InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Zat esimniń jasalýy. Dara jáne kúrdeli zat esimder. Derekti, dereksiz zat esimder.
Qazaq tili 6 synyp
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: taqyryp boıynsha bilim berýi, keńeıtý, alǵan bilimderin qoldana bilýge úıretý;
Tárbıelik: túrli tapsyrmalar arqyly ultjandylyqqa, óleńdi mánerlep oqýǵa, ańǵarympazdyqqa, tapqyrlyqqa tárbıeleý;
Damytýshylyq: oqýshylardyń shyǵarmashylyq jáne óz betindik qabiletin, taza, kórkem jazý qabiletin, oı - sanasyn damytý.
Sabaqtyń túri: jańa taqyryp
Sabaqtyń ótý ádisi: keste, túsindirý, tapsyrmalar berý, suraq - jaýap,
Sabaq kórnekiligi: Taqyrypqa arnalǵan syzba, kespe kartochkalar

İ. Uıymdastyrý kezeńi.
1. Sálemdesý.
2. Synyptyń tazalyǵyna nazar aýdarý.
3. Oqýshylardyń nazaryn taqtaǵa aýdarý

İİ. Úı tapsyrmasyn suraý.
103 - jattyǵý. «Ulttyq salt – dástúrler» taqyrybynda qazaq salt - dástúrleri týraly shaǵyn áńgime jazyńdar.
Suraq – jaýap:
1. Sóz taptary degenimiz ne?
2. Sóz taptary neshege bólinedi?
3. Zat esim degenimiz ne? Mysal keltirý, suraqtaryn ataý,
4. Zat esim maǵynasyna qaraı qalaı bólinedi?
5. Quramyna qaraı qalaı bólinedi?
6. Jalpy jáne jalqy esimge mysal keltirý
7. Derekti jáne dereksiz zat esimder degenimiz ne? Mysal keltirý.

İİİ. Jańa taqyryp: Zat esimniń jasalýy. Derekti, dereksiz zat esimder.
Máni boıynsha
1. Jalpy esim.
Birkelki zattardy, qubylystardy jappaı ataıtyn sózder.
M: taý, qus, adam, ósimdik, janýar, ań, aýyl,

2. Jalqy esim.
Bir zatqa ǵana berilgen ataý. Birkelki zattardy, qubylystardy jekeleı ataıtyn, arnaıy berilgen esimder men ataýlar.
M: Alataý, Aqerke, Jetisý, aıý, saýysqan, Alataý,

Tanylýy boıynsha
1. Derekti zat esim. Naqtyly tanýǵa bolatyn, kózben kórip, qolmen ustaýǵa bolatyn zat ataýlary.
M: kitap, mektep, dos, sý, nan, dápter, qalam, ıne,

2. Dereksiz zat esim.
Kózge kórinbegenmen, adamnyń oılaýy nátıjesinde ǵana tanylatyn qubylys, uǵym ataýlary.
M: Aqyl, oı, baqyt, arman, bilim,

Dara zat esim
Bir sózden jasalǵan zat esim dara zat esim dep atalady.
M: Ana, aǵa, áke, kól, ózen,
1. Negizgi zat esim.
Tek túbirden jasalǵan zat esimder.
M: Otan, er, esim, dos, jol, mal, aýyl

2. Týyndy zat esim
Jurnaq jalǵaný arqyly jasalady
M: qýan - ysh, sez - im, shat - tyq, tý - ys, tońazyt - qysh, qon - aq, tara - q, kúre - k

Kúrdeli zat esim
1. Eki ne birneshe sózdiń birigýi, qosarlanýy, tirkesýi, qysqarýynan jasalady.

Mysaly: Murajaı, aqqý, baspasóz, dos - jaran, ata - ana, san esim, syn esim, QazUÝ, ata zań, QazUPÝ, saıabaq.

İV. Oqýlyqpen jumys.
104 - jattyǵý. Zat esimderdi kóshirip jazyp, maǵynalyq túrine ajyratyńdar. Qaramen jazylǵan sózder jalpy esim be, jalqy esim be túsindirińder.

105 - jattyǵý. Berilgen sózderdi tórt topqa (derekti, dereksiz, zat esim, jalpy esim, jalqy esim) bólip jazyńdar.
Derekti zat esim: Júzik, aqsha
Dereksiz zat esim: Abyroı, adamgershilik
Jalpy esim: Aqsha, yqsham aýdan
Jalqy esim: Zeńgi baba

106 - jattyǵý. Zat esimderdi terip jazyp, maǵynalyq túrlerine atap berińder.
V. Sabaqty bekitý.
Suraq – jaýap;
1. Zat esim degenimiz ne? Mysal keltirý, suraqtaryn ataý,
2. Zat esim maǵynasyna qaraı qalaı bólinedi?
3. Quramyna qaraı qalaı bólinedi?
4. Jalpy jáne jalqy esimge mysal keltirý
5. Derekti jáne dereksiz zat esimder degenimiz ne? Mysal keltirý.

Vİ. Úıge tapsyrma. 107 - jattyǵý. Tómende berilgen sózderge baılanysty óz jandaryńnan jumbaq, jańyltpash nemese shaǵyn óleń qurastyryńdar. Juldyz, dos, arman, báıterek, qyran, baqyt.

Qostanaı oblysy, Arqalyq qalasy,
№10 orta mekteptiń qazaq tili jáne ádebıeti páni muǵalimi
Ospan Aıdana Ýaqıtqyzy

Zat esimniń jasalýy. Dara jáne kúrdeli zat esimder. Derekti, dereksiz zat esimder. júkteý