- 06 mam. 2021 00:00
- 315
Uly jeńis - uly qýanysh
«Bizdiń júregimiz temir emes. Biraq bizdiń kek otymyz qandaı temir bolsa da eritip, kúıdirip jibere alady... bizdiń úreıdi jeńetin eń kúshti qarýymyz bar, ol – Otanǵa degen súıispenshilik »,- bul aty ańyzǵa aınalǵan qazaqtyń dańqty batyry, belgili jazýshy Baýyrjan Momyshulynyń sózderinen.
Bıyl Uly Jeńiske 76 jyl tolyp otyr. Jeńis! Dál osy tátti ári rýhty sezim 1945 jyly 9 mamyrda batyrlarymyzdyń keýdesinde oınap, shattyq áni aıtylǵan edi. Halyqtyń kózinen qýanysh jasy aǵyp, 5 jyldyq qurbandyq pen batyrlyqtyń arqasynda beıbit ómir týdy dep qýanǵan edi.
Mıllıondaǵan jandar jeńis atty sózdi estý úshin mert boldy. Mıllıondaǵan jandar múgedek bolyp, biri aıaǵynan, biri qolynan aıyryldy. Biraq osynsha jankeshti qurban etýdiń arqasynda, jeńiske jettik.
Qazaqtan shyqqan, soǵys kezinde óshpes erlik jasaǵan jandar kóp. Aıtsam jaǵym talary anyq. Mysaly, Tólegen Toqtarov esimdi atamyz Borodıno selosynda nemis bóliminiń shtabyna basyp kirip, 5 nemis ofıseriniń kózin joıǵan. Baqtyoraz Besikbaev alǵashqy bolyp janǵan ushaǵyn jaý tobyna baǵyttap,erlik jasaǵan edi. Sultan Baımaǵambetov Lenıngrad úshin shaıqasta, jaýdyń arnaıy salynǵan qorǵanys uıasynyń oq jaýdyryp turǵan aýzyn keýdesimen jaýyp, zamandastaryn ólim aýzynan qorǵaýǵa tyrysyp, ajal qushqan edi. Bul batyrlarymyzdyń jasaǵan erlikteriń bir sarasy ǵana. Aıtylmaı ketken erligi qanshama deseńshi.
Esterinen adasyp,
Jolyna úıip ólgenin,
Jeti basty jalmaýyz
Jaıypty qan sheńgelin...
Bul Jambyl Jamabevtyń «Lenıngradtyq órenim» shyǵarmasynan úzindi. Bul óleńde soǵystyń tıgizgen zarly azaby men muńdy jaǵdaılar týraly aıtylady. Oqyǵan jannyń kóńiline áser berip, júrekti tebirentpeı qoımaıdy.
Qorta aıtqanda, soǵys eshkimdi qýantqan joq. Tún ishinde qaraýsyz, qannen qapersiz jatqan halyqty soǵystyń ashshy zarymen oıatty. Biraq el qorǵaǵan batyrlarymyzdyń arqasynda, bundaı alpaýyt azapty eńsere bildik. Biz, jastar, osy bir qurbandyqtyń mánin bilip, qasterleı bilýimiz shart. «Jerge – ter tógip, halyqqa – qan tógip qyzmet etýden taısalma!»,- dep Baýyrjan atamyz aıtqandaı, elimiz úshin jan berip, jan alysatyn, júregi sekýnd saıyn Otan dep soǵatyn, eliniń, halqynyń ıgiligi úshin qyzmet atqaratyn jan bolaıyq. Elimiz aman, jurtymyz tynysh, elimizdiń keregesi bıik ári bekem bolǵaı!
Saılaý Ádıa Shahmardanqyzy