InfoHub Logo

Bir kúni Kenesary erigip otyryp, keshke jaqyn balýan kúrestirse, Ájibaı batyr kúreskenderdi jyǵa beredi. Naýryzbaıdyń jas óspirim kúni eken. «Menimen kúres», — dep Naýryzbaı tap-tap beredi. Ájibaı: «Qoı, tóre balasymen kúrespeımin», — dep eki ret qaıtarady. Naýryzbaı: «Joq, kúresem», — dep úshinshi ret tap bergende, «Shıaıaq bota sıaqtanǵan tóreniń balasy, bergelshi», — dep Ájibaı alyp urady. Naýryzbaı surlanyp júre beredi. Sonan keıin Ájibaı Naýryzbaıdan saqtanyp júredi.

Bir kúni Kenesary Aqmola qalasyn shappaq bolyp, saldattardy bekinisti kazarmaǵa qýyp tyǵady. Saldattardyń ishinde Qońyrqulja tóre bolady. Saldattar bekinisten oq atyp turyp: «Mynalar qoıatyn emes, berilsek qaıtedi?» — dep aqyldasqanda, Qońyrqulja: «Myna meniń jez aýzymmen adamyn dáldep atyp jyqsań, ántekten soń jaý qashady», — dep óziniń myltyǵyn bir atqysh saldatqa beredi. Saldat eń aldymen taıanyp kelgen Basyǵara batyrdy atyp jyǵady. Kenesarynyń qoly Basyǵaranyń súıegin alyp keıin qaraı qashady. Saldattar artynan qýyp uzaq jerge barǵan kezde, Dombyrashy hanymdy qolǵa túsiredi, onymen urysty toqtatpaı qýa beredi. Bir mezgilde Kenesary hannyń aty oqqa ushyp jyǵylady. Sol kezde batyrlar ólgenine qaramaı atty qoıyp kelip, Kenesaryny ólgen attyń ústinen kóterip alyp ketip, er-toqymyn da qaldyrmaı alyp shyǵyp, basqa atqa mingizip saldattardan qutyldyrdy. Bir jerge kelip adam túgendese, Dombyrashy hanym joq. Kenesary:

— Kel, batyrlar, jaý qolynda tiri qaldyryp ketken soń, tirliktiń ne sáni bar? — degende, shubyrtpaly Aǵybaı batyr:

— Taqsyr, oqqa erliktiń áli jetpeıdi, Basyǵarany kórmedik pe, basqa adam saý bolsa, bir adam eshnárse etpes, erteń osy ýaqytqa deıin Dombyrashy hanymdy qaıtaryp alyp kelý me- niń mindetimde bolsyn, — degende,

— Kóse, maqul, endeshe, — depti.

Aı qarańǵy eken. Aǵybaı jalǵyz ózi túnde kelse, saldattar myltyqtarynyń aýzyn joǵary qaratyp, birine-birin súıep, qos-qostatyp tigip qoıyp, ortasynda jaǵyp qoıǵan ot bar, tegis uıyqtaǵan eken. Eki jaıaý saldat qolynda myltyǵy bar uıyqtaǵan saldattardy keńinen qarsy aınalyp ótip, kúzetip júr eken. Atyn keıin tastap Aǵybaı jaıaý kelip, eki saldat qarsy kelip eki jaqqa qaraı aıqasyp ótken jerinen ishke kirip ketip, izdep júrse, Dombyrashy hanym basyn kóterip shoshaıyp otyr eken. Basqa jan tegis uıqyda eken. Bir bulyq qapqa salyp alyp, kúzetshi taǵy aıqasyp ótkende, arqalap alyp shyǵyp ketedi. Hanymdy alyp kelgen soń, Kenesary qudaıy qylyp, jurt alqa qotan jınalyp otyrǵanda, Kenesary: «E, jurt, tarshylyqta jaǵalasqan jaýdy ańdý kerek edi, bizdiń batyrlar birin-biri ańdıdy, osymen júrip el bola alamyz ba?» — degende, Naýryzbaı turyp kelip: «Aǵa, qolyńyzdy berińiz», — dep Ájibaıdyń qolyn ustaıdy. Munyń sebebi, keshe Kenesaryny batyrlar jaýdan aıyryp alýǵa batyrlar jantalasyp shaýyp kele jatqanda, Ájibaıdyń quıryǵynan naıza sart ete túsedi, artyna jalt qarasa, Naýryzbaı búldirgeli naızasymen Ájibaıdy atqan eken, naıza tómendep kelip erdiń artqy qasyn bólip túsip, quıryqtan qadalǵan sol eken. Ájibaı muny syr berip eshkimge aıtpapty, basqa jurt bilmeıdi, jyǵylǵan attyń ústinde otyryp Kenesarynyń kózi ǵana shalypty. Ájibaı sol ýaqytta: «Quıryǵym syzdap otyrǵyzbaı otyr edi, tek bildirmeı otyr edim. Sol qol ustaǵannan keıin ǵana Naýryzbaı bar jerde alańsyz bel sheship uıyqtaıtyn boldym», — degen eken.

Oqýǵa keńes beremiz:

Naýryzbaıdyń qaryndasy

Naýryzbaıdyń jolbarysty óltirýi

Qurmanquldyń Naýryzbaıdyń erligine rıza bolýy

---