Qosh keldiń kóktem!
Qosh keldiń kóktem!
Maqsattary:
Bilimdilik: Búldirshinderdi mýzykalyq jáne bı is - áreketinde oryndaýǵa talaptandyrý. Án salýǵa, bıleýge, sportqa baýlý men baǵyt - baǵdar kórsetip, shyǵarmashylyq qabiletin arttyrý. Kóktemdegi tabıǵat, qustardyń ushyp kelýin, kóktemdegi túrli ózgerister týraly túsinik berý.
Damytýshylyq: Óleń, maqal - mátelder arqyly tildik qorlaryn damytý. Óz ultyna degen súıispenshiligin arttyrý.
Tárbıelik: Ata - ana, oqýshy, ustaz, jurtshylyq ókilderin yntymaqtastandyrý. Qazaq halqynyń salt - dástúrin, tilin, dinin, ádet - ǵurpyn saqtaýǵa, qasterleýge tárbıeleý.
Qurmetti ustazdar, búldirshinder!
Osy búgingi jınalyp otyrǵanymyz "Qosh keldiń kóktem"atty merekelik keshke qosh kelipsizder! Endi, mine osy qýanyshty kún, kóktem merekesi qutty bolsyn! Ár shańyraqqa bereke, birlik, mártebe ákelsin! – dep sabaǵymyzdy bastaýǵa ruqsat etińizder.
Jumbaq
Bultty aıdap jeldetken,
Nóserletip seldetken.
Jańbyrlatyp oınaıtyn
Qaı mezgil dep oılaısyń? (kóktem)
Kóktem — jyl mezgiliniń ádemi bir kezeńi. Naýryz aıynda kún uzaryp, tún qysqarady. Kún kóziniń shýaǵy molaıady. Qar erip, jyrashyqtardan sý aǵa bastaıdy. Jer betiniń jańaryp, jer kógerip gúl shyǵady, jemis aǵashtary gúldeıdi, kóktemde mal kókke jaıyla bastaıdy, ıaǵnı barlyq tirshilik jańarady. Dıhandar kóktemgi egis jumysyna kirisedi. Kóktem – óte kóńildi mezgil.
Kóktem keldi tabıǵatty oıatyp,
Kún kúrkiri, nóserimen toıa túp.
Aǵashtardyń tamyryna qan júrdi,
Japyraǵyn jasyl túske boıatyp.
Shaqyrady Kóktem áni
Kópten kútken Naýryz toıy araıly,
Nurǵa bólep mine jatyr mańaıdy!
Mal bitkenniń bal tatyǵan ýyzy,
Qýat bolyp qanymyzǵa taraıdy.
Tórt túlik mal halqymyzdyń súıeri,
Kóńilimniń kúmbirlegen kúıi edi.
Qoshaqanym áni HOR
Balalardyń kóktem týraly qandaı taqpaqtar bilesizder.
KÓKTEM TÝRALY TAQPAQTAR
- Kóktem mezgilinde neshe aı bar?
Naýryz aıynyń qandaı merekelerin bilesizder?
1 naýryz Elbasynyń Jarlyǵymen Alǵys aıtý kúni bolyp bekitildi.
Kórinis: Bata berý. Alǵys aıtý
8 naýryz – «Analar» merekesi
- Balalar, dúnıege kelgen jas náreste eń alǵash sózdi, eń alǵash ándi anasynan estıdi, anasynan úırenedi. Sondyqtan bolar eń alǵashqy olardyń sózi – «Mama!». Dúnıede anasyz adam bolmaıdy. Myna otyrǵan sender de, senderdiń ata - analaryń da, men de anadan týyp, ananyń kókireginen nár alǵan jandarmyz. Ár ana, ár áke balasynyń jaqsy oqyǵanyn, ómiriniń jaqsy, esh muqtajsyz bolýyn tileıdi jáne sol úshin eńbek etip kúresedi.
8 naýryz kúni analar, qyzdar, ájelerimizdiń merekesi.
ANA TÝRALY TAQPAQTAR (balalardyń taqpaqtaryn tyńdaý)
«Ana» deımiz bárimiz de ańqyldap,
«Ana» deıdi jas sábı de jarqyldap.
«Ana» degen – báıteregi ómirdiń,
«Ana» degen altyn qazyq, altyn baq!
Án «Aq mamam» Oryndaıtyn: Dınara, Yrysbek, Ibrahım,
Kóktemniń alǵashqy gúlderi jaýqazyn, qyzǵaldaq, báısheshek
Gúlder týraly taqpaqtar bilesizder me balalar?
GÚLDER TÝRALY TAQPAQTAR
14 naýryz - Kórisý meıramy. Kórisý kúninde halyq qystan aman - esen shyqqanyna qýanyp, bir - birimen qol alysady. Kórisý merekesin asyǵa kútip otyrǵan árbir otbasy aldyn ala daıyndalyp qoıǵan dastarhanyn jaıady. Mindetti túrde baýyrsaq pisirip, dastarhanǵa tátti - páttisimen qosyp úıip qoıady. Otbasynyń kishileri úlkenderine qos qolyn berip, kórisip shyǵady. Bir – birine «Bir jasyńmen!» deıdi. Ol «Bir jasqa eseıýińmen! Osy jylǵa aman - esen jetýińmen!» degendi bildiredi. Sodan keıin ár otbasy kórshilerimen kórisedi. Jasy kishi otbasy músheleri jasy úlken januıalarǵa kirip, kórisip shyǵady. Mindetti túrde ár adam úsh úıdiń esigin ashý kerek, ıaǵnı túske deıin úsh úıge kirip, kórisip úlgerýi kerek.
21 - 22 naýryzda kún men tún teńeledi. Naýryz degen sózdiń ózi «naý» — jańa, «rýz» — kýn degen sózderden alynyp, jańa jyl degen uǵymdy bildiredi. Adamdar Naýryzǵa daıyndalady. Olar úı, aryq, aýla, kósheni tazalaıdy. Aǵash, gúl egedi. Úılerinde dastarhan jaıady. Án shyrqap, bı bılep, oıyn uıymdastyrady.
Naýryz — baqyttyń bastamasy, ulylyqtyń uıytqysy, jaqsynyń jarshysy, yntymaqtyń belgisi, ómirge nur syılaǵan, sezimge gúl syılaǵan halyq qasterleıtin kún. Naýryz toıynda qazaqtyń ulttyq taǵamdary qoıylady: Naýryz kóje, qazy - qarta, tary - talqan, et, qýyrdaq, baýyrsaq, qurt, maı, irimshik t. b.
Ulttyq oıyn: «Teńge alý», «Qyz qýý», Arqan tartý «Han talapaı» t. b oıyndar oınaıdy.
— Al, balalar, endeshe «arqan tartys» oıynyn oınap, kúshimizdi synap kórelik! Eki komandaǵa bólinip arqandy tartasyńdar. Kimniń komandasy osy arqandy birinshi bolyp ózine qaraı tartady, sol komanda jeńimpaz bolyp esepteledi. 1, 2, 3! Bastaımyz! (balalar arqan tartysady)
— Bizdiń kishkentaı búldirshinderimizdiń naýryz meıramyna daıyndaǵan taqpaqtaryn tyńdańyzdar.
NAÝRYZ TÝRALY TAQPAQTAR
Rahmet! Otyramyz!
Jarqyrap tur kúnimiz,
Jaıqalsyn jas gúlimiz.
Baqta bulbul saırasyn.
Sándi kóktem nurymen
Kóńil gúldeı jaınasyn!— deı kele búgingi sabaǵymyzdy aıaqtaımyz.
Kórip tamashalaǵandaryńyzǵa rahmet!
Maqsattary:
Bilimdilik: Búldirshinderdi mýzykalyq jáne bı is - áreketinde oryndaýǵa talaptandyrý. Án salýǵa, bıleýge, sportqa baýlý men baǵyt - baǵdar kórsetip, shyǵarmashylyq qabiletin arttyrý. Kóktemdegi tabıǵat, qustardyń ushyp kelýin, kóktemdegi túrli ózgerister týraly túsinik berý.
Damytýshylyq: Óleń, maqal - mátelder arqyly tildik qorlaryn damytý. Óz ultyna degen súıispenshiligin arttyrý.
Tárbıelik: Ata - ana, oqýshy, ustaz, jurtshylyq ókilderin yntymaqtastandyrý. Qazaq halqynyń salt - dástúrin, tilin, dinin, ádet - ǵurpyn saqtaýǵa, qasterleýge tárbıeleý.
Qurmetti ustazdar, búldirshinder!
Osy búgingi jınalyp otyrǵanymyz "Qosh keldiń kóktem"atty merekelik keshke qosh kelipsizder! Endi, mine osy qýanyshty kún, kóktem merekesi qutty bolsyn! Ár shańyraqqa bereke, birlik, mártebe ákelsin! – dep sabaǵymyzdy bastaýǵa ruqsat etińizder.
Jumbaq
Bultty aıdap jeldetken,
Nóserletip seldetken.
Jańbyrlatyp oınaıtyn
Qaı mezgil dep oılaısyń? (kóktem)
Kóktem — jyl mezgiliniń ádemi bir kezeńi. Naýryz aıynda kún uzaryp, tún qysqarady. Kún kóziniń shýaǵy molaıady. Qar erip, jyrashyqtardan sý aǵa bastaıdy. Jer betiniń jańaryp, jer kógerip gúl shyǵady, jemis aǵashtary gúldeıdi, kóktemde mal kókke jaıyla bastaıdy, ıaǵnı barlyq tirshilik jańarady. Dıhandar kóktemgi egis jumysyna kirisedi. Kóktem – óte kóńildi mezgil.
Kóktem keldi tabıǵatty oıatyp,
Kún kúrkiri, nóserimen toıa túp.
Aǵashtardyń tamyryna qan júrdi,
Japyraǵyn jasyl túske boıatyp.
Shaqyrady Kóktem áni
Kópten kútken Naýryz toıy araıly,
Nurǵa bólep mine jatyr mańaıdy!
Mal bitkenniń bal tatyǵan ýyzy,
Qýat bolyp qanymyzǵa taraıdy.
Tórt túlik mal halqymyzdyń súıeri,
Kóńilimniń kúmbirlegen kúıi edi.
Qoshaqanym áni HOR
Balalardyń kóktem týraly qandaı taqpaqtar bilesizder.
KÓKTEM TÝRALY TAQPAQTAR
- Kóktem mezgilinde neshe aı bar?
Naýryz aıynyń qandaı merekelerin bilesizder?
1 naýryz Elbasynyń Jarlyǵymen Alǵys aıtý kúni bolyp bekitildi.
Kórinis: Bata berý. Alǵys aıtý
8 naýryz – «Analar» merekesi
- Balalar, dúnıege kelgen jas náreste eń alǵash sózdi, eń alǵash ándi anasynan estıdi, anasynan úırenedi. Sondyqtan bolar eń alǵashqy olardyń sózi – «Mama!». Dúnıede anasyz adam bolmaıdy. Myna otyrǵan sender de, senderdiń ata - analaryń da, men de anadan týyp, ananyń kókireginen nár alǵan jandarmyz. Ár ana, ár áke balasynyń jaqsy oqyǵanyn, ómiriniń jaqsy, esh muqtajsyz bolýyn tileıdi jáne sol úshin eńbek etip kúresedi.
8 naýryz kúni analar, qyzdar, ájelerimizdiń merekesi.
ANA TÝRALY TAQPAQTAR (balalardyń taqpaqtaryn tyńdaý)
«Ana» deımiz bárimiz de ańqyldap,
«Ana» deıdi jas sábı de jarqyldap.
«Ana» degen – báıteregi ómirdiń,
«Ana» degen altyn qazyq, altyn baq!
Án «Aq mamam» Oryndaıtyn: Dınara, Yrysbek, Ibrahım,
Kóktemniń alǵashqy gúlderi jaýqazyn, qyzǵaldaq, báısheshek
Gúlder týraly taqpaqtar bilesizder me balalar?
GÚLDER TÝRALY TAQPAQTAR
14 naýryz - Kórisý meıramy. Kórisý kúninde halyq qystan aman - esen shyqqanyna qýanyp, bir - birimen qol alysady. Kórisý merekesin asyǵa kútip otyrǵan árbir otbasy aldyn ala daıyndalyp qoıǵan dastarhanyn jaıady. Mindetti túrde baýyrsaq pisirip, dastarhanǵa tátti - páttisimen qosyp úıip qoıady. Otbasynyń kishileri úlkenderine qos qolyn berip, kórisip shyǵady. Bir – birine «Bir jasyńmen!» deıdi. Ol «Bir jasqa eseıýińmen! Osy jylǵa aman - esen jetýińmen!» degendi bildiredi. Sodan keıin ár otbasy kórshilerimen kórisedi. Jasy kishi otbasy músheleri jasy úlken januıalarǵa kirip, kórisip shyǵady. Mindetti túrde ár adam úsh úıdiń esigin ashý kerek, ıaǵnı túske deıin úsh úıge kirip, kórisip úlgerýi kerek.
21 - 22 naýryzda kún men tún teńeledi. Naýryz degen sózdiń ózi «naý» — jańa, «rýz» — kýn degen sózderden alynyp, jańa jyl degen uǵymdy bildiredi. Adamdar Naýryzǵa daıyndalady. Olar úı, aryq, aýla, kósheni tazalaıdy. Aǵash, gúl egedi. Úılerinde dastarhan jaıady. Án shyrqap, bı bılep, oıyn uıymdastyrady.
Naýryz — baqyttyń bastamasy, ulylyqtyń uıytqysy, jaqsynyń jarshysy, yntymaqtyń belgisi, ómirge nur syılaǵan, sezimge gúl syılaǵan halyq qasterleıtin kún. Naýryz toıynda qazaqtyń ulttyq taǵamdary qoıylady: Naýryz kóje, qazy - qarta, tary - talqan, et, qýyrdaq, baýyrsaq, qurt, maı, irimshik t. b.
Ulttyq oıyn: «Teńge alý», «Qyz qýý», Arqan tartý «Han talapaı» t. b oıyndar oınaıdy.
— Al, balalar, endeshe «arqan tartys» oıynyn oınap, kúshimizdi synap kórelik! Eki komandaǵa bólinip arqandy tartasyńdar. Kimniń komandasy osy arqandy birinshi bolyp ózine qaraı tartady, sol komanda jeńimpaz bolyp esepteledi. 1, 2, 3! Bastaımyz! (balalar arqan tartysady)
— Bizdiń kishkentaı búldirshinderimizdiń naýryz meıramyna daıyndaǵan taqpaqtaryn tyńdańyzdar.
NAÝRYZ TÝRALY TAQPAQTAR
Rahmet! Otyramyz!
Jarqyrap tur kúnimiz,
Jaıqalsyn jas gúlimiz.
Baqta bulbul saırasyn.
Sándi kóktem nurymen
Kóńil gúldeı jaınasyn!— deı kele búgingi sabaǵymyzdy aıaqtaımyz.
Kórip tamashalaǵandaryńyzǵa rahmet!