InfoHub Logo

Ádebıet 6 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Shákárim Qudaıberdiuly «Adamdyq boryshyń» óleńi
Sabaqtyń maqsaty:
a) bilimdilik: oqýshylarǵa Shákárim Qudaıberdiulynyń ómiri, «Adamdyq boryshyń» óleńi jaıly tolyq túrde málimet bere otyryp olardyń oı - pikirin qalyptastyrý.
á) damytýshylyq: oı - órisin, oılaý belsendiligin, sóıleý sheberligin, til mádenıetin damytý, sózdik qoryn molaıtý, shyǵarmashylyq izdeniske baýlý.
b) tárbıelik; elin, jerin, Otanyn qadirleýge, adamgershilikke, adaldyqqa, eńbeksúıgishtikke tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: dástúrli sabaq.
Sabaqtyń ádisi: túsindirý, sýretteý, salystyrý, suraq - jaýap, sózdikpen jumys, baǵalaý, bekitý, qorytyndylaý.
Sabaqtyń kórnekiligi: kórkem ádebıetter, beıneli sýretter, referattar, búktemeler.
Sabaqtyń formalary: jeke balamen, toppen, synyp ujymymen jumys júrgizý.

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi.
Sálemdesý. Kezekshi málimdemesi. Jýrnal boıynsha túgeldeý. Jańa sabaqqa daıyndyq.

İİ. Úı tapsyrmasyn suraý.
«Qulaqtan kirip boıdy alar», «Ásempaz bolma árnege» óleńderiniń qalaǵanyn jatqa suraımyn. Qosymsha suraqtar qoıyp, ótken taqyrypty qorytyndylaımyn

İİİ. Jańa sabaqty túsindirý.
Búgingi jańa sabaqta oqýshylarǵa Shákárim Qudaıberdiulynyń ómiri, «Adamdyq boryshyń» óleńi jaıly túsindiremin.
Shákárim Qudaıberdiuly 1858 jyly qazirgi Shyǵys Qazaqstan oblysy Abaı aýdanyndaǵy Shyńǵys taýynyń bókterinde dúnıege kelgen. Onyń ákesi Qudaıberdi - Abaıdyń týǵan aǵasy. Ákesinen jastaı aıyrylǵan Shákárim nemere aǵasy Abaıdyń tikeleı tárbıesin kórip ósedi. Týmysynan talantty bala uly aqynnyń úlken júregin jiti ańǵaryp, tárbıesine tabyna bas qoıǵan. Oǵan Abaıǵa arnaǵan óleńderi dálel. Onyń bir úlgisin ózderińe usynylyp otyrǵan óleńnen de baıqarsyńdar.
Arnaıy oqý taýyspaǵanmen, Shákárim Abaıdyń jol basshylyǵymen túrik, arab, parsy, orys tilderin jetik meńgerip, óz zamanynyń bilimpaz, ozyq oıly adamy bolyp qalyptasady. Eki ret qajyǵa baryp, ol saparlaryn óziniń ǵylym - bilimin tolyqtyrýǵa da paıdalanady.
Orys ádebıetiniń uly klassıgi L. N. Tolstoımen pikirles bolyp, hat jazysyp turady. Bir sát Tolstoı ıdeıasyna berilip, elden aýlaqtanyp, taza ádebı jumyspen aınalysady. Uly aqyn 1931 jyly naqaqtan qazaǵa ushyrap, shyǵarmalary qapasta ustalyp keldi.
Adamshylyqtyń aq jolyn jyr etken aqyn shyǵarmalary elimiz táýelsizdik alǵannan beri ǵana halyq ıgiligine aınalyp keledi. «Jolama qýlar mańaıǵa», «Adamdyq. boryshyń» sıaqty óleńderden aqynnyń aq, adal kóńiliniń amanat, ósıetin tanısyńdar.

IV. Sabaqty bekitý. Oqýlyqpen jumys
Adamdyq boryshyń. Adamdyq boryshyń
Halqyńa eńbek qyl, Aq joldan aınymaı
Ar saqta, ony bil. Talaptan da, bilim men óner úıren, Bilimsiz,
Ónersiz,
Bolady aqyn tul.
Maqtanǵa salynba
Mansaptyń taǵy úshin, Nápsińe bıletpe
Basyńnyń baǵy úshin. Ómirińdi sarp qyl ólgenshe, Joba tap,
Jol kórset,
Keleshek qamy úshin.
Qaıtadan qaırylyp,
Qaýymǵa kelmeısiń, Baryńdy, Nárińdi
Tirlikte bergeısiń. Ǵıbrat alar artyńa iz qaldyrsań, Shyn baqyt —
Osyny uq,
Máńgilik ólmeısiń!

V. Sabaqtyń qorytyndysy:
Sabaq sońynda suraq qoıý arqyly jańa taqyrypty qorytyndylaımyn.
Baǵalaý: Oqýshylardyń bergen jaýaptaryna qaraı bilimderin baǵalaımyn.
Úıge tapsyrma: Shákárim Qudaıberdiulynyń ómiri, shyǵarmashylyǵy. «Adamdyq boryshyń» óleńin jatqa jattap kelý.