Toptyq jumystyń tıimdi túrleri
Toptyq jumystyń tıimdi túrleri
Búgingi tańda oqýshylardy HHİ ǵasyrǵa daıyndaý úshin ustazdar ár sabaǵyn sapaly túrde uıymdastyryp, ádis tásilderdi tıimdi qoldana bilýi shart. Mektepte alǵan bilimin ómirde qoldana alatyndaı etip sabaqty qurý muǵalimder kóp shyǵarmashylyq izdenisti talap etedi. Ol úshin eń aldymen, ár ustaz únemi óz bilimin jetildirý jáne óz shákirtterin tulǵa retinde taný kerek. Uly Abaıdyń «Adamnyń qasıeti úsh - aq nárse: nurly aqyl, ystyq qaırat, jyly júrek» demekshi, shákirttiń aldyna barý úshin jetkilikti bilimiń bolý kerek, sol tájirıbeńdi uǵyndyrý úshin tıimdi tásilderdi qoldana bilý jáne ustaz mamandyǵyn tańdaǵan soń, etıkalyq ári moraldik qundylyqtardy ustaný qajet. Muǵalimniń bul úsh kómekshileri sapaly ári tabysty oqytýyna jol ashady.
Nege pedagogıkalyq tehnologıalarǵa erekshe kóńil bólemiz? Oqýshylardy pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyryp, bilimderin bir júıege keltirý maqsatynda tıimdi ádis - tásilderdi paıdalaný bilimniń sapaly bolýyna sebep bolady. Ár sabaqta meniń alǵa qoıatyn maqsattarymnyń biri balalardyń sóıleý tilin damytý bolyp tabylady, sondyqtan árbir sabaǵymda dıalog qurý úshin birneshe ádisterdi qoldanamyn. Suraq - jaýap ádisi men úshin dıalog qurýdyń eń utymdysy, sebebi balalar suraq qurýǵa jáne suraqqa jaýap berýge úırenedi. Nátıjesinde ózara qarym - qatynas jasaýǵa daǵdylanady. Suraq - jaýap ádisin oıyn, toptyq, juptyq jumys uıymdastyrǵanda da tıimdi qoldanamyn. Eń aldymen, balalar túsinbegenin bir - birinen surap alýǵa múmkindik alady, ekinshiden, bilmegenin suraý úshin suraýly sóılem qurýǵa úırenedi.
Kazirgi zamanda oqýshylarǵa daıyn bilim berýden ıaǵnı «dástúrli» stılmen oqytýdan alshaqtaý kerek. Synı turǵydan oılaý qabiletteri damyǵan oqýshylardy qalyptastyrý úshin muǵalimniń ózi de jańashyl ıdeıalarǵa kóńil kókjıekterin ashý kerek. Sabaqtyń árbir mınýtyn tıimdi paıdalaný úshin sabaq josparyn tabysty bolatyndaı etip qurý bizdiń mindetimiz, sebebi muǵalimder árbir balanyń bolashaǵy úshin jaýapty. Kózben kórgen aqparattyń 30% este saqtalatynyn eskere otyryp, jańa taqyryp túsindirý barysynda AKT múmkindikterin paıdalaný men úshin mańyzdy. Búgingi zamanda sandyq saýattylyǵymyz joǵary bolý kerek, sebebi balalar aldynda óz bedelimizdi nyǵaıtamyz.
Oqytý sapasyn arttyrý maqsatynda balalardyń tanymdyq qabiletterin damytý, dálirek aıtsam, oqýǵa degen qabiletin, zeıin, sóıleý daǵdylary, shyǵarmashylyq oılaý sıaqty qabiletterin damytý men úshin mańyzdy. Synyptaǵy ár oqýshy aqparatty ártúrli qabyldaıdy. Oqýshylardyń qabyldaý erekshelikterin eskere otyryp, ár sabaqta tıimdi strategıalar men ádis - tásilerdi qoldanýǵa tyrysamyn. Jańa sabaqty túsindirýde aýdıo, beınemátinder bolsa, qoldaný satysynda toptyq, juptyq túrlerin júrgizgen utymdy bolady, sebebi juptyq jumysta kórshiles oqýshylar ózara jumys istep, suraq qoıa otyryp taqyrypty ıgerýge múmkindik alady. Al toptyq jumys barysynda árqaısysy óz ıdeıasyn usynýǵa, jalpyǵa baǵyttalǵan belgili bir jumys túrin oryndaı alady.
Oqytylatyn erejeni este saqtap, ómirde qoldana alatyndaı etip uǵyndyrý úshin oıyn elementterin de jıi qoldanamyn. Mysaly, mátinmen jumys istegende toptyń ishindegi oqýshylar rólge bólinip talqylaıdy. «Oqýshy»- mazmundaıdy, «synshy»- oqýshynyń jibergen qatesin aıtady, «jaqtaýshy» - oqýshynyń jaýabyn qoldap, utymdy shyqqan tusyn aıtý kerek. Ár bala ózine júktelgen róldi atqarý úshin, mátindi tolyq meńgerip, óz oılaryn aıtýǵa mindetteledi. Mundaı jumys túrleri oqýshylardy jetik daıyndyqqa, sóıleý daǵdylaryn, synı kózqarasyn qalyptastyrady.
Kazirgi kezde Qazaqstannyń bilim berýdiń ulttyq úlgisi qalyptasýda. Ol balaǵa ózin - ózi tanýǵa jáne ózin - ózi júzege asyrýǵa umtylatyn damýshy tulǵa retinde baǵyttalǵan. Sondyqtan oqýshynyń damýyna jaǵymdy jaǵdaı týdyryp, oqý prosesine qatyspaı qalýy múmkin bolmaıtyndaı etip sabaqty qurastyratyn biz – muǵalimder. Al, búgingi muǵalim qandaı bolý kerek? Meniń oıymsha, óz - ózin retteı biletin, jańalyqqa qushtar ustaz zaman aǵymyna qaraı ózgere alatyn bolý kerek. Muǵalim taǵdyry - ómir boıy izdený, oqý - toqý. Únemi izdenis ústinde júretin muǵalim jańa mektep modelin shyǵarýyna óz úlesin qosady. Sebebi bilikti ustaz óz sabaǵyna oqýshylardy tegis qatystyra alady. Eger sabaǵyn balalardyń qyzyǵýshylyǵy arttyratyndaı etip qurastyrsa, oqýshynyń oqýǵa degen yntasy paıda bolady, ár sabaqqa bala óz qalaýymen barady. Bunyń bári tek bizdiń ózimizdiń qolymyzda jáne balalardy qoldap, madaqtap otyrý qajet.
«Oqýshy – toltyratyn qumyra emes, tutatatyn alaý», - dep D. Hovard aıtqandaı, shákirtterimizge sapaly bilim berý – bizdiń maqsatymyz.
Búgingi tańda oqýshylardy HHİ ǵasyrǵa daıyndaý úshin ustazdar ár sabaǵyn sapaly túrde uıymdastyryp, ádis tásilderdi tıimdi qoldana bilýi shart. Mektepte alǵan bilimin ómirde qoldana alatyndaı etip sabaqty qurý muǵalimder kóp shyǵarmashylyq izdenisti talap etedi. Ol úshin eń aldymen, ár ustaz únemi óz bilimin jetildirý jáne óz shákirtterin tulǵa retinde taný kerek. Uly Abaıdyń «Adamnyń qasıeti úsh - aq nárse: nurly aqyl, ystyq qaırat, jyly júrek» demekshi, shákirttiń aldyna barý úshin jetkilikti bilimiń bolý kerek, sol tájirıbeńdi uǵyndyrý úshin tıimdi tásilderdi qoldana bilý jáne ustaz mamandyǵyn tańdaǵan soń, etıkalyq ári moraldik qundylyqtardy ustaný qajet. Muǵalimniń bul úsh kómekshileri sapaly ári tabysty oqytýyna jol ashady.
Nege pedagogıkalyq tehnologıalarǵa erekshe kóńil bólemiz? Oqýshylardy pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyryp, bilimderin bir júıege keltirý maqsatynda tıimdi ádis - tásilderdi paıdalaný bilimniń sapaly bolýyna sebep bolady. Ár sabaqta meniń alǵa qoıatyn maqsattarymnyń biri balalardyń sóıleý tilin damytý bolyp tabylady, sondyqtan árbir sabaǵymda dıalog qurý úshin birneshe ádisterdi qoldanamyn. Suraq - jaýap ádisi men úshin dıalog qurýdyń eń utymdysy, sebebi balalar suraq qurýǵa jáne suraqqa jaýap berýge úırenedi. Nátıjesinde ózara qarym - qatynas jasaýǵa daǵdylanady. Suraq - jaýap ádisin oıyn, toptyq, juptyq jumys uıymdastyrǵanda da tıimdi qoldanamyn. Eń aldymen, balalar túsinbegenin bir - birinen surap alýǵa múmkindik alady, ekinshiden, bilmegenin suraý úshin suraýly sóılem qurýǵa úırenedi.
Kazirgi zamanda oqýshylarǵa daıyn bilim berýden ıaǵnı «dástúrli» stılmen oqytýdan alshaqtaý kerek. Synı turǵydan oılaý qabiletteri damyǵan oqýshylardy qalyptastyrý úshin muǵalimniń ózi de jańashyl ıdeıalarǵa kóńil kókjıekterin ashý kerek. Sabaqtyń árbir mınýtyn tıimdi paıdalaný úshin sabaq josparyn tabysty bolatyndaı etip qurý bizdiń mindetimiz, sebebi muǵalimder árbir balanyń bolashaǵy úshin jaýapty. Kózben kórgen aqparattyń 30% este saqtalatynyn eskere otyryp, jańa taqyryp túsindirý barysynda AKT múmkindikterin paıdalaný men úshin mańyzdy. Búgingi zamanda sandyq saýattylyǵymyz joǵary bolý kerek, sebebi balalar aldynda óz bedelimizdi nyǵaıtamyz.
Oqytý sapasyn arttyrý maqsatynda balalardyń tanymdyq qabiletterin damytý, dálirek aıtsam, oqýǵa degen qabiletin, zeıin, sóıleý daǵdylary, shyǵarmashylyq oılaý sıaqty qabiletterin damytý men úshin mańyzdy. Synyptaǵy ár oqýshy aqparatty ártúrli qabyldaıdy. Oqýshylardyń qabyldaý erekshelikterin eskere otyryp, ár sabaqta tıimdi strategıalar men ádis - tásilerdi qoldanýǵa tyrysamyn. Jańa sabaqty túsindirýde aýdıo, beınemátinder bolsa, qoldaný satysynda toptyq, juptyq túrlerin júrgizgen utymdy bolady, sebebi juptyq jumysta kórshiles oqýshylar ózara jumys istep, suraq qoıa otyryp taqyrypty ıgerýge múmkindik alady. Al toptyq jumys barysynda árqaısysy óz ıdeıasyn usynýǵa, jalpyǵa baǵyttalǵan belgili bir jumys túrin oryndaı alady.
Oqytylatyn erejeni este saqtap, ómirde qoldana alatyndaı etip uǵyndyrý úshin oıyn elementterin de jıi qoldanamyn. Mysaly, mátinmen jumys istegende toptyń ishindegi oqýshylar rólge bólinip talqylaıdy. «Oqýshy»- mazmundaıdy, «synshy»- oqýshynyń jibergen qatesin aıtady, «jaqtaýshy» - oqýshynyń jaýabyn qoldap, utymdy shyqqan tusyn aıtý kerek. Ár bala ózine júktelgen róldi atqarý úshin, mátindi tolyq meńgerip, óz oılaryn aıtýǵa mindetteledi. Mundaı jumys túrleri oqýshylardy jetik daıyndyqqa, sóıleý daǵdylaryn, synı kózqarasyn qalyptastyrady.
Kazirgi kezde Qazaqstannyń bilim berýdiń ulttyq úlgisi qalyptasýda. Ol balaǵa ózin - ózi tanýǵa jáne ózin - ózi júzege asyrýǵa umtylatyn damýshy tulǵa retinde baǵyttalǵan. Sondyqtan oqýshynyń damýyna jaǵymdy jaǵdaı týdyryp, oqý prosesine qatyspaı qalýy múmkin bolmaıtyndaı etip sabaqty qurastyratyn biz – muǵalimder. Al, búgingi muǵalim qandaı bolý kerek? Meniń oıymsha, óz - ózin retteı biletin, jańalyqqa qushtar ustaz zaman aǵymyna qaraı ózgere alatyn bolý kerek. Muǵalim taǵdyry - ómir boıy izdený, oqý - toqý. Únemi izdenis ústinde júretin muǵalim jańa mektep modelin shyǵarýyna óz úlesin qosady. Sebebi bilikti ustaz óz sabaǵyna oqýshylardy tegis qatystyra alady. Eger sabaǵyn balalardyń qyzyǵýshylyǵy arttyratyndaı etip qurastyrsa, oqýshynyń oqýǵa degen yntasy paıda bolady, ár sabaqqa bala óz qalaýymen barady. Bunyń bári tek bizdiń ózimizdiń qolymyzda jáne balalardy qoldap, madaqtap otyrý qajet.
«Oqýshy – toltyratyn qumyra emes, tutatatyn alaý», - dep D. Hovard aıtqandaı, shákirtterimizge sapaly bilim berý – bizdiń maqsatymyz.
You Might Also Like
-
Aqtóbe oblysy, Shalqar qalasy,
