InfoHub Logo

Qola dáýiri (6 synyp)
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdik: Qola dáýiriniń ózindik sıpatyn, onyń adamzat tarıhyndaǵy mańyzyn, ereksheligin, arheologıalyq zerttelý jaıyn jáne nátıjelerin túsindirý.
Damytýshylyq: Qola dáýiriniń adamzat balasynyń basynan keshirgen tarıhı kezeńdegi orny jóninde, qola týraly túsinikteri men onyń basqa metaldardan artyqshylyǵy men ereksheligin ashyp kórsete bilý, kartanyń kómegimen qola dáýiriniń Qazaqstan aýmaǵyndaǵy aımaqtaryn anyqtaı bilý qabiletterin damytý.
Tárbıelik: Adamzat damýyndaǵy uly jetistikterdiń eńbektiń arqasynda kelgendigin aıta otyryp, oqýshylardy eńbekti súıýge, adamgershilikke tárbıeleý. Qazaq jeriniń tarıhy adamzat tarıhynyń quramdas bóligi ekenin uǵyndyrý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq.
Sabaqtyń ádisi: Baıandaý, áńgimeleý jáne suraq - jaýap.
Sabaqtyń kórnekiligi: «Ejelgi Qazaqstan» kartasy, keste, syzbalar, qıma qaǵazdar, ınteraktıvti taqta, venn dıagramsy, qola dáýiriniń quraldarynyń sýretteri.

Sabaqtyń barysy:
İ Uıymdastyrý kezeńi:
İİ Úı tapsyrmasyn suraý
1 - tapsyrma. 3 – 4 oqýshydan túsinik suraý
2 - tapsyrma: «Jeke jumys» qıma qaǵazdardy taratý
(kóp núkteniń ornyna tıisti sózderdi qoı)
1. Eń birinshi qoldanylǵan metal -... mys.
2. Budan... 7 myń jyl buryn adamdar mys óńdeýdi úırendi.
3. Botaı turaǵy.... 15 gektar jerdi alyp jatyr.
4. Eneolıt sózi –..... mys - tas ǵasyry degendi bildiredi.
3 - tapsyrma. Shyǵarmashylyq tapsyrma
Kesteni toltyryńdar

İİİ Bilimin jan – jaqty jetildirý
4 - tapsyrma. Taza taqta (oqýshylar taqtadaǵy suraqtarǵa jaýap beredi)
1. Botaılyqtar qaı maldy qolǵa úıretken? Jylqy
2. Eńbek bólinisi qashan paıda boldy? Eneolıtte
3. Mys - tas ǵasyry qoǵamynda qandaı ózgeris oryn aldy? Eńbek bólinisi paıda boldy jáne atalyq rý ústemdigi qalyptasty
4. Botaı turaǵynan qansha turǵyn úı tabyldy? 158 turǵyn úı
5. «Totemızm» degenimiz ne? Adamdardyń shyǵý tegin janýarlar, ósimdikter nemese tabıǵat qubylystarymen baılanystyrdy
6. Mańǵystaý jerindegi Shebir eldi mekeninen tabylǵan eskertkishter týraly ne bilesinder? Tas pen qyshtan jasalǵan eńbek quraldary tabyldy. Ydystar saz balshyqtan jasalǵan, túbi jumyrtqa tárizdi bolyp keledi jáne ydystardy áshekeıleý úshin taraq tisi sıaqty órnek paıdalanylǵan t. b.

İV Jańa sabaq
Jospary:
1. Óndiriske metal qural - saımandardyń enýi.
2. Qoladan jasalǵan eńbek quraldaryna kóshý.
1. Adamzat balasynyń oı - sanasy, ómir súrý tájirıbesi zaman ótken saıyn jetilip otyrdy. Óndiristi ıgerý tájirıbesi urpaqtan - urpaqqa jalǵasty. Turmysta tuńǵysh paıdalanylǵan metal - mys.

Qola tabıǵatta taza kúıinde kezdespeıdi. Ol negizinen mys pen qalaıynyń
qosyndysynan alynady. Metal kenishter qazirgi Zyránovsk, Jezqazǵan mańaıynda, Qarqaraly, Aqshataý taýlarynda bolǵan. Qazaqtyń belgili ǵalymy Q. I. Sátbaevtyń esebi boıynsha, kóne zamanda Jezqazǵannan 1mıllıon tonnadaı ken óndirilip, odan 100 myń tonnadaı mys qorytylǵan. Shyǵys Qazaqstanda Narym men Qalba ken ornynda 1100 tonna qalaıy shyǵarylǵan. Qola dáýiri b. z. b. 2800 jyl - b. z. b. 900 jyl aralyǵyn qamtıdy.

Jambyl oblysy,
Jýaly aýdany, B. Momyshuly aýyly
№29 Aleksandr Gersen orta mektebi Úsenqulova S. E.

Qola dáýiri. júkteý