InfoHub Logo

Páni: Informatıka 5 synyp
Sabaqtyń taqyryby: Tehnıka qaýipsizdigi jáne jumys ornyn uıymdastyrý
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdiligi: Bala boıyna búgingi taqyrypty ótý barysynda bilimderin arttyrý.
Tárbıeligi: Ár oqýshyny iskerlikke, naqtylyqqa, yntymaqtylyqqa tárbıeleý.
Damytýshylyǵy: Oqýshynyń árbir sabaqqa yntasy men qabiletin biriktirip, pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq
Oqytý ádisteri: sózdik, kórneki, praktıkalyq
Sabaqtyń kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, kompúterler
Oqytý formalary: jeke, toptyq jáne ujymdyq.

Sabaqtyń barysy:
a) uıymdastyrý kezeńi
b) sabaq suraý
v) baǵalaý
g) jańa sabaq
d) bekitý
e) úıge tapsyrma
j) qorytyndy
Qońyraý soǵylyp sabaq bastalǵan soń balalardy uıymdastyra otyryp sabaqty bastaımyn.
Jańa materıaldyń mazmuny:
Senderdiń jumys oryndarynda kompúterdiń quramdas bólikteri ornalasqan: júıelik blok, pernetaqta, monıtor. Jumys kezinde monıtordyń sáýle tútigi joǵary kerneýde jumys isteıdi.

İ. Tómendegi áreketterdi jasaýǵa bolmaıdy:
1. Kabelderdiń qosylǵan oryndaryna tıýge bolmaıdy
2. Jumys istep turǵanda ekranǵa, monıtor men pernetaqtanyń syrt jaǵyna tıýge bolmaıdy.
3. Oqytýshynyń ruqsatynsyz aparatýralardy tok kózine qosýǵa, úzýge bolmaıdy.
4. Kitap, dápter jáne t. b. artyq zattardy monıtordyń, pernetaqtanyń ústine qoıýǵa bolmaıdy.
5. Sý kıimmen, sý qolmen kompúterde jumys isteýge qatal tıym salynady.

İİ. Jumys tártibi:
1. Kompúter ekranynan 60 - 70 sm qashyqtyqta durys, eńkeımeı, jatyp almaı otyrý qajet, al udaıy kózildirik taǵatyndar – kózildirikpen otyrý kerek.
2. Dıspleı aldynda 20 mınýt jumystan soń mindetti túrde 5 mınýt dem alý kerek.

İİİ. Jumys kezinde:
1. Aparatýralardyń durys jumys isteýin qadaǵalańdar, eger aparatýranyń durys jumys istemeı turǵanyn sezseńder, nemese ózgeshe dybys paıda bolsa, nemese pernetaqta óz betimen óship qalsa, dereý jumysty toqtatyńdar. Tehnıkanyń aqaýy jóninde oqytýshyǵa habarlańdar.
2. Pernelerdi qatty taqyldatpaı jaı basyńdar.
3. Pernetaqtada jumys istegende qoldaryń taza bolsyn.
4. Aparatýranyń aqaýyn eshqashan óz betterińmen jóndeýge umtylmańdar.
Kez kelgen derbes kompúter birneshe qurylǵylardan turady. Bul qurylǵylardyń keıbiri óte mańyzdy - bul monıtor, júıelik blok pen pernetaqta, óıtkeni kompúter olarsyz jumys isteı almaıdy.
Jańa sabaqty bekitý: Ol úshin balalarǵa jańa sabaqtan birneshe suraqtar qoıa otyryp sabaqty aıaqtaımyn.

Úıge tapsyrma: Eseptegish tehnıka kabınetindegi qaýipsizdik tehnıka erejesin saqtaý.
Sabaqty qorytyndylaý: Jańa materıaldy pysyqtaý, oqýshylardyń meńgergen bilimder baǵalaý.

Páni: Informatıka
Synyby: 7
Sabaqtyń taqyryby: Aqparat
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Oqýshylardyń aqparat týraly túsinigin qalyptastyrý, sıpaty men qabyldaý tásilderi boıynsha ár túrli aqparat túrlerimen tanystyrý;
Tárbıelik: Oqýshylardy uqyptylyqqa, júıelikke tárbıeleý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń oılaý qabiletin, logıkasyn, mádenıettilik damytý.
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq.
Sabaqta qoldanylatyn kórnekti quraldar: Kompúter, ınterak. taqta, elektrondy oqýl

Sabaqtyń ótý barysy:
1. Oqýshylardy uıymdastyrý.
2. Úıge berilgen tapsyrmany tekserý.
3. Jańa taqyrypty túsindirý.
4. Tapsyrmalardy oryndaý.
5. Sabaqty bekitý.
6. Úıge tapsyrma berý

Jańa túsinikter:
“Aqparat” sózi latynnyń túsindirý, baıandaý, málimet degen uǵymdardy bildiretin informatio cózinen shyqqan. Qazirgi kezde aqparat kúndelikti turmysqa, ǵylymnyń ár túrli fılosofıa, ekonomıka fızıka, matematıka, ınformatıka t. b salalarynda keńinen endi. Aqparatty biz jazbasha nemese aýyzsha, tipti qımyl - qozǵalys túrinde bere alamyz. “Aqparat ” degen sóz belgili bir habardyń, jańalyqtardyń ótken oqıǵalardyń mazmunyn bildiredi. Tiri organızmniń qurylysyn zertteý de bizge kóp aqparat beredi.
Mysaly: balasy atasyna nege uqsaıdy? Itten nege týmaıdy? Bul suraqtarǵa genetıka ǵylymy jaýap beredi. Ol tuqym qýalaýshylyq bolatynyń, árbir organızmniń negizgi belgileri urpaqtan urpaqqa DNQ molekýlalary arqyly aqparat beriledi. Sonymen aqparat tiri tabıǵatta da, óli tabıǵatta bolady. Ol árqashan sózben ǵana jetkizilmeıdi, ıaǵnı aqparat almasýdyń san alýan túrleri bar, qarym - qatynas jasaý, óz betimen oılaný, zerteý nátıjesinde paıda bolady.
Aqparatqa úzildi kesildi anyqtama bere almaımyz. Ony qarshaǵan dúnıe týraly jáne onda júrip jatqan prosester týraly habarlar men maǵlumattar dep túsinýge bolady.
Aqparat materıalymen jáne energıamen qatar bizdi qorshaǵan ortanyń quramdy bólikteriniń biri bolyp sanalady.
Aqparat túrleri
Barlyq aqparattardy tómendegideı bólýge bolady: qoǵamdyq saıasattyq - áleýmettik - ekonomıkalyq, ǵylymı - tehnıkalyq, hımıa - bıologıalyq, fızıologıalyq t. b. Munymen qatar aqparat óziniń sıpaty boıynsha:
1. statıkalyq (turaqty) nemese dınamıkalyq (aınymaly);
2. alǵashqy (kiristik), týyndy (aralyq) nemese shyǵystyq;
3. basqarýshy jáne málimet berýshi;
4. obektıvti jáne sýbektıvti bolýy múmkin.
Aqparat qasıetterine mynalardy jatqyzýǵa bolady: tolyqtyq, senimdilik (anyqtyq), baǵalylyq, mańyzdylyq (aktýaldyq), aıqyndylyq, qysqalyq, nanymdylyq.
Tiri tabıǵatta aqparat berý men óńdeý mysaldary:
Janýarlar ózderiniń jerlerin qorǵap, ıisti belgiler qaldyryp ketedi.
Adam aqparatty sezý, kórý arqyly qabyldaıdy. Adam radıodan, teledıdardan, gazet - jýrnaldan aqparattardy sezim músheleri arqyly qabyldaıdy. Adam qabyldaıtyn aqparat tańbaly, beıneli bolyp bólinedi.
Beınelik aqparat dep - tabıǵat kórinisterin, keskinderdi, dám, ıis, sezý músheleri arqyly qabyldanǵan aqparattardy aıtady.
Tańbaly aqparatqa sóıleý, jazý túrinde alynǵan aqparattar jatady. Aýyzeki til de tańbaly aqparatqa jatady. Sebebi, ár túrli tańbalardan turady, braq olar dybystyq tańbalar - fenomender dep atalady. Tańba túrinde qatynasýdy qatynas tili dep ataıdy. Tabıǵı qatynas tiline: qazaq, orys, aǵylshyn tilderi jatady. Jasandy tilderge matematıka, fızıka, kompútermen qatynasý tilderi jatady. Ár tildiń óz alfabıti bar. Sandardy kórsetetin alfabıtter: ekilik, segizdik, ondyq, onaltylyq bolady.

Sabaqty bekitý suraqtary:
1. Aqparat degen sózge qandaı maǵyna beresińder?
2. Adam aqparattyń qandaı túrlerin qabyldaı alady?
3. Adam aqparatty qalaı jáne qaıda saqtaıdy?
4. Adam aqparatty óńdeýine mysal keltir?
5. Adam aqparatty qalaı saqtaıdy?
Úıge tapsyrma: 1. 1 taqyryp. Aqparat.