- 10 jel. 2020 00:00
- 433
Qysta kún nege qysqa bolady?
Asan men Aıgúl tańerteńnen kesh batqansha oıynnyń qyzyǵyna batyp úıge kirmedi. Buǵan alańdaǵan anasy:
— «Otaǵasy, myna balalar oıynmen júrip, qystyń qytymyr aıazyn umytyp ketken sıaqty, ózińiz baryp ákele qoımasańyz kirmes?» — dep suraýly júzben qarady. Qanat keńkildep kúlip:
— «Ózimnen aýmaı qalǵan qulyndarym, mende murnymdy úsik shalǵansha oınaýshy edim», — dedi de shekpeni men qara qulaqshynyn bastyra kıip, qara kıiz etiginiń ishine aıaǵyn suǵa salyp, syrtqa shyqty. Ystyq úıden shyqqan soń bolar, shytyrlaǵan aıaz kep betin qaryp ótti. Dese de kóńil saraıyn keremet ashatyn tap-taza aýamen tynystap, bir sátke qozǵalmaı tura qaldy.
Bıylǵy qys óz ádetine basyp, aıazdy kúnder bastalyp ketkeli qashan. Dese de balalar aıazdy sezýshi me edi? Qanat qarańǵy tarta bastaǵan kósheniń basyndaǵy qoldan jasalǵan syrǵanaqtyń janynda shýlap jatqan balalarǵa qaraı júrdi. Asany men Aıgúli týra bir maı aıynda oınap júrgendeı kúrteleriniń aldy ashylyp, terlep-tepship joǵary qaraı órmelep barady eken. «Myna tuqymyń jaıylǵyrlar aýyratyn boldy-aý» degen kúńkilin ózinen basqa eshkim estimegen soń, Qanat:
— «Asaaaan, Aıgúúl, myna balalar qaıtedi-eı» — dep muzǵa shalqalaqtaı alyp, óz balalaryna qaraı júrdi. Ákelerin jańa baıqaǵan balalar ańtarylyp turyp qaldy da, keıin lezde «ákelep» quldyrańdap júgirip kep, baýyryna enip ketti.
— «Osy Senderde úı bar ma ózi, álde kúnniń qysqaryp ketkenin umytyp baıqamadyńdar ma? Júrińder, analaryń izdep jatyr» deı júrip, Qanat jetige endi tolǵan egiz ul men qyzynyń kúrtesiniń aldyn túımeleı bastady.
Ǵyrt-ǵyrt etken dybysty Asan buzdy: «Áke, Siz nege kún qysqarady dedińiz, kún qysqarmaǵan men ony búgin kórdim, ol jaı ǵana qazir joq, erteń qarasańyz bolady» — dep murnyn bir tartyp, ákesine qarady. Aıgúl de onymen jarysa: «Iá, áke kún eshqandaı da qysqarmady, ol qalaı qysqarady» — dep syqylyqtaı kúldi.
— Eeee, qulyndary ákesiniń, sózdi tergen aqyldaryńnan aınaldym — dep balalaryn aınalyp-tolǵanyp alyp, sózin jalǵady, «Kúnniń qysqarýy degen uǵymdy qazaq halqy jyl mezgiline qaraı qoldanǵan, jazda kún uzaq bolǵandyqtan, keshke deıin oınasańdar da kún jaryq bolady. Al qazir qysta kún óz kókjıeginen az bıiktikke kóterilip, qaıta batady. Mine osyny «kún qysqardy» dep ataıdy. Sebebi keshke qarańǵy erte túsedi. Al, kesh batqanda balalar oınaýyna bolmaıdy. Endi túsindińder me?» — degen ákesine, Aıgúl «Kókjıek degen «kúnniń úıi» me?» — dep qoıyp qaldy. Qyzynyń qyzyq suraǵyna Qanat tosylyp qalyp, Aıgúldiń mańdaıynan sıpady da:
— «Kókjıek — aspan men jerdi astastyryp turǵandaı kórinetin syzyq, al «kúnniń úıi» kún júıesinde ornalasqan, bizdiń jer kúndi aınalyp júredi» — degen Qanat qyzynyń dóńgelek qara kózderiniń jypylyqtaı bastaǵanyn baıqap, «qalǵanyn erteń óskende jaqsylap túsindiremin» — dedi de, ıyǵyna kóterip alyp úıine qaraı aıańdady.
Jaımýhanova Aqmaral H.Dosmuhamedov atyndaǵy Atyraý memlekettik ýnıversıtetiniń Jýrnalısıka mamandyǵynyń 3 kýrs stýdenti