Syıymdylyq jáne kólem uǵymdaryn oqytý
Qyzylorda qalasy,
M.Mámetova atyndaǵy gýmanıtarlyq kolejdiń
matematıka páni oqytýshysy Gúljanat Sársen
Sabaq jospary
Páni: Bastaýysh klasta matematıkany oqytý ádistemesi
Sabaqtyń taqyryby: Syıymdylyq jáne kólem uǵymdaryn oqytý ádistemesi
Sabaqtyń maqsaty:
a) bilimdilik: kólem, syıymdylyq jáne olardyń ólshem birlikterin oqytý ádistemesin jetildirý, oqytýdyń mindetterin jáne ádistemesin tanystyrý, praktıkalyq jumystardy oryndaı alý, taqyryptar boıynsha berilgen esepterdi shyǵarý ádistemesin úıretý;
á) tárbıelik: oqýshyny saýattylyqqa, dáldikke, rettilikke, esepti ómirmen baılanystyra bilýge úıretý, bastaýysh synyp oqýshysy aldyndaǵy jaýapkershilikti sezine bilýge tárbıeleý, kópshilikpen birlese jumys isteýge baýlý;
b) damytýshylyq: oqýshynyń matematıkalyq oılaýyn, logıkalyq oılaý qabiletin, shyǵarmashylyǵyn, matematıkalyq tilde sóıleý sheberligin arttyrý;
v) kásibı: bolashaq bastaýysh synyp muǵalimi retinde taqyrypty tolyq túrde oqýshyǵa meńgerte alý biligin, oqýshymen qarym-qatynas daǵdylaryn qalyptastyrý.
Sabaqtyń tıpi: Jańa bilim berý sabaǵy
Sabaqtyń túri: Leksıa sabaq
Sabaqtyń kórnekiligi: «Matematıka. 3-synyp» úshin kórneki plakattar. Abdıkompanı, 2005, tapsyrmalar paraqshalary
Sabaqtyń ádis-tásili: oı qozǵaý, taldaý, túsindirmeli-ıllústratıvti, suraq-jaýap, tájirıbelik jumys, salystyrý, sáıkestikti tabý
Paıdalanylǵan ádebıetter:
1. Bantova M. A.Beltúkova G.V. Bastaýysh klasta matematıkany oqytý ádistemesi. A, «Mektep» 1978 j.
2. Ospanov T.Q. Qurmanalına Sh. Matematıkanyń bastaýysh kýrsyn oqytý ádistemesi. A, 1996 j.
3. Ospanov T.Q. Jańa býyn oqýlyqtary boıynsha bastaýysh synyptarda matematıkany oqytý ádistemesi. A, «Atamura» 2005 j.
4. Á. Aqpaeva, L. Lebedeva. Matematıka. 3-synyp. 2-bólim. Almatykitap, 2010
Sabaq barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi.
a) oqýshylarmen sálemdesý, túgeldeý;
á) dárisqana tazalyǵyn, bordyń, sýly súrtkishtiń bolýyn qadaǵalaý;
b) sabaqqa nazar aýdartý, sabaq maqsatyn kórsetý:
Búgingi sabaǵymyzdyń maqsaty – bastaýysh synypta oqytylatyn shamalardyń biri – syıymdylyq jáne kólem uǵymdarynyń oqytylý ádistemesin tanystyrý, taqyryp boıynsha praktıkalyq daǵdylarymyzdy jetildirý, bastaýysh synyp oqýshysyna syıymdylyq, kólem, olardyń ólshem birlikteri boıynsha jumystar oryndatýdy úırený
İİ. Jańa sabaqqa daıyndyq:
a) «Artyq fıgýrany tap» (oı qozǵaý, salystyrý)
Qorytyndy: munda artyq fıgýra – tekshe, sebebi ol kólemdi fıgýra, qalǵandary jazyq fıgýra.
á) 3 lıtrlik jáne 7 lıtrlik ydystardy qoldanyp, 5 l sýdy qalaı alýǵa bolady?
İİİ. Jańa taqyrypty túsindirý:
• Syıymdylyq jáne kólem uǵymdary
• Syıymdylyq pen kólemniń ólshem birlikteri
• Syıymdylyq pen kólemniń ólshem birlikteri arasyndaǵy baılanys (tájirıbelik jumys)
• Tekshe men tik buryshty paralelepıpedtiń kólemderin tabý erejeleri
İÚ. Jańa taqyryp boıynsha praktıkalyq tapsyrmalar oryndaý:
1. Oqýlyqpen jumys:
a) Tapsyrma: Kólem jáne syıymdylyq uǵymdarymen baılanysty taqyryptarǵa oqýlyq boıynsha taldaý jasa, dápterge jaz:
• Qandaı taqyryptar berilgen, qaı betterde?
1) 81-taqyryp. Kólemdi fıgýralar. 4-bet. Jańa taqyryppen baılanysty tapsyrmalar sany – 1
2) 102-taqyryp. Tiktórtburyshty paralelepıped jáne tekshe. Sannyń kýby. 51-bet. Jańa taqyryppen baılanysty tapsyrmalar sany – 3
3) 104-taqyryp. Dene kólemi. 57-bet. Jańa taqyryppen baılanysty tapsyrmalar sany – 3
4) 105-taqyryp. Kólemniń ólshem birlikteri. Tekshe men tiktórtburyshty paralelepıpedtiń kólemin tabý. 61-bet. Jańa taqyryppen baılanysty tapsyrmalar sany – 4
5) 106-taqyryp. Kólemniń ólshem birlikteriniń araqatynasy. 64-bet. Jańa taqyryppen baılanysty tapsyrmalar sany – 5.
6) 163-taqyryp. Perımetr. Aýdan. Kólem. 182-bet. Taqyryppen baılanysty tapsyrmalar sany – 1.
á) Matematıka. 3-synyp. 3-tapsyrma. 59-bet
• Tapsyrma: keste boıynsha esepter qurastyr jáne tómendegi suraqtarǵa jaýap ber:
1 bóshkeniń syıymdylyǵy Bóshkeniń sany Jalpy syıymdylyǵy
Birdeı---------------6 bóshke -----------------------80 l
? ---------------------- bóshke ------------------------300 l
• Tapsyrmany oryndaýy úshin oqýshy neni bilýi, ne isteı alýy kerek? Tapsyrmany oryndaǵan soń oqýshyda qandaı bilik, daǵdy qalyptastyrylady?
b) Matematıka. 3-synyp. 4-tapsyrma. 62-bet
• Tapsyrma: Esepti shyǵar jáne tómendegi suraqtarǵa jaýap ber:
Eger uzyndyǵy 50 m, eni 10 m, al tereńdigi 2 m bolsa, haýyzdyń kólemi qandaı?
Osy haýyz túbiniń aýdanyn esepte.
Haýyzdyń búıir qabyrǵalarynyń aýdandarynyń qosyndysyn esepte.
• Tapsyrmany oryndaýy úshin oqýshy neni bilýi, ne isteı alýy kerek? Tapsyrmany oryndaǵan soń oqýshyda qandaı bilik, daǵdy qalyptastyrylady?
2. Tájirıbelik jumys:
Oqýshylarǵa túrli tekshe qoldaryna beriledi. Olar syzǵysh arqyly teksheniń qyryn ólshep, onyń kólemin eseptep tabady.
Nátıjesi: oqýshylar alǵan teorıalyq bilimdi (teksheniń kólemin tabý erejesin) is júzinde qoldanyp úırenedi, qorytyndy shyǵara alady.
3. «Sáıkestikti tap» tapsyrmasyn orynda jáne tómendegi suraqtarǵa jaýap ber:
Teksheniń berilgen qyrlarynyń uzyndyqtaryn onyń bir jaǵynyń aýdanymen jáne teksheniń kólemimen sáıkestendir.
Bir jaǵynyń aýdany----------------Qyry ---------------- Kólemi
• Tapsyrmany oryndaýy úshin oqýshy neni bilýi, ne isteı alýy kerek? Tapsyrmany oryndaǵan soń oqýshyda qandaı bilik, daǵdy qalyptastyrylady?
4. Shamalardy oqytýǵa baılanysty test jumysy oryndalady.
1. Shamaǵa jatpaıtyn uǵym:
A) lıtr
V) aýdan
S) uzyndyq
D) massa
E) ýaqyt
2. Syzyqtyq ólshem birligi:
A) km
V) sm2
S) sm3
D) dm2
E) m3
3. Ydysqa quıylǵan suıyqtyqtyń kólemi uǵymyna sáıkes uǵym:
A) ydystyń syıymdylyǵy
V) ydystyń salmaǵy
S) kesindiniń uzyndyǵy
D) fıgýranyń aýdany
E) deneniń jyldamdyǵy
4. Parta betiniń uzyndyǵyn ólsheýge qolaıly ólshem birligi:
A) desımetr
V) mıllımetr
S) kılometr
D) metr
E) santımetr
5. Bólmeniń uzyndyǵy men enin ólsheýge qolaıly ólshem birligi:
A) metr
V) santımetr
S) mıllımetr
D) desımetr
E) kılometr
6. 1 lıtr sýdyń massasy:
A) 100 g
V) 10mg
S) 1 kg
D) 500 g
E) 10000 g
7. Qyry 4sm teksheniń kólemin tap:
A) 64 dm3
V) 16 sm3
S) 64 sm3
D) 4 sm3
E) 8 dm3
8. Kólemi 105 dm3 , uzyndyǵy 5dm, eni 3dm tik buryshty paralelepıpedtiń bıiktigin tap:
A) 5dm
V) 50sm
S) 7dm
D) 15dm
E) 3dm
9. Oqýlyqtaǵy bloknot sýreti neni bildiretin shartty belgi:
A) ártúrli tásilmen esepte
V) esep boıynsha órnek jaz
S) sabaqtyń bastalýy
D) izdeniske jeteleıtin tapsyrmalar
E) tıimdi tásilmen esepte
10. Ólshem birligine jatpaıtyn uǵym:
A) kılometr
V) ǵasyr
S) kólem
D) gektar
E) mınýt
5. Logıkalyq tapsyrma beriledi.
1. Qundary birdeı toǵyz kúmis teńge bar. Olardyń segiziniń salmaqtary birdeı de, bireýi basqalarynan jeńil. Bezben tarazyǵa eki ret qana tartý arqyly jalǵan kúmis teńgeni anyqtaý kerek.
2. Ákesi 46 jasta, balasy 10 jasta. Neshe jyldan keıin ákesiniń jasy balasynyń jasynan 2 ese úlken bolady?
Ú. Oqýshylardy baǵalaý:
Oqýshylar:
oqýlyqtaǵy esepterdi shyǵarýy
test jumysyn oryndaýy
logıkalyq tapsyrmalardy oryndaýy
sabaqtaǵy belsendiligi arqyly baǵalanady.
Úİ. Úıge tapsyrma berý:
6. Shyǵarmashylyq baǵytta: «Dene kólemi» taqyrybynda sabaq josparyn daıyndaý
7. Praktıkalyq baǵytta: 3-synyptyń matematıkasynan taqyrypqa baılanysty 10 esep jazyp, shyǵarý, taldaý
Úİİ. Sabaqty qorytyndylaý (refleksıa) :
• búgingi taqyryptan neni meńgergenderin pysyqtaý
• oqýshylardyń jetken jetistikteri men tolyqtyrýlar qajet etetin tustaryn atap ótý
• oqýshylardyń kóńil-kúılerine mán berý
• búgingi sabaqtan alǵan áserleri jóninde qysqasha oı bólisý
M.Mámetova atyndaǵy gýmanıtarlyq kolejdiń
matematıka páni oqytýshysy Gúljanat Sársen
Sabaq jospary
Páni: Bastaýysh klasta matematıkany oqytý ádistemesi
Sabaqtyń taqyryby: Syıymdylyq jáne kólem uǵymdaryn oqytý ádistemesi
Sabaqtyń maqsaty:
a) bilimdilik: kólem, syıymdylyq jáne olardyń ólshem birlikterin oqytý ádistemesin jetildirý, oqytýdyń mindetterin jáne ádistemesin tanystyrý, praktıkalyq jumystardy oryndaı alý, taqyryptar boıynsha berilgen esepterdi shyǵarý ádistemesin úıretý;
á) tárbıelik: oqýshyny saýattylyqqa, dáldikke, rettilikke, esepti ómirmen baılanystyra bilýge úıretý, bastaýysh synyp oqýshysy aldyndaǵy jaýapkershilikti sezine bilýge tárbıeleý, kópshilikpen birlese jumys isteýge baýlý;
b) damytýshylyq: oqýshynyń matematıkalyq oılaýyn, logıkalyq oılaý qabiletin, shyǵarmashylyǵyn, matematıkalyq tilde sóıleý sheberligin arttyrý;
v) kásibı: bolashaq bastaýysh synyp muǵalimi retinde taqyrypty tolyq túrde oqýshyǵa meńgerte alý biligin, oqýshymen qarym-qatynas daǵdylaryn qalyptastyrý.
Sabaqtyń tıpi: Jańa bilim berý sabaǵy
Sabaqtyń túri: Leksıa sabaq
Sabaqtyń kórnekiligi: «Matematıka. 3-synyp» úshin kórneki plakattar. Abdıkompanı, 2005, tapsyrmalar paraqshalary
Sabaqtyń ádis-tásili: oı qozǵaý, taldaý, túsindirmeli-ıllústratıvti, suraq-jaýap, tájirıbelik jumys, salystyrý, sáıkestikti tabý
Paıdalanylǵan ádebıetter:
1. Bantova M. A.Beltúkova G.V. Bastaýysh klasta matematıkany oqytý ádistemesi. A, «Mektep» 1978 j.
2. Ospanov T.Q. Qurmanalına Sh. Matematıkanyń bastaýysh kýrsyn oqytý ádistemesi. A, 1996 j.
3. Ospanov T.Q. Jańa býyn oqýlyqtary boıynsha bastaýysh synyptarda matematıkany oqytý ádistemesi. A, «Atamura» 2005 j.
4. Á. Aqpaeva, L. Lebedeva. Matematıka. 3-synyp. 2-bólim. Almatykitap, 2010
Sabaq barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi.
a) oqýshylarmen sálemdesý, túgeldeý;
á) dárisqana tazalyǵyn, bordyń, sýly súrtkishtiń bolýyn qadaǵalaý;
b) sabaqqa nazar aýdartý, sabaq maqsatyn kórsetý:
Búgingi sabaǵymyzdyń maqsaty – bastaýysh synypta oqytylatyn shamalardyń biri – syıymdylyq jáne kólem uǵymdarynyń oqytylý ádistemesin tanystyrý, taqyryp boıynsha praktıkalyq daǵdylarymyzdy jetildirý, bastaýysh synyp oqýshysyna syıymdylyq, kólem, olardyń ólshem birlikteri boıynsha jumystar oryndatýdy úırený
İİ. Jańa sabaqqa daıyndyq:
a) «Artyq fıgýrany tap» (oı qozǵaý, salystyrý)
Qorytyndy: munda artyq fıgýra – tekshe, sebebi ol kólemdi fıgýra, qalǵandary jazyq fıgýra.
á) 3 lıtrlik jáne 7 lıtrlik ydystardy qoldanyp, 5 l sýdy qalaı alýǵa bolady?
İİİ. Jańa taqyrypty túsindirý:
• Syıymdylyq jáne kólem uǵymdary
• Syıymdylyq pen kólemniń ólshem birlikteri
• Syıymdylyq pen kólemniń ólshem birlikteri arasyndaǵy baılanys (tájirıbelik jumys)
• Tekshe men tik buryshty paralelepıpedtiń kólemderin tabý erejeleri
İÚ. Jańa taqyryp boıynsha praktıkalyq tapsyrmalar oryndaý:
1. Oqýlyqpen jumys:
a) Tapsyrma: Kólem jáne syıymdylyq uǵymdarymen baılanysty taqyryptarǵa oqýlyq boıynsha taldaý jasa, dápterge jaz:
• Qandaı taqyryptar berilgen, qaı betterde?
1) 81-taqyryp. Kólemdi fıgýralar. 4-bet. Jańa taqyryppen baılanysty tapsyrmalar sany – 1
2) 102-taqyryp. Tiktórtburyshty paralelepıped jáne tekshe. Sannyń kýby. 51-bet. Jańa taqyryppen baılanysty tapsyrmalar sany – 3
3) 104-taqyryp. Dene kólemi. 57-bet. Jańa taqyryppen baılanysty tapsyrmalar sany – 3
4) 105-taqyryp. Kólemniń ólshem birlikteri. Tekshe men tiktórtburyshty paralelepıpedtiń kólemin tabý. 61-bet. Jańa taqyryppen baılanysty tapsyrmalar sany – 4
5) 106-taqyryp. Kólemniń ólshem birlikteriniń araqatynasy. 64-bet. Jańa taqyryppen baılanysty tapsyrmalar sany – 5.
6) 163-taqyryp. Perımetr. Aýdan. Kólem. 182-bet. Taqyryppen baılanysty tapsyrmalar sany – 1.
á) Matematıka. 3-synyp. 3-tapsyrma. 59-bet
• Tapsyrma: keste boıynsha esepter qurastyr jáne tómendegi suraqtarǵa jaýap ber:
1 bóshkeniń syıymdylyǵy Bóshkeniń sany Jalpy syıymdylyǵy
Birdeı---------------6 bóshke -----------------------80 l
? ---------------------- bóshke ------------------------300 l
• Tapsyrmany oryndaýy úshin oqýshy neni bilýi, ne isteı alýy kerek? Tapsyrmany oryndaǵan soń oqýshyda qandaı bilik, daǵdy qalyptastyrylady?
b) Matematıka. 3-synyp. 4-tapsyrma. 62-bet
• Tapsyrma: Esepti shyǵar jáne tómendegi suraqtarǵa jaýap ber:
Eger uzyndyǵy 50 m, eni 10 m, al tereńdigi 2 m bolsa, haýyzdyń kólemi qandaı?
Osy haýyz túbiniń aýdanyn esepte.
Haýyzdyń búıir qabyrǵalarynyń aýdandarynyń qosyndysyn esepte.
• Tapsyrmany oryndaýy úshin oqýshy neni bilýi, ne isteı alýy kerek? Tapsyrmany oryndaǵan soń oqýshyda qandaı bilik, daǵdy qalyptastyrylady?
2. Tájirıbelik jumys:
Oqýshylarǵa túrli tekshe qoldaryna beriledi. Olar syzǵysh arqyly teksheniń qyryn ólshep, onyń kólemin eseptep tabady.
Nátıjesi: oqýshylar alǵan teorıalyq bilimdi (teksheniń kólemin tabý erejesin) is júzinde qoldanyp úırenedi, qorytyndy shyǵara alady.
3. «Sáıkestikti tap» tapsyrmasyn orynda jáne tómendegi suraqtarǵa jaýap ber:
Teksheniń berilgen qyrlarynyń uzyndyqtaryn onyń bir jaǵynyń aýdanymen jáne teksheniń kólemimen sáıkestendir.
Bir jaǵynyń aýdany----------------Qyry ---------------- Kólemi
• Tapsyrmany oryndaýy úshin oqýshy neni bilýi, ne isteı alýy kerek? Tapsyrmany oryndaǵan soń oqýshyda qandaı bilik, daǵdy qalyptastyrylady?
4. Shamalardy oqytýǵa baılanysty test jumysy oryndalady.
1. Shamaǵa jatpaıtyn uǵym:
A) lıtr
V) aýdan
S) uzyndyq
D) massa
E) ýaqyt
2. Syzyqtyq ólshem birligi:
A) km
V) sm2
S) sm3
D) dm2
E) m3
3. Ydysqa quıylǵan suıyqtyqtyń kólemi uǵymyna sáıkes uǵym:
A) ydystyń syıymdylyǵy
V) ydystyń salmaǵy
S) kesindiniń uzyndyǵy
D) fıgýranyń aýdany
E) deneniń jyldamdyǵy
4. Parta betiniń uzyndyǵyn ólsheýge qolaıly ólshem birligi:
A) desımetr
V) mıllımetr
S) kılometr
D) metr
E) santımetr
5. Bólmeniń uzyndyǵy men enin ólsheýge qolaıly ólshem birligi:
A) metr
V) santımetr
S) mıllımetr
D) desımetr
E) kılometr
6. 1 lıtr sýdyń massasy:
A) 100 g
V) 10mg
S) 1 kg
D) 500 g
E) 10000 g
7. Qyry 4sm teksheniń kólemin tap:
A) 64 dm3
V) 16 sm3
S) 64 sm3
D) 4 sm3
E) 8 dm3
8. Kólemi 105 dm3 , uzyndyǵy 5dm, eni 3dm tik buryshty paralelepıpedtiń bıiktigin tap:
A) 5dm
V) 50sm
S) 7dm
D) 15dm
E) 3dm
9. Oqýlyqtaǵy bloknot sýreti neni bildiretin shartty belgi:
A) ártúrli tásilmen esepte
V) esep boıynsha órnek jaz
S) sabaqtyń bastalýy
D) izdeniske jeteleıtin tapsyrmalar
E) tıimdi tásilmen esepte
10. Ólshem birligine jatpaıtyn uǵym:
A) kılometr
V) ǵasyr
S) kólem
D) gektar
E) mınýt
5. Logıkalyq tapsyrma beriledi.
1. Qundary birdeı toǵyz kúmis teńge bar. Olardyń segiziniń salmaqtary birdeı de, bireýi basqalarynan jeńil. Bezben tarazyǵa eki ret qana tartý arqyly jalǵan kúmis teńgeni anyqtaý kerek.
2. Ákesi 46 jasta, balasy 10 jasta. Neshe jyldan keıin ákesiniń jasy balasynyń jasynan 2 ese úlken bolady?
Ú. Oqýshylardy baǵalaý:
Oqýshylar:
oqýlyqtaǵy esepterdi shyǵarýy
test jumysyn oryndaýy
logıkalyq tapsyrmalardy oryndaýy
sabaqtaǵy belsendiligi arqyly baǵalanady.
Úİ. Úıge tapsyrma berý:
6. Shyǵarmashylyq baǵytta: «Dene kólemi» taqyrybynda sabaq josparyn daıyndaý
7. Praktıkalyq baǵytta: 3-synyptyń matematıkasynan taqyrypqa baılanysty 10 esep jazyp, shyǵarý, taldaý
Úİİ. Sabaqty qorytyndylaý (refleksıa) :
• búgingi taqyryptan neni meńgergenderin pysyqtaý
• oqýshylardyń jetken jetistikteri men tolyqtyrýlar qajet etetin tustaryn atap ótý
• oqýshylardyń kóńil-kúılerine mán berý
• búgingi sabaqtan alǵan áserleri jóninde qysqasha oı bólisý
You Might Also Like
