Qazaqtyń dástúrli et taǵamdaryn daıyndaý
Taqyryby: Qazaqtyń dástúrli et taǵamdaryn daıyndaý
Sabaqtyń maqsaty:
1. Oqýshylardyń teorıalyq bilimderin praktıka júzinde qoldana bilýge úıretý;
2. Ulttyq taǵamdardy óz qoldarymen daıyndap, qonaq kúte bilý dástúrin, ádet salttan habardar etip, ony ómirde saqtaı bilýge baýlý.
3. Ulttyq dástúrge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq.
Qural jabdyqtar: tórt túlik maldyń maketi, qoı etiniń músheleri(sýret), ydys aıaq.
Sabaq barysy.
l. Uıymdastyrý kezeńi. Oqýshylardyń nazaryn sabaqqa aýdarý úshin sergitý jattyǵýy.
Birinshi sóz oqylady. Mysaly, shańyraq, kerege, bilezik, sholpy, dombyra, syrnaı, ýyq, adyrna, saqına.
1. Osy sózderdi neshe topqa bóle alasyzdar.
2. Sońǵy sózdi ata.
3. Oqyǵan sózderden kıiz úı súıekterin atańdar.
2. Ótken sabaqty pysyqtaý. Ótken sabaqty pysyqtaý. Ótken sabaqta et jáne balyq taǵamdarynyń qundylyǵyna toqtaǵanbyz. Endi oqýshylardyń ettiń qundylyǵyna jınastyrǵan maǵlumattaryn tyńdaıyq.
3. Búgingi sabaqta qazaqtyń dástúrli et taǵamdaryn daıyndaý, ádet - ǵurypqa baılanysty tabaq tartý joldaryn úırenemiz.
Tabaqta da tórt túlik maldyń qıyq maketi ilinýli tur.
Tórt túlik maldyń ıesi: qoı ıesi - Shopan ata, eshki ıesi - Seken ata, sıyr ıesi Zeńgi baba, Jylqy ıesi – Qambar ata, túıe ıesi - Oısyl qara.
Endi tórt túlik maldyń ishinen qoı etin jilikteýdi úıreneıik, qoı eti 12 múshege bólinedi.
Qol músheleri: jaýyryn, toqpan jilik, kári jilik.
San músheleri: bel omyrtqa, súbe, qabyrǵa, buǵana, moıyn, tós.
4. Tabaq tartý joldary.
Qazaq halqynyń qonaqtarǵa tartatyn tabaqtarynyń túrleri kóp:
1. Bas tabaq (syıly qarttarǵa, asa qadirli qonaqtarǵa tartylady), oǵan salynatyn kádeli músheler: bas, jambas, ortan jilik, beldeme, súbe qabyrǵa, jylqydan - qazy-qarta, jal - jaıa.
2. Jaı tabaq - ortan jilik, jaýyryn, toqpan jilik, qabyrǵa, omyrtqa salynady.
3. Jastar tabaǵy kádeli jiligi - tós jáne asyqty jilik. Osy tabaqtardyń tartylý joldaryn kórsetý (mýláj arqyly).
5. Tórt túlik malǵa jáne taǵamǵa baılanysty maqal - mátel aıtý jáne maǵynasyn túsindirý.
Mysaly. Qoı semirse - qut.
Aq serke qoı bastaıdy, aqyn jigit toı bastaıdy.
Túıede joq erlik arystanda bolady.
Er atymen, qus qanatymen.
Et etke, sorpa betke.
Qys aıynda tumaýmen jıi aýyramyz, qurt qosylǵan sorpa ishseń boıyń sergip, qýat alasyń. As - adamnyń arqaýy, dep tegin aıtylmaǵan.
6. Endi balalar, tórt túlikke syn kózben qaraıtyn bolsaq, ne aıtýǵa bolady?
(Oqýshynyń jaýaby)!
Tórt túlik mal ónimderi
Kıim - keshek, jún, kórpe, kıiz, sút, irimshik, qurt, qaımaq, qymyz - shubat, aıran, qýyrdaq, et, orama, dámdi taǵamdar.
Et taǵamdarynyń ishinen qýyrdaqqa toqtalaıyq:
Qýyrdaq taza etten, ókpe - baýyrdan, ishek - qarynnan daıyndalady.
Qýyrdaq daıyndaý tehnologıasy
Sıyr etiniń qýyrdaǵy.
Nusqaý kartasy.
1. Qajetti ydystar: qazan, pyshaq, taqtaı, kákpir.
2. Azyq - túlikter: sıyr eti, 2 bas pıaz, 1as qazyq tuz, burysh, kúnbaǵys maıy.
3. Daıyndaý reti: etti týraý, maıdy qyzdyrý, pıazdy týraý, maıǵa qýyrý, dámtatym
zattardy qosý, ábden pisken qýyrdaqty tabaqqa salyp, dastarqanǵa ákelý.
Sabaqty muǵalim qorytyndylaıdy.
Sabaqtyń maqsaty:
1. Oqýshylardyń teorıalyq bilimderin praktıka júzinde qoldana bilýge úıretý;
2. Ulttyq taǵamdardy óz qoldarymen daıyndap, qonaq kúte bilý dástúrin, ádet salttan habardar etip, ony ómirde saqtaı bilýge baýlý.
3. Ulttyq dástúrge tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq.
Qural jabdyqtar: tórt túlik maldyń maketi, qoı etiniń músheleri(sýret), ydys aıaq.
Sabaq barysy.
l. Uıymdastyrý kezeńi. Oqýshylardyń nazaryn sabaqqa aýdarý úshin sergitý jattyǵýy.
Birinshi sóz oqylady. Mysaly, shańyraq, kerege, bilezik, sholpy, dombyra, syrnaı, ýyq, adyrna, saqına.
1. Osy sózderdi neshe topqa bóle alasyzdar.
2. Sońǵy sózdi ata.
3. Oqyǵan sózderden kıiz úı súıekterin atańdar.
2. Ótken sabaqty pysyqtaý. Ótken sabaqty pysyqtaý. Ótken sabaqta et jáne balyq taǵamdarynyń qundylyǵyna toqtaǵanbyz. Endi oqýshylardyń ettiń qundylyǵyna jınastyrǵan maǵlumattaryn tyńdaıyq.
3. Búgingi sabaqta qazaqtyń dástúrli et taǵamdaryn daıyndaý, ádet - ǵurypqa baılanysty tabaq tartý joldaryn úırenemiz.
Tabaqta da tórt túlik maldyń qıyq maketi ilinýli tur.
Tórt túlik maldyń ıesi: qoı ıesi - Shopan ata, eshki ıesi - Seken ata, sıyr ıesi Zeńgi baba, Jylqy ıesi – Qambar ata, túıe ıesi - Oısyl qara.
Endi tórt túlik maldyń ishinen qoı etin jilikteýdi úıreneıik, qoı eti 12 múshege bólinedi.
Qol músheleri: jaýyryn, toqpan jilik, kári jilik.
San músheleri: bel omyrtqa, súbe, qabyrǵa, buǵana, moıyn, tós.
4. Tabaq tartý joldary.
Qazaq halqynyń qonaqtarǵa tartatyn tabaqtarynyń túrleri kóp:
1. Bas tabaq (syıly qarttarǵa, asa qadirli qonaqtarǵa tartylady), oǵan salynatyn kádeli músheler: bas, jambas, ortan jilik, beldeme, súbe qabyrǵa, jylqydan - qazy-qarta, jal - jaıa.
2. Jaı tabaq - ortan jilik, jaýyryn, toqpan jilik, qabyrǵa, omyrtqa salynady.
3. Jastar tabaǵy kádeli jiligi - tós jáne asyqty jilik. Osy tabaqtardyń tartylý joldaryn kórsetý (mýláj arqyly).
5. Tórt túlik malǵa jáne taǵamǵa baılanysty maqal - mátel aıtý jáne maǵynasyn túsindirý.
Mysaly. Qoı semirse - qut.
Aq serke qoı bastaıdy, aqyn jigit toı bastaıdy.
Túıede joq erlik arystanda bolady.
Er atymen, qus qanatymen.
Et etke, sorpa betke.
Qys aıynda tumaýmen jıi aýyramyz, qurt qosylǵan sorpa ishseń boıyń sergip, qýat alasyń. As - adamnyń arqaýy, dep tegin aıtylmaǵan.
6. Endi balalar, tórt túlikke syn kózben qaraıtyn bolsaq, ne aıtýǵa bolady?
(Oqýshynyń jaýaby)!
Tórt túlik mal ónimderi
Kıim - keshek, jún, kórpe, kıiz, sút, irimshik, qurt, qaımaq, qymyz - shubat, aıran, qýyrdaq, et, orama, dámdi taǵamdar.
Et taǵamdarynyń ishinen qýyrdaqqa toqtalaıyq:
Qýyrdaq taza etten, ókpe - baýyrdan, ishek - qarynnan daıyndalady.
Qýyrdaq daıyndaý tehnologıasy
Sıyr etiniń qýyrdaǵy.
Nusqaý kartasy.
1. Qajetti ydystar: qazan, pyshaq, taqtaı, kákpir.
2. Azyq - túlikter: sıyr eti, 2 bas pıaz, 1as qazyq tuz, burysh, kúnbaǵys maıy.
3. Daıyndaý reti: etti týraý, maıdy qyzdyrý, pıazdy týraý, maıǵa qýyrý, dámtatym
zattardy qosý, ábden pisken qýyrdaqty tabaqqa salyp, dastarqanǵa ákelý.
Sabaqty muǵalim qorytyndylaıdy.
You Might Also Like
