InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik nyshandary

Sabaqtyń maqsaty: 1. Bilimdilik. Otandy, eldi qorǵaýdyń mańyzdylyǵy, táýelsizdik týraly tereń uǵym, Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik nyshandary týraly Konstıtýsıalyq zańdy tolyqtaı bilýge jáne ony baǵalaı alýǵa úıretý.
2. Damytýshylyq: Bilim men tárbıeni qatar bere otyryp, oqýshylardyń óz betterinshe izdene biletin, pikirlerin ashyq aıta alatyn jeke tulǵa retinde qalyptasýyna jol ashý.
3. Tárbıelik: Otandy, týǵan eli men jerin, halqyn súıýge, óz Otanynyń memlekettik nyshandaryn kózdiń qarashyǵyndaı saqtaı alatyn patrıottar tárbıeleý.
Sabaqtyń tehnologıasy: ózin - ózi oqytý tehnologıasy, STO strategıasy elementteri.
Sabaqtyń tıpi: Jańa taqyrypty meńgertý sabaǵy.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq.
Sabaqtyń ádisi: Toptastyrý, oı tolǵaý, suraq – jaýap, túsindirý, kórsetý, pikirtalas.
Pánaralyq baılanys: Tarıh, Adam jáne qoǵam, ádebıet.
Sabaqtyń kórnekiligi: slaıd arqyly sýretter, ınteraktıvti taqta.
Qoldanylatyn teh. quraldar: Interaktıvtik taqta.
Sabaq ótiletin oryn: AÁD kabıneti.
Qoldanylǵan ádebıetter: AÁD oqýlyǵy 10 synyp. Avtorlary: Q. Amanjolov, A. Tasbolatov, D. Maıhıev, B. Amanjolova. 2010jyl « mektep» baspasy. AÁD jýrnaly №1, 2010 jyl,. Qazaqstan Respýblıkasynyń 2007 jylǵy 4 maýsymdaǵy №258 QR memlekettik nyshandary týraly Konstıtýsıalyq zańy. QR Konstıtýsıalyq zańy.

İ. Uıymdastyrý bólimi.
Oqýshylarmen sálemdesý. Oqýshylardy túgeldeý. Úı tapsyrmasyn suraý. Oqýshylardy baǵalaý. Oqýshylar nazaryn jańa sabaqqa aýdarý. Interaktıvti taqtany qosqanda QR gımni oınalady.

İİ. Negizgi bólim.
Ekranda qazaqtyń birtýar uly Keńester Odaǵynyń batyry Baýyrjan Momyshulynyń sýreti turady.

1 – Mátin
Baýyrjan Momyshuly Tashkent qalasynan qaıtý úshin vokzalǵa keledi. Vokzal aldy jolaýshylarǵa toly. Baýyrjan atalaryńnyń ústinde polkovnık shenindegi áskerı kıim bolatyn. Sál júrgennen keıin aıaq astynda jatqan bir tıyndy kóredi. Eńkeıip jerden alady da, jeńimen álgi tıyndy súrtip qaltasyna salady. Muny janynan ótip bara jatyrǵan orys áıeli kóredi de, batyr babalaryń Baýyrjanǵa «Ózińiz qandaı polkovnıksiz, aqshasyz adam sıaqty jerden eńkeıip bir tıyndy alýǵa arlanbaısyz ba? Uıat emes pe, jurt ne oılaıdy? – dep óz renishin bildiredi. Baýyrjan álgi áıelge burylyp qarap, tıyndy aqsha kerek bolǵandyqtan emes, sol tıyn arqyly óziniń azamattyq boryshyn atqarǵanyn aıtty. Al álgi orys áıeli Baýyrjan atalaryńnan qaıta – qaıta keshirim surap jónine ketedi.
Suraq. Baýyrjan jerden tıyndy nege aldy jáne qandaı azamattyq boryshyn ótegeni týraly aıtty?
Oqýshylar tapsyrma alǵan soń top bolyp, jekeleı óz pikirler men oılaryn qaǵazǵa túsirip aıtady. Oqýshylar oıyn tolyq tyńdap bolǵan soń mátinge qaıta oralyp Baýyrjan atalary aıtqan naqty jaýapty oqýshylarǵa aıtamyn.
Jaýaby: «Eltańba».

Oqýshylarǵa Eltańba týraly ınteraktıvti taqta arqyly tolyq málimetter beriledi.

2 – Mátin
Urys dalasynda jaý qorshaýynda qalǵan bólimniń, qorshaýdan shyǵý múmkindigi joq ekendigine, tolyq kózderi jetti. Urys sál saıabyrlap, aınala da tynyshtyq ornaǵan sátte, bólim komandıri senimdi jaýyngerlerin iriktep, olarǵa tapsyrma berdi. Jaýyngerler ózderine berilgen kógildir tústi matany kóılekteriniń ishinen orap aldy. Sálden soń olar komandırimen, óz bólimderimen kózderine jas ala otyryp qoshtasyp jolǵa shyqty. Keıin ol áskerı bólim basqa jaýyngerlermen jasaqtalyp, óz ataqtaryn saqtap qaldy.
Suraq: Bólim komandıri jaýyngerlerge neni tapsyrdy? Quramynda sol matany alyp kelgen jaýyngerlerden basqa jasaǵy joq bólim óz ataqtaryn qalaı saqtap qaldy?
Oqýshylar tapsyrma alǵan soń óz pikirlerimen, oılaryn aıtady. Barlyq pikirler tyńdalyp bolǵan soń, naqty jaýaby oqýshylarǵa jarıa etiledi.
Jaýaby: «Memlekettik Tý»

Interaktıvti taqta arqyly oqýshylarǵa tolyq málimet beriledi.

3 – Mátin
Urys kezinde qolǵa túsken bizdiń jaýyngerlerdi jaý ofıserleri qansha qınasada, eshqandaı málimet ala almady. Aqyr sońynda atyp tastaý jóninde sheshimge keldi. Jar basynda qatarlasa turǵan jaýyngerlerdiń janarlarynan óz Otanyna degen súıispenshilikti ańǵarýǵa bolady. Ajal aýzynda tursa da olar ólimnen qoryqpaı, Otan aldynda bergen anttaryna berik ekendigin dáleldedi. Úkim oryndalar aldynda jaýyngerler keýdesin kere ustap áýelete án shyrqady. Myltyq daýsy shyqqanda án áýeni aspanda áli qalyqtap turǵan edi.
Suraq: jaýyngerler oryndaǵan án qandaı án?
Oqýshylar oılary tyńdalyp bolǵan soń naqty jaýaby aıtylady.
Jaýaby: «Gımn».
Sózin jazǵandar: Jumeken Nájimedenov,
Nursultan Nazarbaev.
Ánin jazǵan: Shámshi Qaldaıaqov.

Altyn kún aspany,
Altyn dán dalasy.
Erliktiń dastany,
Elime qarashy!
Ejelden er degen,
Danqymyz shyqty ǵoı.
Namysyn bermegen,
Qazaǵym myqty ǵoı!
Qaıyrmasy:
Meniń elim, meniń elim,
Gúliń bolyp egilemin,
Jyryń bolyp tógilemin, elim!
Týǵan jerim meniń – Qazaqstanym!
Urpaqqa jol ashqan,
Keń baıtaq jerim bar.
Birligi jarasqan,
Táýelsiz elim bar.
Qarsy alǵan ýaqytty,
Máńgilik dosyńdaı.
Bizdiń el baqytty,
Bizdiń el osyndaı.

Memlekettik Tý Eltańba

Memlekettik Gımn
Altyn kún aspany,
Altyn dán dalasy.
Erliktiń dastany,
Elime qarashy!
Ejelden er degen,
Danqymyz shyqty ǵoı.
Namysyn bermegen,
Qazaǵym myqty ǵoı!

Q a ı y r m a s y.
Meniń elim, meniń elim,
Gúliń bolyp egilemin,
Jyryń bolyp tógilemin, elim!
Týǵan jerim meniń – Qazaqstanym!

Urpaqqa jol ashqan,
Keń baıtaq jerim bar.
Birligi jarasqan,
Táýelsiz elim bar.
Qarsy alǵan ýaqytty,
Máńgilik dosyńdaı.
Bizdiń el baqytty,
Bizdiń el osyndaı.
QR Konstıtýsıasy 34 bap. 2 bólim. Árkim Respýblıkasynyń memlekettik nyshandaryn qurmetteýge mindetti.
QR Konstıtýsıasy 36 bap. 1 bólim. QR qorǵaý – onyń árbir azamatynyń qasıetti paryzy jáne mindeti.

QR memlekettik nyshandary týraly keńirek málimet berý.
Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik nyshandary týraly QR 2007 jylǵy 4 maýsymdaǵy № 258 Konstıtýsıalyq zańymen bekitilgen.
Onda 1 - taraý. 1 - babynda Memlekettik Tý, Memlekettik Eltańba, Memlekettik Gımn QR memlekettik nyshandary bolyp tabylady dep atap kórsetilgen.
QR Memlekettik Týy – ortasynda shuǵylaly kún, onyń astynda qalyqtap ushqan qyran beınelengen tik buryshty kógildir tústi mata. Týdyń sabynyń tusynda ulttyq órnek tik jolaq túrinde naqyshtalǵan. Kún, onyń shuǵylasy, qyran jáne ulttyq órnek beınesi altyn tústes. Týdyń eni men uzyndyǵynyń araqatynasy – 1: 2.
QR Memlekettik Týynyń avtory – Sháken Nıazbekov.
QR Memlekettik Eltańbasy – dóńgelek nysandy jáne kógildir tús aıasyndaǵy shańyraq ( kıiz úıdiń joǵarǵy kúmbez tárizdi bóligi) túrinde beınelengen, shańyraqty aınala kún sáýlesindeı tarap ýyqtar shanshylǵan. Shańyraqtyń oń jaǵy men sol jaǵynda qanatty pyraqtar beınesi ornalastyrylǵan. Joǵarǵy bóliginde – bes buryshty kilemdi juldyz, al tómengi bóliginde «QAZAQSTAN» degen jazý bar. Juldyzdyń, shańyraqtyń, ýyqtardyń, ańyzdardaǵy qanatty pyraqtardyń beınesi, sondaı – aq « QAZAQSTAN» degen jazý altyn tústes. Eltańba avtorlary: Shota - Aman Ýalıhanov. Jandarbek Málibekov.
QR Memlekettik Ánurany – osy Konstıtýsıalyq zańda kózdelgen jaǵdaılarda oryndalatyn mýzykalyq – poetıkalyq týyndy. QR Memlekettik Týy men Memlekettik Eltańbasynyń etalondary Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń Rezıdensıasynda saqtalady.
Al, osy zańnyń 2 – taraýynyń 4 – babynda QR Memlekettik Týyn paıdalaný tártibi týraly aıtylǵan.

1. QR Memlekettik Týy mynadaı oryndarda mindetti túrde kóteriledi jáne ornalastyrylady. QR Prezıdenti Rezıdensıasynyń, Parlamentiniń, Senat pen Májilisiniń, Úkimettiń, Mınıstrliktiń, Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń quramyna kirmeıtin ortalyq atqarýshy organdardyń, QR Prezıdentine tikeleı baǵynatyn jáne esep beretin memlekettik organdardyń, olardyń vedomstvolary men aýmaqtyq bólimsheleriniń, Konstıtýsıalyq Keńestiń, QR Joǵarǵy Soty men jergilikti sottarynyń, jergilikti ókildi jáne atqarýshy organdardyń, jergilikti ózin - ózi basqarý organdarynyń, memlekettik uıymdardyń ǵımarattarynda, sondaı - aq QR elshilikterinde turaqty saqtalady.

2. Memlekettik Ánuran QR Prezıdenti qyzmetke kirisken kezde – ol ant bergennen keıin; QR Parlamenti sesıalarynyń ashylýy jáne jabylýy kezinde; QR Ulttyq jáne memlekettik merekelerine, sondaı - aq ózge de saltanatty «s – sharalarǵa arnalǵan jınalystarmen májilisterdiń saltanatty ashylýy kezinde; televızıa jáne radıo habarlaryn taratýdy júzege asyrýǵa lısenzıasy bar buqaralyq aqparat quraldarynyń tele jáne radıobaǵdarlamalary efırge shyqqan kezde táýlik saıyn, olardyń habar taratýy bastalǵanda jáne aıaqtalǵanda oınalady.
Memlekettik Ánuran kópshilik aldynda oryndalǵan kezde qatysýshylar ony ornynan turyp aıtady, ( tyńdaıdy), bul rette Qazaqstan Respýblıkasynyń azamattary óz qolyn júrek tusyna qoıady.
Osy Konstıtýsıalyq zańnyń talaptaryn buza otyryp, Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik Týyn, Memlekettik Eltańbasyn jáne olardyń beınelerin paıdalaný, sondaı – aq Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik Gımnin oryndaý jáne onyń mindetin paıdalaný ne Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik nyshandaryn qorlaý Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdaryna belgilengen tártippen jaýaptylyqqa ákep soǵady.

IV. Qorytyndy bólim.
Oqýshylarmen « Kim jyldam» oıynyn oınaý.
Árbir oqýshyǵa Ánuran mátininiń joldaryn kesindiler arqyly qurastyrý tapsyrylady. Bul kezeńde oqýshylardyń eske saqtaý qabileti tekseriledi.

V Úıge tapsyrma
Oqýshylar bilimin baǵalaý.
A. Á. D. oqýlyǵy Taraý İ. Sabaq 5. Q. R. « Memlekettik nyshandary týraly zańy».
Sabaqtyń aıaqtalǵanyn jarıalaý. Memlekettik Gımn oınalady. « Meniń Qazaqstanym».
Sabaqty aıaqtaý.

Sabaqty daıyndaǵan: AÁD páni oqytýshy – uıymdastyrýshysy: ulan efr. A. Qasymov