XI - XV ǵasyrlardaǵy Italıa
Tarıh páni muǵalimi: Janaeva Aıjan Kýanyshbaevna
Orta ǵasyrlardaǵy dúnıe júzi tarıhy 7 - synyp
Sabaqtyń taqyryby: XI - XV ǵasyrlardaǵy Italıa
Maqsaty:
1. Bilimdilik: Italıanyń saıası, áleýmettik - ekonomıkalyq damý erekshelikteriniń sebepteri men saldaryn ashyp kórsetý. Ótken sabaqtaǵy Ispanıanyń XV ǵasyrdyń aıaǵyna qaraı bir ortalyqqa baǵyndyrylǵan memleketke aınalǵandyǵyn oqýshylardyń esine sala otyryp, ol eldiń kórshisi Italıanyń ne sebepti bytyrańqy kúıde qala bergendigine, degenmen XI - XV ǵasyrlardaǵy Italıanyń ekonomıkalyq damýynan aldyńǵy qatardaǵy elderdiń biri bolǵandyǵyn, qalalardyń táýelsizdik alyp, joǵary dárejede damyǵandyǵyn aıtý.
2. Jetildirý: Italıanyń XI - XV tarıhyn baıandaı otyryp, dúnıe júzi tarıhynan alǵan bilimderin jetildirý.
3. Tárbıelik: Ultjandy, bilimdi, tarıhı sanasy qalyptasqan azamat tárbıeleý.
Túri: aralas
Ádisi: Interaktıvti
Kórnekilik: Kompúter, naqyl sózder, Italıanyń kartasy t. b.
Pán aralyq baılanys: Geografıa, matematıka, beıneleý, Qazaqstan tarıhy t. b.
Sabaqtyń barysy: Uıymdastyrý kezeńi
Oqý quralyn tekserip, túgeldeý.
«Habar»
Oqýshylardyń zeıinin sabaqqa aýdarý
«Halyqtyń órkendep ósýi úshin azattyq pen bilim qajet» Sh. Ýalıhanov.
1. Orta ǵasyrlar tarıhy neshege bólinedi? /3/
2. Biz qazir qaı kezeńindemiz? /Damyǵan orta ǵasyrlar XI - XV ǵasyrlar/
3. Damyǵan orta ǵasyrlar nesimen erekshelenedi. /feodalızmniń ornyǵýy men damýy/
4. Jalpy Eýropaǵa mádenıet pen ǵylym orta ǵasyrlarda bardy. Bul mádenıetti kimder jetkizdi, jáne qaı el arqyly? /Arabtar, Ispanıa arqyly./
Olaı bolsa ótken sabaǵymyz Ispanıa týraly bilimderimizdi teksersek.
1. Ortaǵa 4 oqýshyny shyǵaryp «Betpe - bet» arqyly birin - birine suraqtar qoıady.
2. «Ia joq» oıyny
▪ 756 jyly Kordova ámirligi quryldy /ıa/
▪ Arabtar Ispanıany 711 - 717 jyldary basyp aldy /joq/
▪ Rekonkısta degen qaıtaryp berý /joq/
▪ Inkvızısıa kúpirlermen kúres /ıa/
▪ Inkvızısıa 1485 jyly quryldy /joq/ 1480
▪ Ispanıadaǵy kúpirlerdi qyryp joıý aýtodafe dep ataldy /ıa/
OI QOZǴAÝ
Italıa degende oıymyzǵa ne oralady, ne týraly ne aıtqymyz keledi?
Italıa degende kózime etik elesteıdi.
Italıandyqtar qyzý qandy halyq.
Ótken aptada Italıa premer mınıstri Bırlýskonı kelip ketti.
Erterekte Vızývıı taýynda výlkan atqylap Neapol qalasyn basyp qalǵan.
Qazir Neapol qalasy ashyq aspan astyndaǵy mýzeı.
Makaronnyń otany
Astanasy Rım. Rım arhıtektýrasy óte jaqsy damyǵan qala.
Laskala teatry bar. Opera ánshileri osy teatrda óz bilimderin tereńdetip, daýystaryn shyńdaıdy. Á. Dinishev, Maıra Muhammedqyzy.
Sý ústindegi qala Venesıa /«Anna» fılminen kórgen bolarsyzdar/
Olaı bolsa búgingi ótetin jańa sabaǵymyz Italıa.
Jańa sabaq: №17. XI - XV ǵasyrlardaǵy Italıa
Jospary:
1. Qala memleketteri jáne olardyń erekshelikteri
2. Venesıanyń kúsheıýi
3. Florensıa
4. Medıchılerdiń bank qyzmeti
5. Savonarola
1. Qala memleketteri jáne olardyń erekshelikteri.
XI - XV ǵasyrlarda Italıa bytyrańqy el bolyp qala berdi.
Biraq onda burynǵy qalalar ulǵaıyp, jańa qalalar qatary ósti. Qalalardyń damýyna kresshiler joryǵy sebep boldy. Kresshilerdi azyq - túlik, kıim - keshek, qarý - jaraqpen qamtamasyz etýde Italıa mol tabysqa keneldi. Qalalar saýda men qolóner ortalyqtaryna aınaldy.
Qalalar alǵash iri feodaldardyń jerinde ornalasqandyqtan, olarǵa táýeldi boldy. Feodal - myrza popolandar dep atalǵan qala turǵyndarynan alym - salyq jınap, qolóner men saýdanyń damýyna kedergi keltirip otyrdy. Qalalardyń feodal - myrzaǵa qarsy kúresine kómektesetin koról ókimeti bolmady, sondyqtan popolandar usaq feodaldar - valvassorlarmen odaqtasty.
Tynymsyz kúrestiń nátıjesinde Hİ - Hİİ ǵasyrlardy Venesıa men Genýıadan basqa
qalalary derbestik aldy. Táýelsizdigin jeńip alǵan qalalar komýnalar dep ataldy. Olar óz úkimetterin qurdy. Ol úkimet Komýnalar alqasy dep ataldy. Komýnalar alqasy zań shyǵardy, salyq jınady, sharýashylyqty basqardy. Salyqtan jáne t. b. tabystardan jınalǵan qorlar endi feodal - myrzalardyń qaltasyna emes, qalanyń qazynasyna túsetin boldy.
İri, baı qalalar mańyndaǵy usaq qalalardy ózine qosyp alyp, ıelikteriniń sheńberin ulǵaıtty. Mundaı iri qalalar basqa qalalarmen, tipti basqa memlekettermen saýda jasaý, soǵysý, bitim jasaý máselelerin de ózderi sheshe bastady. Sóıtip Italıada qala - memleketter paıda boldy. Olar Venesıa, Genýıa, Pıza, Ravenna, Florensıa sıaqty qalalar.
Tolyq nusqasyn júkteý
Orta ǵasyrlardaǵy dúnıe júzi tarıhy 7 - synyp
Sabaqtyń taqyryby: XI - XV ǵasyrlardaǵy Italıa
Maqsaty:
1. Bilimdilik: Italıanyń saıası, áleýmettik - ekonomıkalyq damý erekshelikteriniń sebepteri men saldaryn ashyp kórsetý. Ótken sabaqtaǵy Ispanıanyń XV ǵasyrdyń aıaǵyna qaraı bir ortalyqqa baǵyndyrylǵan memleketke aınalǵandyǵyn oqýshylardyń esine sala otyryp, ol eldiń kórshisi Italıanyń ne sebepti bytyrańqy kúıde qala bergendigine, degenmen XI - XV ǵasyrlardaǵy Italıanyń ekonomıkalyq damýynan aldyńǵy qatardaǵy elderdiń biri bolǵandyǵyn, qalalardyń táýelsizdik alyp, joǵary dárejede damyǵandyǵyn aıtý.
2. Jetildirý: Italıanyń XI - XV tarıhyn baıandaı otyryp, dúnıe júzi tarıhynan alǵan bilimderin jetildirý.
3. Tárbıelik: Ultjandy, bilimdi, tarıhı sanasy qalyptasqan azamat tárbıeleý.
Túri: aralas
Ádisi: Interaktıvti
Kórnekilik: Kompúter, naqyl sózder, Italıanyń kartasy t. b.
Pán aralyq baılanys: Geografıa, matematıka, beıneleý, Qazaqstan tarıhy t. b.
Sabaqtyń barysy: Uıymdastyrý kezeńi
Oqý quralyn tekserip, túgeldeý.
«Habar»
Oqýshylardyń zeıinin sabaqqa aýdarý
«Halyqtyń órkendep ósýi úshin azattyq pen bilim qajet» Sh. Ýalıhanov.
1. Orta ǵasyrlar tarıhy neshege bólinedi? /3/
2. Biz qazir qaı kezeńindemiz? /Damyǵan orta ǵasyrlar XI - XV ǵasyrlar/
3. Damyǵan orta ǵasyrlar nesimen erekshelenedi. /feodalızmniń ornyǵýy men damýy/
4. Jalpy Eýropaǵa mádenıet pen ǵylym orta ǵasyrlarda bardy. Bul mádenıetti kimder jetkizdi, jáne qaı el arqyly? /Arabtar, Ispanıa arqyly./
Olaı bolsa ótken sabaǵymyz Ispanıa týraly bilimderimizdi teksersek.
1. Ortaǵa 4 oqýshyny shyǵaryp «Betpe - bet» arqyly birin - birine suraqtar qoıady.
2. «Ia joq» oıyny
▪ 756 jyly Kordova ámirligi quryldy /ıa/
▪ Arabtar Ispanıany 711 - 717 jyldary basyp aldy /joq/
▪ Rekonkısta degen qaıtaryp berý /joq/
▪ Inkvızısıa kúpirlermen kúres /ıa/
▪ Inkvızısıa 1485 jyly quryldy /joq/ 1480
▪ Ispanıadaǵy kúpirlerdi qyryp joıý aýtodafe dep ataldy /ıa/
OI QOZǴAÝ
Italıa degende oıymyzǵa ne oralady, ne týraly ne aıtqymyz keledi?
Italıa degende kózime etik elesteıdi.
Italıandyqtar qyzý qandy halyq.
Ótken aptada Italıa premer mınıstri Bırlýskonı kelip ketti.
Erterekte Vızývıı taýynda výlkan atqylap Neapol qalasyn basyp qalǵan.
Qazir Neapol qalasy ashyq aspan astyndaǵy mýzeı.
Makaronnyń otany
Astanasy Rım. Rım arhıtektýrasy óte jaqsy damyǵan qala.
Laskala teatry bar. Opera ánshileri osy teatrda óz bilimderin tereńdetip, daýystaryn shyńdaıdy. Á. Dinishev, Maıra Muhammedqyzy.
Sý ústindegi qala Venesıa /«Anna» fılminen kórgen bolarsyzdar/
Olaı bolsa búgingi ótetin jańa sabaǵymyz Italıa.
Jańa sabaq: №17. XI - XV ǵasyrlardaǵy Italıa
Jospary:
1. Qala memleketteri jáne olardyń erekshelikteri
2. Venesıanyń kúsheıýi
3. Florensıa
4. Medıchılerdiń bank qyzmeti
5. Savonarola
1. Qala memleketteri jáne olardyń erekshelikteri.
XI - XV ǵasyrlarda Italıa bytyrańqy el bolyp qala berdi.
Biraq onda burynǵy qalalar ulǵaıyp, jańa qalalar qatary ósti. Qalalardyń damýyna kresshiler joryǵy sebep boldy. Kresshilerdi azyq - túlik, kıim - keshek, qarý - jaraqpen qamtamasyz etýde Italıa mol tabysqa keneldi. Qalalar saýda men qolóner ortalyqtaryna aınaldy.
Qalalar alǵash iri feodaldardyń jerinde ornalasqandyqtan, olarǵa táýeldi boldy. Feodal - myrza popolandar dep atalǵan qala turǵyndarynan alym - salyq jınap, qolóner men saýdanyń damýyna kedergi keltirip otyrdy. Qalalardyń feodal - myrzaǵa qarsy kúresine kómektesetin koról ókimeti bolmady, sondyqtan popolandar usaq feodaldar - valvassorlarmen odaqtasty.
Tynymsyz kúrestiń nátıjesinde Hİ - Hİİ ǵasyrlardy Venesıa men Genýıadan basqa
qalalary derbestik aldy. Táýelsizdigin jeńip alǵan qalalar komýnalar dep ataldy. Olar óz úkimetterin qurdy. Ol úkimet Komýnalar alqasy dep ataldy. Komýnalar alqasy zań shyǵardy, salyq jınady, sharýashylyqty basqardy. Salyqtan jáne t. b. tabystardan jınalǵan qorlar endi feodal - myrzalardyń qaltasyna emes, qalanyń qazynasyna túsetin boldy.
İri, baı qalalar mańyndaǵy usaq qalalardy ózine qosyp alyp, ıelikteriniń sheńberin ulǵaıtty. Mundaı iri qalalar basqa qalalarmen, tipti basqa memlekettermen saýda jasaý, soǵysý, bitim jasaý máselelerin de ózderi sheshe bastady. Sóıtip Italıada qala - memleketter paıda boldy. Olar Venesıa, Genýıa, Pıza, Ravenna, Florensıa sıaqty qalalar.
Tolyq nusqasyn júkteý
You Might Also Like
