InfoHub Logo

Tańǵy samal jel sál ǵana salqyn ún qatyp turǵan qalpy tamyryn Jer ananyń túbine tereń jaıǵan órik aǵashynyń japyraqtary sybdyr etip, alqyzyl jemisteri eleń ete qaldy. Tup-tunyq kóldiń móldir aıdynynda kógildir munar bul kúngi ózgeshe kórkem kelbetine tamsanǵandaı kúlgin tektes qyzyl boıaýmen syrlap ótken sýretshisine de, ózine de dán rıza. Áneýgi bir jaqtan aqquba júzdi, pushyq muryn, úlbiregen búldirgen erin, otty da oıly janar, kún sáýlesinde kómirdeı jyltyraǵan qolań shashty burymdary eki ıyǵynan tógilip, kúmisteı syńǵyrlaǵan názik daýysymen tamaǵyn kenep alyp, syrly sulý hákim Abaıdyń ‘Kózimniń qarasy’atty óleńin shyrqap keledi eken. Minekeı alyp taýlardyń zańǵar shyńdary da, jasyl-jelek kilemniń betinde erkeleı oınaqshyp turǵan qulynshaq ta, aınaladaǵy barsha tirshilik ataýly sol bir ásem beıneli kórikti jannyń asqan sulýlyǵy men segiz qyrly bir syrly ónerine ǵana nazar aýdarǵandaı súısine tyń-tyńdap keledi. Quralaı dese, Quralaı edi-aý úrip aýyzǵa salǵandaı-aq. Shirkin, merýertteı appaq tisterin aqsıtyp kúlimdegen sátte, sirá bar álemde odan súıkimdi arý, tabıǵat ana úshin osydan súıikti perzenttiń artyǵy tabylmaǵan bolar. Aq jeleń kóıleginiń ústinen kıgen qyzyl barqyttan tystap tigilgen kamzolyna ózinshe sán berip turǵan oıýlary altyn tústes shuǵylaly atyraptyń mańaıynan óte bergende, Quralaı tipten qulpyrtyp ketken-di. Sál-pál tabıǵı buırasy bar, qaıratty da órýli shashyna qystyryp qoıǵan sholpysyn birazǵa deıin kóz qıyǵymen zeıin salyp, baqylap turdy. Tik júrisi asyl tekti tuqymǵa tán pańdyq pen ár qazaq qyzyna saı ana tárbıesinen daryǵan sypaıylyqty arqalap keldi.

Ol búldirshin shaǵynan beri apasynyń álpeshtep ósirgen súıikti perzenti, alty alashqa tanylǵan Qoshqarbaı baıdyń jar degende jalǵyz aıaýly qyzy, atpaldaı alty azamattyń erke qylyqty qaryndasy, bir shańyraqtyń ǵana emes, tutas baı aýylynyń alaqanynda boıjetken bıkesh bolyp, dáýren keship júretin. Mine on segizge jańa ǵana aıaq basqan Quralaı armansyz ómiriniń tyń dámin tatyp, ózimen jas jaǵynan shamalas qyz-kelinshektiń kózin qyzartarlyqtaı, el qyzyǵarlyqtaı tolysqan aı bolyp, týǵan jerine nurly júzinen qyrmyzy qyz jastyǵynyń shýaǵyn tógip keledi. Kedeı-kepshikten shyqqan bozbala túgil, baı uldarynyń seriligi men dúnıesin de elep kórmegen Qoshqarbaı qyzy áıel zaty bolsa da, óz baǵasyn biletin. Ol ózge boıjetkender sekildi teńin emes, bilim-ǵylym jolyn izdeýmen tańdy tańǵa attyryp, keshti keshke battyratyn. Iá, jaratylysynan bar qazaqtan artyq bolyp týǵan Quralaı:”Sher tarqatysar syrlasym da, pir tutar ustazym da Abaı”-, dep biletin. Sanaly kelbeti jan dúnıesindegi mol baılyǵy men ishten tunyp turǵan darynyn aıqyndap turǵandaı-aq. Sol dándi kún-tún demeı egip, baldaı tátti jemisiniń dámin tatý úshin esh aıanar emes. Onyń tek bir ǵana tileýi bar, ǵylym jolyndaǵy qyzyǵýshylyǵyn bóliserlikteı dál ózindeı oqýǵa qushtar adam balasyn tabý. Aýyldyń qujynaǵan tirlikke toly ómirin baqylaı kele Qoshqarbaı qyzy:”Bul qarańǵylyqtan qutylýdyń bir joly bar bolsa, ol qalaǵa kóship, tıtimdeı úmit sáýlesin jarqyn bolashaqqa aınaldyrý”-, dep qorytty.

Sol túni Quralaı qyz tań sárisi bilinbeıinshe kóz ilmedi. Bıkesh kóńilin daýalaǵan sansyz suraq birinen keıin biri kúdikti oılar týdyryp, jas júregin qaıta-qaıta soqqyǵa jyqqandaı bolyp edi. Jyldar boıy qanattyǵa qaqtyrmaı, tumsyqtyǵa shoqyttyrmaı ósirgen ata-anaǵa munshalyq aýyr úkimdi qalaı ǵana kesip bermekshi eken?Asqar taý áke, aıaýly anadaı ǵazız jandardyń uıasynan shyr etip, ushqan sátten bastap, baldáýren balalyq ta, týǵan eldiń jurty da, artta qala bermek pe?

Qyzyl araı tań shapaǵy keń dalany alyp muhıttaı óz jylýyna bólep keledi. Áneýgi bir jaqtan Quralaı qyz botadaı móltildegen janarynan týǵan aýly Kóshim jerin tirshilik qaıta jandana bastaǵan shaqta ystyq qımastyqpen sońǵy ret sholyp shyǵady. Endigi jerde onyń bet burar jalǵyz joly aldy ǵana, odan basqa úmit artar eshnárse qalmady.

Almaty oblysy, Talǵar aýdany, Sáken Seıfýllın atyndaǵy №2 orta mekteptiń 11”V” synyp oqýshysy Aǵybaeva Arýjan Orazqyzy

---