InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Ú dybysy men árpi
Sabaqtyń maqsaty: Ú dybysymen, onyń árip tańbasymen tanystyrý, onyń erekshe aıtylatyn dybys ekenin aıtyp, artıkýlásıasyn kórsetip meńgertý. Sózderge dybystyq taldaý jasaı bilýge, úlgi boıynsha baspa áripterdi jazýǵa úıretý. Sýretter boıynsha áńgime qurastyrý, sózdik qoryn baıytý. Býyn týraly túsinigin keńeıtý.

Kórneki quraldar: Oıynshyqtar, plakattar, tústi teksheler.
Sabaqtyń barysy: 1. Uıymdastyrý:
Balalardy sabaqqa daıyndaý.
2. Ótilgen sabaqty qorytyndylaý.
• Sýretten neniń sýretin kórip turmyz?
• Ańdardyń.
• Attaryn atańdar.
• Aıý, qasqyr, túlki, t. b.
• Balalar «ań» sózinde birinshi dybys qandaı dybys?
• A dybysy.
• Ekinshi dybys she?
• ń dybysy.
• Ótken sabaǵymyzda qandaı dybyspen tanystyq?
• ń dybysymen.
• ń dybysy qaı dybysqa uqsaıdy?
• N dybysyna.
• Balalar men endi senderge jumbaq jasyrý arqyly búgingi jańa taqyrybymyzdy bastaımyn.

3. Jańa sabaq:
Jumbaq
Balasyn ertip sońynan
Súńgip, júzip úıretti.
Sý juqpaıtyn tonyna
Kim bilmeıdi (úırekti)
- Balalar biz sýda júzetin qandaı qusty bilemiz?
- Úırek.
- Úırek sózinde birinshi ú dybysy estilip tur. Búgingi bizdiń taqyrybymyz «ÚÚ dybysy men árpi». Ú dybysyn aıtqanda erindi alǵa sozyp aıtady. Sondyqtan bul dybysty durys aıta bilińder. Ú dybysy daýysty ma, daýyssyz ba? Bizge qaı úıden qonaqqa kelip tur?
- Qyzyl úıden. Daýysty dybys.
- Úú árpin aýada jazamyz.
- Kespe áripter taqtasynan ú árpi alyp kórsetiledi, taqtaǵa jazylady.
- Balalar endi biz «úırek» sózin taqtaǵa jazyp, býynǵa bólemiz, dybystyq taldaý jasaımyz.
- Ú – daýysty dybys.
- I – daýyssyz dybys.
- R – daýyssyz dybys.
- E – daýysty dybys.
- K – daýyssyz dybys.

Sergitý jattyǵýy:
Ornymyzdan turaıyq,
Alaqandy uraıyq.
Bir otyryp, bir turyp,
Biz tynyǵyp alaıyq.

Taqtaǵa kórnekilik ilinedi.
Sýrettegi balaǵa ú dybysynan keletin at qoıamyz. «Úsen» dep qoıamyz. Kýbıktiń ishindegi sýretterdiń atyn ataý: Úki, úı, úırek. «Úki» sózinde neshe býyn bar?
- Eki býyn bar. «Úı» sózinde bir býyn, «Úırek» sózinde eki býyn bar.
- Balalar, men senderge bir úırek pen túlki týraly ertegi aıtamyn.
Ertede bir úırek bolǵan eken. Ol kólde júzip júrgen aqqýlardyń sulýlyǵyn, ádemiligin qyzǵanypty. «Osy jurt aqqýdy jaqsy kóredi, jemeıdi».
Aqqýdy kóre almaǵan úırek bir kúni túlkini kóredi. Túlkige aıtady: - Túlki, túlki sen nege myna semiz aqqýlardy jemeısiń?
- Olardyń uıyqtaıtyn jerin kórsetshi, - deıdi túlki.
Ýáde boıynsha úırek túlkini aqqýlardyń uıyqtaıtyn jerine ertip keledi. Muny sezgen qos aqqý ushyp ketedi. Túlki úırekke ashýlanyp bas salyp jemekshi bolady. Úırek aıtady: - Túlkijan, meni jeme men seniń tapsyrmalaryńnyń bárin oryndaıyn. Túlki kelisedi.
- Al endi úırek bizden kómek surap tur eken, biz úırekke kómektesip, túlkiden qutqaraıyq.
1 – tapsyrma: men jumbaq jasyramyn. Sender sheshesińder.
1. Kúndiz soqyr ne degen,
Túnde qandaı kóregen. (Úki)
2. Kezikti bir janýar,
Ústinde eki taýy bar. (Túıe)
3. Ózi qý, júrgen jeri aıqaı da shý. (Túlki)
4. Aq sandyǵym ashyldy,
İshinen jibek shashyldy. (Kún)
2 – tapsyrma: Osy jumbaqtyń ishinde ú dybysy bar ma? Qaı jerinde kelip tur?
3 – tapsyrma: Úki, túıe, kún, túlki sózderine dybystyq taldaý jasa.
Mine, balalar, biz úırekti túlkiden qutqardyq.
Endi ú dybysyn aıtýǵa jattyǵý úshin jańyltpashtar aıtamyz.
Úmit túbit tútti,
Túbitti tútip bitti.
Ú dybysy men árpi júkteý