Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 2 apta buryn)
Sh dybysy men árpi
Bilim berý salasy: «Qatynas»
Uıymdastyrylǵan oqý is - áreketi: «Saýat ashý».
Taqyryby: Sh, sh dybysy men árpi.
Maqsaty: Sh, sh dybysy men árip tańbasymen tanystyrý. Sh dybysyna mysaldar keltirgizý arqyly sózdik qorlaryn tolyqtyrý, baılanystyra sóıleýge ýıretý.
Bilimdiligi: Sh dybysy bar sózderdi oılap tabýǵa, daýysty – daýyssyz dybystardy bir - birinen ajyratýǵa, baspa túrde jazýǵa daǵdylandyrý.
Damytýshylyǵy: Oıyn arqyly tilderin, oı - óristerin, sózdik qorlaryn, este saqtaý qabiletterin damytý.
Tárbıelik máni: Óz oılaryn erkin jetkize bilýge tárbıeleý.
Ádis - tásilder: Kórsetý, túsindirý, suraq - jaýap, oıyn, qorytý.
Sózdik jumys: Sh dybysy kezdesetin sózder.
Kórnekilikter: Sh árpiniń baspa túrleri, sýretter, teksheler, kartochkalar, saýat ashý álippe - dápteri.

Motıvasıalyq-qozǵaýshy
Jylýlyq sheńberi.
- Balalar, kánekı búgingi oqý is - áreketimizdi bastamas buryn bir - birimizge jyly lebizderimizdi bildirip, kóterińki kóńil kúı syılaıyqshy.

Mynaý aspan astynda,
Jaqsy dos kóp tabylar
Bizde sonyń birimiz,
Syılyǵymyzdy qabyl al.

- Balalar, myna sýrette neni kórip tursyńdar?
Durys bul túlki, senderden kómek surap kelip tur.
Qý túlki, ormandaǵy barlyq ańdardy aldap ketken eken. Úıine baraıyn dese, sol ańdar jolyna turyp alypty. Balalar túlkige kómektesemiz be?
- Óte jaqsy, olaı bolsa túlkige shatyrman joldar arqyly úıine jetýge kómekteseıik. Ol úshin jolda túlkini kútip júrgen ańdardyń tapsyrmasyn oryndaıyq. Jolǵa shyǵaıyq balalar. Aldymyzda aǵash kórinedi, sol aǵashqa jaqyndaıyq.
1. «Ań patshasy arystannyń tapsyrmasy». Aǵashtaǵy, qalǵan japyraqtardy jınaımyz. Japyraqtardyń artynda dybystar jasyrylǵan. Qalaı oılaısyńdar nege myna sebetterdiń tústeri ártúrli?
Dybys pen áriptiń qandaı aıyrmashylyǵy bar?
- Daýysty, daýyssyz dybystar degen ne?
- Jaraısyńdar, arystannyń tapsyrmasyn oryndadyq.
- Jolǵa shyǵaıyq balalar. Balalar, qarańdarshy joldy jaýyp tastapty.
2. «Bul qorbańbaı aıýdyń tapsyrmasy».
- Sóz neden quralady?
- Sóılem degen ne?
«Býyndardy, sózderdi oqy»
Jaraısyńdar, balalar biz túlkini ańdardan qutqardyq.
Ol óz úıine jetipte qaldy. Biraq ol senderge myna «Altyn sandyqty» qaldyryp ketipti, ishinde haty jáne tapsyrmasy bar eken.
Hatty oqımyn. Balalar senderge kóp rahmet, maǵan kómektestińder. Men endi eshqashan eshkimdi aldamaýǵa ýáde beremin. Saý bolyńdar.

- Myna jumbaqtyń sheshýin tapsańdar, syılyq sandyqtyń ishinde:
- Tiken, tiken, tik piste
Qysy, jazy bir túste.
«Shyrsha» sózinde qandaı dybys estip
turmyz?
«Sh» dybysy qalaı aıtylyp tur
Kedergimen be, álde kedergisiz be
- Durys dybystar kedergige ushyrap tur
- Óte jaqsy, olaı bolsa «Sh» dybysy qandaı dybys eken?
-«Sh» dybysy daýyssyz bolsa, onda ony qandaı tekshemen belgileımiz?

Myna sýretke nazar aýdaraıyq
«Sh» dybysy qalaı aıtylyp tur?
– Ernimiz dóńgelenedi, tisterimizdi bir - birine jaqyndatamyz, tilimizdi joǵary qaraı kóteremiz, biraq tańdaıǵa tirelmeıdi, daýys shymyldyǵy dirildemeıdi, ishinen kelgen aýa aǵysy jyly.
– Mine túlkiniń syılyǵy «Sh» dybysynyń árip tańbasy, bas árpi jáne kishi árpi.
«Sh» dybysy nege uqsaıdy?
– Aıyrǵa azdap uqsaıtyn
Saby joq biraq ustaıtyn
Taraqty eske salatyn
Qaısy árip kim bar tabatyn?

Til ustartý jattyǵýy:
SHA - SHA - SHA
BİZ TEBEMİZ SHANA

D/O: «Qaı dybystan bastalady?»
Sýret ataýlary qandaı dybystan bastalyp turǵanyn taýyp, tıisti áripti qoıamyz.
Shyqqan sózderdi oqımyz.
- Durys, balalar «Sh» dybysy sózdiń basynda, aıaǵynda, ortasynda da kezdesedi.
1. Tapsyrma «Dybystyq taldaý» ústel ústinde.
2. Sóılem quraý.
3. Býyndardy oqy.
4. Jańyltpash jattaý.
Barlyq balamen «Sh» dybysyna jańyltpash aıtaıyq. (Sybyrlap, orta daýyspen, qatty daýyspen)
- Shańq - shańq, etip shaǵala,
Shabaq iler jaǵada.

Sergitý sáti
Bir, eki, úsh. Bir, eki, úsh
Boıǵa jınap kúsh
Qolǵa qalam alamyz,
Saýatty etip jazamyn.
5. Tapsyrma
«Býynǵa, býyn qos»
6. Tapsyrma: «Qaı árip joǵalyp qaldy?
Ala... a, sha... ý, sh... r, al... a.
– Balalar «Sh» dybysyn káne aýada jazyp kóreıik.
– Dáptermen jumys.
Qalamdy durys ustap, jazý kezindegi otyrý erejesin eske túsirip, núktelerdi bastyryp jazdyrtý.

Qorytyndy:
Kóńil - kúı ádisimen qorytý
Senderge sabaq unady ma?
Nesimen qyzyqty boldy?
– Jaraısyńdar, balalar, osymen búgingi oqý is - áreketimizdi aıaqtaımyz, kelgen apaılarmen qoshtasaıyq.

Biz aqyldy balamyz,
Aıtqan tildi alamyz
Búgingi kelgen qonaqqa
Saý bolyńyzdar dep aıtamyz.

Kútiletin nátıje:
Bilýi kerek: «Sh, sh» dybysy men árpin.
Igerýi: Daýysty - daýyssyz dybystardy bir - birinen ajyratýdy, «Sh» dybysy daýyssyz dybys ekenin.
Meńgerýi: Suraqqa jaýap berýdi, baspa túrde jazýdy meńgerdi.
Sh dybysy men árpi júkteý

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama