Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 apta buryn)
Rýxanı jańǵyrý ár adamnyń ózinen bastalmaq

Ómir súrý úshin ózgere bilý kerek. Oǵan kónbegender tarıhtyń shańyna kómilip qala beredi. 

N.Á. Nazarbaev

Elbasynyń «Bolashaqqa baǵdar:rýhanı jańǵyrý» maqalasy eldi eleń etkizgeni sózsiz. Birinshi kezekte árdaıym elimizdiń tutastyǵy men bereke-birligine syzat túspeýin tileıtin jergilikti jurttyń kóńiline maıdaı jaqqan oı-oramdary qalyń buqaranyń júreginiń tórinen oryn aldy. Osydan bolar, Elbasy maqalasy áleýmettik jelide tolqyn týyndatty. Kórki túzýlerdi bylaı qoıǵanda, bórki qısaıyp júrgenderdiń ózi Prezıdenttiń parasatty paıymdaryna tánti bolyp jatyr. Bul Elbasy maqalasynyń áskerı tilmen aıtqanda, «dál ondyqqa» tıgenine aıqyn dálel. Endeshe, solarǵa kezek-kezek toqtalyp ótsem dep edim. 

Qazirgi ýaqytta latyn álipbıine kóshý qarqyndy túrde júzege asýda. Sózdiń tereńine batpaı jatyp, dúrligýdiń qajeti joq. Qashanda kemeńgerligimen erekshelene biletin Elbasymyz erikkennen latyp qarpine aýysamyz dep jatqan joq. Taǵylymy mol tarıhymyzǵa kóz júgirter bolsaq, babalarymyz sonaý zamannan sol álipbıdi qoldanǵan bolatyn. Sum orystyń otaryna aınalyp qana qoımaı, tilimiz de orysshalandy, qazaq tilinde eki sózdiń basyn qosa almaıtyn, «máńgúrtter» kóbeıip ketti. Ókinishti... Elbasymyzdyń bar jetkizgisi kelgen oıy- túbimiz túrki bolǵan soń, túrki jáne jahandyq álemmen yqpaldasýǵa qadam jasaý, ultymyzdyń sanasyn tor buǵaýdan bosatyp, sanamyzdyń qaıta jańǵyrýyna jol ashý. Biz bul arqyly búldirshinderimizge jarqyn bolashaq syılaımyz, tilimizge ekinshi dem beremiz, aryla almaı kele jatqan jat áripterden qutylyp, álem keńistigine erkin saıahattaýǵa múmkindik alamyz.

Quldyq sanadan qutylý úshin ne qajet? Sananyń ashyqtyǵy qajet! Qazirgi aqparat zamanynda kirpik qaqqandaı ǵana ýaqyt bolyp sanalatyn jyldar barysynda, jyldam ózgerýler men múlde jańa júıelerdiń qalyptasý kezeńin bastan keshirip jatqan zamanda, búginginiń qalyptasqan júıesimen toqtap qalmaı, zaman talabyna saı keletin, damyǵan eldermen terezemiz teń memleket atanýymyz bireýlerge ertegi syndy kóringenimen, búgingi kúnniń aqıqaty ekenin kórip te, estip te júrmiz. Endi osy bıikten alasarmaı, alǵa qaraı qaryshtaı berý úshin únemi jańarý jolynda bolýymyz qajet. Azıadaǵy eki uly derjava- Japonıa men Qytaıdyń búgingi kelbeti- múmkindikterdi tıimdi paıdalanýdyń naǵyz úlgisi. «Ózimdiki ǵana tańsyq, ózgeniki qańsyq» dep keri tartpaı, ashyq bolý, damýymyzǵa tejeý bolatyn jaman ádetterden arylyp, basqalardyń eń ozyq jetistikterin qabyldaı bilý, bul - tabystyń kilti ári ashyq zerdeniń basty kórsetkishi. Eger qazaqstandyqtar jer júzine úıden shyqpaı, terezeden telmirip otyryp baǵa beretin bolsa, álemde, tipti irgedegi elderde qandaı daýyl soǵyp jatqanyn kóre almaıdy. Kókjıektiń arǵy jaǵynda ne bolyp jatqanyn bile de almaıdy. 

Bolashaqta Qazaqstannyń bet-perdesin anyqtaıtyn ne? Elimizdiń bolashaqtaǵy kelbetin anyqtaıtyn-básekege qabilettilik. Básekege qabilettilik saıasatta, ekonomıkada, rýhanıatta, ıaǵnı barlyq salada bolýy kerek. Báseke bolmaǵan jerde irip-shirip, tozyp ketemiz. Báseke bolǵan jerde jaqsylyqqa umtylyp, jamanshylyqtan arylyp, sanamyzdy jóndeımiz. Biraq, «báseke» sózin «baqtalastyqpen» shatastyrmaýymyz kerek. 

Dál qazir- ár qazaqtyń túbegeıli ózgeretin, oıyn, jan saraıyn jańǵyrtatyn shaǵy . Ýaqyttyń utymdy shaǵynda ýysymyzǵa túsip turǵan tarıhı múmkindikti qos qolymyzben qoldap, zaman kóshine ilesýdiń barlyq sharalaryn qamtyp qalý kerek ekenin túsingenimiz abzal. Onyń ústine Kóshbasshymyz rýhanı jańǵyrý úshin ulttyq kodty saqtaı bilý mańyzdy ekenin atap kórsetti. Bul-ult janashyrlarynyń júregine jetetin sóz. Kók bórini pir tutyp, bórili baıraq qolǵa alǵan túrkilerden taraǵan tekti halyq óziniń «búlkildep jatqan izgi qasıetterin qaıta túletýge» qulshynatyn shaq-osy! Osy tusta bir silkinbesek, bir serpilmesek, halyqtymyzǵa da, eldigimizge de syn. «Ulttyq kodymyzda» tamasha qasıetterimizben qatar, áttegen-aı degizetin kemshelikterimizdiń de bar ekenin jasyrýǵa bolmaıdy. Ondaı kemshilikterdiń basym kópshiligin óz ýaqytynda hakim Abaı da aıtyp ketken. Qynjyltatyny, áli kúnge deıin «mal shashpaqpyz». Toıda da, ólim-jitimde de jylqy soıyp, toı-toılap, asta-kók as beremiz. Buljóninde de elimizdiń bolashaq baǵdarynyń oń bolýy úshin Elbasymyz «pragmatızm» sózine kóńil bólýdi usyndy. Maqalada «pragmatızm- ózińniń jeke baılyǵyńdy naqty bilý, ony únemdi paıdalanyp, soǵan sáıkes bolashaǵyńdy josparlaı alý, ysyrapshyldyqqa, dańǵoılyq pen kerdeńdikke jol bermeý degen sóz» dep túsindiredi. 

Jalpy bolashaqqa baǵdar beretin ári rýhanı jańǵyrýǵa úndeıtin baǵdarlamalyq maqalanyń kún sanap artyp, nurly bolashaqtyń temirqazyǵyna aınalýda. Solardyń biri ári biregeıi basshymyzdyń kezekti «Týǵan jer» baǵdarlamasy. Aýmaǵy ushqan qustyń qanatymen, júıitkigen tulpar tuıaǵynyń dúbirimen ólshengen keń de kelisti ólke, qazaq dalasynda qasıetti oryndar, tarıhı eskertkishter,tabıǵat tamashalary jeterlik. Bir ókinishtisi, solardy ózimiz ǵana bilemiz. Iaǵnı, maqsatymyz: Altaı men Atyraýdyń arasyn alyp jatqan darhan jerdiń injý-marjandaryn tórtkúl dúnıege pash etip, qany buzylmaǵan, qasıeti qashpaǵan  qazaq eliniń abyroıyn asqaqtatý. 

Olaı bolsa, jas dostarym, «Rýhanı jańǵyrý ózimizden bastalady» demekshi, kóp sózdi doǵaryp, eńsemizdi tikteıik! Árqaısysymyz ózimizge bir-bir mindet júkteıik! Yntymaǵymyzdy ydyratpaı, birligimizdi joǵaltpaı, árbir isti jumyla birigip atqarsaq, aýyr júgimizdiń jeńilderi anyq. Bizdiń mindetimiz jańa aǵymdardan jáne tehnologıalyq úrdisten habardar bolý. 

Qurmetti Elbasy, rýhanı jańǵyrýdyń, qazaq qaýymyn túletýdiń barlyq keshendi sharalaryn siz soqyrǵa taıaq ustatqandaı anyqtap, qolymyzǵa shyraǵdan jaǵyp berdińiz. Búkil jastar qaýymy ozyq ıdeıalaryńyzdy qoshtap otyr dep nyq senimmen aıta alamyn. Al, men, óz kezegimde egemen elimniń taǵdyryna jaýapty ekenimdi aıtqym keledi. 

Elimniń erteńi jarqyn bolsyn! Laıym,kógildir týym men qasıetti kók baıraǵym beıbit kógimde jelbireı bersin degen júrekjardy tilegim bar!


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama