Qazaq handyǵyna 550 jyl
Qostanaı oblysy, Qostanaı qalasy,
Ǵ. Qaıyrbekov atyndaǵy №9 orta mekteptiń
tarıh páni muǵalimi Sýleımenova Nurgúl Asqarqyzy
Sabaqtyń taqyryby: Qazaq handyǵyna 550 jyl
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylarǵa bıyl 2015 jyly Qazaq handyǵyna 550 jyl bolǵandyǵyn eske túsire otyryp, qazaqtyń ataqty handarymen, bılerimen, batyrlarymen tanystyryp oı qorytyndylaý. Saıahat sabaǵy bolǵan soń, tapsyrma aldyn ala berilip, oqýshylar óz deńgeıine sáıkes daıyndalady.
Bilimdilik: Oqýshylarǵa Qazaq handyǵy jóninde tolyq maǵlumat berip, oı óristerin, sana - sezimderin toppen jumysta arttyrý.
Tárbıeliligi: Keleshek urpaqqa, úgit - nasıhat jasap, Otan súıgishtikke baýlý, patrıottyq sezimderin óristetý.
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylarǵa bıyl 2015 jyly Qazaq handyǵyna 550 jyl bolǵandyǵyn eske túsire otyryp, qazaqtyń ataqty handarymen, bılerimen, batyrlarymen tanystyryp oı qorytyndylaý. Saıahat sabaǵy bolǵan soń, tapsyrma aldyn ala berilip, oqýshylar óz deńgeıine sáıkes daıyndalady.
Bilimdilik: Oqýshylarǵa Qazaq handyǵy jóninde tolyq maǵlumat berip, oı óristerin, sana - sezimderin toppen jumysta arttyrý.
Tárbıeliligi: Keleshek urpaqqa, úgit - nasıhat jasap, Otan súıgishtikke baýlý, patrıottyq sezimderin óristetý.
Túri: jarys sabaq
Kórneki - quraldar: Interaktıvti taqta, oqýlyq, karta, kespe qaǵazdar, kýbık - rýbık.
Ádis - tásilderi: toppen jarys, suraq – jaýap, tanymdyq oıyndar.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý.
- Amandasý. Sabaqqa daıyndyqtaryn tekserý. Túgendeý.
«Bilikti birdi jyǵady, bilimdi myńdy jyǵady».
Muǵalimniń sózi: Oqýshylar sizder bıyl 2015 jyl tarıhı jyl ekenin bilesizder. Olaı bolsa, búgingi sabaǵymyzdy ashyq dep jarıalaımyz. N. Á. Nazarbaev prezıdentimizdiń sózimen bastaǵanyn jón kórdim.
«Óz tarıhyn bilmegen adam, ózin de syılamaıdy».
Oqýshylar 3 topqa bólinedi. Tústerdi tańdaý arqyly (qyzyl, kók, sary).
Úı tapsyrmasyn suraý:
Kýbık laqtyrý oıyny:
Ár toptan oqýshylar shyǵyp kýbıkti laqtyrady. Shyqqan sandar boıynsha toptan shyqqan oqýshylarǵa eki - eki suraqtan, kezekpen kezek qoıylady. Durys jaýap bir upaımen baǵalanady.
1 - saıys. «Sen maǵan, men saǵan». Suraq - jaýap saıysy (5 - 6 mın).
1. Qazaqtardyń qandaı erjúrek batyrlaryn bilesińder? Qabanbaı, Bógenbaı, Naýryzbaı, Raıymbek, Malaısary t. b.
2. Otyrar qalasynyń ámirshisi kim boldy? Qaıyr - han.
3 Qabanbaı batyrdyń shyn esimi? Qabanbaı Qojaǵululy, Qarakereı Qabanbaı, Daraboz - batyr, talantty qolbasshy. Azan shaqyryp qoıylǵan esimi - Erasyl.
4 Sýrette qandaı batyr beınelengen? Bógenbaı batyr
5 Qazaq handyǵynyń negizin qalanǵandar kimder sýrette beınelegen?
6. Qazaqtyń uly bılerin ata? Tóle bı, Qazybek bı, Áıteke bı.
İİ. Jańa sabaq.
Muǵalim sózi: Oqýshylar «Oqý - ınemen qudyq qazǵandaı» dep. Endigi, jańa sabaǵymyzdy Qazaq handyǵynyń tereńirek zertteımiz. Ol úshin biz sizdermen ınteraktıvti taqtaǵa nazarlarymyzdy aýdaramyz. Kereı men Jánibek handar týraly. Vıdeo fılmnen úzindi.
Olaı bolsa, Qazaq handyǵynyń qurylý sebepterine toqtalaıyq (3 mın)
Birinshiden: Kereı men Jánibek sultandardyń
Qazaq handyǵyn qurýǵa umtylýy
Ekinshiden: Halyq buqarasynyń Ábilqaıyr hanǵa narazylyǵynyń kúsheıýi
Úshinshiden: Alym - salyqtyń kóbeıýi
Tórtinshiden: Ábilqaıyr hannyń oırattardan jeńilip qalýy.
2 - saıys. «Júzden júırik, myńnan tulpar» Toptarǵa kespe qaǵazdar úlestirilip beriledi. Ol kespe qaǵazdarǵa oqýshylar qazaq handyǵyna úles qosqan handardyń bılik etken jyldaryn jazyp, qorǵaý kerek. Qaı top jaýaby kóp, jyldary durys bolsa, sol topqa durys jaýaptaryna ár bir jylǵa bir upaıdan qosylady. Tapsyrmany oryndaýǵa (5 mın).
Muǵalim sózi: Kartadan oqýshylarǵa ómir súrgen taıpalar boıynsha qosymsha málimet aıtylady (2 mın).
3 - saıys. Keıipkerler suraq qoıady (6 mın).
1. Men qandaı zańdar jınaǵyn jazdym? «Qasym hannyń - qasqa joly».
2. Men qazaq handyǵynda neshe jyl boıy bılik atqardym? (1771 - 1781) jj.
3. Men qaı júzdiń bıi boldym? Kishi júz
4. Men Shyǵaı hannyń ornyna bılikke neshinshi jyly keldim? 1582 - 1598 jj.
5. Jasyryn suraq: «Jeti Jarǵy» jınaǵyn men jazdym, meniń esimim? Táýke han
6. Jasyryn suraq: Meniń bılik etken kezimde. Reseı elimen qarym - qatynasym jaqsara tústi Haqnazar bıligimdi 1538 - 1580 jj. atqardym.
4 - saıys. «Bilimdiden shyqqan sóz, talaptyǵa bolsyn kez». Interaktıvti taqtada sýret beınelengen. Osy sýret boıynsha toptar áńgime dúken qurýy kerek. Tapsyrmany oryndaýǵa (5 mın). Baıandamashy eń joǵarǵy - 10 upaı.
5 - saıys. Matematıkalyq loto. Árbir toptyń jaýaptary durys bolsa, 1 upaı beriledi (3 mın).
728h2+10=1466 jyly - Qazaq handyǵynyń qurylǵan jyly
(1000+522)- 11=1511 Qasym han bılikke keldi.
3800/2+91=1991 jyly - Qazaqstannyń táýelsizdik alǵan jyl
6 - saıys. Salystyrý. Árbir topqa tapsyrmalar beriledi (5 mın). Eń joǵary 5 upaı
1. «Handar» toby - Kereı men Jánibekti N. Á. Nazarbaevpen salystyrady.
2. «Bıler» toby - Qazaq handyǵynyń aýmaǵyn QR terıtorıasymen salystyrady
3. «Batyrlar» toby - Qazaq handyǵyn Qazaqstan Respýblıkasymen
salystyrady.
Sabaqty bekitý: 6 - 7 mın.
1. Ábilhaıyr memleketinde ózbek, qazaq, qataǵan, noǵaıly ulystarynyń rýlary boldy. Olardy bárin A) “toqsan eki baýly qypshaq”
2. Jánibek pen Kereı handy qarsy alǵan Moǵolstan hanyn ata? S) Esenbuǵa
3. Qazaq handyǵy qaı handyqtyń tusynda kúsheıdi? S) Qasym
4. «Qazaq» ataýy qandaı maǵynany bildiredi? A) Bostandyq súıgish, erjúrek, erkin adamdar
5. Qazaq handyǵynyń qurylǵan jyldary: 1465 - 1466jj
6. Alǵash altyn adam Qazaqstan qandaı jerinen tabylǵan edi? Esik obasynan, jasy 17 - 18 adam.
Sýrette berilgenderdiń atyn atap oı qorytý (2 mın).
Astana qalasynda ornatylǵan «Báıterek monýmenti» 1996 jyly 26 qazanda negizi qalanǵan.
Astana qalasynda salynǵan Hanshatyr kesheni 2006 - 2010 qurylys jumystary júrgizilip salyndy.
«Táýelsizdik saraıy»
Proekt avtory Gúltekın Lınea 2006 - 2007 jj. Jeltoqsan aıynda qurylys jumystary aıaqtalyp salyndy.
Úıge tapsyrma: (1 mın)
1.«Qazaq handyǵy - 550 jyl» oı tolǵaý jazyp kelý.
2. Keskin kartaǵa Qazaq handyǵynyń jer aýmaǵyn, terıtorıasyn salyp kelý.
3. Qasym, Esim, Haqnazar handar týraly qosymsha ádebıetti paıdalanyp portrettik sıpattama berý.
Baǵalaý: Toppen saıystar boıynsha upaı sandary eseptelip baǵalanady
(2 mın)
18 - 20 upaı «5»
13 - 16 upaı «4»
10 - 12 upaı «3»
Ǵ. Qaıyrbekov atyndaǵy №9 orta mekteptiń
tarıh páni muǵalimi Sýleımenova Nurgúl Asqarqyzy
Sabaqtyń taqyryby: Qazaq handyǵyna 550 jyl
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylarǵa bıyl 2015 jyly Qazaq handyǵyna 550 jyl bolǵandyǵyn eske túsire otyryp, qazaqtyń ataqty handarymen, bılerimen, batyrlarymen tanystyryp oı qorytyndylaý. Saıahat sabaǵy bolǵan soń, tapsyrma aldyn ala berilip, oqýshylar óz deńgeıine sáıkes daıyndalady.
Bilimdilik: Oqýshylarǵa Qazaq handyǵy jóninde tolyq maǵlumat berip, oı óristerin, sana - sezimderin toppen jumysta arttyrý.
Tárbıeliligi: Keleshek urpaqqa, úgit - nasıhat jasap, Otan súıgishtikke baýlý, patrıottyq sezimderin óristetý.
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylarǵa bıyl 2015 jyly Qazaq handyǵyna 550 jyl bolǵandyǵyn eske túsire otyryp, qazaqtyń ataqty handarymen, bılerimen, batyrlarymen tanystyryp oı qorytyndylaý. Saıahat sabaǵy bolǵan soń, tapsyrma aldyn ala berilip, oqýshylar óz deńgeıine sáıkes daıyndalady.
Bilimdilik: Oqýshylarǵa Qazaq handyǵy jóninde tolyq maǵlumat berip, oı óristerin, sana - sezimderin toppen jumysta arttyrý.
Tárbıeliligi: Keleshek urpaqqa, úgit - nasıhat jasap, Otan súıgishtikke baýlý, patrıottyq sezimderin óristetý.
Túri: jarys sabaq
Kórneki - quraldar: Interaktıvti taqta, oqýlyq, karta, kespe qaǵazdar, kýbık - rýbık.
Ádis - tásilderi: toppen jarys, suraq – jaýap, tanymdyq oıyndar.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý.
- Amandasý. Sabaqqa daıyndyqtaryn tekserý. Túgendeý.
«Bilikti birdi jyǵady, bilimdi myńdy jyǵady».
Muǵalimniń sózi: Oqýshylar sizder bıyl 2015 jyl tarıhı jyl ekenin bilesizder. Olaı bolsa, búgingi sabaǵymyzdy ashyq dep jarıalaımyz. N. Á. Nazarbaev prezıdentimizdiń sózimen bastaǵanyn jón kórdim.
«Óz tarıhyn bilmegen adam, ózin de syılamaıdy».
Oqýshylar 3 topqa bólinedi. Tústerdi tańdaý arqyly (qyzyl, kók, sary).
Úı tapsyrmasyn suraý:
Kýbık laqtyrý oıyny:
Ár toptan oqýshylar shyǵyp kýbıkti laqtyrady. Shyqqan sandar boıynsha toptan shyqqan oqýshylarǵa eki - eki suraqtan, kezekpen kezek qoıylady. Durys jaýap bir upaımen baǵalanady.
1 - saıys. «Sen maǵan, men saǵan». Suraq - jaýap saıysy (5 - 6 mın).
1. Qazaqtardyń qandaı erjúrek batyrlaryn bilesińder? Qabanbaı, Bógenbaı, Naýryzbaı, Raıymbek, Malaısary t. b.
2. Otyrar qalasynyń ámirshisi kim boldy? Qaıyr - han.
3 Qabanbaı batyrdyń shyn esimi? Qabanbaı Qojaǵululy, Qarakereı Qabanbaı, Daraboz - batyr, talantty qolbasshy. Azan shaqyryp qoıylǵan esimi - Erasyl.
4 Sýrette qandaı batyr beınelengen? Bógenbaı batyr
5 Qazaq handyǵynyń negizin qalanǵandar kimder sýrette beınelegen?
6. Qazaqtyń uly bılerin ata? Tóle bı, Qazybek bı, Áıteke bı.
İİ. Jańa sabaq.
Muǵalim sózi: Oqýshylar «Oqý - ınemen qudyq qazǵandaı» dep. Endigi, jańa sabaǵymyzdy Qazaq handyǵynyń tereńirek zertteımiz. Ol úshin biz sizdermen ınteraktıvti taqtaǵa nazarlarymyzdy aýdaramyz. Kereı men Jánibek handar týraly. Vıdeo fılmnen úzindi.
Olaı bolsa, Qazaq handyǵynyń qurylý sebepterine toqtalaıyq (3 mın)
Birinshiden: Kereı men Jánibek sultandardyń
Qazaq handyǵyn qurýǵa umtylýy
Ekinshiden: Halyq buqarasynyń Ábilqaıyr hanǵa narazylyǵynyń kúsheıýi
Úshinshiden: Alym - salyqtyń kóbeıýi
Tórtinshiden: Ábilqaıyr hannyń oırattardan jeńilip qalýy.
2 - saıys. «Júzden júırik, myńnan tulpar» Toptarǵa kespe qaǵazdar úlestirilip beriledi. Ol kespe qaǵazdarǵa oqýshylar qazaq handyǵyna úles qosqan handardyń bılik etken jyldaryn jazyp, qorǵaý kerek. Qaı top jaýaby kóp, jyldary durys bolsa, sol topqa durys jaýaptaryna ár bir jylǵa bir upaıdan qosylady. Tapsyrmany oryndaýǵa (5 mın).
Muǵalim sózi: Kartadan oqýshylarǵa ómir súrgen taıpalar boıynsha qosymsha málimet aıtylady (2 mın).
3 - saıys. Keıipkerler suraq qoıady (6 mın).
1. Men qandaı zańdar jınaǵyn jazdym? «Qasym hannyń - qasqa joly».
2. Men qazaq handyǵynda neshe jyl boıy bılik atqardym? (1771 - 1781) jj.
3. Men qaı júzdiń bıi boldym? Kishi júz
4. Men Shyǵaı hannyń ornyna bılikke neshinshi jyly keldim? 1582 - 1598 jj.
5. Jasyryn suraq: «Jeti Jarǵy» jınaǵyn men jazdym, meniń esimim? Táýke han
6. Jasyryn suraq: Meniń bılik etken kezimde. Reseı elimen qarym - qatynasym jaqsara tústi Haqnazar bıligimdi 1538 - 1580 jj. atqardym.
4 - saıys. «Bilimdiden shyqqan sóz, talaptyǵa bolsyn kez». Interaktıvti taqtada sýret beınelengen. Osy sýret boıynsha toptar áńgime dúken qurýy kerek. Tapsyrmany oryndaýǵa (5 mın). Baıandamashy eń joǵarǵy - 10 upaı.
5 - saıys. Matematıkalyq loto. Árbir toptyń jaýaptary durys bolsa, 1 upaı beriledi (3 mın).
728h2+10=1466 jyly - Qazaq handyǵynyń qurylǵan jyly
(1000+522)- 11=1511 Qasym han bılikke keldi.
3800/2+91=1991 jyly - Qazaqstannyń táýelsizdik alǵan jyl
6 - saıys. Salystyrý. Árbir topqa tapsyrmalar beriledi (5 mın). Eń joǵary 5 upaı
1. «Handar» toby - Kereı men Jánibekti N. Á. Nazarbaevpen salystyrady.
2. «Bıler» toby - Qazaq handyǵynyń aýmaǵyn QR terıtorıasymen salystyrady
3. «Batyrlar» toby - Qazaq handyǵyn Qazaqstan Respýblıkasymen
salystyrady.
Sabaqty bekitý: 6 - 7 mın.
1. Ábilhaıyr memleketinde ózbek, qazaq, qataǵan, noǵaıly ulystarynyń rýlary boldy. Olardy bárin A) “toqsan eki baýly qypshaq”
2. Jánibek pen Kereı handy qarsy alǵan Moǵolstan hanyn ata? S) Esenbuǵa
3. Qazaq handyǵy qaı handyqtyń tusynda kúsheıdi? S) Qasym
4. «Qazaq» ataýy qandaı maǵynany bildiredi? A) Bostandyq súıgish, erjúrek, erkin adamdar
5. Qazaq handyǵynyń qurylǵan jyldary: 1465 - 1466jj
6. Alǵash altyn adam Qazaqstan qandaı jerinen tabylǵan edi? Esik obasynan, jasy 17 - 18 adam.
Sýrette berilgenderdiń atyn atap oı qorytý (2 mın).
Astana qalasynda ornatylǵan «Báıterek monýmenti» 1996 jyly 26 qazanda negizi qalanǵan.
Astana qalasynda salynǵan Hanshatyr kesheni 2006 - 2010 qurylys jumystary júrgizilip salyndy.
«Táýelsizdik saraıy»
Proekt avtory Gúltekın Lınea 2006 - 2007 jj. Jeltoqsan aıynda qurylys jumystary aıaqtalyp salyndy.
Úıge tapsyrma: (1 mın)
1.«Qazaq handyǵy - 550 jyl» oı tolǵaý jazyp kelý.
2. Keskin kartaǵa Qazaq handyǵynyń jer aýmaǵyn, terıtorıasyn salyp kelý.
3. Qasym, Esim, Haqnazar handar týraly qosymsha ádebıetti paıdalanyp portrettik sıpattama berý.
Baǵalaý: Toppen saıystar boıynsha upaı sandary eseptelip baǵalanady
(2 mın)
18 - 20 upaı «5»
13 - 16 upaı «4»
10 - 12 upaı «3»