1 دەڭگەي مۇعالىمدەرىنە كومەك
مەكتەپ وزگەرىسى ءۇشىن مەن قانداي ادىستەر مەن تاسىلدەردى قولدانامىن؟
قازىرگى تاڭدا وقۋ پروسەسىن جاڭاشالاندىرۋدى ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى رەفورمالارمەن، ءبىلىم مازمۇنىنىن جاڭارتۋ، باسقارۋ جۇيەسىنىڭ جاڭا ادىستەرىن قاراستىرۋ، وقۋ - تاربيە ۇدەرىسىن جەتىلدىرۋ، ءبىلىم ساپاسىمەن قامتاماسىز ەتۋ سەكىلدى ناقتى پروبلەمالار توڭىرەگىندە ءبىلىم جەتىلدىرۋ كۋرستارى مەن عىلىمي - ادىستەمەلىك شارالار ۇيىمداستىرۋ ارقىلى قول جەتكىزىپ كەلەدى. سوندىقتان مەن ءوز مەكتەبىمنىڭ مۇعالىمدەرىنىڭ ساپالىق قاسيەتتەرىن جاڭاشا باعىتتا قالىپتاستىرۋعا كوپ كوڭىل بولە كەلە ءوزىمنىڭ وقىعان ءى دەڭگەي باعدارلاماسى بويىنشا ۇيرەنگەندەرىمدى ۇيرەتە وتىرىپ ءوزىم دە ۇيرەنەمىن.
ءبىرىنشى دەڭگەي باعدارلاماسى ءوزىنىڭ مازمۇنىن سۇراقتاردى تومەندەگى رەتپەن قويۋ ارقىلى قۇرىلىمداي وتىرىپ، باسقا تاسىلگە نەگىزدەلگەن: نەلىكتەن ءبىز ءبىزدىڭ وقىتۋ تاسىلدەرىمىزدى وزگەرتۋگە ءتيىسپىز، سودان كەيىن ماسەلەنى شەشۋگە باعىتتالىپ: ءبىز بۇنى قالاي ىستەيمىز، تەك سودان كەيىن عانا – ءبىز سىنىپتا نە ىستەۋىمىز كەرەك؟ دەگەن سۇراقتى العا تارتادى.
مەن پراكتيك ءمۇعالىم رەتىندە ءوز مەكتەبىمدەگى كەمشىلىكتەرىمدى قالاي جەتىستىككە اينالدىرامىن؟ كەلەشەكتە ءىس - تاجىريبەمدى قالاي جاقسارتامىن؟ مەكتەپ تاجىريبەسىن وزگەرتۋ ءۇشىن مەن قانداي ءادىس - تاسىلدەردى قولدانامىن دەگەن ساۋالدارعا جاۋاپ ىزدەي باستادىم.
ءمۇعالىمنىڭ ءىس - ارەكەتىنە قاراي وقۋشىنىڭ تانىمى مەن ءبىلىم دارەجەسىن بايقاۋعا بولادى. ل. ۆىگوتسكيي:“وقۋشى ديالوگ قۇرۋ ناتيجەسىندە ءبىلىم الادى جانە بۇل وقىتۋ جادا اياسىندا قاراستىرىلاتىن بولسا، وقىتۋ تابىستى بولىپ، ءوز ناتيجەسىن كورسەتەدى” دەگەن سوزىنە تولىقتاي قوسىلا كەلە مەن الەۋمەتتىك - سىندارلىلىق تۇرعىدان وقىتۋدى باستى نازارعا الامىن دەپ وتىرمىن (Vygotsky، 1978؛ Wood، 1998) بۇل باعدارلامادا تالقىلاۋ، پىكىرتالاس، ىنتىماقتاستىق، ءبىلىمدى بىرلەسىپ قۇرۋ سياقتى ديالوگ جۇرگىزۋدىڭ ءتۇرلى ادىستەرىن قولدانا وتىرىپ تۇسىنىكتەر مەن داعدىلاردى قالىپتاستىرۋ ارقىلى وقۋ قاراستىرىلادى.
قازىرگى تاڭدا وقۋ پروسەسىن جاڭاشالاندىرۋدى ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى رەفورمالارمەن، ءبىلىم مازمۇنىنىن جاڭارتۋ، باسقارۋ جۇيەسىنىڭ جاڭا ادىستەرىن قاراستىرۋ، وقۋ - تاربيە ۇدەرىسىن جەتىلدىرۋ، ءبىلىم ساپاسىمەن قامتاماسىز ەتۋ سەكىلدى ناقتى پروبلەمالار توڭىرەگىندە ءبىلىم جەتىلدىرۋ كۋرستارى مەن عىلىمي - ادىستەمەلىك شارالار ۇيىمداستىرۋ ارقىلى قول جەتكىزىپ كەلەدى. سوندىقتان مەن ءوز مەكتەبىمنىڭ مۇعالىمدەرىنىڭ ساپالىق قاسيەتتەرىن جاڭاشا باعىتتا قالىپتاستىرۋعا كوپ كوڭىل بولە كەلە ءوزىمنىڭ وقىعان ءى دەڭگەي باعدارلاماسى بويىنشا ۇيرەنگەندەرىمدى ۇيرەتە وتىرىپ ءوزىم دە ۇيرەنەمىن.
ءبىرىنشى دەڭگەي باعدارلاماسى ءوزىنىڭ مازمۇنىن سۇراقتاردى تومەندەگى رەتپەن قويۋ ارقىلى قۇرىلىمداي وتىرىپ، باسقا تاسىلگە نەگىزدەلگەن: نەلىكتەن ءبىز ءبىزدىڭ وقىتۋ تاسىلدەرىمىزدى وزگەرتۋگە ءتيىسپىز، سودان كەيىن ماسەلەنى شەشۋگە باعىتتالىپ: ءبىز بۇنى قالاي ىستەيمىز، تەك سودان كەيىن عانا – ءبىز سىنىپتا نە ىستەۋىمىز كەرەك؟ دەگەن سۇراقتى العا تارتادى.
مەن پراكتيك ءمۇعالىم رەتىندە ءوز مەكتەبىمدەگى كەمشىلىكتەرىمدى قالاي جەتىستىككە اينالدىرامىن؟ كەلەشەكتە ءىس - تاجىريبەمدى قالاي جاقسارتامىن؟ مەكتەپ تاجىريبەسىن وزگەرتۋ ءۇشىن مەن قانداي ءادىس - تاسىلدەردى قولدانامىن دەگەن ساۋالدارعا جاۋاپ ىزدەي باستادىم.
ءمۇعالىمنىڭ ءىس - ارەكەتىنە قاراي وقۋشىنىڭ تانىمى مەن ءبىلىم دارەجەسىن بايقاۋعا بولادى. ل. ۆىگوتسكيي:“وقۋشى ديالوگ قۇرۋ ناتيجەسىندە ءبىلىم الادى جانە بۇل وقىتۋ جادا اياسىندا قاراستىرىلاتىن بولسا، وقىتۋ تابىستى بولىپ، ءوز ناتيجەسىن كورسەتەدى” دەگەن سوزىنە تولىقتاي قوسىلا كەلە مەن الەۋمەتتىك - سىندارلىلىق تۇرعىدان وقىتۋدى باستى نازارعا الامىن دەپ وتىرمىن (Vygotsky، 1978؛ Wood، 1998) بۇل باعدارلامادا تالقىلاۋ، پىكىرتالاس، ىنتىماقتاستىق، ءبىلىمدى بىرلەسىپ قۇرۋ سياقتى ديالوگ جۇرگىزۋدىڭ ءتۇرلى ادىستەرىن قولدانا وتىرىپ تۇسىنىكتەر مەن داعدىلاردى قالىپتاستىرۋ ارقىلى وقۋ قاراستىرىلادى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
