InfoHub Logo

Obekt kúıleriniń búkil jıyntyǵy qarama-qarsy kúıler aǵyndarynan turady

N = N_p + N_q,

Mundaǵy N_p jáne N_q  sáıkesinshe júıeniń jumysyna jáne isten shyǵýyna baılanysty kúılerdiń sany.

Eki qarama – qarsy (qıylyspaıtyn) elementter kúıleriniń árqaısysy úshin entropıanyń anyqtamasy, bir jaǵynan, kúıleri táýelsiz dep sanalatyn elementter sanyna, ekinshi jaǵynan, qurylym topologıasyna baılanysty.

Aldymen N elementteri úshin jumys istemeıtin jáne jumys istemeıtin kúıler táýelsiz bolǵan kezde jalpy entropıanyń anyqtamasyn qarastyryńyz, al olardyń birlesken kombınasıalarynyń qosyndysy N = 2n-birlikke teń jalpy yqtımaldyq bar. Mysaly, Pi + qi = 1, n = 22 = 4 yqtımaldyǵy bar 2 element úshin bizde kombınasıa kelesideı túrge ıe:

Sáıkesinshe eki táýelsiz elementtiń jıyntyq entropıasy:

 qarama-qarsy oqıǵalardyń entropıasyn eskere otyryp, aldynǵy órnekti basqasha jazsaq bolady.

Jalpy túrdegi júıeniń jalpy entropıasy:

H_Σ = H_Σ(p) + H_Σ(q).

Qurylymdardyń topologıasyn eskere otyryp, entropıanyń anyqtamasyn qarastyrýǵa kósheıik. Ol úshin biz sanaý ádisin qoldanamyz. Ol aqparat kózinen bastap qabyldaǵyshqa deıingi búkil qurylymnyń kúıin kózben kórsetetin qurylym elementteriniń jıyntyǵy túrinde kúı toptaryn bólýge negizdelgen: jumys isteıtin kúı úshin – topta bastapqy baılanys nemese qabyldaǵyshpen baılanys bolady; jumys istemeıtin – baılanys nemese baılanys joq.

Kúılerdiń táýelsizdigi sharty p jáne q sáıkes kúılerde elementterdi tabý yqtımaldyǵynyń kóbeıtindisi arqyly toptar qurýǵa múmkindik beredi, mysaly, Nr-ge teń kúıler toptarynyń sanymen júıeniń jumys kúıiniń entropıasy kelesi órnekpen anyqtalady

mundaǵy Np-jumys isteıtin kúılerdiń jalpy sany, olardyń ár j-m – de jumys isteıtin elementterdiń sany lj, al isten shyqqandar-kj.

Sol sıaqty entropıany anyqtaý úshin Nq júıesiniń jumys istemeıtin kúıiniń oqıǵalar toptary qurylady:

mundaǵy Nq-jumys istemeıtin kúılerdiń jalpy sany, olardyń ár j-m-de aqaýly elementterdiń sany lj, al jumys isteıtinder-kj

Esepteý úsh kezeńde júzege asyrylady:

● kóptegen múmkin kúılerdi anyqtaý;

● ár kúı boıynsha matematıkalyq órnekter qurý;

● sapaly belgisi boıynsha bólý aqparatty esepteý.

Danat Janataev Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ profesory, dosent

Ulpan Turmaǵanbet,Baqytjan Aıdana,Bekmýratova Aıtolqyn  Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ magıstranttary

---