Uly Otan soǵysynyń bastalǵanyna - 70 jyl
Qyzylorda oblysy, Jańaqorǵan aýdany,
Jańaqorǵan agrarlyq - tehnologıalyq koledjiniń
tarıh - geografıa pániniń muǵalimi Ibadýllaev Mahambethalı
Uly Otan soǵysynyń bastalǵanyna - 70 jyl
Elbasymyzdyń «Nurly jol – bolashaqqa bastaý jol» atty joldaýynda «2015 jyl - ulttyq tarıhymyzdy ulyqtaý jáne búgingi bıikterimizdi baǵalaý turǵysynan mereıli belester jyly» dep atap ótken bolatyn.
Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵyn, Qazaqstan halqy Assambleıasy men Konstıtýsıamyzdyń 20 jyldyǵyn, Uly Jeńistiń 70 jyldyǵyn erekshe atap ótken bolatyn.
1941 jylǵy 22 maýsym - tarıhta máńgi qalatyn qasiretti kún. Jetpis jyl buryn osy kúni Uly Otan soǵysy bastaldy. Búgin soǵys jáne eńbek ardagerleri, oblys ortalyǵyndaǵy kásiporyndar men uıymdardyń ókilderi, stýdentter - eli men jeri úshin ómirin qıyp, týǵan jerge oralmaǵan qaharmen erlerdi eske alyp, rýhtaryna taǵzym etti.
Qyryq birinshi jyldyń jıyrma ekinshi maýsymynda tań qylań bere fashısik Germanıa Keńes Odaǵyna tutqıyldan shabýyl jasady. Keshe ǵana mektep partasynda otyrǵan bozbalalar men boıjetkender elin jaýdan qorǵaý úshin qolyna qarý alyp, qan maıdanǵa attandy.
1942 jyly Borodıno selosynyń mańyndaǵy qıan - keski urysta qazaq jaýyngeri T. Toqtarov ishin oq tilip, ishek - qarny aqtarylyp tússe de atysty toqtatpady. Arystansha alysyp júrip, 49 fashısi jer jastandyrǵan Tólegenniń erligin asqaqtatqan «Jas qazaq» áni búkil maıdan dalasyna jaıyldy. Tarıhqa «Stalıngrad shaıqasy» degen atpen engen alapat urys 6. 5 aıǵa (1942 jyldyń shildesinen - 1943 jyldyń aqpanyna deıin) sozylyp, aqyrynda, nemis basqynshylarynyń betin qaıtaryp, meselin basqan betburysty kezeńge aınaldy.
1943 jyly Nevel qalasy úshin urysta pýlemetshi Mánshúk Mámetova erlikpen qaza tapty. Oǵan Keńes odaǵynyń Batyr ataǵy berildi. 1944 jyly joıqyn shabýylǵa shyqqan Keńes áskerleri 900 kún jaý qursaýynda qalyp, adamzat tarıhy bilmegen azapty kúnderdi bastan ótkerip jatqan Lenıngrad qalasyn azat etti. «Lenıngradtyq órenim» degen jyr joldap, ashtyq pen jalańashtyqtan qınalǵan qala turǵyndarynyń jigerin janyp, rýhtaryn kótere bildi.
Uly Otan soǵysy... Bul sol kezdegi keńes halqynyń erjúrektiligi men tózimdilikterin pash etetin, tarıhta máńgi qalatyn kún. Bul kúndi soǵystyń alǵy shepterinde qaısarlyqpen shaıqas júrgizip, erliktiń san úlgisin kórsetken ardagerler toılaıdy.
Nemeneńe jetistiń bala batyr,
Qarıalar azaıyp bara jatyr
Biri minip kelmestiń kemesine,
Biri kútip, ánekı, jaǵada tur, -
dep tebirengen Muqaǵalı muńynda jumyrbasty pende úshin teńdessiz qundylyq urpaqaralyq qımastyq, syılastyq sezimderi móldirep tur.
Biz Uly Otan soǵysyndaǵy Uly Jeńiske eshteńege teńespeıtin ǵajap kúshpen jettik. Ol kúsh - árıne, "birlik”. Qanshama halyq bir týdyń astyna birigipkúshterin bir arnaǵa saldy. Uly Jeńis on bes odaqtas bolǵan memleketterdiń ortaq mereıtoıy.
Moskva, seniń irgeńdi
El, er bolyp saqtaımyz
Senen aıar jan da joq,
Barlyǵy da sen úshin,
Saǵan qaýip tóngende
Jaý taıanyp kelgende,
Qamsyz tynysh jatpaımyz
Alpys ulttyń adamy,
Qol ustasyp ún qosyp,
Qorǵaýǵa seni daıynbyz, - dep jazǵan Núrpeıis Baıǵanıdiń óleńinen halqymyzdyń Máskeý qalasyna degen erekshe qurmeti baıqalady.
Iá, 1945 jyldan beri kóp oqıǵa boldy. Birneshe urpaq aýysty. Elimizde túrli kúrdeli oqıǵalar boldy. Álemniń saıası kartasynda Táýelsiz Qazaqstan memleketi berik oryn tepti. Keńes jaýyngerlerin óz týynyń astyna toptastyrǵan komýnıstik ıdeologıa muraǵatqa ketti. Soǵystyń qorytyndysynda qalyptasqan sosıalısik lager, álem saıası damýynyń baǵytyn anyqtaǵan Ialta beıbitshilik sharty, Varshava sharty ydyrady. Keńes halqynyń Uly Otan soǵysyndaǵy erligi álemdi tań qaldyryp, moıyndatty. Oǵan qazaqstandyqtar men qazaqtar qosqan qasıetti de qaharmandyq erlik úles – erlikti biz maqtan tutamyz. Aǵa urpaqtyń erligi men áskerı dańqy jas urpaqty Otanymyzdyń bolashaǵy úshin azamattyq jaýapkershilikke, elin qorǵaýǵa ázir bolý rýhyn sińiredi. Olardyń erligi aldynda taǵzym etip bas ıý tirilerge qajet.
Jańaqorǵan agrarlyq - tehnologıalyq koledjiniń
tarıh - geografıa pániniń muǵalimi Ibadýllaev Mahambethalı
Uly Otan soǵysynyń bastalǵanyna - 70 jyl
Elbasymyzdyń «Nurly jol – bolashaqqa bastaý jol» atty joldaýynda «2015 jyl - ulttyq tarıhymyzdy ulyqtaý jáne búgingi bıikterimizdi baǵalaý turǵysynan mereıli belester jyly» dep atap ótken bolatyn.
Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵyn, Qazaqstan halqy Assambleıasy men Konstıtýsıamyzdyń 20 jyldyǵyn, Uly Jeńistiń 70 jyldyǵyn erekshe atap ótken bolatyn.
1941 jylǵy 22 maýsym - tarıhta máńgi qalatyn qasiretti kún. Jetpis jyl buryn osy kúni Uly Otan soǵysy bastaldy. Búgin soǵys jáne eńbek ardagerleri, oblys ortalyǵyndaǵy kásiporyndar men uıymdardyń ókilderi, stýdentter - eli men jeri úshin ómirin qıyp, týǵan jerge oralmaǵan qaharmen erlerdi eske alyp, rýhtaryna taǵzym etti.
Qyryq birinshi jyldyń jıyrma ekinshi maýsymynda tań qylań bere fashısik Germanıa Keńes Odaǵyna tutqıyldan shabýyl jasady. Keshe ǵana mektep partasynda otyrǵan bozbalalar men boıjetkender elin jaýdan qorǵaý úshin qolyna qarý alyp, qan maıdanǵa attandy.
1942 jyly Borodıno selosynyń mańyndaǵy qıan - keski urysta qazaq jaýyngeri T. Toqtarov ishin oq tilip, ishek - qarny aqtarylyp tússe de atysty toqtatpady. Arystansha alysyp júrip, 49 fashısi jer jastandyrǵan Tólegenniń erligin asqaqtatqan «Jas qazaq» áni búkil maıdan dalasyna jaıyldy. Tarıhqa «Stalıngrad shaıqasy» degen atpen engen alapat urys 6. 5 aıǵa (1942 jyldyń shildesinen - 1943 jyldyń aqpanyna deıin) sozylyp, aqyrynda, nemis basqynshylarynyń betin qaıtaryp, meselin basqan betburysty kezeńge aınaldy.
1943 jyly Nevel qalasy úshin urysta pýlemetshi Mánshúk Mámetova erlikpen qaza tapty. Oǵan Keńes odaǵynyń Batyr ataǵy berildi. 1944 jyly joıqyn shabýylǵa shyqqan Keńes áskerleri 900 kún jaý qursaýynda qalyp, adamzat tarıhy bilmegen azapty kúnderdi bastan ótkerip jatqan Lenıngrad qalasyn azat etti. «Lenıngradtyq órenim» degen jyr joldap, ashtyq pen jalańashtyqtan qınalǵan qala turǵyndarynyń jigerin janyp, rýhtaryn kótere bildi.
Uly Otan soǵysy... Bul sol kezdegi keńes halqynyń erjúrektiligi men tózimdilikterin pash etetin, tarıhta máńgi qalatyn kún. Bul kúndi soǵystyń alǵy shepterinde qaısarlyqpen shaıqas júrgizip, erliktiń san úlgisin kórsetken ardagerler toılaıdy.
Nemeneńe jetistiń bala batyr,
Qarıalar azaıyp bara jatyr
Biri minip kelmestiń kemesine,
Biri kútip, ánekı, jaǵada tur, -
dep tebirengen Muqaǵalı muńynda jumyrbasty pende úshin teńdessiz qundylyq urpaqaralyq qımastyq, syılastyq sezimderi móldirep tur.
Biz Uly Otan soǵysyndaǵy Uly Jeńiske eshteńege teńespeıtin ǵajap kúshpen jettik. Ol kúsh - árıne, "birlik”. Qanshama halyq bir týdyń astyna birigipkúshterin bir arnaǵa saldy. Uly Jeńis on bes odaqtas bolǵan memleketterdiń ortaq mereıtoıy.
Moskva, seniń irgeńdi
El, er bolyp saqtaımyz
Senen aıar jan da joq,
Barlyǵy da sen úshin,
Saǵan qaýip tóngende
Jaý taıanyp kelgende,
Qamsyz tynysh jatpaımyz
Alpys ulttyń adamy,
Qol ustasyp ún qosyp,
Qorǵaýǵa seni daıynbyz, - dep jazǵan Núrpeıis Baıǵanıdiń óleńinen halqymyzdyń Máskeý qalasyna degen erekshe qurmeti baıqalady.
Iá, 1945 jyldan beri kóp oqıǵa boldy. Birneshe urpaq aýysty. Elimizde túrli kúrdeli oqıǵalar boldy. Álemniń saıası kartasynda Táýelsiz Qazaqstan memleketi berik oryn tepti. Keńes jaýyngerlerin óz týynyń astyna toptastyrǵan komýnıstik ıdeologıa muraǵatqa ketti. Soǵystyń qorytyndysynda qalyptasqan sosıalısik lager, álem saıası damýynyń baǵytyn anyqtaǵan Ialta beıbitshilik sharty, Varshava sharty ydyrady. Keńes halqynyń Uly Otan soǵysyndaǵy erligi álemdi tań qaldyryp, moıyndatty. Oǵan qazaqstandyqtar men qazaqtar qosqan qasıetti de qaharmandyq erlik úles – erlikti biz maqtan tutamyz. Aǵa urpaqtyń erligi men áskerı dańqy jas urpaqty Otanymyzdyń bolashaǵy úshin azamattyq jaýapkershilikke, elin qorǵaýǵa ázir bolý rýhyn sińiredi. Olardyń erligi aldynda taǵzym etip bas ıý tirilerge qajet.
You Might Also Like
