InfoHub Logo

Úıretedi kim oǵan ana tilin
Qyzǵaldaqtaı atylǵan qara túrin,
Ata-ananyń degendeı qanatymyn.
Sen ekeýiń sóıleısiń basqa tilde,
Úıretedi kim oǵan ana tilin?
Sol emes pe kúni-túni qaraıtynyń?
Baqytyna ómirińniń balaıtynyń.
İnim, óziń sóıleısiń, basqa tilde,
Úıretedi kim oǵan Abaı tilin?
Ol da ózińdeı degbirsiz kútti ár kúnin,
Er jetken soń ómirdiń quptar qunyn.
Basqa tilde sóıleısiń inim óziń,
Úıretedi kim oǵan Muhtar tilin?
Úıretedi kim oǵan qazaq tilin?
Erkin qustaı elim de azat búgin.
Jamanbyz ba sonsha biz, oılashy óziń,
Shylaýynda keterdeı boz attynyń.
Saǵan aıtam qazaqtyń qara kózi,
Bastaldy ǵoı zamannyń jańa kezi.
Úıret oǵan óz tilin, ana tilin,
Basqa tildi úırenip alady ózi.

Tumanbaı Moldaǵalıev

*** *** *** ***

Ana tili
Ana! - desem ana tili oıǵa oralar. 
Baladaı qýanarsyń toıǵa barar. 
Tyńdasań kóne ańyzdan kórkem naqyl 
Oljam da qanjyǵama baılap alar. 

Tere bilsek bir -bir aýyz qara óleń, 
Neshe mıllıon injý-marjan shamamen?! 
Qansha gúlden -qazaq tili baqshasy, 
Qandaı dana ólsher qandaı baǵamen?! 

Erke til, erkeletkish tilim kenim: 
Erkejan, aınalaıyn, kúnim meniń, 
Aq botam, qońyr qozym, altyn aıym, 
Qansha ret júrek tolqyp, súıingeniń! 

Ana tilim yrysty ma, kundy ma? 
Dep suramas, tegin bilgen suńǵyla. 
Týǵan tilde as qaıyrǵan saıyn da, 
Oqyǵandaı serpilip qal bir duǵa. 

Shulǵytar orys tildi Oljastardy, 
Jarqyrat qazaq tili almastaryn. 
Halqyna olja salǵan aıta alady, 
Kim qosty sandyǵyńa men qosqandy?! 

Juparly qyrda alýan gúlder taptym, 
Ómirsheń ózimizdiń tilden taptym. 
Til eken jemistisi, juparlysy, 
Aıalap halyq baqqan gúl men baqtyń.

Muzafar Álimbaev

*** *** *** ***

Qazaq tili

Kúsh kemidi, aıbyndy tý qulady,
Keshe batyr - búgin qorqak, buǵady.
Erikke umtylǵan ushqyr jany kisende,
Qan sýynǵan, júrek solǵyn soǵady.

Qyran qustyń kos qanaty kirqyldy,
Kúndeı kúshti kúrkiregen el tyndy.
Asqar Altaı - altyn ana este joq,
Batyr, handar - asqan jandar umytyldy!

Erlik, eldik, birlik, qaırat, baq, ardyń -
Jaýyz taǵdyr joıdy bárin ne bardyń...
Altyn Kúnnen baǵasyz bir belgi bop,
Núrly juldyz - babam tili, sen qaldyń!

Jaryq kórmeı jatsań da uzaq, ken-tilim,
Taza, tereń, ótkir, kúshti, keń tilim,
Taralǵan túrik balalaryn baýyryńa
Aq qolyńmen tarta alarsyn sen, tilim!

Maǵjan Jumabaev

*** *** *** ***

Qazaq tili – qazaqtyń ana tili,
Biraq oǵan adam az bas ıetin.
Qazaq tili – qazaqtyń dara tili,
Keıbireýler túsinbes qasıetin.
Keıbireýler óz tilin shubarlaıdy,
Orys tili sińgen ǵoı sanamyzǵa.
Nege olar «tilim» dep qýynbaıdy,
Shynymen-aq basqa bop baramyz ba?
Bul meniń ultty súıgen ózdik oıym.
Óz tilimde keremet aqyl –oıym.
Qasıetti qazaq til – babam tili,
Ol tarıh, seniń, meniń abyroıym!

*** *** *** ***

Týǵan tilim – babam tili – óz tilim.
Týǵan tilim – anam tili – óz tilim.
Týǵan tilim – dalam tili – óz tilim.
Týǵan tilim – adam tili – óz tilim.

Týǵan tilde syry tereń janym bar,
Týǵan tilde myń-myń ystyq qanym bar.
Týǵan tilde ánim menen sánim bar!
Týǵan tilim – júrek únim, nanyńdar,
Nanbasańdar,
Júregimdi sýyryp-aq alyńdar.

Dıhan Ábilev

*** *** *** ***

«Súıemin týǵan tildi anam tilin,
Besikte jatqanymda-aq bergen bilim.
Shyr etip jerge túsken mınýtimnen,
Qulaǵyma sińirgen tanys únim.
Sol tilmen sheshem meni áldılegen,
Erkeletken, qulynym, janym degen.
Sol tilmenen birinshi bilgizilgen,
«Apa» degen súıgendik sóz hám menen.
Qaljaqtap alyp qashyp qurby bórkin,
Sol tilmenen oınadym dalada erkin.
Sol tilmenen birinshi syrtqa shyqqam,
Ómirden, en daladan uqqam kórkin.
Sol tilmenen bilgizdim tilegimdi,
Birinshi súıgen jarǵa júregimdi.
Maǵan qaraı tyǵylyp «janym» degen,
Moınyna aparǵanda bilegimdi.
Sol tilmenen úırendim nárse attaryn,
Sol tilmenen uǵyndy, ádetti men jattadym,
Eń birinshi sol tilmen syrtqa shyqty,
Súıgenim, jek kórgenim, unatqanym».

Sultanmahmut Toraıǵyrov

*** *** *** ***

Ana tilim,
Júregisiń anamnyń.
Júrek-ana,
Men ózińnen jaraldym.
Saǵat saıyn saýlyǵyńdy tileımin,
Sensiz mynaý keregi ne ǵalamnyń!
Seniń ár bir tynysyńmen kún keshem,
Sen arqyly tirshilikpen tildesem.
El betine qalaı túzý qaraımyn,
Ana tilim,
Eger seni bilmesem.
Seniń arqań dúnıeden syr uqsam,
Seniń arqań júzip ishsem tunyqtan.
Týǵan anamdy umytqanym emes pe,
Týǵan tilim,
Eger seni umytsam.
Seniń arqań ózimdi ózim túsinsem,
Aqyl-oıym, aıbatym-sen, kúshim-sen!
Qoısyn maǵan kúnniń nury túspeı-aq,
Ana tilim,
Aryńa daq túsirsem.
Aǵytatyn tasqyn oıdyń tıegin,
Óziń ǵana syıynatyn kıelim!
Rızamyn otqa janyp sen úshin,
Kúlge aınalyp ketsin meıli súıegim.
Ana tilim, dana tilim, baq tilim,
Sensiz baqyt dúnıeden tapty kim?
Sensiń meniń qýanyshym, shattyǵym,
Sensiń meniń tazalyǵym, páktigim.
Ana tilim,
Altyn uıam, qundaǵym,
Aq besikte áldıińdi tyńdadym.
Seniń jyryń, seniń ániń aıtarym,
Sanam sónip, baılanǵansha til-jaǵym!

Nesipbek Aıtuly

*** *** *** ***

Qýatym – ana tilim
Qazaǵym, qaıda júrseń bil tilińdi,
Aıtady ana tilsiz kim túbińdi?
Qaısybir qandastarym shúldirlese,
Júregim biz suqqandaı myń tilindi.
Qýatym – ana tilim aq sút bergen,
Jan emen, sen bar kezde qańsyp kórgen.
Óleńde topqa tússem, ózińsiń ǵoı,
Ápergen maǵan oryn ashyp tórden.
Qalsa eger, jalǵyz sátke qalǵyp tilim,
Deı bergin aýa jetpeı, qarlyqty únim.
Sen barda terezem teń, eńsem bıik,
Qasynda tursam-daǵy qaı myqtynyń!
Ardaǵym, ana tilim - jan mereıim,
(Júzińnen árqashan da tań kóreıin).
Sen bolsań, kósh bastaýshym keleshekke,
Sońyńnan kózim jazbaı, máńgi ereıin.
Tóbemde tusa seniń janyp nuryń,
Demeımin sóz sóıleýden jalyqty ulyń!
Túsingin ardaq tutqan ana tilim,
Ekenin jan syrymnyń anyq munyń!