Syn turǵysynana oılaý
«SYN TURǴYSYNAN OILAÝ» TEHNOLOGIASYNYŃ ÁDİSTERİN PAIDALANÝDYŃ TIİMDİLİGİ
XX ǵasyrdyń basyndaǵy ulttyq oıshyldarymyzdyń biri Júsipbek Aımaýytov «Sabaq berý - úırenshikti jaı ǵana sheberlik emes, ol – jańany tabatyn óner» - degen eken.
Osy maqsattardy júzege asyrýdyń negizinde oqytýdyń jańa tehnologıasyn pedagog - ǵalymdar men respýblıka muǵalimderi jan - jaqty izdenip, oqýshynyń pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrýda bilim berýdiń tıimdi joldaryn qarastyryp, oqytýdyń jańa kóp nusqalyq qaǵıdasyn bekitti. Onyń ózine ońtaılysyn tańdaı bilýdi usyndy. Kez - kelgen tehnologıa muǵalimnen tereń teorıalyq bilim men úlken pedagogıkalyq sheberlik, jan - jaqty izdenis pen balanyń jan dúnıesin túsine biletin psıholog bolýdy talap etedi.
«Syn turǵysynan oılaý» tehnologıasynyń 60 - tan astam strategıalary bar:
Sonyń ishinde:
1. Toptastyrý
2. Venn dıagramsy
3. İshine - syrtyna
4. Dóńgelek ústel
5. Bes joldy ólen
6. Oı shaqyrý
7. Oı qozǵaý
8. Semantıkalyq karta taǵy basqada strategıalaryn sabaqtarymda paıdalanamyn.
Synı turǵydan oılaýdy qalyptastyrýda «Venn dıagramsyn», «Semantıkalyq kartany», «túrtip alý ádisin», pikirsaıysty, salystyrmaly oılaýdy, «eki túrli túsinikteme kúndelik» jumystaryn qoldanǵan jaǵdaıda, oqýshylar ne nárseniń bolsa da jaqsy, jaman jaǵyn salystyrý, neniń sapaly, sapasyz ekenin saralap, ózine, ómirge degen kózqaras qalyptastyra bastaıdy.
Taqyryp boıynsha syn turǵysynda oılaýdy suraq qoıý tásilderi arqyly damytamyn. Oqýshylar ózderine qoıylǵan suraqtar arqyly izdenedi, ıdeıalardy jınaqtaıdy, qorytady, taldaıdy. Meniń maqsatym - oqýshylardy oılaý salysynyń eń tómengi deńgeıinen joǵarǵy, tereń oılaý deńgeıine deıin kótermelep jetkizý. Bul oqýshy deńgeıin shyǵarmashylyq satyǵa kóteredi.
Sonyń nátıjesinde oqýshylar kez kelgen máseleni sheshýde synı oılaý turǵysynan kele otyryp, shyǵarmashylyq qatynas jasaýǵa daǵdylanady. Bul jumysty durys uıymdastyrǵan jaǵdaıda oqýshynyń óz damý deńgeıine sáıkes ony shyńdalyp, belgili jetistikterge jetedi:
1. Erkin oılaýǵa múmkindik beredi.
2. Aqyl - oıyn damytady.
3. Shyǵarmashylyq belsendiligin arttyrady.
4. Ujymdyq is - áreketke tárbıeleıdi.
5. Til baılyǵyn jetildiredi.
6. Jan - jaqty izdenýshiligin arttyrady.
7. Barlyq jumysty ózderi atqarýǵa ynta qoıady, belsendiligi joǵary bolady.
8. Alǵa qoıǵan maqsatty oryndaýǵa tyrysady, pikir aıtady.
Kórnekilik ádisteriniń tásilderi paıdalantyp kórnekiliktiń túrine qaraı ózgerip otyrady. Kórnekilik ádisteri arqyly oqýshylarǵa jańa uǵym berýmen qatar.
Olardyń buryn alǵan bilimin de keneıtedi jáne ol oqýshylardyń emosıalyq kóńil - kúıine áser etedi. Sonyń áserinen zattar men qubylystardyń qasıetterin salystyra bilýge, aıyrmashylyǵy men uqsastaryn kóre bilýge daǵdylanady.
Sondyqtan muǵalim kórnekilikteri kórsetkende sózben baılanystyryp, tolyqtyryp otyrýy kerek. Sebebi kez kelgen kórneki qural jeke nárseni kórsetýge arnalady. Tabıǵat sýretteri arqyly adam balasynyń ómir shyndyǵyna tikeleı qatynasy ashylady. Qazirgi tańdaǵy kelesi problemalardyń biri bolyp tabylatyn ulttyq mádenıet úrdisterin órkenıetti ómirmen baılanystyryp tálim - tárbıege paıdalandym.
Kórnekiliktiń oqýshyǵa bereri.
1. Oqıtyn taqyrypty tereń túsinýge, negizgi túıinin ajyrata bilýge úıretedi.
2. Taqyrypty jeńil, tez túsinýge yqpal etedi.
3. Qaıtalaý kezinde alǵan bilimdi júıeleýge kómektesedi.
4. Pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrady.
Kórneki oqytý - aqyl - oıyn, logıkalyq oılaýdy damytý.
Sabaqqa tıimdi qoldanylǵan kórnekilik túrleri muǵalimniń túsindirip otyrǵan materıalyn oqýshylardyń asa zor iltıpatymen tańdap, jemisti meńgerýine yqpal etedi. Óıtkeni bastaýysh synyp oqýshylary aınaladaǵy kórgen nársege qyzyqqysh keledi.
Tez sergip, tapsyrmany jyldam, durys oryndaıdy.
Oılaý qabiletterin, izdenimpazdyǵyn arttyrady. Sózdik qorlaryn kóbeıtýge, óz oıyn júıelep baılanystyryp baıandaı bilýge, til baılyǵyn arttyrýǵa kóp septigin tıgizedi. Baıqampazdyǵy artady.
«Elimizdiń erteńi búgingi jas urpaqtyń qolynda, al jas urpaqtyń taǵdyry ustazdardyń qolynda» - dep, elbasymyz Nursultan Nazarbaev aıtqandaı qazirgi qoǵamymyzǵa bilimdi, tárbıeli, sanaly urpaqty tárbıelep daıyndaýda ár ustaz óz sheberligin shyńdap, shyǵarmashylyqpen jumys isteýge tıis.
«Ár bala bir juldyz,
Jarqyraýyna járdem ber» - degen naqyldy ustanyp, ár balanyń qalaǵan isin tańdaýǵa, óz oılaryn ashyq aıtýǵa, ózin erkin sezinýge, jalpy oılaý qabiletin damytýǵa múmkindik berýimiz kerek.
XX ǵasyrdyń basyndaǵy ulttyq oıshyldarymyzdyń biri Júsipbek Aımaýytov «Sabaq berý - úırenshikti jaı ǵana sheberlik emes, ol – jańany tabatyn óner» - degen eken.
Osy maqsattardy júzege asyrýdyń negizinde oqytýdyń jańa tehnologıasyn pedagog - ǵalymdar men respýblıka muǵalimderi jan - jaqty izdenip, oqýshynyń pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrýda bilim berýdiń tıimdi joldaryn qarastyryp, oqytýdyń jańa kóp nusqalyq qaǵıdasyn bekitti. Onyń ózine ońtaılysyn tańdaı bilýdi usyndy. Kez - kelgen tehnologıa muǵalimnen tereń teorıalyq bilim men úlken pedagogıkalyq sheberlik, jan - jaqty izdenis pen balanyń jan dúnıesin túsine biletin psıholog bolýdy talap etedi.
«Syn turǵysynan oılaý» tehnologıasynyń 60 - tan astam strategıalary bar:
Sonyń ishinde:
1. Toptastyrý
2. Venn dıagramsy
3. İshine - syrtyna
4. Dóńgelek ústel
5. Bes joldy ólen
6. Oı shaqyrý
7. Oı qozǵaý
8. Semantıkalyq karta taǵy basqada strategıalaryn sabaqtarymda paıdalanamyn.
Synı turǵydan oılaýdy qalyptastyrýda «Venn dıagramsyn», «Semantıkalyq kartany», «túrtip alý ádisin», pikirsaıysty, salystyrmaly oılaýdy, «eki túrli túsinikteme kúndelik» jumystaryn qoldanǵan jaǵdaıda, oqýshylar ne nárseniń bolsa da jaqsy, jaman jaǵyn salystyrý, neniń sapaly, sapasyz ekenin saralap, ózine, ómirge degen kózqaras qalyptastyra bastaıdy.
Taqyryp boıynsha syn turǵysynda oılaýdy suraq qoıý tásilderi arqyly damytamyn. Oqýshylar ózderine qoıylǵan suraqtar arqyly izdenedi, ıdeıalardy jınaqtaıdy, qorytady, taldaıdy. Meniń maqsatym - oqýshylardy oılaý salysynyń eń tómengi deńgeıinen joǵarǵy, tereń oılaý deńgeıine deıin kótermelep jetkizý. Bul oqýshy deńgeıin shyǵarmashylyq satyǵa kóteredi.
Sonyń nátıjesinde oqýshylar kez kelgen máseleni sheshýde synı oılaý turǵysynan kele otyryp, shyǵarmashylyq qatynas jasaýǵa daǵdylanady. Bul jumysty durys uıymdastyrǵan jaǵdaıda oqýshynyń óz damý deńgeıine sáıkes ony shyńdalyp, belgili jetistikterge jetedi:
1. Erkin oılaýǵa múmkindik beredi.
2. Aqyl - oıyn damytady.
3. Shyǵarmashylyq belsendiligin arttyrady.
4. Ujymdyq is - áreketke tárbıeleıdi.
5. Til baılyǵyn jetildiredi.
6. Jan - jaqty izdenýshiligin arttyrady.
7. Barlyq jumysty ózderi atqarýǵa ynta qoıady, belsendiligi joǵary bolady.
8. Alǵa qoıǵan maqsatty oryndaýǵa tyrysady, pikir aıtady.
Kórnekilik ádisteriniń tásilderi paıdalantyp kórnekiliktiń túrine qaraı ózgerip otyrady. Kórnekilik ádisteri arqyly oqýshylarǵa jańa uǵym berýmen qatar.
Olardyń buryn alǵan bilimin de keneıtedi jáne ol oqýshylardyń emosıalyq kóńil - kúıine áser etedi. Sonyń áserinen zattar men qubylystardyń qasıetterin salystyra bilýge, aıyrmashylyǵy men uqsastaryn kóre bilýge daǵdylanady.
Sondyqtan muǵalim kórnekilikteri kórsetkende sózben baılanystyryp, tolyqtyryp otyrýy kerek. Sebebi kez kelgen kórneki qural jeke nárseni kórsetýge arnalady. Tabıǵat sýretteri arqyly adam balasynyń ómir shyndyǵyna tikeleı qatynasy ashylady. Qazirgi tańdaǵy kelesi problemalardyń biri bolyp tabylatyn ulttyq mádenıet úrdisterin órkenıetti ómirmen baılanystyryp tálim - tárbıege paıdalandym.
Kórnekiliktiń oqýshyǵa bereri.
1. Oqıtyn taqyrypty tereń túsinýge, negizgi túıinin ajyrata bilýge úıretedi.
2. Taqyrypty jeńil, tez túsinýge yqpal etedi.
3. Qaıtalaý kezinde alǵan bilimdi júıeleýge kómektesedi.
4. Pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrady.
Kórneki oqytý - aqyl - oıyn, logıkalyq oılaýdy damytý.
Sabaqqa tıimdi qoldanylǵan kórnekilik túrleri muǵalimniń túsindirip otyrǵan materıalyn oqýshylardyń asa zor iltıpatymen tańdap, jemisti meńgerýine yqpal etedi. Óıtkeni bastaýysh synyp oqýshylary aınaladaǵy kórgen nársege qyzyqqysh keledi.
Tez sergip, tapsyrmany jyldam, durys oryndaıdy.
Oılaý qabiletterin, izdenimpazdyǵyn arttyrady. Sózdik qorlaryn kóbeıtýge, óz oıyn júıelep baılanystyryp baıandaı bilýge, til baılyǵyn arttyrýǵa kóp septigin tıgizedi. Baıqampazdyǵy artady.
«Elimizdiń erteńi búgingi jas urpaqtyń qolynda, al jas urpaqtyń taǵdyry ustazdardyń qolynda» - dep, elbasymyz Nursultan Nazarbaev aıtqandaı qazirgi qoǵamymyzǵa bilimdi, tárbıeli, sanaly urpaqty tárbıelep daıyndaýda ár ustaz óz sheberligin shyńdap, shyǵarmashylyqpen jumys isteýge tıis.
«Ár bala bir juldyz,
Jarqyraýyna járdem ber» - degen naqyldy ustanyp, ár balanyń qalaǵan isin tańdaýǵa, óz oılaryn ashyq aıtýǵa, ózin erkin sezinýge, jalpy oılaý qabiletin damytýǵa múmkindik berýimiz kerek.
You Might Also Like
