InfoHub Logo

Ashyq sabaq

Taqyryby: Súıikti ájeler men atalar.
Maqsaty:
1. Oqýshylardy ata – anany qadirleýge, úlkenge qurmet, kishige izet kórsetýge tárbıeleý.
2. Oqýshylar boıyndaǵy adamgershilik qasıetteri, meıirimdilikti, qaıyrymdylyqty,
qamqorlyqty, kishipeıildilikti damytý.
3. Oqýshylarǵa qarıalar jóninde, olardyń bizge qaldyratyn bataly sózderi men isteri jóninde maǵlumat berý.
4. Halqynyń salt – dástúrinen nár alýǵa, ınabattylyqqa tárbıeleý.
Kórnekiligi: tárbıe saǵatynyń taqyryby, sýretter, úntaspa, kitaptar.

Barysy:
İ. Uıymdastyrý bólimi
- Sálemetsizder me balalar, ata - ájeler! Qane balalar, barlyǵymyz qolymyzdy júrek tusyna qoıyp, typ - tynysh turyp Qazaqstan Respýblıkasynyń ánuranyn tyńdaımyz.
- QR Memlekettik ánuranyn oryndaý
İİ. Negizgi bólim
Júz deımiz – aý!
Sóz bolyp pa so – daǵy!
Tek sol úshin jazbas edim odany.
Qarıa ma?
Qarıa ol
Qartaımas
Jas júrek pen dana bastyń odaǵy – dep jerles aqynymyz Qadyr aǵa jyrlaǵandaı qarıalar máńgi baqı bizdiń júregimizde júredi. Biz olardy ulǵaıǵan jasy úshin emes, kópti kórgen basy úshin qurmet tutýymyz qajet.
- Balalar, 1 - Qazan qarttar kúni dep belgilengen. Osy merekelerińizben sizderdi asyl jandy ájeler men atalarymyzdy quttyqtaımyz. Qart adamdardy madaqtap, máńgi este saqtaý ósip kele jatqan jastardyń mindeti. Ol kisilerdi umytpaı, aqyldaryn tyńdap, kómektesý bárimizdiń mindetimiz. Osy kúnge arnap búgingi tárbıe saǵatymyz - Qarıalar kúnine «Súıikti ájeler men atalar» degen taqyrypta ótpek.
- Qane kim aıtady ata degen kim ózi? (ákemizdiń ákesi, anamyzdyń ákesi)
- Áje degen kim bolady endeshe? (ákemizdiń anasy, anamyzdyń anasy)
- Tamasha! Durys aıtasyzdar, bizdiń ájelerimizge, atalarymyzǵa arnap jattaǵan taqpaqtarymyz bar qane tyńdaıyq:
Meni jaqsy kóredi,
Kúndeı kúlip keledi,
Kóp ertegi biledi,
Maǵan aıtyp beredi.
Álpeshtegen aıalaǵan,
Aq sút bergen apataıym.
Sálem jazyp búgin saǵan,
Meıramyn men quttyqtaımyn.
Ana – bulaq,
Bala jaǵasyndaǵy quraq.
Qarıalardy ardaqtap ótseń, qurmetteseń,
Qartaıǵanda seni de eter izet.
Kóp jasaǵan qarıa -
Aqyly teńiz darıa.
Kóp ónege sózi bar,
Sózi – soqpaq, sózi – nár.
Ata salty ardaqty,
Árbir sózi salmaqty.
Sol sózderdi uqpasań,
Tistersiń bir kún barmaqty.
Atam meniń ámanda,
Ádepti jan bol degen
Atam sózi sanamda,
Jasy úlkenge jol berem.
Aldyn orap kisiniń,
Kesip ótpe kóldeneń
İzetimen kishiniń
Sálemdesip qol berem Ata – anańdy qurmetteseń,
Sende jaqsylyq ıgilik kóresiń
Atańa ne qylsań, aldyńa sol keler
Ata – báıterek,
Bala – japyraq
Áke – asqar taý,
- Rahmet, balalar, qurmetti ata - ájelerimiz daıyndyq tobynyń uldarynyń oryndaýynda:
Aq ájem
Óziń meni ósirgen,
Aınalaıyn aq ájem.
Tentek bolsam keshirgen
Shóldediń be, dana ájem?

Shaı qaınatyp keleıin,
Sheker salyp, jan ájem.
Ózim quıyp bereıin.
Baldaı tátti bal ájem. /2ret.

- Kim de kimniń úıinde qartaıyp otyrǵan áke - sheshesi nemese atasy men ájesi sekildi qymbatty «qonaǵy» bolsa, ol - úıine olardan artyq qudaıdyń qurmetti ókili keledi dep oılamasyn, eger úıdiń ıesi olarǵa durys qarap, qamqorlyq jasasa, qartaıǵan ata - anasy onyń otbasynyń quty bolyp tabylady.
Qart kisini qut - bereke dep tanysaq - ol urpaq kóregendigi. Urpaǵy qurmettegen ata - ana ár kezde de baqytty.
- Olaı bolsa biz ata - áje, áke - sheshe týraly jattaǵan maqal - mátelderimizdi aıtsaq qalaı qaraısyzdar?
1 - oqýshy: Úlkenge únemi sálem ber.
2 - oqýshy: Úlkenge qarsy shyqpa
3 - oqýshy: Úlkenniń batasyn qabyl al.
4 - oqýshy: Úlken kisini renjitpe.
5 - oqýshy: Aýylyńda qarıa bolsa,
Jazyp qoıǵan hatpen teń.
6 - oqýshy: Kári, káriniń sózi – dári.
7 - oqýshy: Aqyldy qarıa – aǵyp jatqan darıa.
8 - oqýshy: Ótken menen ketkendi,
Kóp jasaǵan qart biler.
- Jaraısyńdar, jaqsy da, naqyl da, asyl sózderdi tyńdap kóp oı túıgen bolarmyz dep oılaımyn.
- Mine aıtyp jatyrmyz «Úlkenderdi qurmette, syıla, meıirimdi bol!» - dep aıtyp jatyrmyz, osy sózderdi ózderińiz qalaı túsinesizder aıtyńyzdarshy? (oqýshylardyń jaýaby)
Ia, durys aıtasyzdar qurmet, izet, meıirimdilik degen sózdiń maǵynasy osy. Káriliktiń óziniń sáni – máni bar. Ata - anaǵa ne isteseń, aldyńa sol qaıtady. Dúnıe kezek. Sen ómir boıy jas bolyp turmaısyń. Sen ata - anańdy syılasań, seniń balalaryń da qartaıǵanda ózińdi aıalap kútip, baǵyp - qaǵatyn bolady.

(balalar barlyǵy birge aıta otyryp qoldan jasaǵan syılyqtaryn beredi)
Quttyqtaımyz meıramyńmen atalar!
Ár kúlgeniń bizge baqyt sanalar
Eńbegińdi esh etpeıtin ómirde
Eliń, jurtyń, ul men qyzyń baǵalar
Ana meıir kún kózimen para - par
Tula boıǵa qýat bolyp taralar
Ómirime shýaq shashyp árqashan
Kóp jasańdar atalar men analar!

İİİ. Qorytyndy bólim.
- Balalar, bata degen ne?
- Batany kim beredi?
-«Úlkennen bata alýǵa asyq!» dep aıtyp jatady osy naqyl sózdi qalaı túsinesizder? Tamasha, balalar, olaı bolsa, qazir, osy jerde otyrǵan jasy úlken atamyz shyǵyp bolashaq azamattarymyzǵa batańyzdy berseńiz dep ótinemiz.

«Sabaǵyńdy oqy beske,
Jaqsylyǵyń jetsin kópke.
Úıiniń qýanyshy bol,
Baýyryńnyń jubanyshy bol.
Senimin aqta úlkenderdiń,
Túlesin kóktep mekeniń!»

- Qurmetti oqýshylar, qarıalardy tek qarıalar kúni eske almaıyq, árqashan jadymyzda júrsiń. Ata – ana ardaqtaıyq, qurmetteıik. Dúnıeniń qaı shetinde júrseńiz de umytpaǵaısyzdar.
Ózgergen ne?
Adam ba? Álde zaman ba?
Ata – anaǵa degen paryz qalmaǵan ba, adamda,
Eı, adamdar!
Qurmetteńder úlkendi
Odan eshkim kem bolǵan joq ǵalamda!- dep búgingi tárbıe saǵatymyz aıaqtalady.
Kelip qatysqandaryńyzǵa kóp rahmet, kelesi júzdeskenshe saý - salamat bolaıyq!