"Perıodtyq júıedegi orny boıynsha elementtiń sıpattamasy" 8 synyp

Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 3 apta buryn)

05 naý. 2024 04:37
355

"Perıodtyq júıedegi orny boıynsha elementtiń sıpattamasy" 8 synyp

Uzaq merzimdi jospardyń taraýy
8. 3 A
Hımıalyq elementterdiń perıodtyq júıesi

Mektep
M. Maqataev atyndaǵy №47 JOM KMM

Kúni:

Muǵalimniń aty - jóni: Bıtabarova Hadısha Isabekovna

Synyp: 8 synyp

Qatysqandar:

Qatyspaǵandar:

Sabaqtyń taqyryby:

Perıodtyq júıedegi orny boıynsha elementtiń sıpattamasy

Sabaqqa negizdelgen oqý maqsaty

8. 2. 1. 4 – Perıodtyq júıedegi orny boıynsha hımıalyq elementti sıpattaý

Sabaq maqsattary

Barlyq oqýshylar: Perıodtyq júıedegi orny boıynsha hımıalyq elementterdi sıpattaıdy.
Element atomdarynyń top, topsha, perıod, kishi jáne úlken perıodty, rettik nómirlerin, atamdyq nómirleriniń ornalasqan ornyn kórsete biledi

Oqýshylardyń basym bóligi: Perıodtyq júıedegi elementterdiń qasıetterin sıpattaıdy, metal jáne beımetall elementterdi ajyratady.

Keıbir oqýshylar: Perıodtyq júıedegi elementterdi jikteıdi jáne ornyn sıpattaıdy

Baǵalaý krıterııleri

Perıodtyq kesteniń qurylý prınsipin atom nómiriniń ósýine baılanysty ekenin túsinedi

Oılaý daǵdysynyń deńgeıleri

Bilý, túsiný

Tildik maqsat

Oqýshylar oryndaı alady: Elementtiń salystyrmaly atomdyq massasyn esepteıdi, elementterdiń ushqysh sýtekti qosylystarynyń formýlasyn jazady
Negizgi sózder men tirkester: Perıod, top, atom qurylysy, elektrondyq formýla, oksıd, gıdroksıd

Synyptaǵy dıalog: / jazylym úshin paıdaly tildik birlikter:
- Perıodtyq zańnyń avtory kim
- Elementterdiń ashylýlary týraly ne bilesińder
- Perıod degenimiz ne

Qundylyqtarǵa baýlý

Jaqsy qarym - qatynas ornatý.
Dostyq jáne qamqorlyq qundylyqtardy damytý.
Toptyq jumysta toptyq maqsat múdde men ózara yntymaqtastyqty ornatý.
Oqý - ınemen qudyq qazǵandaı ekendigin túsiný.
Synı turǵydan oılaý, jaýapkershilikti seziný.

Pánaralyq baılanys

Fızıka –«Atom», Jaratylystaný

Aldyńǵy oqý

8. 2. 1. 2 – bir toptaǵy elementterdiń syrtqy elektrondyq deńgeıinde elektrondar sanynyń birdeı bolatyndyǵyn túsiný
8. 2. 1. 3 – toptar men perıodtarda elementter qasıetteriniń zańdylyqpen ózgeretinin túsindirý

Jospar

Sabaqtyń josparlanǵan kezeńderi

Josparlanǵan jattyǵý túrleri

Resýrstar

Sabaqtyń basy
(10 mın)
3 mın
7mın

I. Uıymdastyrý kezeńi
Sálemdesý. Synyptyń psıhologıalyq ahýalyn qalyptastyrý. Shattyq sheńberi. Oqýshylar kezektesip bir - birine jyly lebiz bildiredi.
«Mozaıka» ádisi: oqýshylarǵa qıyndylar beriledi, sýretter qurastyrylyp jaýabyna qaraı topqa bólinedi.
1 – top: Element
2 - top: Metal
3 – top: Beımetall
Úı tapsyrmasyn tekserý:
(J) «Bizden suraq, sizden jaýap» ádisi.
Oqýlar qoıylǵan suraqtarǵa kezektesip jaýap beredi
1. Hımıalyq elementterdi jikteý qajettiligi nelikten týyndady?
2. Perıod degenimiz ne? Perıodtar qalaı jikteledi?
3. Top degenimiz ne. Top neshege bólinedi?
4. Perıodtar men toptarda elementterdiń metaldyq qasıetteri qalaı ózgeredi?
5. s, p, d, f - elementteri degen ne?
6. Metaldyq qasıeti eń joǵarǵy elementti anyqtańdar
7. Negizgi topshadaǵy hımıalyq elementter qalaı ózgeredi?
8. Árbir perıod qandaı elementpen aıaqtalady?
Baǵalaý
Oqýshylardyń jaýaptaryn smaılık arqyly baǵalaý

Plakat, stıkerler,
Sýret qıyndylary
Smaılıkter

Sabaqtyń ortasy
(25 mın)
5mın
5 mın
5 mın
5mın
5 mın

Jańa taqyryp: sabaqtyń taqyryby men maqsatyn tanystyrady, jańa sabaqty qysqasha baıandaıdy, prezentasıa arqyly tómendegi kesteni paıdalanyp, hımıalyq element sıpattamasy kelesi josparǵa saı qurylatynyn túsinidiredi.

Element sıpattamasynyń jospary

Mysal

1. Perıodtyq júıedegi orny: hımıalyq tańbasy, rettik nómiri, salystyrmaly atomdyq massasy, perıod, qatar, top, topsha

Kómirtek - S, rettik nómiri - 6, atomdyq salmaǵy - 12, 2 - kishi perıod, 2 - qatar, IV top, negizgi topsha.

2. Atom qurylymy:
a) atom quramy (protondar, neıtrondar, ıadro zarády, elektrondar, elektrondardyń deńgeılerde ornalasýy – Bor dıagramsy );
á) atomnyń elektrondyq formýlasy;
b) atomnyń elektrondy - grafıkalyq formýlasy;
v) element túri (s, p).

₆ C 1S²2S² 2P²
2_p

2_s

1_s

3. Atalmysh elementterden túzilgen (metal, amfoterli element, beımetall) jaı zat qasıeti.

S – beımetall, sebebi syrtqy deńgeıshesinde tórt elektrony bar

4. Joǵary ottekti qosylysynyń formýlasy, oǵan sáıkes keletin gıdroksıd sıpattamasyn kórsetý(negizdik, amfoterli, qyshqyldyq), tuzdar.

Joǵarǵy oksıd – CO_2,qyshqyldyq qyshqyl – H₂CO₃
tuz – CaCO₃

5. Ushqysh sýtekti qosylysynyń formýlasy

Ushqysh sýtekti qosylysy CH_4,metan

(TJ) 1 - tapsyrma « Oılan tap» ádisi
Perıodtyq júıeni paıdalana otyryp myna elementterdi sıpattap, berilgen kesteni toltyryńdar.
1 - top

Hımıalyq element	Rettik nómiri	Salystyrmaly atomdyq massasy	Perıd nómiri	Top nómiri	Metal nemese beımetal
Natrıı
Kálsı
Ottek

2 - top

Hımıalyq element	Rettik nómiri	Salystyrmaly atomdyq massasy	Perıd nómiri	Top nómiri	Metal nemese beımetal
Kómirtek
Lıtıı
Magnıı

3 - top

Hımıalyq element	Rettik nómiri	Salystyrmaly atomdyq massasy	Perıd nómri	Top nómiri	Metal nemese beımetal
Alúmını
Lıtıı
Magnıı

Deskrıptor:
- Elementterge sıpattama beredi
- Hımıalyq elementterdi anyqtap metal jáne beımetall ekenin salystyryp ajyratady.
- Kesteni toltyrady
Baǵalaý; aýyzsha madaqtaý
(J) 2 - tapsyrma «Buryshtar» ádisi: muǵalim hımıalyq elementterdiń ataýlaryn aıtady, oqýshylar olardyń rettik nomerine qaraı synyptyń ár buryshyndaǵy ornalasqan sandardy tańdaıdy: alúmını, temir, myshák, mys, myrysh, ıod / jáne bul tapsyrma «sergitý sáti» retinde paıdalanady/
Deskrıptor:
- element tańbasyn anyqtaıdy
- elementtiń rettik nómirin tabady
Baǵalaý «Baǵdarsham» ádisi arqyly
(TJ) 3 - tapsyrma «Element sóıleıdi» ádisi
Oqýshylar hımıalyq elementter jazylǵan kespe qaǵaz alady, tańdaǵan elementterdiń energetıkalyq deńgeılerin jáne syrtqy elektrondyq qabatyndaǵy elektron sanyn anyqtaıdy.
Deskrıptor:
- Elementtiń energetıkalyq deńgeılerin anyqtaıdy
- Elementtiń syrtqy elektrondyq qabatyndaǵy elektron sanyn anyqtaıdy
Baǵalaý túri: «Bas barmaq» ádisi arqyly
(TJ) 4 - tapsyrma «Hımıalyq estafeta» ádisi
Reaksıa teńdeýin aıaqtańdar jáne teńestirińder:
1 - top
a) NaOH + HCL =
á) Zn + HCL =
b) CuO + H₂ =
v) Na₂O + SO₃=
2 - top
a) Na₂O + HCL =
á) NaOH + HCL =
b) KOH + CuSO₄ =
v) Zn + H₂SO₄ =
3 - top
a) KOH + CaCL₂ =
á) FeS + O₂ =
b) Mg + Cu₂O =
v) NaOH + H₂SO₄ =
Deskrıptor:

Berilgen reaksıa teńdeýin aıaqtaıdy
Reaksıany teńestiredi

Baǵalaý Smaılık arqyly baǵalaý

HEPJ kestesi,
Marker, flıpchart,
Stıkerler
Elektrondy oqýlyq
Interbelsendi taqta
Úlestirme qaǵazdar
Dáptermen jumys,
oqýlyq

Sabaqtyń sońy5 mın

Keri baılanys «Úı qurylysy» ádisi. Oqýshylarǵa taqtaǵa túrli tústi qaǵazdar arqyly úı qurylysynyń bólimderi beriledi, sol bólimderdi japsyrý arqyly sabaq boıynsha oılaryn qorytady. Mynandaı bólimder úıdiń fýndamenti, kabyrǵasy, tereze esigi, shatyry.
Úıdiń fýndameti durys tegis bolsa - búgingi sabaqtan túıgenim óte kóp.
Úıdiń qabyrǵasy tik týzý bolsa – búgin kóp nárseni túsindim, maǵan paıdaly bolady.
Úıdiń shatyry durys bolmasa - búgin sabaqtan túsinbegen suraqtarym bar, oqýym kerek, taqyrypty tereń bilýim kerek.

Kespe qaǵazdardan jasalǵan úıdiń qurylysynyń formasy,
magnıtter.

Kelesi sabaqqa tapsyrma

Úıge tapsyrma Perıodtyq júıedegi orny boıynsha elementtiń sıpattamasy

Saralaý - Siz qandaı tásilmen kóbirek qoldaý kórsetpeksiz? Siz basqalarǵa qaraǵanda qabiletti oqýshylarǵa qandaı tapsyrmalar 1. kúrdelendirýdi qalaı josparlaısyz?

Baǵalaý - oqýshylardyń úırengenin tekserýdiń qalaı josparlaısyz?

Pánaralyq baılanys Qaýipsizdik jáne eńbekti qorǵaý erejeleri AKT men baılanys, qundylyqtardaǵy baılanys

1. Ár túrli deńgeıdegi oqýshylardy qamtý.
2. oqýshylarǵa kesteni jikteý beriledi.
3. Taqyrypqa saı qosymsha tapsyrmalar beremin 4. Deńgeılik tapsyrmalardy oryndaǵan oqýshylar qadaǵalanyp ýaqytty durys paıdalanýdy eskeremin.

Úı tapsyrmasy madaqtaý, maqtaý arqyly Sen jetistikterge jetýdesiń, basbarmaq, baǵdarsham, smaılıkter arqyly júrgizemin.

Otansúıgishtikke patrıottyq tárbıe berý.
Sabaq barysynda oqýshylar qaýipsizdik tehnıkasy erejeleri men tazalyq - gıgıenalyq talaptardy saqtaıdy

Refleksıa
Sabaq / oqý maqsattary shynaıy ma? Búgin oqýshylar ne bildi? Synyptaǵy ahýal qandaı boldy? Men josparlaǵan saralaý sharalary boldy ma? Men berilgen ýaqyt ishinde úlgerdim be? Men óz josparyma qandaı túzetýler engizdim jáne nelikten?

Tómendegi bos uıashyqqa sabaq týraly óz pikirińizdi jazyńyz. Sol uıashyqtaǵy Sizdiń sabaǵyńyzdyń taqyrybyna sáıkes keletin suraqtarǵa jaýap berińiz.

Qorytyndy baǵamdaý. Qandaı eki nárse tabysty boldy(oqytýdy da, oqýdy da eskerińiz)?
1.
2.
Qandaı eki nárse sabaqty jaqsarta aldy (oqytýdy da, oqýdy da eskerińiz)?
1.
2.
Sabaq barysynda men synyp nemese jekelegen oqýshylar týraly meniń kelesi sabaǵymdy jetildirýge kómektesetin ne bildim?