrsa, oǵan Alladan tıer syı - jannat bolmaq»- dep qyzdardyń tárbıesine nelikten asa zor mán bergen?
4«Musylmandarǵa boqtap – sógýge, bylapyt sóıleýge bolmaıdy»dep nendeı(kórkem minez - qulyq pen tárbıeli áreket) is - áreketti nasıhattaıdy?
(Suraq - jaýap)
1. Adam balasy ne úshin ómir súredi?
2. Ómir adamǵa nesimen qymbat?
3. Senderdiń ómirdegi maqsattaryń qandaı?
4. Ómir mánin túsinýge umtylý qanshalyqty qajet?
İİİ. Qorytyndy
Qysqasy, egemendi elimizdiń erkin bolashaǵyn tárbıeleýde onyń ulttyq qundylyqtaryn, dinin jáne tilin eskerý qajet. Al ulttyq tárbıe berýdiń dińgegi men qanat jaıar órisi ıslam dininiń qaǵıdalarynan bastaý alýy tıis. Olaı bolsa myna tómendegi keńeske qulaq túrip kórińizder:
Óskeleń jas urpaqqa aıtarymyz:
1. Jaqsy adam bolyp ósý úshin ata - anańdy syıla, olardyń urysyn kóńilińe almaı túsinistikpen qara, ózderińe ómir syılaǵan ardaqty jandardyń júregine jara salma, ardaqty jandarǵa renjip ózin - ózi joq etý - aqymaq adamnyń isi.
2. Ómir bolǵan soń qıyndyǵy men qyzyǵy qatar júredi. Qatelikterge uryný barlyǵymyzdyń tabıǵatymyz - da bar nárse. Jol tappaıtyn, sheshimi bolmaıtyn istiń bolýy múmkin emes. Sondyqtan ózińdi sergeldeń ómirge sala bermeı serpilip, ózińdi tyǵyryqqa tiregen istiń sheshimin tabýǵa tyrys. Qandaı qatelik jasasaq ta óz - ózińe qıanat jasaýmen sheshimin tabýymyz durys emes. Súrinbeıtin tuıaq joq. Ata - anasynan nemese qysym kórsetýshi adamdardan qorqyp ózin ólimge qıý kózi ashyq, kókiregi oıaý jandardyń isteıtin áreketi emes, ómir óte ǵajap nárse, sondyqtan ómirdiń bergen syıyn qabyldap ómir súrýge tyrysý qajet.
3. Ózińdi óziń qandaı qıyndyqtarǵa bolsa da shydaýǵa, ony jeńip shyǵý joldaryn qarastyrýǵa daǵdylandyr. Qarjylyq jaǵdaılardyń keri áseri de keı adamdar úshin ózine - ózi qol salýǵa ıtermeleıtin kúsh bolyp tabylatyny aıan. Alaıda, qarjylyq qıyndyqtar ómirdiń basty sebepteri emes ekenin jadyńda ustaýǵa tyrys. Qıyndyq kimde joq deısiń? Imany men ómirge kózqarasy durys emes adam ǵana mundaı ýaqytsha qıyndyqtarǵa tóze almaýy múmkin, al sen ony boldyrmaýǵa tyrys.
4. Zalaldy istiń sońy artta qalǵan ardaqty jandarǵa qaıǵy - qasiret ákeletinin, olardyń densaýlyǵyna zıan keltiretinin oılaý qajet. Ózińe etene jaqyn adamdardyń júregine máńgige umytylmastaı qasiret jarasyn túsirmeı, olardy baqytty etýge tyrysý kerek. Ol árbir adamzat balasynyń basty mindeti. Sondyqtan ómirdi súıińder, qatelik - shalys isten boılaryńdy aýlaq ustap, salaýatty ómir saltyn ustanyp ómir súrýge tyrysyńdar!
Taqyryby: Paıǵambarymyzdyń (s. a. s.) ósıetteri
Qatysatyndar: 8 - 9 - synyp oqýshylary
Maqsaty: Tárbıe erekshelikteriniń hadıstegi kórinisin oqýshylarǵa tanystyrý; Otbasyndaǵy balalardy tárbıeleýdegi hadısterdiń mazmunyn nasıhattaý; Ómirdiń qıynshylyqtaryna tóze bilý, aldaǵy ýaqyttan úmitin úzbeý, qoldaǵy bardy qadirleýge úıretý;
Ádisi: Pikirlesý, oı bólisý, suraq - jaýap, oı tujyrymdaý
Bólimderi: 1. Kirispe sóz (Qoǵamdaǵy bolashaq urpaq tárbıesi jaıly)
2. Negizgi bólim (1. Pikirlesý. 2. Suraq - jaýap)
3. Qorytyndy. (Óskeleń jas urpaqqa aıtar keńes)
İ. Kirispe sóz.
Adam jany - Alla Taǵalanyń bir bólshegi. Óıtkeni, et pen teriden jasalǵan tándegi rýhty Táńirimiz ózinen alyp úrlepti desedi. Al bizdiń Konstıtýsıamyz «Memleketimizdiń eń qymbat qazynasy – adam jáne onyń ómiri» dep bastalady. Endeshe sol qymbat qazynany kózimizdiń qarashyǵyndaı etip qorǵaý árbir aza - mattyń aldyndaǵy, sondaı - aq jalpy qoǵamnyń aldynda turǵan ózekti másele.
Elimizdiń derbes memleket retinde damýy qoǵamnyń bolashaq urpaqtaryn ulttyq ereksheliktermen tárbıeleýdi qajet etedi. Ata - babalarymyzdyń halyqtyq tárbıesiniń nátıjeli bolýy ıslam dinimen baılanysty desek qatelespeımiz. Sonymen qatar Paıǵambarymyzdyń (s.a.s) hadısteriniń mazmuny da tálim - tárbıe berý jolyndaǵy zor múmkindigi bar qural bolyp otyr. Hadısti Muhammed paıǵambardyń tiri kezindegi aıtqan ósıetteri men aqyl - keńesterin, ádep - ımanǵa úndeıtin asyl sózderin, durys ómir súrýge bastaıtyn jol, úlgi - ónege dep túsinemiz. Paıǵambarymyzdyń hadısterinde adamzat áreketiniń barlyq túrlerine qatysty nasıhat - ósıetter, sonyń ishinde bala tárbıesi, otbasyndaǵy tálim - tárbıe, ata - analardyń balalarymen jáne ózara qarym - qatynastyń ár qyry qarastyrylady.
İİ. Negizgi bólim.(Pikirlesý)
Olaı bolsa, hadısten úzindiler keltirip, oı órbitip, pikir almasyp kóreıik.
1.«Qytaıda bolsa da, bilim alýǵa umtylyńdar, nege degende bilim alýǵa árekettený - árbir musylmannyń paryzy»- degen hadıstiń tárbıelik mazmuny nede?
2.«Bir saǵat ilim úırený bir kesh boıy qulshylyq etýden jaqsy, bir kún boıy dáris alý - úsh aı nápil oraza tutqannan jaqsy»- degen hadıs neniń mańyzdylyǵyn kórsetkisi kelgen?
3.«Kimde - kim úsh qyz ósirip, baǵyp - qaǵyp, durys tárbıe berip, qutty ornyna qondyrsa, oǵan Alladan tıer syı - jannat bolmaq»- dep qyzdardyń tárbıesine nelikten asa zor mán bergen?
4«Musylmandarǵa boqtap – sógýge, bylapyt sóıleýge bolmaıdy»dep nendeı(kórkem minez - qulyq pen tárbıeli áreket) is - áreketti nasıhattaıdy?
(Suraq - jaýap)
1. Adam balasy ne úshin ómir súredi?
2. Ómir adamǵa nesimen qymbat?
3. Senderdiń ómirdegi maqsattaryń qandaı?
4. Ómir mánin túsinýge umtylý qanshalyqty qajet?
İİİ. Qorytyndy
Qysqasy, egemendi elimizdiń erkin bolashaǵyn tárbıeleýde onyń ulttyq qundylyqtaryn, dinin jáne tilin eskerý qajet. Al ulttyq tárbıe berýdiń dińgegi men qanat jaıar órisi ıslam dininiń qaǵıdalarynan bastaý alýy tıis. Olaı bolsa myna tómendegi keńeske qulaq túrip kórińizder:
Óskeleń jas urpaqqa aıtarymyz:
1. Jaqsy adam bolyp ósý úshin ata - anańdy syıla, olardyń urysyn kóńilińe almaı túsinistikpen qara, ózderińe ómir syılaǵan ardaqty jandardyń júregine jara salma, ardaqty jandarǵa renjip ózin - ózi joq etý - aqymaq adamnyń isi.
2. Ómir bolǵan soń qıyndyǵy men qyzyǵy qatar júredi. Qatelikterge uryný barlyǵymyzdyń tabıǵatymyz - da bar nárse. Jol tappaıtyn, sheshimi bolmaıtyn istiń bolýy múmkin emes. Sondyqtan ózińdi sergeldeń ómirge sala bermeı serpilip, ózińdi tyǵyryqqa tiregen istiń sheshimin tabýǵa tyrys. Qandaı qatelik jasasaq ta óz - ózińe qıanat jasaýmen sheshimin tabýymyz durys emes. Súrinbeıtin tuıaq joq. Ata - anasynan nemese qysym kórsetýshi adamdardan qorqyp ózin ólimge qıý kózi ashyq, kókiregi oıaý jandardyń isteıtin áreketi emes, ómir óte ǵajap nárse, sondyqtan ómirdiń bergen syıyn qabyldap ómir súrýge tyrysý qajet.
3. Ózińdi óziń qandaı qıyndyqtarǵa bolsa da shydaýǵa, ony jeńip shyǵý joldaryn qarastyrýǵa daǵdylandyr. Qarjylyq jaǵdaılardyń keri áseri de keı adamdar úshin ózine - ózi qol salýǵa ıtermeleıtin kúsh bolyp tabylatyny aıan. Alaıda, qarjylyq qıyndyqtar ómirdiń basty sebepteri emes ekenin jadyńda ustaýǵa tyrys. Qıyndyq kimde joq deısiń? Imany men ómirge kózqarasy durys emes adam ǵana mundaı ýaqytsha qıyndyqtarǵa tóze almaýy múmkin, al sen ony boldyrmaýǵa tyrys.
4. Zalaldy istiń sońy artta qalǵan ardaqty jandarǵa qaıǵy - qasiret ákeletinin, olardyń densaýlyǵyna zıan keltiretinin oılaý qajet. Ózińe etene jaqyn adamdardyń júregine máńgige umytylmastaı qasiret jarasyn túsirmeı, olardy baqytty etýge tyrysý kerek. Ol árbir adamzat balasynyń basty mindeti. Sondyqtan ómirdi súıińder, qatelik - shalys isten boılaryńdy aýlaq ustap, salaýatty ómir saltyn ustanyp ómir súrýge tyrysyńdar!
You Might Also Like
