Tańnyń atýy
Aqmola oblysy, Ereımentaý aýdany,
Ajy negizgi mektebiniń bastaýysh synyp muǵalimi
Serikbaeva Gúlshat Esengeldiqyzy
Ádebıettik oqý 3 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Tańnyń atýy
Maqsaty: Balanyń sózdik qoryn, sóz baılyǵyn qoldana otyryp, mátinniń maǵynasyn durys túsinip oqýyna jaǵdaı jasaý.
Oqýshynyń ózindik oıyn erkin jetkize bilýine daǵdylandyrý.
Tabıǵatty taný, ony qasterleý, únin estip tyńdaýǵa degen qyzyǵýshylyqtaryn oıatyp, qorǵaı bilýge tárbıeleý.
Ádister: áńgimelesý, áńgimeleý, suraq - jaýap, túsindirý, oqýlyqpen jumys, taldaý.
Kórnekilik: sýretter, fotosýretter.
Sabaqtyń barysy:
1. Shattyq sheńberi:
- Sálemetsińder me, meniń dostarym! Men sendermen kezdeskenime qýanyshtymyn. Kelińder, búgin bir - birimizben ádettegiden ózgeshe, erekshe sálemdesip kóreıik. «Sálemsiń be» dep birin daýystap, ekinshin – áýendetip, úshinshin – sybyrlap jáne t. s. s. usynady.
2. Úı jumysyn tekserý. Suraq - jaýap
1. Eki jazýshynyń shyǵarmasy qatar berilip otyr, nelikten?
2. Eki shyǵarmada da jyldyń qaı mezgili sýrettelgen? Ony neden ańǵardyń?
3. Shildedegi aýa - raıy týraly qaı shyǵarmada sóz bolady? S. Muqanov jaz tabıǵatynyń sýretin nege teńeıdi?
4. Eki shyǵarmany paıdalanyp, shilde aıy týraly áńgimeleý.
3. Tynyshtyq sáti.
Yńǵaılanyp otyryńdar. Men senderdi «tynyshtyq sáti» á lemine
shaqyramyn. Kózdi jumýǵa bolady. Men senderdi saıahat jasaýǵa shaqyramyn. Kózderińniń aldyna elestetińder, biz bıik taýǵa shyǵýǵa baramyz (tynys alý). Ashyq kún óziniń altyn shýaqtarymen taýǵa baratyn joldy nurlandyryp tur. Biz qýanyshpen júrip baramyz (tynys alý). Jolda ádemi gúlder, aǵashtar kezdesedi. Olarǵa súısine qarap, biz alǵa jyljyp baramyz (tynys alý). Biz bul taýǵa dosymyzben keldik. Taýǵa kóterilýge biz bir - birimizge kómektestik. Biz erekshe bir qamqorlyqpen bir - birimizge qoldarymyzdy sozdyq. Qasynda dosyń bolǵany qýanyshty (tynys alý). Bir - birlerińniń qoldaryńdy qysyńdar. Dos qolynyń jylylyǵyn este saqta (tynys alý). Qazir biz óz synybymyzǵa qaıta oralamyz. Kún óz shýaǵymen mektebimizge barar joldy nurlandyryp tur. Biz baqytty, qýanyshty bolyp kele jatyrmyz. Esikten kirip turmyz. Partaǵa otyramyz. Endi kózdi ashamyz. Jaraısyńdar!
4. Áńgimeleseıik.
Sender tańnyń atqanyn kórdińder me?
Tań tórt qubylystyń qaı jaǵynan atady?
Tań atyp kele jatqanda neni baıqaýǵa bolady?
Tań atarda juldyzdar qaıtedi?
1941 j. tańǵy saǵat 4. 00 - de 22 - shi maýsymda
Uly Otan soǵysynyń bastalǵany jaıynda aıta ketý kerek.
5. Sýretter kórmesi.
Qazir biz sýretter kórmesine saıahatqa shyǵamyz. Tabıǵatta tańqalarlyq neshe túrli qubylystar bolady. Sonyń biri tańnyń atýy. Sýretterge tamashalap qaraımyz.
6. Oqýlyqpen jumys
- Avtorǵa sholý.
- Mátindi mánerlep oqý, taldaý.
- Mátinnen samal, aýa, Sholpan juldyzy
sózderine teńeýlerdi tabý.
- Qandaı juldyz týraly aıtylǵan?
7. Qyzyqty habarlama.
Ótken sabaqta «Aı men Kún» týraly
qyzyqty áńgime aıtylǵan. Búgin «Sholpan – Aı qyzy» atty qyzyqty aspandaǵy oqıǵalar týraly aıtqym keledi.
8. Jaǵdaıatty taldaý.
Al, endi biz jerge qonaqqa keleıik. Tań atqan kezde álemdegi barlyq tirshilik, oıanady. Sonyń biri ósimdik. Ósimdikterdi renjitkende daýys shyǵara almaıdy, qashyp kete almaıdy. Ósimdik únsiz sý suraıdy. Olar barlyǵyn sezedi jáne túsinedi.
Osy aıtqandy ǵalymdar tájirıbe jasap dáleldegen. Olar aǵashtyń ózegine aıryqsha sezgish apparat qoıyp, mynadaı tájirıbe jasady: aldymen aǵashty ósirgen, kútip - baptap qyz týraly áńgime aıtty jáne jaqsy kórip jaımen sóılesti, sodan keıin qatty aıqaılap sóılep ursa bastady. Osy kezde qyzyq jaǵdaı boldy. Ǵalymdar eksperıment basynda apparattan birqalypty túzý jáne ırek syzyqtardy kórdi, al keıin jaman qatty sózder aıta bastaǵan kezde apparatta aranyń sýreti kórine bastady. Ǵalymdar óz kózderine ózderi senbedi. Endi basqasha jasady. Aldymen maqtady, sodan soń urysty. Apparat aldymen toqtap qaldy, keıin jumys istedi. Olar endi úlken tisti aralardyń sýretin kórdi. Suraq: Olar tájirıbe arqyly neni túsindi?
9. Hat jazý.
Kúnge arnap hat jazý.
10. Sabaqty bekitý.
Oqyǵan mátinniń mazmuny boıynsha tapsyrmalar oryndaý.
1 qatar: Tústi qaǵazdan tabıǵatty japsyrmalaý.
2 qatar: Tústi boıaýmen tańdy beınelep salý.
3 qatar: Ermeksazdan mátindegi keıipkerlerdi músindeý.
11. Baǵalaý. Úıge tapsyrma.
12. «Júrekten - júrekke» sheńberi.
«Búgingi kúnge myń alǵys» dep kezektep raqmetimizdi aıtyp sheńber quramyz.
Ajy negizgi mektebiniń bastaýysh synyp muǵalimi
Serikbaeva Gúlshat Esengeldiqyzy
Ádebıettik oqý 3 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Tańnyń atýy
Maqsaty: Balanyń sózdik qoryn, sóz baılyǵyn qoldana otyryp, mátinniń maǵynasyn durys túsinip oqýyna jaǵdaı jasaý.
Oqýshynyń ózindik oıyn erkin jetkize bilýine daǵdylandyrý.
Tabıǵatty taný, ony qasterleý, únin estip tyńdaýǵa degen qyzyǵýshylyqtaryn oıatyp, qorǵaı bilýge tárbıeleý.
Ádister: áńgimelesý, áńgimeleý, suraq - jaýap, túsindirý, oqýlyqpen jumys, taldaý.
Kórnekilik: sýretter, fotosýretter.
Sabaqtyń barysy:
1. Shattyq sheńberi:
- Sálemetsińder me, meniń dostarym! Men sendermen kezdeskenime qýanyshtymyn. Kelińder, búgin bir - birimizben ádettegiden ózgeshe, erekshe sálemdesip kóreıik. «Sálemsiń be» dep birin daýystap, ekinshin – áýendetip, úshinshin – sybyrlap jáne t. s. s. usynady.
2. Úı jumysyn tekserý. Suraq - jaýap
1. Eki jazýshynyń shyǵarmasy qatar berilip otyr, nelikten?
2. Eki shyǵarmada da jyldyń qaı mezgili sýrettelgen? Ony neden ańǵardyń?
3. Shildedegi aýa - raıy týraly qaı shyǵarmada sóz bolady? S. Muqanov jaz tabıǵatynyń sýretin nege teńeıdi?
4. Eki shyǵarmany paıdalanyp, shilde aıy týraly áńgimeleý.
3. Tynyshtyq sáti.
Yńǵaılanyp otyryńdar. Men senderdi «tynyshtyq sáti» á lemine
shaqyramyn. Kózdi jumýǵa bolady. Men senderdi saıahat jasaýǵa shaqyramyn. Kózderińniń aldyna elestetińder, biz bıik taýǵa shyǵýǵa baramyz (tynys alý). Ashyq kún óziniń altyn shýaqtarymen taýǵa baratyn joldy nurlandyryp tur. Biz qýanyshpen júrip baramyz (tynys alý). Jolda ádemi gúlder, aǵashtar kezdesedi. Olarǵa súısine qarap, biz alǵa jyljyp baramyz (tynys alý). Biz bul taýǵa dosymyzben keldik. Taýǵa kóterilýge biz bir - birimizge kómektestik. Biz erekshe bir qamqorlyqpen bir - birimizge qoldarymyzdy sozdyq. Qasynda dosyń bolǵany qýanyshty (tynys alý). Bir - birlerińniń qoldaryńdy qysyńdar. Dos qolynyń jylylyǵyn este saqta (tynys alý). Qazir biz óz synybymyzǵa qaıta oralamyz. Kún óz shýaǵymen mektebimizge barar joldy nurlandyryp tur. Biz baqytty, qýanyshty bolyp kele jatyrmyz. Esikten kirip turmyz. Partaǵa otyramyz. Endi kózdi ashamyz. Jaraısyńdar!
4. Áńgimeleseıik.
Sender tańnyń atqanyn kórdińder me?
Tań tórt qubylystyń qaı jaǵynan atady?
Tań atyp kele jatqanda neni baıqaýǵa bolady?
Tań atarda juldyzdar qaıtedi?
1941 j. tańǵy saǵat 4. 00 - de 22 - shi maýsymda
Uly Otan soǵysynyń bastalǵany jaıynda aıta ketý kerek.
5. Sýretter kórmesi.
Qazir biz sýretter kórmesine saıahatqa shyǵamyz. Tabıǵatta tańqalarlyq neshe túrli qubylystar bolady. Sonyń biri tańnyń atýy. Sýretterge tamashalap qaraımyz.
6. Oqýlyqpen jumys
- Avtorǵa sholý.
- Mátindi mánerlep oqý, taldaý.
- Mátinnen samal, aýa, Sholpan juldyzy
sózderine teńeýlerdi tabý.
- Qandaı juldyz týraly aıtylǵan?
7. Qyzyqty habarlama.
Ótken sabaqta «Aı men Kún» týraly
qyzyqty áńgime aıtylǵan. Búgin «Sholpan – Aı qyzy» atty qyzyqty aspandaǵy oqıǵalar týraly aıtqym keledi.
8. Jaǵdaıatty taldaý.
Al, endi biz jerge qonaqqa keleıik. Tań atqan kezde álemdegi barlyq tirshilik, oıanady. Sonyń biri ósimdik. Ósimdikterdi renjitkende daýys shyǵara almaıdy, qashyp kete almaıdy. Ósimdik únsiz sý suraıdy. Olar barlyǵyn sezedi jáne túsinedi.
Osy aıtqandy ǵalymdar tájirıbe jasap dáleldegen. Olar aǵashtyń ózegine aıryqsha sezgish apparat qoıyp, mynadaı tájirıbe jasady: aldymen aǵashty ósirgen, kútip - baptap qyz týraly áńgime aıtty jáne jaqsy kórip jaımen sóılesti, sodan keıin qatty aıqaılap sóılep ursa bastady. Osy kezde qyzyq jaǵdaı boldy. Ǵalymdar eksperıment basynda apparattan birqalypty túzý jáne ırek syzyqtardy kórdi, al keıin jaman qatty sózder aıta bastaǵan kezde apparatta aranyń sýreti kórine bastady. Ǵalymdar óz kózderine ózderi senbedi. Endi basqasha jasady. Aldymen maqtady, sodan soń urysty. Apparat aldymen toqtap qaldy, keıin jumys istedi. Olar endi úlken tisti aralardyń sýretin kórdi. Suraq: Olar tájirıbe arqyly neni túsindi?
9. Hat jazý.
Kúnge arnap hat jazý.
10. Sabaqty bekitý.
Oqyǵan mátinniń mazmuny boıynsha tapsyrmalar oryndaý.
1 qatar: Tústi qaǵazdan tabıǵatty japsyrmalaý.
2 qatar: Tústi boıaýmen tańdy beınelep salý.
3 qatar: Ermeksazdan mátindegi keıipkerlerdi músindeý.
11. Baǵalaý. Úıge tapsyrma.
12. «Júrekten - júrekke» sheńberi.
«Búgingi kúnge myń alǵys» dep kezektep raqmetimizdi aıtyp sheńber quramyz.