5 سيفرى تۋرالى وتكەندى بەكىتۋ، 4 - 5 ساندارىن سالىستىرۋ
تاقىرىبى: 5 سيفرى تۋرالى وتكەندى بەكىتۋ، 4 - 5 ساندارىن سالىستىرۋ. كەڭىستىكتە باعدارلاۋ: الدىندا، ۇستىندە، استىندا، ارتىندا.
ماقساتى: 5 كولەمىندەگى زاتتاردى ساناۋ قابىلەتىن نىعايتۋ؛ سيفردى زاتتىڭ سانىمەن سايكەستەندىرۋدى ۇيرەتۋ؛ اينالاداعى زاتتاردىڭ سۇلباسىنان گەومەتريالىق فيگۋرالاردى كورە بىلۋگە ۇيرەتۋ. الدىندا، ۇستىندە، استىندا، ارتىندا تۇسىنىكتەرىن بەكىتۋ.
شاتتىق شەڭبەرى:
قانە، قانە تۇرايىق،
ۇلكەن شەڭبەر قۇرايىق.
قۇرىپ بولساق شەڭبەردى،
الاقاندى ۇرايىق.
ءبىز اقىلدى بالامىز،
ايتقان ءتىلدى الامىز.
دوستارىمدى كورگەندە،
قۋانا قارسى الامىز.
بالالار، سەندەر بالاپان ارناسىنداعى مۋلتفيلمدەردى كورگەندى جاقسى كورەسىڭدەر مە؟ ونداعى قانداي ءمۋلتفيلمدى ءسۇيىپ كورەسىڭدەر؟ ولاي بولسا، بۇگىن مەن جۇمىسقا كەلە جاتقاندا، مەنىڭ الدىمنان ەكى سۇيكىمدى ءبۇلدىرشىن كەزدەستى، ولار كىم ەكەنىن بىلگىلەرىڭ كەلە مە؟ ەندەشە مەن سەندەرگە جۇمباق جاسىرايىن: اتاسى مەن اجەسىنە قوناققا بارادى، ولاردىڭ سۇيىكتى دوستارى ءاقتوس، بوتاقان ج\ە كوجەك، ولار كىمدەر؟(ءالي مەن اييا)
جارايسىڭدار، بالالار! ەندەشە ەكەۋىن ورتاعا شاقىرايىق.
- سالەم بالالار، قالايسىڭدار؟ ءبىز سەندەردى كورگەنىمىزگە قۋانىشتىمىز. بالالار، بۇگىنگى كۇنىمىز قىزىقتى ءوتۋ ءۇشىن سەندەردى تابيعات اياسىنا سەرۋەنگە شاقىرعىمىز كەلىپ تۇر، بىزبەن بىرگە باراسىڭدار ما؟ (ارينە)
- ەندەشە ءبارىمىز شەڭبەرمەن كەتتىك.
بالالار كەلە جاتقاندا الدىنان ءالي مەن اييانىڭ دوسى، كوجەك كەزدەسەدى. بالالار، كوجەك نەشىنشى بولىپ كەزدەستى؟(ءبىرىنشى)
- كوجەكتى سيپاتتايىقشى (اق، جۇمساق)
- سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار، سەندەردى كورگەنىمە قۋانىشتىمىن. بالالار، سەندەر قايدا جول تارتتىڭدار؟ مەن سەندەرمەن ويىن ويناعىم كەلىپ تۇر، «ساندارعا سايكەس كوجەكتەردىڭ ۇيشىگىن تابۋ» (مۋزىكا توقتاعاندا ءار بالا قولىنداعى سانى مەن ۇيشىكتىڭ ەسىگىندەگى سانعا سايكەس ءوز ۇيشىگىن تابۋ. ويىندى بىرنەشە رەت قايتالاۋ. )
- بالالار، ماعان سەندەرمەن ويناعان ۇنادى، ەندەشە مەنى دە وزدەرىڭمەن بىرگە الىپ كەتىڭدەرشى؟ (جارايدى)
بالالار كوجەكتى ەستەلىككە سۋرەتكە ءتۇسىرىپ الايىقشى، جارايدى ما؟
- بالالار كوجەكتى ەرتىپ جولعا شىقتى، كەلە جاتسا الدىنان بوتاقان كەزدەستى.
- سالەم، بالالار، قايدا جول تارتتىڭدار؟(سەرۋەنگە)
- بالالار، بىزگە كوجەك نەشىنشى بولىپ كەزدەستى، ال بوتاقان شە؟
- بالالار، سەندەر كوڭىلدى ەكەنسىڭدەر، مەنىڭ دە سەندەر سەكىلدى ويناعاندى جاقسى كورەمىن، ءبىراق ويناپ بولعاسىن ويىنشىقتارىن جيناعىم كەلمەيدى، سەندەر ماعان كومەكتەسەسىڭدەر مە؟(ارينە)
تاپسىرما: ويىنشىقتاردى سورەلەرگە ورنالاستىر -
الما - جوعارى
يت - تومەنگە
دوپ - سولعا
قۋىرشاقتى - وڭعا
سۇراق قويۋ: الما قاي جەردە تۇر...
راحمەت، بالالار، ماعان كومەكەتەستىڭدەر، ەندى مەن ويناپ بولعاسىن مىندەتتى تۇردە ويىنشىقتارىمدى ورىندارىنا سالىپ جينايتىن بولامىن، مەنى دە وزدەرىڭمەن بىرگە الىپ كەتىڭدەرشى؟ (جارايدى)
- بالالار بوتاقاندى الىپ جولعا شىقتى، كەلە جاتسا الدىنان ءاقتوس كەزدەستى.
- بالالار، كانە ەسىمىزگە تۇسىرەيىكشى كوجەك ءبىرىنشى، بوتاقان ەكىنشى، ال ءاقتوس نەشىنشى؟
- سالەمەتسىڭدەر مە بالالار، جاعدايلارىڭ قالاي؟ سەندەر اقىلدى ەكەنسىڭدەر. بالالار، مەنىڭ سۇيىكتى اسىم قانداي ەكەنىن بىلەسىڭدەر مە؟(سۇيەك)
- دۇرىس ايتاسىڭدار، بالالار. قاراڭدارشى، مەنىڭ سۇيەكتەرىم شاشىلىپ جاتىر، ولار ءبىر - بىرىنە ۇقسايدى ما؟ نەسىمەن ەرەكشەلەنەدى؟ (ءتۇسى ج\ە پىشىنىمەن)
ەندەشە ماعان قىزدار ءبىر سەبەتكە ءۇشبۇرىشتى گەوم ءپىشىنى بار سۇيەكتەردى جيناپ بەرسىن، ال ۇلدار ەكىنشى سەبەتكە دوڭگەلەك گەوم پىشىندەس سۇيەكتەردى جيناپ بەرسىن، ال مەن كىم شاپشاڭ ەكەنىن قاراپ تۇرامىن، سوسىن سانايمىز.
- جارايسىڭدار، بالالار، سەندەر جىلدام ەكەنسىڭدەر، راحمەت سەندەرگە!
- بالالار، ءبىز سەرۋەندە ءالي مەن اييانىڭ بارلىق دوستارىن كەزدەستىردىك، ولارمەن قىزىقتى ويىندار وينادىق، ەندەشە دوستارىمىزعا ارناپ «ساناماق» ءانىن بىرگە ايتساق قالاي قارايسىڭدار؟ (جارايدى)
- بالالار، ءبىزدىڭ بالاباقشاعا قايتاتىن ۋاقىتىمىز بولعان سياقتى، دوستارىمىزبەن قوشتاسايىق، جارايدى ما؟ (جارايدى)
- بالالار قاراڭدارشى، الدىمىزدا وزەن اعىپ جاتىر، ودان قالاي وتەتىنىمىزدى ويلاستىرايىق، ۇزىن جانە قىسقا جىپتەردى پايدالانۋ ارقىلى.
- بالالار، ءبىزدى توبىمىزدا توسىن سىي كۇتىپ تۇر. بۇگىنگى كەرەمەت كۇننەن ەستەلىك رەتىندە ءبىز ءالي مەن ايانى سۋرەتىن وسى گەومەتريالىق پىشىندەردى پايدالانۋ ارقىلى قۇراستىرايىق.
- جارايسىڭدار، بالالار، سەندەرگە سەرۋەندەگەن ۇنادى ما؟ ءبىز كىمدەرمەن باردىق؟
بىزگە وسى كوڭىلدى سەرۋەندە كىمدەردى كەزدەستىردىك؟
ولاي بولسا ءالي مەن اييانى ءوز ەلىنە قايتارايىق. ولاردىڭ بىزگە اكەلگەن سىيلىقتارى بار ەكەن.
اقتوبە قالاسى
№51 «جارقىن بالا»مدۇ
تاربيەشى: سابيتوۆا الميرا سابيتوۆنا
ماقساتى: 5 كولەمىندەگى زاتتاردى ساناۋ قابىلەتىن نىعايتۋ؛ سيفردى زاتتىڭ سانىمەن سايكەستەندىرۋدى ۇيرەتۋ؛ اينالاداعى زاتتاردىڭ سۇلباسىنان گەومەتريالىق فيگۋرالاردى كورە بىلۋگە ۇيرەتۋ. الدىندا، ۇستىندە، استىندا، ارتىندا تۇسىنىكتەرىن بەكىتۋ.
شاتتىق شەڭبەرى:
قانە، قانە تۇرايىق،
ۇلكەن شەڭبەر قۇرايىق.
قۇرىپ بولساق شەڭبەردى،
الاقاندى ۇرايىق.
ءبىز اقىلدى بالامىز،
ايتقان ءتىلدى الامىز.
دوستارىمدى كورگەندە،
قۋانا قارسى الامىز.
بالالار، سەندەر بالاپان ارناسىنداعى مۋلتفيلمدەردى كورگەندى جاقسى كورەسىڭدەر مە؟ ونداعى قانداي ءمۋلتفيلمدى ءسۇيىپ كورەسىڭدەر؟ ولاي بولسا، بۇگىن مەن جۇمىسقا كەلە جاتقاندا، مەنىڭ الدىمنان ەكى سۇيكىمدى ءبۇلدىرشىن كەزدەستى، ولار كىم ەكەنىن بىلگىلەرىڭ كەلە مە؟ ەندەشە مەن سەندەرگە جۇمباق جاسىرايىن: اتاسى مەن اجەسىنە قوناققا بارادى، ولاردىڭ سۇيىكتى دوستارى ءاقتوس، بوتاقان ج\ە كوجەك، ولار كىمدەر؟(ءالي مەن اييا)
جارايسىڭدار، بالالار! ەندەشە ەكەۋىن ورتاعا شاقىرايىق.
- سالەم بالالار، قالايسىڭدار؟ ءبىز سەندەردى كورگەنىمىزگە قۋانىشتىمىز. بالالار، بۇگىنگى كۇنىمىز قىزىقتى ءوتۋ ءۇشىن سەندەردى تابيعات اياسىنا سەرۋەنگە شاقىرعىمىز كەلىپ تۇر، بىزبەن بىرگە باراسىڭدار ما؟ (ارينە)
- ەندەشە ءبارىمىز شەڭبەرمەن كەتتىك.
بالالار كەلە جاتقاندا الدىنان ءالي مەن اييانىڭ دوسى، كوجەك كەزدەسەدى. بالالار، كوجەك نەشىنشى بولىپ كەزدەستى؟(ءبىرىنشى)
- كوجەكتى سيپاتتايىقشى (اق، جۇمساق)
- سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار، سەندەردى كورگەنىمە قۋانىشتىمىن. بالالار، سەندەر قايدا جول تارتتىڭدار؟ مەن سەندەرمەن ويىن ويناعىم كەلىپ تۇر، «ساندارعا سايكەس كوجەكتەردىڭ ۇيشىگىن تابۋ» (مۋزىكا توقتاعاندا ءار بالا قولىنداعى سانى مەن ۇيشىكتىڭ ەسىگىندەگى سانعا سايكەس ءوز ۇيشىگىن تابۋ. ويىندى بىرنەشە رەت قايتالاۋ. )
- بالالار، ماعان سەندەرمەن ويناعان ۇنادى، ەندەشە مەنى دە وزدەرىڭمەن بىرگە الىپ كەتىڭدەرشى؟ (جارايدى)
بالالار كوجەكتى ەستەلىككە سۋرەتكە ءتۇسىرىپ الايىقشى، جارايدى ما؟
- بالالار كوجەكتى ەرتىپ جولعا شىقتى، كەلە جاتسا الدىنان بوتاقان كەزدەستى.
- سالەم، بالالار، قايدا جول تارتتىڭدار؟(سەرۋەنگە)
- بالالار، بىزگە كوجەك نەشىنشى بولىپ كەزدەستى، ال بوتاقان شە؟
- بالالار، سەندەر كوڭىلدى ەكەنسىڭدەر، مەنىڭ دە سەندەر سەكىلدى ويناعاندى جاقسى كورەمىن، ءبىراق ويناپ بولعاسىن ويىنشىقتارىن جيناعىم كەلمەيدى، سەندەر ماعان كومەكتەسەسىڭدەر مە؟(ارينە)
تاپسىرما: ويىنشىقتاردى سورەلەرگە ورنالاستىر -
الما - جوعارى
يت - تومەنگە
دوپ - سولعا
قۋىرشاقتى - وڭعا
سۇراق قويۋ: الما قاي جەردە تۇر...
راحمەت، بالالار، ماعان كومەكەتەستىڭدەر، ەندى مەن ويناپ بولعاسىن مىندەتتى تۇردە ويىنشىقتارىمدى ورىندارىنا سالىپ جينايتىن بولامىن، مەنى دە وزدەرىڭمەن بىرگە الىپ كەتىڭدەرشى؟ (جارايدى)
- بالالار بوتاقاندى الىپ جولعا شىقتى، كەلە جاتسا الدىنان ءاقتوس كەزدەستى.
- بالالار، كانە ەسىمىزگە تۇسىرەيىكشى كوجەك ءبىرىنشى، بوتاقان ەكىنشى، ال ءاقتوس نەشىنشى؟
- سالەمەتسىڭدەر مە بالالار، جاعدايلارىڭ قالاي؟ سەندەر اقىلدى ەكەنسىڭدەر. بالالار، مەنىڭ سۇيىكتى اسىم قانداي ەكەنىن بىلەسىڭدەر مە؟(سۇيەك)
- دۇرىس ايتاسىڭدار، بالالار. قاراڭدارشى، مەنىڭ سۇيەكتەرىم شاشىلىپ جاتىر، ولار ءبىر - بىرىنە ۇقسايدى ما؟ نەسىمەن ەرەكشەلەنەدى؟ (ءتۇسى ج\ە پىشىنىمەن)
ەندەشە ماعان قىزدار ءبىر سەبەتكە ءۇشبۇرىشتى گەوم ءپىشىنى بار سۇيەكتەردى جيناپ بەرسىن، ال ۇلدار ەكىنشى سەبەتكە دوڭگەلەك گەوم پىشىندەس سۇيەكتەردى جيناپ بەرسىن، ال مەن كىم شاپشاڭ ەكەنىن قاراپ تۇرامىن، سوسىن سانايمىز.
- جارايسىڭدار، بالالار، سەندەر جىلدام ەكەنسىڭدەر، راحمەت سەندەرگە!
- بالالار، ءبىز سەرۋەندە ءالي مەن اييانىڭ بارلىق دوستارىن كەزدەستىردىك، ولارمەن قىزىقتى ويىندار وينادىق، ەندەشە دوستارىمىزعا ارناپ «ساناماق» ءانىن بىرگە ايتساق قالاي قارايسىڭدار؟ (جارايدى)
- بالالار، ءبىزدىڭ بالاباقشاعا قايتاتىن ۋاقىتىمىز بولعان سياقتى، دوستارىمىزبەن قوشتاسايىق، جارايدى ما؟ (جارايدى)
- بالالار قاراڭدارشى، الدىمىزدا وزەن اعىپ جاتىر، ودان قالاي وتەتىنىمىزدى ويلاستىرايىق، ۇزىن جانە قىسقا جىپتەردى پايدالانۋ ارقىلى.
- بالالار، ءبىزدى توبىمىزدا توسىن سىي كۇتىپ تۇر. بۇگىنگى كەرەمەت كۇننەن ەستەلىك رەتىندە ءبىز ءالي مەن ايانى سۋرەتىن وسى گەومەتريالىق پىشىندەردى پايدالانۋ ارقىلى قۇراستىرايىق.
- جارايسىڭدار، بالالار، سەندەرگە سەرۋەندەگەن ۇنادى ما؟ ءبىز كىمدەرمەن باردىق؟
بىزگە وسى كوڭىلدى سەرۋەندە كىمدەردى كەزدەستىردىك؟
ولاي بولسا ءالي مەن اييانى ءوز ەلىنە قايتارايىق. ولاردىڭ بىزگە اكەلگەن سىيلىقتارى بار ەكەن.
اقتوبە قالاسى
№51 «جارقىن بالا»مدۇ
تاربيەشى: سابيتوۆا الميرا سابيتوۆنا
You Might Also Like
-
وقۋلىق اۆتورلارى: ءا. ە. جۇمابايەۆا، گ. ي. ۋايسوۆا، گ. ت. ءسادۋاقاس، م. ن. وسپانبەكوۆا
