Uly dalanyń jeti qyry
Taqyryby: Uly dalanyń jeti qyry
Maqsaty:
• Oqýshylardyń týǵan jerine, eline, degen súıispenshilikteri artady.
• Bolashaqqa degen senimi, oı - órisi damıdy.
• Oqýshylar eliniń murasyn qasterlep, ony jalǵastyrýshy azamat bolýǵa tárbıelenedi.
Kórnekilik: ınteraktıvti taqta, slaıdtar, vıdeofılmder, sózjumbaq, flıpchart, túrli - tústi flomasterler, japsyrma qaǵaz, plakat.
Barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
Psıhologıalyq daıyndyq:
Tabıǵattan nár alǵan ǵoı janymyz,
Jer betiniń ajary ol – sánimiz.
Týǵan ólke tabıǵatyn aıalap,
Usynaıyq júrek nárin bárimiz.
II. Qyzyǵýshylyqty oıatý:
Sózjumbaq sheshý arqyly taqyrypty ashý.
1. Bizdiń elimiz qalaı atalady?
2. Rámizderimizdiń biri3. Orman neden quralady?
4. Bal jınaıtyn jándik?
5. Paıdaly qazba
6. Qambar ata tóli
7. Rámizderdiń biri.
8. Astanadaǵy Qazaqstan sımvoly?
Q A Z A Q S T A N
T Ý
A Ǵ A Sh
A R A
M U N A I
J Y L Q Y
E L T A Ń B A
B Á I T E R E K
- Endeshe búgingi ashyq tárbıe saǵatymyzdyń taqyryby: «Uly dalanyń jeti qyry» dep atalady. Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev óziniń «Bolashaqqa baǵdar: Rýhanı jańǵyrý» atty maqalasynda ólketaný baǵytyndaǵy «Týǵan jer» baǵdarlamasyn qolǵa alýdy usyndy.. Osy baǵyttyń júzege asyrylýyna sender de týǵan jerdi dáripteý, qurmetteý arqyly úles qosasa alasyńdar.
Elbasymyz N. Á. Nazarbaev: Bizdiń jerimiz materıaldyq mádenıettiń kóptegen dúnıeleriniń paıda bolǵan orny, bastaý bulaǵy desek, asyra aıtqandyq emes. Qazirgi qoǵam ómiriniń ajyramas bólshegine aınalǵan kóptegen buıymdar kezinde bizdiń ólkemizde oılap tabylǵan. Uly dalany meken etken ejelgi adamdar talaı tehnıkalyq jańalyqtar oılap taýyp, buryn - sońdy qoldanylmaǵan jańa quraldar jasaǵan. Bulardy adamzat balasy jer júziniń ár túkpirinde áli kúnge deıin paıdalanyp keledi. Kóne jylnamalar búgingi qazaqtardyń arǵy babalary ulan - ǵaıyr Eýrazıa qurlyǵyndaǵy saıası jáne ekonomıkalyq tarıhtyń betalysyn talaı ret túbegeıli ózgertkeni týraly syr shertedi.
1. Atqa miný mádenıeti
2. Uly daladaǵy ejelgi metalýrgıa
3. Ań stıli
4. Altyn adam
5. Túrki áleminiń besigi
6. Uly Jibek joly
7. Qazaqstan – alma men qyzǵaldaqtyń otany
İİ. TARIHI SANANY JAŃǴYRTÝ
Kóterilgen máseleler jan - jaqty oı eleginen ótkizip, tereń zerdeleýdi talap etedi. Sondaı - aq bizdiń dúnıetanymymyzdyń, halqymyzdyń ótkeni men búgininiń jáne bolashaǵynyń irgeli negizderine tikeleı qatysty.
Bul jumysty birneshe iri jobalar arqyly bastaýǵa bolady dep oılaımyn.
1. Arhıv – 2025
2. Uly dalanyń uly esimderi
3. Túrki áleminiń genezısi
4. Uly dalanyń ejelgi óner jáne tehnologıalar mýzeıi
5. Dala fólklory men mýzykasynyń myń jyly
6. Tarıhtyń kıno óneri men televızıadaǵy kórinisi
Muǵalimniń kirispe sózi: (Týǵan jer týraly slaıdtar kórsetiledi)
Bizdiń Otanymyzdyń tabıǵaty baı alýan túrli: ózen - kóli, keń dalasy, jasyl ormany, jaıqalǵan egisi kóz tartady. Bizdiń elimiz – paıdaly qazbalardyń qoımasy. Árıne, biz Otanymyzdyń osyndaı baılyǵy baryna qýanamyz. Qýanýǵa, maqtanýǵa da tıispiz. Osynyń barlyǵyn ata - babalarymyz naızanyń ushymen, bilektiń kúshimen qorǵap, bolashaq urpaǵyna amanat etken.
• Al qazir atasy men nemeresiniń áńgimesin tyńdap kóreıikshi. Ne jaıly aıtady eken?
Kórinis: «Týǵan jer»(Aıaǵyn aqyryn basyp Ata shyǵady. Oryndyqqa kelip, demalyp otyrady. Osy kezde júgirip nemeresi shyǵady).
Nemeresi: Ata, ne oılap otyrsyz?
Atasy: Á, balam, atań ne oılamaıdy deısiń! Seniń bolashaǵyńdy oılaımyn. Elimizdiń bolashaǵy jaıly, ótken ómir jaıly oılaımyn, qýanamyn!
Nemeresi: Ata, «Ótken ómir» degen ne?
Atasy: Á, balam, «Ótken ómir» degen sonaý ejelgi babalarymyzdan bergi ótken ómir joly, tarıhy emes pe?
Nemeresi: Ol qandaı bolǵan?
Atasy: Endeshe tyńda, balam, atań bir sóılesin
Bolmasa da oqyǵan tarıhshy atym,
Jınadym eskilerden tarıh hatyn
Maqsatym – keıingi urpaq umytpasa,
Aıtylǵan atalardyń amanatyn.
Esimi esh adamnyń óshpeıdi eken,
Artynda urpaq júrse jańǵyratyn,
Umyttyrmaý «Jeti atasyn» paryz eken
Burynǵylar urpaqtyń qamyn jegen.
Sondyqtan, balam, sen de óz tarıhyńdy, jeti atandy bilýge tıissiń. Sonaý erte kezden bizdiń ata - babalarymyz týǵan jerin qyzǵyshtaı qorǵap, osy kúnge jetýdi arman etken.
Nemeresi: Ata, týǵan jer degendi qalaı túsinýge bolady?
Atasy: Balam týǵan jer degen seniń týǵan ólkeń, oınap ósken aýylyń, kindik qanyń tamǵan jer. Sen týǵan jerińdi aıalap, kóz qarashyǵyndaı saqtaýyń kerek
Nemeresi: Ata, men túsindim, men týǵan jerimdi jaqsy kóremin, Qazaqstanymdy eshkimge bermeımin, ony qorǵaıtyn azamat bolyp er jetem.
Atasy: Jaraısyń, balam!
Muǵalim:
Kórinis ne jaıly boldy?
Seniń týǵan jeriń qalaı atalady?
Endeshe, Qazaqstannyń keshegi, búgingi kúnderin aıtyp, erteńin boljap kóreıikshi.
Qazaqstan keshe, búgin, erteń …Keshe (ótken tarıhqa sholý)
• Jońǵar shapqynshylyǵy;
• 1916 jylǵy ult - azattyq kóterilis;
• 1928 - 1932 jyldardaǵy ashtyq;
• 1941 - 1945 jyldardaǵy Uly Otan soǵysy;
• 1986 jylǵy jerdi dúrsilkendirgen jeltoqsan oqıǵasy.
Búgin (búgingi kúnniń tarıhyna sholý)
Bizdiń týyp - ósken jerimiz – Qazaqstan.
Elimiz táýelsiz, derbes el atandy.
El óz qalaýymen prezıdentti saılap,
Ata Zańymyz ben memlekettik rámizderdi qabyldadyq.
Ana til - qazaq tili memlekettik til bolyp jarıalandy.
Qazaqstannyń astanasy – Astana qalasy.
Ol kúnnen kúnge jańaryp, jańa belesterge kóterilýde.
Uly dalanyń jeti qyry júkteý
Maqsaty:
• Oqýshylardyń týǵan jerine, eline, degen súıispenshilikteri artady.
• Bolashaqqa degen senimi, oı - órisi damıdy.
• Oqýshylar eliniń murasyn qasterlep, ony jalǵastyrýshy azamat bolýǵa tárbıelenedi.
Kórnekilik: ınteraktıvti taqta, slaıdtar, vıdeofılmder, sózjumbaq, flıpchart, túrli - tústi flomasterler, japsyrma qaǵaz, plakat.
Barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
Psıhologıalyq daıyndyq:
Tabıǵattan nár alǵan ǵoı janymyz,
Jer betiniń ajary ol – sánimiz.
Týǵan ólke tabıǵatyn aıalap,
Usynaıyq júrek nárin bárimiz.
II. Qyzyǵýshylyqty oıatý:
Sózjumbaq sheshý arqyly taqyrypty ashý.
1. Bizdiń elimiz qalaı atalady?
2. Rámizderimizdiń biri3. Orman neden quralady?
4. Bal jınaıtyn jándik?
5. Paıdaly qazba
6. Qambar ata tóli
7. Rámizderdiń biri.
8. Astanadaǵy Qazaqstan sımvoly?
Q A Z A Q S T A N
T Ý
A Ǵ A Sh
A R A
M U N A I
J Y L Q Y
E L T A Ń B A
B Á I T E R E K
- Endeshe búgingi ashyq tárbıe saǵatymyzdyń taqyryby: «Uly dalanyń jeti qyry» dep atalady. Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev óziniń «Bolashaqqa baǵdar: Rýhanı jańǵyrý» atty maqalasynda ólketaný baǵytyndaǵy «Týǵan jer» baǵdarlamasyn qolǵa alýdy usyndy.. Osy baǵyttyń júzege asyrylýyna sender de týǵan jerdi dáripteý, qurmetteý arqyly úles qosasa alasyńdar.
Elbasymyz N. Á. Nazarbaev: Bizdiń jerimiz materıaldyq mádenıettiń kóptegen dúnıeleriniń paıda bolǵan orny, bastaý bulaǵy desek, asyra aıtqandyq emes. Qazirgi qoǵam ómiriniń ajyramas bólshegine aınalǵan kóptegen buıymdar kezinde bizdiń ólkemizde oılap tabylǵan. Uly dalany meken etken ejelgi adamdar talaı tehnıkalyq jańalyqtar oılap taýyp, buryn - sońdy qoldanylmaǵan jańa quraldar jasaǵan. Bulardy adamzat balasy jer júziniń ár túkpirinde áli kúnge deıin paıdalanyp keledi. Kóne jylnamalar búgingi qazaqtardyń arǵy babalary ulan - ǵaıyr Eýrazıa qurlyǵyndaǵy saıası jáne ekonomıkalyq tarıhtyń betalysyn talaı ret túbegeıli ózgertkeni týraly syr shertedi.
1. Atqa miný mádenıeti
2. Uly daladaǵy ejelgi metalýrgıa
3. Ań stıli
4. Altyn adam
5. Túrki áleminiń besigi
6. Uly Jibek joly
7. Qazaqstan – alma men qyzǵaldaqtyń otany
İİ. TARIHI SANANY JAŃǴYRTÝ
Kóterilgen máseleler jan - jaqty oı eleginen ótkizip, tereń zerdeleýdi talap etedi. Sondaı - aq bizdiń dúnıetanymymyzdyń, halqymyzdyń ótkeni men búgininiń jáne bolashaǵynyń irgeli negizderine tikeleı qatysty.
Bul jumysty birneshe iri jobalar arqyly bastaýǵa bolady dep oılaımyn.
1. Arhıv – 2025
2. Uly dalanyń uly esimderi
3. Túrki áleminiń genezısi
4. Uly dalanyń ejelgi óner jáne tehnologıalar mýzeıi
5. Dala fólklory men mýzykasynyń myń jyly
6. Tarıhtyń kıno óneri men televızıadaǵy kórinisi
Muǵalimniń kirispe sózi: (Týǵan jer týraly slaıdtar kórsetiledi)
Bizdiń Otanymyzdyń tabıǵaty baı alýan túrli: ózen - kóli, keń dalasy, jasyl ormany, jaıqalǵan egisi kóz tartady. Bizdiń elimiz – paıdaly qazbalardyń qoımasy. Árıne, biz Otanymyzdyń osyndaı baılyǵy baryna qýanamyz. Qýanýǵa, maqtanýǵa da tıispiz. Osynyń barlyǵyn ata - babalarymyz naızanyń ushymen, bilektiń kúshimen qorǵap, bolashaq urpaǵyna amanat etken.
• Al qazir atasy men nemeresiniń áńgimesin tyńdap kóreıikshi. Ne jaıly aıtady eken?
Kórinis: «Týǵan jer»(Aıaǵyn aqyryn basyp Ata shyǵady. Oryndyqqa kelip, demalyp otyrady. Osy kezde júgirip nemeresi shyǵady).
Nemeresi: Ata, ne oılap otyrsyz?
Atasy: Á, balam, atań ne oılamaıdy deısiń! Seniń bolashaǵyńdy oılaımyn. Elimizdiń bolashaǵy jaıly, ótken ómir jaıly oılaımyn, qýanamyn!
Nemeresi: Ata, «Ótken ómir» degen ne?
Atasy: Á, balam, «Ótken ómir» degen sonaý ejelgi babalarymyzdan bergi ótken ómir joly, tarıhy emes pe?
Nemeresi: Ol qandaı bolǵan?
Atasy: Endeshe tyńda, balam, atań bir sóılesin
Bolmasa da oqyǵan tarıhshy atym,
Jınadym eskilerden tarıh hatyn
Maqsatym – keıingi urpaq umytpasa,
Aıtylǵan atalardyń amanatyn.
Esimi esh adamnyń óshpeıdi eken,
Artynda urpaq júrse jańǵyratyn,
Umyttyrmaý «Jeti atasyn» paryz eken
Burynǵylar urpaqtyń qamyn jegen.
Sondyqtan, balam, sen de óz tarıhyńdy, jeti atandy bilýge tıissiń. Sonaý erte kezden bizdiń ata - babalarymyz týǵan jerin qyzǵyshtaı qorǵap, osy kúnge jetýdi arman etken.
Nemeresi: Ata, týǵan jer degendi qalaı túsinýge bolady?
Atasy: Balam týǵan jer degen seniń týǵan ólkeń, oınap ósken aýylyń, kindik qanyń tamǵan jer. Sen týǵan jerińdi aıalap, kóz qarashyǵyndaı saqtaýyń kerek
Nemeresi: Ata, men túsindim, men týǵan jerimdi jaqsy kóremin, Qazaqstanymdy eshkimge bermeımin, ony qorǵaıtyn azamat bolyp er jetem.
Atasy: Jaraısyń, balam!
Muǵalim:
Kórinis ne jaıly boldy?
Seniń týǵan jeriń qalaı atalady?
Endeshe, Qazaqstannyń keshegi, búgingi kúnderin aıtyp, erteńin boljap kóreıikshi.
Qazaqstan keshe, búgin, erteń …Keshe (ótken tarıhqa sholý)
• Jońǵar shapqynshylyǵy;
• 1916 jylǵy ult - azattyq kóterilis;
• 1928 - 1932 jyldardaǵy ashtyq;
• 1941 - 1945 jyldardaǵy Uly Otan soǵysy;
• 1986 jylǵy jerdi dúrsilkendirgen jeltoqsan oqıǵasy.
Búgin (búgingi kúnniń tarıhyna sholý)
Bizdiń týyp - ósken jerimiz – Qazaqstan.
Elimiz táýelsiz, derbes el atandy.
El óz qalaýymen prezıdentti saılap,
Ata Zańymyz ben memlekettik rámizderdi qabyldadyq.
Ana til - qazaq tili memlekettik til bolyp jarıalandy.
Qazaqstannyń astanasy – Astana qalasy.
Ol kúnnen kúnge jańaryp, jańa belesterge kóterilýde.
Uly dalanyń jeti qyry júkteý
You Might Also Like
-
Úıden oqytylatyn oqýshyǵa arnalǵan psıhologıalyq oıyndar jınaǵy
