"Týǵan el" Sáken Seıfýllın
Sabaqtyń taqyryby: Týǵan el. Sáken Seıfýllın
Sabaqtyń maqsaty:
1. Týǵan el óleńiniń mazmunymen tanystyrý, túsindirý. Sáken Seıfýllın ómirimen shyǵarmashylyǵymen tanystyrý.
2. Oqýshylardyń shyǵarmashylyq qabiletin arttyrý, sóıleý daǵdysyn jetildirý. Óz oıyn erkin aıtýǵa daǵdylandyrý, bilimge qushtarlyǵyn arttyrý.
3. Oqýshylardyń týǵan jerine degen súıispenshiligin arttyra otyryp, týǵan eldiń tabıǵatyn qorǵaýǵa jáne qurmetteýge tárbıeleý.
Sabaqtyń kórnekiligi: Bilim ordasynyń sýreti, kilt, slaıd.
Sabaqtyń túri: Aýksıon sabaq
Sabaqtyń ádisi: Suraq – jaýap, túsindirý, oı tastaý
Sabaqtyń júrisi:
Ӏ. Uıymdastyrý bólimi
Oqýshylardyń oqý quraldaryn shyǵaryp, úı tapsyrmasyn tekserý.
- Balalar, bizder bilimdi bolý úshin bizge ne kerek?
- Biz bilimdi qaıdan alamyz?
- Endeshe balalar, búgingi bizdiń sabaǵymyzda Bilim ordasyn aýksıonǵa salamyz. Osy bilim ordasynan sizder aldaǵy ýaqytta kerekti bilimdi alatyn bolamyz. Aýksıon degenimiz bul eń kóp aqshaǵa satý degen sóz.
- Al, búgin biz, aqshanyń ornyna bilimimizdi sala otyryp, eń kóp upaı jınaýǵa tyrysamyz. Kórip turǵanymyzdaı aýksıon birneshe satydan turady. Ár satydan ózimizge tıisti upaı sanyn alyp otyrýymyz kerek. Eń kóp upaı jınaqtaǵan top, búgingi bilim ordasynyń ıesi bolyp tabylady.
1 - saty. «Oı jınaqtaý» satysy Bul jerde bizder úı tapsyrmasyn tekseremiz.
Úı tapsyrmasy:
1. Óleńdi jatqa aıtý
2. Suraqtarǵa jaýap alý.
a) Óleńniń avtory kim?
á) Til týraly qandaı maqal bilesiń?
b) Dıhan Ábilov kim?
v) Dıhan Ábilovtiń óleńi ne týraly aıtylǵan?
d) Eki óleńniń uqsastyǵy men aıyrmashylyǵy nede?
g) ₺Oty sóngen ot al men, júregimdi sýyryp alyńdar₺ degen tirkesti qalaı túsinesińder?
ӀӀ Jańa sabaqty túsindirý
2 - saty. Toptastyrý.
- Balalar, «týǵan» sózine sóz tirkesterin quraıyqshy.
- Osy sózderdiń ishinen qaı sózderdi bir sózben ataýǵa bolady? - Ólke, aýyl, el, jer.
– Durys aıtasyńdar, balalar,.
- Týǵan jer, týǵan el tirkesin qalaı túsinesińder? (Oqýshylardyń oı - pikirin tyńdaý.) Muǵalimniń túsindirýi
- Durys aıtasyńdar, týǵan jer degenimiz týyp - ósken jeriń. Qazir barlyǵymyzdyń turǵan jerimiz qalaı atalady?
– Endeshe bul bizdiń týǵan jerimiz. Bizdiń aýylymyz ózindik ereksheligi bar, aýdanymyzdaǵy kólemi, halqy jaǵynan úlken aýyl bolyp sanalady. Bul jerge kóship kelýshi halyqtar sany áli tolastar emes. Kaspıı teńiziniń jaǵasynda ornalasqan. Tabıǵatymyz oblysymyzǵa tán. Aýylymyzda ózimiz biletin mektebimiz, kitaphanamyz, mádenı oshaǵymyz, bala - baqshamyz, dárigerlik kómek kórsetý ortalyǵymyz da bar. Sonymen birge bizdiń aýylymyzda tarıhı eskertkishterde bar. Aıta ketetin bolsaq «Qoshqar ata» áýlıesi, Mádenıet úıiniń janyndaǵy baqta uly otan soǵysynyń ardagerlerine qoıylǵan eskertkish. Árbir adam óziniń týǵan jerin, ondaǵy tarıhı eskertkishterin qorǵaýǵa mindetti. Bul bizdiń Konstıtýsıamyzda aıqyn kórsetilgen.
– Endi balalar, kóptegen aqyn - jazýshylarymyz ózderiniń týǵan jerine arnap óleńder, shyǵarmalar jazǵan. Sonyń biri Sáken Seıfýllınniń «Týǵan el» degen óleńimen tanysamyz. 3 - 3 - 3 - saty. Maǵyna taný. - Bizder qazir maǵyna taný satysyna kóterilemiz. 1. Sáken Seıfýllınniń ómirimen tanystyrý. Slaıd arqyly túsindirý. 2. Óleńdi mánerlep oqý arqyly túsindiremin. Oqýshylarǵa oqytamyn.
4 - saty. ₺Oı qozǵaý satysy₺ Ortalyqtarmen jumys.
a) Ádebıet ortalyǵy. 1. ₺Zerekter₺ toby: Berilgen sýretke óleń qurastyrý. ₺Alǵyrlar₺ toby: Berilgen sýretke shyǵarma jazý.
2. Maqal - mátel jarysy. Eki top kezektese otyryp, týǵan jer týraly maqal aıtyp jarysady.
á) Tarıhı ortalyǵy.
Suraqtar; 1. Aýylymyzdyń qandaı tarıhı eskertkishteri men tarıhı oryndary bar?
2 Tarıhı oryndardy qorǵaý týraly qaı bapta aıtylǵan? Túsindir
b) Dúnıetaný ortalyǵy. Bolashaqta úlken azamat bolǵanda týǵan jerimizdiń tabıǵatyn qalaısha qorǵar ediń? (Oqýshylardyń pikirin tyńdaý)
v) Teatr ortalyǵy. Kórinis «Kimniń mekeni jaqsy?»- Sonymen balalar, kimniń mekeni jaqsy boldy? - Árbir adamnyń týǵan jerinen artyq jer joq eken. Meıli ol salqyn bolsyn, meıli ol shól bolsyn. Sondyqtanda balalar árqaısysymyz týǵan jerimizdi qadirlep, onyń tabıǵatyn qorǵaı bileıik. Jeńimpaz topty anyqtaý.
ӀӀӀ. Sabaqty qorytý
- Búgin balalar, biz qandaı taqyryppen tanystyq? - Týǵan el
- Týǵan el óleńin kim jazǵan? - Sáken Seıfýllın degenimiz kim?
- Týǵan el óleńinen ne uqtyq?
Úıge tapsyrma: 1. Óleńdi jatqa aıtý.
2. «Týǵan el - altyn uıam» taqyrybyna shyǵarma jazý
Sabaqtyń maqsaty:
1. Týǵan el óleńiniń mazmunymen tanystyrý, túsindirý. Sáken Seıfýllın ómirimen shyǵarmashylyǵymen tanystyrý.
2. Oqýshylardyń shyǵarmashylyq qabiletin arttyrý, sóıleý daǵdysyn jetildirý. Óz oıyn erkin aıtýǵa daǵdylandyrý, bilimge qushtarlyǵyn arttyrý.
3. Oqýshylardyń týǵan jerine degen súıispenshiligin arttyra otyryp, týǵan eldiń tabıǵatyn qorǵaýǵa jáne qurmetteýge tárbıeleý.
Sabaqtyń kórnekiligi: Bilim ordasynyń sýreti, kilt, slaıd.
Sabaqtyń túri: Aýksıon sabaq
Sabaqtyń ádisi: Suraq – jaýap, túsindirý, oı tastaý
Sabaqtyń júrisi:
Ӏ. Uıymdastyrý bólimi
Oqýshylardyń oqý quraldaryn shyǵaryp, úı tapsyrmasyn tekserý.
- Balalar, bizder bilimdi bolý úshin bizge ne kerek?
- Biz bilimdi qaıdan alamyz?
- Endeshe balalar, búgingi bizdiń sabaǵymyzda Bilim ordasyn aýksıonǵa salamyz. Osy bilim ordasynan sizder aldaǵy ýaqytta kerekti bilimdi alatyn bolamyz. Aýksıon degenimiz bul eń kóp aqshaǵa satý degen sóz.
- Al, búgin biz, aqshanyń ornyna bilimimizdi sala otyryp, eń kóp upaı jınaýǵa tyrysamyz. Kórip turǵanymyzdaı aýksıon birneshe satydan turady. Ár satydan ózimizge tıisti upaı sanyn alyp otyrýymyz kerek. Eń kóp upaı jınaqtaǵan top, búgingi bilim ordasynyń ıesi bolyp tabylady.
1 - saty. «Oı jınaqtaý» satysy Bul jerde bizder úı tapsyrmasyn tekseremiz.
Úı tapsyrmasy:
1. Óleńdi jatqa aıtý
2. Suraqtarǵa jaýap alý.
a) Óleńniń avtory kim?
á) Til týraly qandaı maqal bilesiń?
b) Dıhan Ábilov kim?
v) Dıhan Ábilovtiń óleńi ne týraly aıtylǵan?
d) Eki óleńniń uqsastyǵy men aıyrmashylyǵy nede?
g) ₺Oty sóngen ot al men, júregimdi sýyryp alyńdar₺ degen tirkesti qalaı túsinesińder?
ӀӀ Jańa sabaqty túsindirý
2 - saty. Toptastyrý.
- Balalar, «týǵan» sózine sóz tirkesterin quraıyqshy.
- Osy sózderdiń ishinen qaı sózderdi bir sózben ataýǵa bolady? - Ólke, aýyl, el, jer.
– Durys aıtasyńdar, balalar,.
- Týǵan jer, týǵan el tirkesin qalaı túsinesińder? (Oqýshylardyń oı - pikirin tyńdaý.) Muǵalimniń túsindirýi
- Durys aıtasyńdar, týǵan jer degenimiz týyp - ósken jeriń. Qazir barlyǵymyzdyń turǵan jerimiz qalaı atalady?
– Endeshe bul bizdiń týǵan jerimiz. Bizdiń aýylymyz ózindik ereksheligi bar, aýdanymyzdaǵy kólemi, halqy jaǵynan úlken aýyl bolyp sanalady. Bul jerge kóship kelýshi halyqtar sany áli tolastar emes. Kaspıı teńiziniń jaǵasynda ornalasqan. Tabıǵatymyz oblysymyzǵa tán. Aýylymyzda ózimiz biletin mektebimiz, kitaphanamyz, mádenı oshaǵymyz, bala - baqshamyz, dárigerlik kómek kórsetý ortalyǵymyz da bar. Sonymen birge bizdiń aýylymyzda tarıhı eskertkishterde bar. Aıta ketetin bolsaq «Qoshqar ata» áýlıesi, Mádenıet úıiniń janyndaǵy baqta uly otan soǵysynyń ardagerlerine qoıylǵan eskertkish. Árbir adam óziniń týǵan jerin, ondaǵy tarıhı eskertkishterin qorǵaýǵa mindetti. Bul bizdiń Konstıtýsıamyzda aıqyn kórsetilgen.
– Endi balalar, kóptegen aqyn - jazýshylarymyz ózderiniń týǵan jerine arnap óleńder, shyǵarmalar jazǵan. Sonyń biri Sáken Seıfýllınniń «Týǵan el» degen óleńimen tanysamyz. 3 - 3 - 3 - saty. Maǵyna taný. - Bizder qazir maǵyna taný satysyna kóterilemiz. 1. Sáken Seıfýllınniń ómirimen tanystyrý. Slaıd arqyly túsindirý. 2. Óleńdi mánerlep oqý arqyly túsindiremin. Oqýshylarǵa oqytamyn.
4 - saty. ₺Oı qozǵaý satysy₺ Ortalyqtarmen jumys.
a) Ádebıet ortalyǵy. 1. ₺Zerekter₺ toby: Berilgen sýretke óleń qurastyrý. ₺Alǵyrlar₺ toby: Berilgen sýretke shyǵarma jazý.
2. Maqal - mátel jarysy. Eki top kezektese otyryp, týǵan jer týraly maqal aıtyp jarysady.
á) Tarıhı ortalyǵy.
Suraqtar; 1. Aýylymyzdyń qandaı tarıhı eskertkishteri men tarıhı oryndary bar?
2 Tarıhı oryndardy qorǵaý týraly qaı bapta aıtylǵan? Túsindir
b) Dúnıetaný ortalyǵy. Bolashaqta úlken azamat bolǵanda týǵan jerimizdiń tabıǵatyn qalaısha qorǵar ediń? (Oqýshylardyń pikirin tyńdaý)
v) Teatr ortalyǵy. Kórinis «Kimniń mekeni jaqsy?»- Sonymen balalar, kimniń mekeni jaqsy boldy? - Árbir adamnyń týǵan jerinen artyq jer joq eken. Meıli ol salqyn bolsyn, meıli ol shól bolsyn. Sondyqtanda balalar árqaısysymyz týǵan jerimizdi qadirlep, onyń tabıǵatyn qorǵaı bileıik. Jeńimpaz topty anyqtaý.
ӀӀӀ. Sabaqty qorytý
- Búgin balalar, biz qandaı taqyryppen tanystyq? - Týǵan el
- Týǵan el óleńin kim jazǵan? - Sáken Seıfýllın degenimiz kim?
- Týǵan el óleńinen ne uqtyq?
Úıge tapsyrma: 1. Óleńdi jatqa aıtý.
2. «Týǵan el - altyn uıam» taqyrybyna shyǵarma jazý